tiara de noftris poflumus fenfibus aeftimare. N am cum illic ad litteras Veftras,
quas d e eorum c o n fe fiio n e mififtis, laetatus lit omnis fratrum num e ru s , 8c
fumnia alacritate h u n c nuntium communis gratulationis ex cep erit, quid illic-
ubi res ipfa & prafens laetitia fub oculis omnium g e reba tur ! C um enim D o -
minus in e v an g e lic fuo dicat efie lurrimum gaud ium in eaelo fuper uno jie c -
ca tore pcenitentiam a g en te , quanto majus eft gaud ium & in terris pariter 6c
in cselo fuper confefioribus ad ec cleliam D e i cum g lo r ia fua & c u m laude
redeuntibus & redeundi viam cteteris exempli fui fide & probatione facien-
tib u s ! H ie enim quoldam fratres noftros error induxerat quod libi com m u -
nicationem confeftorum fequi viderentur. Q u o errore fu b la to , lux omn ium
p e d o r ib u s infufa e ft, & eeclefia catholica una e lle ne c feindi n e c dividi polle
m on ftra ta e ft. .N e c quifquam jam facile p ote rit fehifmatfei fiirentis verbis lo -
quacibus d e c ip i, quando p robatum lit bon®s & g lo r io fo s C h r ifti milites. n on
p o tu iffe d iiia lien a fallacia .&perfidia extra eccleliam detineri. O p to te , frater
ca r iliim e , fem pe r ben e valere.
E P I S T O L A X L V I I i.
Cornelii ad Cyprianum de fadione Novatiani cum fuis.
CORNELIUS C y p r ia n o fratri falutem . N e quid minus ad poenam fu -
turam hujus fcelerati hominis d e e lfe t, proftratus virtutibus D e i , ciim
Maximus & L o n g in u s Sc Machæus inde fuiflênt expul ft, d en u o refurrexit;
& licu t prioribus litteris tibi quas p e r A u g en d um con fe flb rem milt fign ifica-
vi> p uto N ic o ih a tum S cN o v a tum & Evariftum & P rim um & D io n y f ium ilib
jam pe rvenilfe . Invig iletur e rg o u t omnibus coëpifoopis noftris Scfratribus
innotefcat N icgftra tum multorum criminum rcurn & non folùm patronæ
fuæ c am a li , cüjus rationes g e l î î t , fraudes & rapinas fe c iflè , v e rùm e t iam ,
q u o d eft illi ad perpetuam poenam re fe rv atum , ecclelîæ depofita n o n m od i-
ca-ab ftuliflêr Evariftum v e rb a u d o r em fehifmatis fu iflè & fuç ceflb rem p lebi
cu i antè.præfiierat Z e tum in lo cum ejus epifeopum elfe conftitutum. M a jo ra
v e r o :& graviora h ic d elîgna vit malitia & inexplebili pravitate fua quàm
quæ illic apud lùos fem pe r ex ercuit, u t fcias quales duces & p r o te d o r e s ifte
fchifmaticus & hæreticus lateri fuo femper ju n d o s habeat. O p to t e , frater
ça r iflïm e , femper b en e valere.
E P I S T O L A X L I X.
Cypriani refpûnfum ad Cornelium de Nôvdtîfceleribus,
C Y P RIA N U S C o rn e lio fratri fa lu tem . E t cum d iligeiltia & cum dilec-
tion e fe c ifti, frater c a r iffim e , feftinatô ad nos mittendo N ic ep h o rum
a co ly th um , qui nobis & d e confeflbribus regreflîs g lo r io lâm lætitiam nuntia-
re t, & ad versus N o va tian i & N o v a ti novas & perniciöfas ad impugnandam
C h r ifti eccleliam machinas p leniflimè inftrueret. N am cùm pridie iftic v c -
hilfet hæreticæ pravitatis n o cen s fà d io ipfa jam perdita & alios qui lib i con-»
fenferint p erditura, p ofte ro d ie N ic ep h o ru s cum veftris litteris fu p e rv en it}
quibus & didicimus & d o ce re atque inftruere eæteros coepimus Evariftum de
epifeopo jam n e c laïeum remanfîlfe, câthedræ & plebis ex to rrem , & de e c -
clelîa C h r ifti e x lù lem , p e r alias lo n g é provincias o b e r ra re , & ipfum veritatis
ac fidei naufragum là d um , Circa quoldam fui fimiles paria naufragia conci-
tare, N icoftratum v e ro d ia con io la n dæ adminiftratiônis am iflb, eccleliafticis
pecuniis là crilega fraude lù b trad is , & viduarum a c pupillorum depolîtis de-
n egatis , n o n tam in Africam v enire voluiffe quàm confc ientia rapinarum &
çr iminum nefàndorum illic ab U rb e fr ig ilfe . E t n u n c ecclelîæ defertôr ac
p rofr igus, quaff mutaflè fît h om in em mutare r e g io n em , con fe flb rem fe u ltra
ja d a t & prædicat, cùm C h r ift i co n fe flb r n e c dici n e c elfe jam p o flit qui e c cleliam
C h r ifti n e g a v it . N am cùm Pauiïls apoftofus dieat, Propter hoc relin-
qtiet homo.patron ftp matron, &1 adkmrebit uxori fu oe , ê r erunt duo in unemi car~
nem : < Sacramentum ijiud magnum eft, ego autem dico in Chriftum èc in eccleftam.
C ùm h o e , in q u am , b eam s apoftolus d icat, & C h r ift i pariter atqùe ecclelîæ
unitatem individuis nexibus cohærentem fan d a feia v b c e teftetur , qu om od o
p ote ft e lfe cum C h r ifto qui cum fponfa C h r ifti atque in ejüs ec cle fîa n o n eft î
A u t q u om od o aflùmit lib i regeridæ aut gubernandæ ecclelîæ curam qui fp o -
liavit & fraudavit e c cleliam C h r ifti! N am de N o v a to nihil inde ad nos lu e -
rat nuntiandum, cùm magis p e r nos vobis debeat N o v a tu s o ften d i, rerum
no va rum fem pe r cu pid us, avaritiæ inexplebilis rapacitate fùrib und us , ar ro-
gantia & ftup ore fuperbi tumoris inflatus, femper iftic epifeopis malè co gn i-
tus, quâff hæreticus fem pe r & perfidus omn ium lacerd otum v o c e damnatus,
curiofus femper ut prod a t, ad h o c adulatur ut fàllat, nunquam fidelis ut di-
lig a t , fax & ignis ad conflanda feditionis in cend ia, turbo & têmpeftas ad fidei
façienda naufragia, hoftis quietis, tranquillitatis adverlârius, pacis inimicus.
D e n iq u e N ô v a to illinc à vobis re c ed en te , id e ft , p roce lla & turbine re ce -
d en te , ex parte illic quies là d a e ft , & g lo r io f i ac b on i confeflb res, qui de e c cle
lia illo incitante difeelferant, pofteaquam ab U rb e ille difeeffit, a d e e c le -
fiam reverterunt. Idem eft N o v a tu s , qui apud n o s p rimum difcordiæ & fe h ifmatis
incendium feminavit, qui quofdam iftic ex fratribus ab epifeopo fegre -
g a v it , qui in ipfa p e rfe cutione ad evertendas fratrum mentes alia quædam
perfecutio noftris fuit. Ipfe eft qui Felic iffîmum latellitem fuum d ia co n um ,
ne c permittente m e n e c fe ien te , fua faétione & ambitione conftituit, & c u m
E fb f.p