dxxix D E S I N G U L A R I T A
ficut in Apoftolis iegimus triumphafle; & a approbatin'
apucl nos eaclem exercitia fervere virtutum,
quibus Apoftolos omnia vitiatremuerunt. Plane
quadraginta dieruin jejunium Domini mcdita-
mur, Sc orationes excubiafque quibus illc per fo-
Jitudincsctiam no6lurna filentiarumpcbat.Num-
quid fimiles agones frequentannis contra lucta-
mina vitiorum, & fic agimus rigore, aufteritate,
vigiliis, paflionibus, labore, necelfitate, baffli£tio-
ne, abftincntia, quibus peccata caicantur, ut nemo
de nobis mali aliquid fufpicetur? Per qu<e
Paulus Apoftolus conicientiam luani innotuifle
omnibus gloriatur : In omnibus, inquit, cpmmen-
dantes nofmetipfos quafi Dei minifiros, in fufienta-
tione multa,in prejfi/ris, in tentationibus, in tribu-
• lationibus, in angufliis, in phigis, in cuflodiis, in
carceribus, in feditionibus, in invocationibus, in 1a-
boribus, in vigiliis, in jejuniis, in caflitate, in fcientia,
in longanimitate, in bonitatc, in Spiritu fiando, in
caritatc non fi(la, in verbo veritatis, invirtute Dei,
per anna jujhtia a dextris & a finifiris. Ad has
imitationes infirm i fumus; Sc ad muliercs cir-
cumducendas pollibiiitatem nobis comparandte
imitationis adfcifcimus. Quod fi etiam cui id a il-
lorum quifquam fe implere jadafiet; me tamen
nuliius liiadela poterat inciinare, ut alios nunc
Apoftolos credercm, contra Apoftoli Pauli pro-
feliionem : Numquid, inquit, omnes Apojioli!
Numquid omnes Propheta! Si Chriftus leipfum
comparare aufiis eft Deo, qui ait: Pater major me
efl: aut ft Apoftoli cotequare femetipfos aufi funt
Chrifto : c Sc nos hodie Apoftolis zequalesfaciat
confimilis fortitudo. Milera humanitas in hac
aequalitatc non times fulminari, quse defilio Dei,
aut de filiis tonitrui, non cundaris peccatis tuis
exempla velut fimilia muluare! Cum fuperbiae
lit elata iadantia, etiam minimis Ecclefiae quem-
quam comparabilem velle conlcribi, cum Paulus
moneat Sc dicat: Alter alterumfuperiorem fibi exi-
fiimantes. Etinferius addidit, dicens : Hoc fentite
de vobis quod & in Chriflo Jefu, qui cum in forma
Dei eflet confiitutus, non rapinam arbitratus efl ejfe
fe aqualem Deo,fedfemetipfum cxinanivit ,formam
fiem accipiens:
2.2. Minus d itaque de noftris viribus len-
tiendum eft, nec fortitudini landorum noftra
infirmitas comparanda eft, ficut nobis Apoftolus
Paulus de lemetipfo magifterium proponit, Sc
elicit: Non enim audemus, inquit, comparare nos
aut conferre quibufdam qui feipfos commcndant, fed
ipfi in nobis ipfis nofmetipfos nobis commendantes :
nonfupra metifuram gloriantes ,fed ad menfuram gra-
* Approbate] Sic Remb. Morel. '& tres mlT. approbating
Erafm. & Pamel. Corrupte apud eofdem Iegebatur,
quibus Apoftoli omnia yitia tremuerunt. Emcndavimus ex
authoritate vetullarum edit. & trium mff. Legitur in altero
Sangermanenfium : quibus omnia vitia tremuerunt. b Afflidione] Afflidatione tres cod.'niff. & Remb. Paulo
. poll fic legitur in altero cod. Sangeim.InpreJfnris, in tribu-
lationibus, in necejjitatibus, in anguftiis.
c E t nos .... faciat] Sic duo antiqui codices, Erafm. &
Morel, facier, alii facie. Male interpolna paulo ante negatio
T E C L E R I C O R U M . clxxx
tia, quam nobis menfusefl Deus. Etenim content-
plamur quod c iple itcrum dixit : Plus ab il/is e
omnibus laboravi. Nihil melius, nihil aptius mihi Ij uCor'
proponitur , unde vincam, nift ut de ipfo de
quo mihi præfcribitur, ego ipfe præfcribam. Cer-
te plus omnibus iple laboravit, Sc tarnen ad mu-
lieres circumducenclas collegas luos imitari con-
tremuit, ne fe f ad incertum fubjiceret tentationi f
carnali. Unde iplc rationem fic reddidit, dicens :
Ego, inquit, fic curro, non quafi in incertum: f c s.Cor.p,2
pugno, non quafi aërem cadens, fed aflligo corpus
meum & in fervitutem redigo, ne forte aliis pradi-
cans, ipfe reprobus inveniar. Huic ergo te compara,
qui Apoftolum ja£las; Sc ex ipfo dilce quid me-
tuas, qui clamat Sc dicit : Oro vos, imitatorcs mei r. Cor. 4.1
eflote. Noluit itaque dc mulicribuscircumduccn-
dis habere fiduciant; qui non ignorabat quantum
aliæ virtutesab aliis virtufibus différant, Scaliam
claritalem Jfolis, Sc aliam i tinte, aliam vero ftella-
rum, qui dc charifmatibus ecclcfiafticis fimiiitu-
dincm comparais intimaveral. Sed nos contra
dc Apoftolica nobis coæquationc blandimur,
non intendentes penitus quid Apoftoli Sc lanéU
omnes inviefta virtute gelicrunt , Sc difficilem
rumpere quærimus viam, cum per facilia planior
fit nobis appofita; contra Salomonem dicentem :
Non te credos,inquit, vice laboriofx, neponas ani- Pccli.p.z
nicetucefcandalum. Nec ullus confident, quoniam
unus lecunis in lubricograditur: Sc alius qui impar
eft, labitur: unus per S rupes curfu montes afeendit, g
alius fi fe coartaverit, cadit. Uni contingit per
tempeftates navigia féliciter explicare , Sc alteri
talis félicitas non poteft evenire; quod Paulus
Apoftolus decernit, dicens : Unufquifque, inquit, /. Cor.y.-j
proprium donum habet ex Deo, unus quidem ftc, alius
vero fic.
23. Sed qui mihi de fanclorum exemplo
præjudicant, quid aliud exemplum nolunt con-
templari, quod metuant: Sc qui Apoftolis coæ-
quari contendit, quare non magis prefbyteros
adulteros apud Danielemadformidinemfibimet- Dan. iq.
ipfe proponit? Hæc autem non ideo propono ,
ut quafi Apoftolorum imitatoribus contradicam,
fed ut ill os confundam, qui fe funftis hexæquant. h
Nec nego ipfos elfe leflandos, quos dotftores
accepimus cunSli, led adverfus eos contencfo,
qui cupientes ad mala fua bonorum hiftorias de-
pravare, legem Dei libi æftimant fuffragari ; ficut
omnes qui perire feftinant, Sc liib obtentu
lancftorum dedecora fua volynt efle celata, ut fub
iniitatione majorum contraria quæque commit-
tan t ; quos Apoftolus Paulus prodit Sc publicat,
ab Eraf. & Morel, quilegunt, auftis non eft, non aufi funt. d Itaque] Très codices m(T. utique. c Ipfe iteruin\ Dceit ipfe apud Pamel.
f A d incertum] Sic quatuor codices mff. & Spir. Remb.
ac Morel, ad interitum Erafm. & Pam.
6 Rupes] *Trcs codices mff. & vetercs editi ripas, ex
iifclem repofuimus coartaverit pro eo quod eft apud Pam.
coartavit. Paulo poft in vetuftiliimo codice Sangerm. & in
Vi<5t. legitur, quare aliud exemplum. ** Exæquant] Sic très codices antiqui. Editi Exoequent.
dicens:
'clxxxj D E S I N G U L A R I T A
CefjiJZi dicens: Quod autem facio, &faflurus fium, ut am-
putem occafionem eorum qui volunt occafionem; ut
in eo in quo gloriantur, tales inveniantur quales &
110s fumus. Nam & hujufmodi pfeudoapofloli funt
operarii dolofi, transfigurantes fe in Apoflolos Chrijti-.
Hoc addunt ad cumulum perditionis cumuian-
dum, ut bonosinfament, quorum exemplo utun-
tur ad malum; quibus utile eilet fatis Sc falubre,
fi cujulcumque hiftorias leiplos magis crederent
non intellexifte rationem, quam aliquid inho-
neftum arbitrarentur in lege : quos Apoftolus
7< Paulus corripit Sc confundit, dicens : Non intellf
gentes neque de quibus dicunt, neque de quibus affir-
hr, $,2v niant. Et iterum : Si quis put at fie feire aliquid *
necdiun cognovit qiiehadmodim eum qporteat feire.
Vacant itaque praqudicia petulantium, quos in-
genia fuas perverfitatis errabunda tranfducunt;
Sc quasrunt competentes fuis lenfibus hiftorias
quas exponant, qui male agentes mutuant lega-
lia patrocinia. Bene agentibus bona funt omnia,
quaecumqueleripta funt, qui benedi<fta bene lii-
Tm.i. 8, Icipiunt; ficut Paulus Apoftolus pollicetur : Sch
mus quoniam bona efl lex ,fi quis ea legitime utatur.
24.. Obtinuimus confundendo contradiflo-
res. Convertamur liibinde eolcletli quos vici-
mus infuper erudite, ne aut ut landlos remanere
a patiamur in crimine, aut ignari a deputentur in
reddendo rationem , ut publice vidti poeniten-
tiam gerant: aut ft noluerint, nos expunximus
quod ad noftram pertinet diligentiam; ut quo-
modo fitisfecimus ftipradidlielententice Salomo-
nis, ita fatisfaciamus Paulo Apoftolo concionam
T E C L E R I C O R U M : cfcxxif,
runt. Sed non fine moderamine fuît etiain ipla,
pcrmilfto procurata, quae non fibi operabatui:
quod gerebat, fed cæteris. Nam ft allocutus eft.
Dominus Samaritanam, ad horam docuit Sc re-
celftt, nec defenftonem continuandis excelftbus
lecit. Ad ltoram quoque Martham paflus eft mi-
niftrantem. Sed quid erat aliud Domino, nift
regni coeleftis prandia miniftrare? Numquid Itib
Domino non lucre convivial Aut lut» majeftate
eius erat alius cibus aut potus, quam difeiplina
tantummodo quæ palcebat? Teftantc ipfo Domino
Tim,2,24, t i : Servum, inquit, Domini non oportet litigare>
fed mitem eße ad omnes -, docibilem, patientem, atm
omni inodeflia cmipientem eos qui refiflunt veritati;
tie forte det tllis Deus pcenitentiam ad cognofcendam
veritatem, & refipifeant a diaboli laqueis, a quo ca-
ptivi tenentur fecundum ejus voluntatem.
25. Omne quidquid ab audloribus noftris
geftum eft , rationabiiiter gerebatur : ut pofteris
nobis adverfus prsevaricatores munita undique
b audloritas traderetur. Propter hserefim b ampu-
tandam quam fuperius taxavimus, de aifumem-
c dis feminis c five per femetipfum, five per fervos
fuos Dominus paululum relaxavit, ne nimio ri-
gore in totum Domini fabricadamnaretur. Pra-
yidebantur ‘A Domino Iiasretici, qui nuptias au-
d ferunt; Sc d quod Dominus junxit, contra naturae
principium, Sc contra Evangelium leparare
contendunt. Quibus interdicens jam tunc au-
dloritas parabatur, ne maritatas mulieres accedere
yetarentur ad Chriftum, cui- in praefentia lerviea
Deputentur] Sic emen^aVimus aUthorltate cod. Vifti
& Remb. alii deputemur. b Amputandam] Tres codices mff. & Remb. anticipant
^.c* per fememfwn ] Edit! quam five, emendavimus
authoritate vetuftilhnii cod. Sangerhl.
<1 Q„od Dominus] Sic tres codices mff. & veteres edt-
tiones. Pamelius quos Dominus junxit. Paulo poft ex duo-
bus codicibus Iegimus f i allocutus efl Dominus, pro eo
quod eft in editis,,/7c allocutus Dominus.
ac dicente : Meus cibus efl, ut faciam vo- Joan. 4- 24'
îuntatèm ejus qui mjfit me. Sic Apoftolos mulie-
rum comitatus decebat non ut perderent, led ut
dilcerent reverentiam, Sc propter humanitatis
exbibendtim minifterium lequebantur, ficut in
EVangelio de Domino Sc de iplispariter memo-
ralur: E t fadum efl, inquit, pofi hac fr ipfe iter Luc. 8- /.
faciebat per évitâtes & caflella evangeliians regnum
D ei, duodecim cum illo, & mulieres qiia erant
■ curata a fpiritibus immundis & infrnlitatibus, Maria
qua vocatur Magdalene, de qua damouia fe-
ptem exierant, & Joanna uxor e Chuyz procurato- e
ris Herodis, & Sufianna , & alia multa qua
■ minijhabant ei de facultatibus fuis.
2.6. Numquid âdhærebant fmgularibus fin-
gulæ, aut indifciplinàtæf commoratiohes perlé- »
verabant illccebrolb confortio converfantes ; ubi
tota Ecclefia propemodum ê videbatur, ut non 8
ad convivationes improbas, led ad dilcenda bo-
næ converlâtionïs ftudia lèquerentur?h Ideo non h
inde leribitur, quod noftris convivationibus
coæquetur, non rifus, non jocus dicitür affuiftè.
Nec ficut apud qtiofdam nunc ufque âïîolet fieri;
chorus pfallentium virginum aures venenofis
cantibüs aflêritur demullille. Et ut de Apoftolis
breviter probem, quantum lllis fluxa familiantas
potuit difplicere, qui compulfi funt Sc de ipfo
Domino Ioquentecum femina dubitare, nift eos
majeftatis notifia probata compelceret.ficut Evangelifta
refert, dicens : Inter hac, inquit, venétimi Joan, 4 ,^
difeipuli ejus, & mirabantur quod cum mulière Ioqueretur.
Nemo tamen dixit illi : quid quarts, aut
quid loqueris cum ea / Quid autem loquar accefc
lum feminæ ad pedes Domini provolutse, cujus
luSlus Sc plàndus ad defenfionem lafcîviæ fuæ
non erubefeunt improbi flagitare? Ulque aded
illos propria cæcitas rapit, üt iiecde fimilibus
caufis audeant reluSlari, de quibus Salomon;
Excacavit, inquit, eos malitia eorum, utnefeirent Sap, 2. zh
facramenia Dei. Joannes autem mattem Domini
fufcepilfe videtur, fed matrem cujus mores mafc
Chuia] Ozi Édit. Spir. Rertib. & cod. Sängerin, vetu*
ftiffimus; fic etiam f Reg. & Vi<ft. ,. „ . Commorationes] Sic quatuor codices mff. & edit, bprn
iomsm orantes iy? aliis-. „ „ . j ** » Videbatur] Sic legitur in.duobüs mff. «Sc apud Morel,
alii videbitur. Habent etiam improbrolas pro improbas tres
Codices mff. & editio vetus ac Spir. & Remb.
h Ideo] Sic Pamelius ex vet. edit« adeo duo codd. mth
Remb. 6c Morel.
» aa