i 7 i D i v i C y p r i a n i
irrjus', p e r eaclem d o cum en ta poe n a rum , p er eadem paffionum niartyria per*
g am u s , h o c amp liorem g lo riam computantes tempor is noftri qu od cum v e -
tera exempla n um e ren tur, exubérante poftmodurn co p ia virtutis ac fid e i,
numerari n o n poflunt m artyres chriftiani, teftante ap oca lyp fi & d ic ente : Poß
hoec vidi turbam magnant, quam dimimerare nem opoterat, ex omni gerne, d t ex
omni tribu d t popido d t lingua, fia n t es in confiedu throni d t agni ; d t tränt
■aniidi fiolas albas, d t palm te fuerunt in manibus eorum , d t magno damore di-
-cebant >• Salus Deo noßro fe d a iti fip e r thronum d t agno. E t rejpondit um s ex
fienioribus dicens mihi : H i qui am ifti fitn t fiolas albas, qui fim t, d t unde vene-
rttnt ! E t dixi ei ■: Domine m i, tu fo is . E t a it mihi : H i fim t qui venerunt ex
magna tribulatione, d t laveront fiolas fiia s , d t Candidas eas fecerunt in fianguiné
-agni. Propter hoc fient in conjpcûu throni D ei, d t ferviunt ei die eu node in tem-
plo ejus. Q u ô d fi tantus oftenditur & probatur chriftianorum martyrum po*
p u lu s , n em o difficile v e l arduum p u te t e lfe martyrem fie r i, quando videat
martyrum p op ulum n o n p o fîè numerari.,
Q u æ ipes & merces maneat juftos & martyres p o l l con flid a tion e s hujus
temporis & paffiones p e r S a lom on em fpiritus fen d u s oftendit & præcinit dicens
: E tfi cor api hominibus tonnent a p a jfi f itn t, fie s eorum immortalitate plena
e fi, d t in paucisvexati, in multis bene difionentur ; quoniâm Deus tentavit illos ,
d t invenit illos dignos fie. Tanquam aurum in Jofnetce probavit illoir, d t quafiho-
locaufia hoftice accepit illos , d t in tempore erit refipedtus illorum. Fulgebunt, d t
tanquam ficintilloe in arundineto difcurrent. Judicabunt nationes, d t dominabuntiir
populis, d t regnabit dominus eorum in perpetuum. Item apud eundem v in d id a
noftra d efcribitur, & perlèquentium nos atque infeftantium poenitentia præ-
dicatur. Tune fia b u n t, inquit,y«/?r in magna confiantia ‘adversùs eos qui fie an-
gufiiaverunt, d t qui abfiulerunt labores eorum, vïdentes turbabmtur timoré horri-
b ili, d t mirabuntur in fitbitatione infieratoe fia lu tis, dicentes inter fie , panitentiam
habentes, d t proe emguflia fp iritu s gementes : H i fim t quos aliquando habuinms
in derifum d t in fm ilim dinem improperii. Nos infenfati vitam illorum -aflimaba-
inus infianiam d t finem illorum. fin e honore. Quomodo ergo comqmtati fim t inter
filio s D e i, d t inter Jandos fo rs illorum eft ! Ergo erravimus à via veritatis, d t
ju flitioe lumen non luxit nobis , & fo l non efi onus nobis. Lajfiati fitm us in in i-
quitatis via d t perditionis, d t ambulavimus folitudines difficiles, viam dutem Domini
ignoravimus. Q uid nobis profitât fiuperbia, aut quid divitiarum ja d a tio cm*
tu lit nobis ! Tranfierunt omnia ilia tanquam umbra. Item in pfelmo CX V . pretium
& merces paffionis oftenditur. Pretiofia e fi, in q u it , in confipedu Domini
mors fiandorum ejus. Item in pfelmo exxv. triftitia con flid ation is & lætitia
retributionis exprimitur. Q ui fiem inant, in q u it , in lacrymis, ingaudio metent.
Ambulantes ambulabant d t fleb a n t, mittentes fiem in a fia ; venimtes autem ventent
in exultationeportantes g rem ia fu t. E t iterum in p felmo C X V I I I . Beati qui
immaculati fiunt in via , qui ambulant ht lege Domini. B eati qui perficrutantur martyria
ejus, in to tq corde exquirunt eum. Item D om in u s in e v a n g e lio , u ltor ipfe
perfecutionis noftræ & remunerator paffionis, B e a ti, in q u it, quiperfiecutio-
nem pafififiueriht propter ju fiitiam , quia ipforum efi regnum ccelorum. E t iterum :
B eati eritis cum odio vos habuerint homines d t Jeparaverint vos, d t expulerint, d t
■maledixerint nomini yefiro quafi nequam propter filium hominis. Gaudete in .i lia
die,
E p i s t o l æ a d F o r t u n a t ü m . 2 7 J
d ie, d t exfiuhate. Ecce enim merces vefira multa efi in ceèlis. E t iterum : Q uiper-
dident animam fiuampropter me, hic falvabit illam. N e c foios animadverfos &
in te r fed o s divinæ pollicitationis manent præmia, fed etiam fi ipfe paffio fide*
libus d é f i t , fides tamen integ ra atque in v id a p e r ftite r it, & contemtis ac re-
lid is fitis omnibus C h r iftum ie fequi chriftianus oftenderit , ipfe quoque à
C h r ifto in te r martyres honoratur , p ollic ente ip lb & dicente : Nemo eft qui
relinquac domum, aut agrum, aut parait e s, aut fratreslfi, aut uxorem, dut filios
propter regnum D e i,d t non recipiat fiepties tantum in .ifto tempore, in fikeulo autem
venturo vitam oetemam. Item in apocalypfi h o c idem loquitur : E t v id i,
in q u it, animas occifiorumpropter nomen Jefiu d t fiermonejn D ei. E t cùm p r im o in
lo c o p ofuiflèt o c c ifo s , addidit dicens : E t quicunque imaginent befiiee non ado-
raverunt, nec accepermt inficriptionem in fronte aut in manu fiua; quos univerios
à fe in eod em lo c o fimul vifos co n ju n g it & dicit : ê t vixerunt d t regnaverunt
cum Chrifto. V iv e re omn e s dic it & regnare cum C h r ifto , non tantum qui
o cc ifi fu e r in t , fed & quique in fidei fuæ firmitate & D e i timoré perftantes
imaginem beftiæ non ad o ra v e r in t, neque ad fùnefta ejus & fecrilega e d id a
eonfenferint. Plus,: n o s ac cipere in paffionis m e rced e quàm q u od hic ftifti-
nemus in ipfe paffione probat beatus apoftolus P a u lu s , qui d ignatione divina
ufque in tertium cælum atque in paradifum raptusiaudilfe fe inenarrabilia tefta-
tu r , qui oculata fide Jelum C h r iftum vidiflê fe g lo r ia tu r , qui id q u o d &
didicit & vidit majori confcientiæ veritate profitetur. Non fiu n t, in q u it , corn,
dignoe paffiones hujus temporis a d Jiqpervcnturam claritatem quæ revelabitur in nor
bis. Q u is e rg o n on omnibus viribus elaboret ad tantam c la rita tem pe rv en ire ,
u t amicus D e i f ia t , ut cum C h r ifto ftatim g a u d e a t, u t p o ft tormenta & fu p -
p licia terrena præmia divina percipiat S i militibüs.læcularibus gloriofitm eft
u t hofte d e v id o redeant in patriam tr iump hantes, quanto p o tio r & major
eft glo r ia v id o diabolo ad paradifum triumphantem redire & und e A dam
p e c c a to r e je d u s e ft i llu c proftrato e o q u S n t è dejecerat trophæa v id r ic ia re-
p o r ta re , offerre D e o ac ceptiffimum m u n u s , incorruptam fid em , & virtu-
tem mentis in c o lum em , laudem devotionis illu ftrem , comitari eum cùm
v enire çoeperit v in d id am d e inimicis re c ep tu ru s , lateri ejus affiftere cùm fe -
d erit judicaturus, coh e red em C h r ifti fie r i, angeiis adæquari, cum patriarchis,
cum ap o fto lis , cum propheris cæleftis re gn i p olfeffione lætari ï Has cogita*
îion e s quæ perfecutio p ote ft v in c e r e , quæ poffitnt to rm en ta fuperare ï D u râ
t fortis & ftabilis religiofis meditationibus fundata m e n s , & adversùs, om nes
diaboli terrores & minas mundi animus immobilis perftat quem futuro-
rum fides certa & lolida c o n o b o ra t . Clau d u n tu r o çu li in perfecutionibus
te r ræ , fed patet cælum ; minatur antichriftus, fed Chriftus tuetur ; mors in-
fe r tu r , fed immortalitas fequitur ; o c c ifo mundus er ip itu r , fed reftituto para-
difus exhibetur ; vita temporalis extinguitur , fed æterna reparattir. Q u a n ta
eft dignitas & quanta fecuritas exire h in c lætum , exire inter preflùras & an-
guftias g lo r io lùm , claudere in m om en to o cu los quibus homines videbantur
& m und us, & aperire eo ld em ftatim u t D e ü s videatur & Chriftus ! T am féliciter
migrandi quanta velocitas ! T e r r is rep entè fubtraheris, ut in regnis cæ-
leftibus reponaris. H æ c o p o r te t m en te & co g ita tio n e c om p le d i, hæc die ac
n o d e meditari. S i talem perfecutionis dies invenerit D e i m ilitem , v inei n o n
.N n