ccciij C O N F E S S I O S A .
tus, Sc unus ex illis, qui primas apud eum habe-
bant, exiftimatus fum. Ingenuum me adolefcen-
tem falutavit, novum Jambrem, fîrmum & habilem
ad mi ni fieri um, ipfiufque conmiunicationc
dignum. Promifit faSturum me principem poft
vitæ finent, ac in omnibus viventi adfuturum.
Quapropter eum inhonoreefîèmapud ilium, pha-
langem dæmonum mihi commifit. Maóte animo,
exclamavit abeunti, optime Cypriane, me-
que afTurgens deduxit, quod quidem omnes ad-
mirati funt. Hinc omnes illius principes mihi
oblemperabant, cum feirent quanti apud ilium
fterem. Erat autem fpecies ejus quaft flos auri,
lapidibus pretiofis ornata, Sc in capite ex gem-
mis nexis corona, quarum fplcndor locum ilium
illiiftrabat; nee diflimilis ftola, & converfus fè-
ptum tremefaciebat. Plurimus autem circa illius
lèdem aftabat variorum ordinum comitatus, ideas
fuas & efficientias illius imperio fubmittentium.
lllud etiam mihi monftratum eft, quomodo locum
illuminet, ac fpecies exhibeat, non medio-
criter omnes percellens; nam in omnibus ftellis
Sc in plantis Sc in Domini operibus illigavit fibi
fimiiitudines ad bellum cum Deo & angelis ejus
gerendum paratus. Unde videtur homines qua-
li Deus decipere ; quamvis nihil fblidum ha-
beat, led velut umbratili quadam pi<5lura hæc
omnia conftituere & producere videatur; hinc
cumvidentur in formis fuis dæmones, difîblvun-
tur ; id enim ftudio habent, ut filtern per imagines
potentiam fiiam demonftrent.
6. Quomodo autem materiam habeat ejuf-
modi umbrarum edifïèram. Non aliunde profe-
<5lo quant ex fâcrificiis. Ipfi enimfiunt vapores ex
illis nidoribus, quemadmodum & lana Sc linum
Sc textilia Sc tinSluræ, ac ars templi Scinftrumen-
ta. His enim fèipfbs induunt Sc eorum umbris
pro formis utuntur: propterea poftulat ficrifi-
cium, ufque ad formicam, Sc aquas expofeit &
lânas Sc fruólus Sc quæcumque in terra finit, ut
in his habeat umbrarum ad phantafiam pertinen-
tium ufum. Quemadmodum ergo mortuorum
formas memoriæ Sc animo imprefîâs habemus,
eofque videmus quamvis non videantur, & cum
illis non loquentibus colloquimur; ftc Sc diabolus
eorunt, quæ ipfi confecrata funt, formas exprimais,
fibi & fuis circumponit; pluviam dans
fèd non aquam; ignem efliciens, fed qui non
comburat ; pifeent dans fèd non cibum ; au-
rum donans fèd minime fblidum. Nam Sc aliis
ex materiis formas coliigens, urbem nionftrat
& domos Sc agros & montes & patrias, Sc her-
bam & flores Sc fanas & florida ftragula, Sc
fomniorum materiam oftendit. Nam Sc ipfè no-
éle fpecies exhibet animabus. Atque hæc quidem
in phantafia ludificatur; fèd impii homines,
dum ilium colunt, ad hæc facienda incitant Sc
1 Interpr. qui abipfoprimatus habent-, legit
b iùzvn] huerpx.'aflutumpuerum.
I C T I C Y P R I A N I. cccivr
A çtX n ozt, Kçtj a 7 ru p' tw r r j tu. cgtççptu, ê%pv-
TtûV b/OfÂA&Uu. b djÇuîï fJ.i JUÆIÇSIIUOV TOÇpOtî-
mv > vtov lapCplw, dC-jovov eig Xfoupyiov, â^iov
Tïiç XAlVODVlCU, CMGiVOV’ 17711 lytlXStTO f/A Op^OVTO
TTOiHcnjv pATM 'xhjj TqS ßtOU TtÄWTHV , CV 77001
toïç t(c(.7n tov ßiov ouMipyûv. c/}o dg 71pdv tpçv-
7j pot 7srtp' cwrrS, qip (pa.Xÿ.y[â. ddippvcov iv -
i7nçiu<nv- avdptÇovy pp l cJ%tovTi avtCoyotVy carovePkUOTUTt
K WiïÇlCtVt y û <Zërg?f77ipt\Uv (AA aVCiÇUÇ y
V'Z§f> <t 7TUVTIÇ iSztU/HgttJUV. cfto 7TCLVTËÇ OJ Ctfnomç
etuni v7iwkouov p pi, eiabreç ib jj Tiptiv
pou tUu Trap’ twrrf. tw eft td eiJbg aW dg
av9 oç fëuoiov n/uoiç Xi9 oig XÆXAopypftpov, i&j
d u / xA<f>aXieu èçttpavcoTo XiSoig avp'nkixoptvoiç,
cbv aj c cAipyjctf TvTmcfrov cmÜvo j(g.rtt]V’)ct<£ov *
jïçtj tî çoAtt cisjc aio/jyioç' tyq sarfiv rev %>p-
TOV 4&lÇpt<P0/fyoÇ' 7WAkr\ cft H <ÎJ%tV TOV Sgpvov
curjrJ' 'Gtfyf.ça.av; 8jg.<popav TuyfJicnuv k&hAixo-
TMV G rçpç XZZüTZtytlV CWItS 7ZtÇ cl G lJictÇ <& iv s p -
yt/etç’ ctMa <t cveeàtxwTo caç -rov tv7T0v tycoii-
•^4 itpctvwzÇevt où /u.gtçio)ç atpxvtuç.
<& cy 7m<nv açpoiç <&, cv cp v viïç,
iv roiç tS xjüçJlov x'noy.a.atv ôjupiOTymxç ictv-
™> Tmpi7iki%iv tioM/asv ©eoef w
ctfyiAcov cwjv * <=/)’ &v iJox&t
TO lè <Ùv^37P3lÇ 7!XavaV câç © ïO Ç , p u )j)iv t% àv CV
"izzvçttai • to <St 7izIvtu Çcay’ct'pîa, mucôcPii o io -
/sâfjoç ùtpiçctv <t 'Zirg$£u?foecQvij * o&tv o-mv tyctf-
vcovTKj iv fjyptpajç o) cDzi/jigveç, &fg.Xvo\"ut] ‘ cm ou-
é'ù.Çovoi xciv 21g. t P eixdvu>v cDtixvujuof
cujitàv 'ïlco cJ^oucnav.
Tlctlç OKlÔbv TOUTUV VhltM iç cp *
o u e b e c lfà o& tv il cm Sucnoiïv. à j
avadu/LUctoifç cm 'Pft xv /a sa v cM$ivcov ylvovixf au-
j »V eCtov û A7j/oi/ 5(3H /srors? ^ ß c t fA / ia m ,
Tsyytl te va oS <è o p y t v c t ’ &v cwtoÏç è cw n o ç
d p c p zvw cn T a iç enuajç cwrrJ'v uvTifA9p(pcSv f ê to fM -
voi. Sfg. (soto o}t û Quoi uv y à l f ê i pcupptA’Ko ç ,
Y&) u-Sitra, d 7ntfrm eceec X9H Hff-pTioièy HIH
7rccvTu. 7» 'Qkî y ü ç , /(»a eyti i v avTvîç < p a v-
T uo ia J iSv o x /d y rlc o s$m%çn<nv» evatrep otuù ny)
SklVOVTZàV TCtÇ '/M>il/C(£iç i/UjUOpÇOLÇ i CV Sfg.-
yoicty oçjjpfJDt) cujtolç pw QctfvojMvotç,
pun 6 p ti/\so o i <jwjo/LU/\gS/Jlp , outu xçpl ° SJ&-&0-
Co}\gç dqMççpfjôqjMv cunrS v x ç pyptped c tva -
7U7JoupSfjoç, \a v r rS ts (è to7ç ttwrà < tékt'ndw nv ,
UiTOV cf}dboç y à?A* ÜJtùp * TJOItJV 77Vp , d X -
Agi pwi yjfîov' i^Ouv, a’M* ou TÇOtyUv *
KSH /&vaov d'côç$v(À{Joç fflM’ cibe ivU7rapxTov. <ê
cm rfl âxhcov vXcSv ov,u/Aop<paÇd/Jfyjoç, rm-
Aiv Jïixvucn <fc o'pcooç %oÇ&ç, opn -n <& 7m -
'TÇlcIïtç • COouÙtUÇ (è 7IOOV è câiàYl <è i&tcly (et
aV'jjva d 7Îkcù/j{çf.rm y «j ôv&iç<pv 'Szsùçucnv ciïi'nivu-
07 p. <è où70 ç iv vvxtj <puvni£<l tuç ■ ^n^dç‘
(t -mont piïfj cmgîvoç (pavia^ei, oî d i doi€&ç
avSïçjp7ioi dz(?$t7nuo\mç 'tdfecpoutvd.Çovojv cwtdY û
c Evtpyi/ctiJ Lcg. ci'"iJyiidj : ficque Iegit vêtus interpres.
d IJïctf] fnterpr. mdinatos vultus habentes a d vbedien-
tiam, & cum timor c opéra fua exercent es.
cccv C O N F E S S I O S A N
a 7M»7a Ttcietv. a 7J <h ßovX9fß{J0V S n d
'& & o tA d * 7v y <z yvobvaj tL u dwvictv tS Jpd/cov-
7t»f 3(54 KBWM d u n f 'du) cfljvcipuv 3 d?&Cfl-
v c -ia v , o Ti ^m p u y fju if i v oxoru Tjfe dcn&eicu;.
im i& eott, y ^ f d u n f jo -^ S jb q , c iJd q 071 (ßuv-
ptfvov, oueftv miGt aA»3« f eyvcov cm
tUc 7iup&tvou Iou&vtiG (914 cfdifAßvou; on ycjswoQ
Gio1 3(5^ ovefov ißpjovcnv’ eiefhv i v tjT %opp uf
h Xeisictvri tov &oztSm b (puatovia JpaKOVTU, pun-
TE yM>VCü7T0Q )%UO i^OVTC/.* iTKl&'lw CM <dja^~
Go£ 7mpdivou $ TY\Xi%cf.Svz i 7my\i?X.O(j${jov ß a -
(PÄtec tS oKOTDtty 071 e-^AVcDtTo. 6 y ^ f Jpdtiuvv
o»q oxcoXtie' Ha.7t7m.TtSi) \sssv lou&vtiG 7üc KOptiq’
d ßctcnXixjq 7 $ Jkipyvcov 7mpepcsvev tm -Sv©« 'n\g
ontfefdg, eiotXStTv pun J bm ß p o g • d pwetctfg q>ct-
Xdy%t <Jbpu(poQ$v/Jk)OQ ouvfcftov Tilg d u& ig CU/TiJ'
J fo p p t lZ C lf e h e lic/dvUTV. 0 VOfM^COV 7mV7Z0V X f a -
TtlV j VZ3V iio p n g 2770/^670 * 0* " d u ) Oz?’ OUQgtvdv
m i e t v ß p s v d v yO fM v o g , y u v c tjx d g - d u ) t y v o iv 7 m p e p -
y > v ty iv t r o • o u d<J\jvcno (s>o£ M y o p e o c g cw ~
7V\g aX X o tC ä cm f, d t o iig g tv ov X t y a v <s%C7^£Wv*
o d g X e a v ng.7a ttu v tu v c a p v o p S p o g , d g x d v e o ^ ,
i v tzS asrQpcwXiü) auurüg 7m p m g .S t £ t7 x>, p v\S lv
X foW p H o z t i (gXpuicv' ^ d cfb tu d v TmvTttg CM<po£&v,
d g cDiiX ia v c h e iv i€ c tX iV 7i e u Mopluj.
c c C l g y ^ P 7mpoilcM )>?ro TÜg X c tX Jd fic o v y i f g ,
' d u ) A v T io ^ t ia v H&TtXg&ov, 3^4 Sa.U/ey c.Tov p y av
V[m w d g d g 7 p cL p y a icv v , 7rt7(ytv t c f i J b t u ) 7Üg
y > m t /tot4‘ Kiij o v o jty ic b g rlputw M&y>q (ßiX&oo cpog,
v r o ? x Jw ao©t’t u v e y a v ^cmAw-^tv. iroA X o ig
7 t d j t p y t T t i v i J b x a u u , 3(54 fAMQjtoi v o u v 0i 7ujg
<pctV7M07ctfg /u fiS • z d p ß o iJp tu o vT tg ‘ o i p fy } S'/ff. X9 -
y o T Y \ 7 a , o l < h S fg . T z y v y g c L c t b o e g ‘S m m i& c v t o i
<Pt 2 4 & " n d S y < p iX y J b v ic t g , , C«Aä>, Hß.-
5«a XtnXff.7oOfjSj)Oi • i(cu 7ta<n ouMtip%>pwv y To7g
p ß f i d ' fb v lu ) pctgtiv T r o id v , To7g d t tov ^’wApi'
orcov d g &eg i v a v v o i g , « iv a v w o u / fy j o t g varo-
tooocüv y w <tyiX9\!etZQUM7og a v c ijp jcv . <£ dzrgp
Sw y z 7 tQ $ o v Tm T tp eg l ^ e o Q u i o v ovptCieoTujg H ß x o ig
X etiX g n v v p fy jc ig o g p v T t g ’ ^ V7rip J b v X i J d v t o t ^ p i ,
aMo; th n p p m t g c p v x ) d J\ X < p d v ‘ x ) o v < h )g
dm T v fy cL V iv t p ‘m p p e o v T u v p s t Jd tp p v c o v *
o d t v i7 n i$ v / jw v [am d v c tf 9 t o v aX X o v » tov J f e l 6 o -
?& v , J b o T i Tm vT u v x p c tT t7 x) o ^ e y v f 7 U f . ch e «-
d < h iv d a v d p t g y otj &)n 71»7$ “ i p p ) d p p io ig
i% V £ i' a n c c v s v o oum 071 ctJbvctTti Tv^pg 7ivug,
tmiJb iiyvoouM eivep tTt^pv Jbvopuv pA'tßovct. dt
*4 TU, ppcXlTtt \ 7Z0 TH OWJGicfbTog CVUrjopUIV y 071
dchxcog 7mpt%ti roM«, X9tppvgy Cj>3o©e?> dfyo-
vUAy x) 0 7 t do tCto i d J ix o ig o iw 7%$%tiy x} ave-
Asu'pfioi x) (poveSoi aprm^i • 7iXltu £f&. 70' tcuvto
ojütov < t iv a ^ i) riXavcoVTce, y ßiaJ^opdpov} t 7muov
p$v 'dw oiweidhoiv <zo&g rdu> 9 t&em/av cumf.
tXSovTcg oum 701g 7roXXo7g AyX&idbig .Tivog
e e xopAfid p v i& tiu ou , ^ <s%c' t^pmg avctStpSpou
* T i <ft <odc ipA~\ Hic incipit Cyprianus defperationem
fuam indicare, quam poftea pluribus narrabit: deciarat fibi
parum prodefle quod draconis imbecillitatem növerit, cum
ad Deum velit accedere, nec tarnen audeat in impietatis te-
nebras demerfus.
<t>l/awi’TO] Interpr. eum qui magna fufßat diabolum.
C T I C Y P R I A N L cecvj
aeuunt. Sed me ad Deum accedere volentem
quid juvat imbecillitatem draconis, omnemque
ejus virtutem Sc ftultam arrogantiam cognofce-
re, cum demerfus fim in tenebras impietatis!
Nam deprehendi illius mendacium, ac vidi ilium
fpecies tantum inanes objicere, veri auteni nihil
facere. Cognovi ex virginc Juftina dæmones fu-
mum die nec quidquam pofïè. Vidi in virginc
Chriftiana draconem ilium adeo inflatum ne
culicis, quidem vim habere. Perfuafit mihi pia
virgo regem tenebrarum, dum tot ac tanta polli-
cetur, mentitum die: conculcatus eft enim draco
inftar vermis a Juftina virgine : rex dæmonum
manfitad oftium puellæ, intrare non valens : Sc
quem ftipant innumeræ phalanges, axiculamja-
nuæ perfringere non poterat : qui videtur fibi
omnium dominari, a virgine ludebatur : qui terrain
fèfè concutere gloriatur, nullo negotiovin-
cebatur à mulicre : non enim potuit illius fenten-
tiam immutare, qui coeii,im a fè circumagi dicit :
qui leonis inftar adverfus omnes rugit, fedebat
inftar culicis in illius aulæ veftibulo, nihil audens
tentare: Sc qui terrere omnes videtur, metum
injicere virgini non potuit.
7. Cum enim ex Chaldæorum gente redi-
rem, Antiochiam veni; ae mira faciebam tan-
quarn unus ex antiquis, Sc experiendæ rei ma-
gicæ copiant faciebam, ac Celebris eram magus
philofbphus, multa rerum invifibilium cogni-
tione præditus. Bene niultis facere videbar, ac
innumeri propemodum ad meas præftigias afti-
debant, alii ob eruditionem, ut artis iriipiæ pe-
riculum facerent; alii ob libidinis morbum, in-
vidia, æmulatione Sc nequitia agitati. A c omnibus
quidem fubveniebam, aliis facilem reddens
voluptatem, aliis æmulatioiiein in adverfârios
vertens, aut illis adverfârios fiimmittens, aut rivales
occidens. Nam Sc pro fîliabus patres depre-
cabantur, quas ab improbis maritis vexari vide-
bant, alii pro ancillis, alii pro matribus Sc fôro-
ribus. Nec quifquam fpe excidebat ; quia aderant
mihi dæmones. Unde perfiafum mihi erat non
alium Deum efîè nifi diabolum, ut qui omnibus
dominaretur, Sc omniafibi fubjiceret; fed non no-
veram ilium in mei fimiles aliquid pofïè ; non
cogitabam aliquo.s effe in quos nihil pofîit;
quippe cum ignorarem aliam efîè majorent virtutem.
Pungebat autem me maxime confèientia,
eo quod multa ab eo injufte proficifcantur, pelles,
corruptionesScfufpendia, Sc quod injiiftis
Sc impiis opem ferat Sc crudelibus Sc homicidis
Sc raptoribus : lèd tarnen quia omnia poteft aut
fraude aut vi, lèdabam confcientiam me am ut
eum colerem. Sed cum veniflèt cunt multis
Aglaïdas cautus adolefcens, Sc ad me retulifîèt
c Ciç jap] Totus hic locus ufque ad hæc verba, unde
perfuafum mihi erat, defideratur apud interpretem.
d. E/mi «Vo/<i'f] Aliter interpres : fvper fimiles fibi. c Ko^vjocf ] Interpr. laicus puer ; (cd librariorum vitio*
nam in codice Colbertino legitur lautus puer.
q ci jj