Luc, i l ,
a, Joa. 2,
Matth, iS
Cant. 6.
Cant. 4.
I . Pet.
« B
t j x E p i s t o l ä D 1 v 1 C y p r i a n !
colligentcs »regem fuum fpargerent advetfarios fubs efle oflendit dicens i
Q u i non eß mecum, adversum me eß ; d r.q u i mecum non col/igit , fp d ig it. Item
teams Joannes apoftolus nec ipfe ullam hserefim aut fchifma difcrevit, 'aut,
aiiquos fpeciatim fepares poluit, fed univerfos quide ecclefia exiftent, quiqiie
contra ecciefiamfacerent, antichriftos appeliavit dicens 1 A u d ifiis quia a n th
chrißus vend, nunc autem antichrißi m u ltifa O i fu n t. Unde cognofcimus quia no
yißm a hora eß. E x nobis exiem nt, f e d non fuerunt ex nobis. S i m m fu ijfen t ex,
n o b is, manfiffent utique nobifcum. Unde apparet adverfarios Domini & antichriftos
omnes effe quos conftet ä caritate atque’äb unitate eccfefi.e catho^
, |ic;e rc cefliifc. A d h u c qu o qu e D om in u s in e v an g e lic feto p on it 8 c dicit : S i
Verb d r ecciefiam, contempferit, f i t tibi tanquam ethincus d r pithlicanus. S i autent
qui ecciefiam co n tem p n u n t e th n ic i 6 c publicani hahentur, m ulto magis utique
rebelies & hoftes falfa akaria & illicita facerdotia & facrificia fac rilega & no~
mina adulterata fin gen te s inter ethnicos & publicanos ne ce fle eft com p u ten -
t u r , quando minora peccantes 8 c tanriim e c c le fia contemptores ethnic i & p u b
lican ! fententia D om in i judicentur. Q u o d autem edclefia una fit declarat in
can tico canticorum fpiritus fan d u s ex p erfona C h r ift i dicens , Una efl columba
mead-pCffcSta a m , Una eß matri fu ce, eleäa gm itrici ß a ,.d e qua item denuQ:
d ic i t : 1 Tortus ccmciafus, foror mea, fp o itfa , Jons Jignatus, putm s aqua viva. S i
autem hortus> conclufiis eft fponfa C h r i f t i , q u a eft e c c le f ia , p atere res claufa
alienis & prophanis non' poteft. E t ft fons fignatus eft , neque bib ere inde
n eq u e con fign a ri p o te ft cu i fbris p ofito, äccelius ad fo n tcm n o n eft. Putetis
qu o q u e ,'UjiKi: vivse ft unus eft , idemque intus e ft■ , vivificari 8 c fknclificari fbris
pofttus ex ilia aqua n on p o te ft ex qua folis eis qui intus funt ufes omnis & p o -
tus conceflus e ft;, Q u o d & Petrus oftendens tlnam ecciefiam effe & folos eos
, qui in ec clefia fint baptizari p o f le p ofu it 8 c dixit In area N e fp m c i, id' eß ,
,o£lo aninux hominuin fa ir a fa k a fu n t per aquam, quod d r vos fim iliter fa ir os fa -.
, tiet baptifm a, probans & conteftans unam arcam N o e typ um ftiilfe unius ec-
, clefise S i p o tu it tunc in ilfo exp la ffS c purificati mund i baptifmo falvus per
v aquam fieri qui in area N ö e non fu it, p o te ft 6 c n un c v ivificari p e r baptifina qui
in ecclefia non e f t , cu i fo li baptifma con ce ftum eft. S e d & Paulus apoftolus
h o b .idem adhuc apertius 8 c clarius manifeftans ad Ephcfios* feribit Sc dicit :
Chrißus dilexit ecciefiam, d r fe ipfum trqdidit p r o 'e a fu t earn fa n ttifica ret, pur-
gans earn lavacro aquae. Q u o d ft u n a eft e c c le f ia , qua1 a C h r ifto diligitur 6 c
la va cro ejus fola p u rg a tu r , q u om od o qui in e c cle fia n o n eft aut diligi a C h r ifto
aut ablui & p urgari lavacro ejus p oteft? P ro p te r q u od cum fola ec clefia ha-
b e a t a q u am 'vitalem 8c baptizandi atque abluendi hominis poteftatem , qui
d ic it äpud N o va tian um baptizari 6 c fanctificari aliqüem p o fle s priits o ftendat
& d o c c a t N o va tian um in e c cle fia e fle aut ecclefias prafidere-. E c c le fia cnini.
u n ä e f t ", quee una & intus- efle 6 c foris n o n p oteft. S i enim apud N o v a tianum
e f t , a p u d C o rn e lium n o n f i iit . S iy e r o a p u d C o rn e iium fu it, q u iF a -
bian o ep ifeop o legitima ordinatione fu c c e ffit , 6 c quern p ra te r facerdotii h o n
o rem martyriO' qüoque D om in u s g lo r ific a v it, Nova tianus in ec clefia n on
e f t , n e c ep iicop us computar i p o te ft , qui e v an g e lica 6 c apoftolica traditione
c o n tem p ta , nemini fu c c e d e n s , ä fe ipfö ortus eft. H abe re namque aut te-
ne re ecciefiam n u llo m o d o p o te ft qui ordinatus in ec cle fia n on eft. Fo ris
enim
Ë P I S T Ö t i Ë D i v i C Y I* R i À KM:
enim non e fle ecciefiam n e c feindi adversùm fe aut dividi p o f l e , fed Infepara“-
bilis atque in d iv id u s domus unitatem teuere manifeftatfcriptuKE clivintefides,
cùm de facramento pafchæ 6 c a g n i , qui agrtus C h r iftum defignabat ^ fcrip-
tum fit : In domo una comedetur,nonejicietis dedomo tamern foras. Q u o d ite tr i £m. a .
circa Ra abs quæ ipfa quoque typ um portabat ecclefiae ; exprefliim videmus;
cu i mandâtur 6 c dicitUr x Pattern tuant é r matrem tuant & fratres tùos & totmh J.fl* à.
domum p a ris titi colliges a d te ipfdnt in d m u in tw m , & om is qui indent oßiüm
domus tu a foras reus flb i erit. Q u o facramento declaratur in unam d omum
fo lam , id efl:, in ecciefiam > v id u ro s 6 c ab intérim mund i evafuros co llig i
o p o r te re , quifquis autem de co lle d is foras e x ie r it , id e fl, fi quis s quamvis
in ecclefia gratiam confecutus, receflerit 6 c ab ecclefia extents r e um fib i futurum,
id eft s ipfum fibi q u ód pereat imputatumm. Q u o d apoftolus P aulus Tit. p
explanat docens 6 c præcipiens hasreticum v itandum elfe u t perverfum 6 c p e c -
catorem 6 c à femetip fo damnatum. H ic enim reus fibi erit qui n on ab epife
c o p o e je d u s , fed fp on te de ecclefia p ro fù g u s , hæretica p rafum p tion e à femetipfo
damnatus. E t id c irco D om in u s infinuans nobis unitatem de divina
a u d o r ita të v enientem p on it 8 c dicit \ Ego pater unumfumus. A d q u am u n i - a ,
tatem redigens ecciefiam fuam d en uo dicit : E t erit unus grex ê r muspqfiot-. U,J-
S i autem g re x unus e f t , q u om od o p oteft g r e g i annumerari qui in numero
g rè g is n o n eft ! aut paftor haberi q u om od o p o te ft q u i , manente v e ro paf-
to re 6 c in ec clefia D e i o rdinatione fuc cedanea præfidenté, nemini fuccedens *
6 c à fe ip lo in c ip ien s , alienus fît 6 c p rop h an u s , dominicae pacis ac divinae uni-
tatis inimicus , non habitans in d om o D e i , id e f t , in ec clefia D e i , in qua
non nifi concord es atque unanimes h ab itant, ioquente in p fàlmis fpiritu fa n d o
6 c dicente : Deus qui irthabitare fa c it unanimes in ak/nöi.'Denique'unanimitatem* Pf*L tf>
chriftianam firma fibi atque infeparabiii caritate connexam et’iam ipfa d omi-
nica facrificia declarant. N am quando D om in u s corpus fuum p anem avocat
d e multorum g ranorum adunatione co n g e flum , p op ulum noftrum quern
portabat indicat adunatum ; 6 c quando fanguinem fuum vinum appellat de
botris atque acinis plurimis expreflum atque in unum c o a c lum , g r e g em item
noftrum fîgnificat com m ix tio ne adunatæ multitudinis cop ulatum. S i N o -
vatianus huic pani d omin ico adunatus e ft , fi Ghrifti p o c u lo 6 c ipfe com m ix-
tu s e ft, p ote rit videri 6 c unici ecclefiaftici baptifmi habere gratiam p o f f e , fi
eum conftiterit ecclefiæ unitatem tenere. D en iq u e quàm fit infeparabite un i-
tatis fac ramen tum , 6 t quàm fine fp e fint 6 c perditionem fibi maximam de in-
d igna tione D e i acquirant qui fchifma fà c iu n t , 8 c relielo e p ife o p o , alium fibi
fbris p feudoëpifeopum co n ft itu u n t, declarat in libris regn o rum fcriptura d iv
ina , ubi à tribu Juda 6 c Benjamin decern tribus feiflie fu n t , 6 c relibto re g e
fu o , alterum fibi fbris conftituerunt : E t indignatus eß, Dontinm inom ni in
femine IJrael, é r dimovit eos, é r dédit eos in direptiotiein donee1 abjiceret . eos a
facie f i a , quia dijßpatus eß Ifrael à domo D avid, é r conßituermit jîb i regem H ic-
roboam ßlium Nabath. Indignatum effe D om in um dicit 8 c eos in perdifioriern
dediffe qu od ab unitate diffipati effent atque alterum fibi re g em conftituife
fent. E t tanta indignatio D om in i extitit adversùs illos qui fchifma fecerant u t
etiam cum h om o D e i ad H ie ro b o am miflus effet qui ei peccata fuà expro-
braret atque ultion em futuram p ra d ic e r e t, p anem quoqué apud illos ed ere