Pag. IfZ.
Pag. i f} .
Jgg S T E P ,H A N I B a L U Z I I
P eccaRE NEC SATISFACERE] Quintilianuslib. 1i. cap. I .Tuliffimum ergap«.
rntemia covfeftio & fuisfadio culpa. Tertullianus in libro de poenitentia : Confeßo enim
fatisfaRionis conftlium eft. V id e üüprà pag. 538. ante exomol.faRam. 1
B a r pAM v e i u t ] V id e lib. 3. teftimoniorum cap. 84. Savaronem & Sirmon-
d um a d S idonium l ib .4 . epift. 24. V id e etiaih Francifcum Georgiuro Venetiim in libro
d e harmonia mundi cantico 2. cap. 6. Sc notas noftras ad Gratianum dill. 22. cap. H
Jiibete pag. 4 5 3 .
P eccandi v u l n e r a ] C o d e x L am on ii habet genera.
I n s a c c o ] Qu in qu e libri veteres præferunt in cilicio & facco, Seguierianus in £
nere in cilicio. Infra in fine hujus libri pag. 19 2 . ftrato facco adharere in cinere & cilicio
& for dibus. Tertullianus in libro de poenitentia dixit facco & cineri incubare , corpus
fordibus obfcurare, & in afperitudine facet & honore cineris. Sa c cu s , ut ait Hieronymus
in epiftola ad Marcellam de muneribus a c ceptis , eft iignum-orationis atque jejunii.
Q u i s e r v a s ] Veteres editiones 6c quatuor libri veteres addunt & difponis. Alii
très habent quidem dÿponis, fed non habent
T ibi D. Ju s t i t i a ] Erafmus edidit : Tibi Domine gloria, tibijußitia. Sedegovo*
cem gloria nufpiam reperi in codicibus manufcriptis. N o n extat autem in capite tertio
prophetiæ D a n ie lis , ex quo ifta ftimpta ftmt.
G R A VI c r im i n e ] Quatuordecim libri noftri 6c o d o A n g lic a n ipræferunt hanc
le d io n em pro eo qiiod alibi fcriptum eft grandi.
T R a n s i L i t ] Ita vu lgo libri veteres 6c editiones. Q u id am tarnen aliter habent. In
duobus enim legitur transfigit, in alio demum tranfcingit.
I l l i c s u p e r e s t ] Pamelius pofuit Wie fola fupereft ex manufcriptis 6c veteri ex-
cu fo. A t vo x fola, quæ inutilis e f t , deeft in omnibus libris noftris præter unum Gratia-
nopolitanum 6c in feptem Anglicanis.
O rar e o p o r t e t ] B e a tu sR h en an u s , cùm multa de poenitentia6c confeffionc
dixiflet in argumenta libri Tertulliani de poenitentia, demum veiut complementum ob-
'fervationum fuarum deferibit hunc Cypriani locum . Interim admoneo argumentum
illud Beati Rhenani deefTe in pofterioribus editionibus operum Tertullianicorum.
Q U'Op a d v . a u f e r e b a t ] Infra in libro de opere 6c eleemofynis pag. 243.
Patrimonium Deo creditwn nec refpublica eripit nec fifeus invadit. San d u s Auguftinus. in
lib ro quinquaginta homiliarum homilia 48 . Hoc tollit fifeus quod non aceipit Chrifius.
V id e eundem enarratione in plal. 14 6 . L ad an tiu s cap. 8. de mortibus perfecutorum:
CruentiJJimus fifeus male partis opibus ajfiuebat. Plinius in panegyrico Trajan i : Scepius
vincitur fifeus, cujus mala caufa nunquam efl nifi fiib bono principe. In epitome V id o ris
legitur Trajanum fifeum vocafle lien em, quod e o crefcente artusreliqui tabefcant. Sym-
machus in relatione pro ara V id o r iæ : Fifeus bonorum principum non facerdotum damnis
fed hoftium fpoliis augetur. N o ve lla A nthemii A . de bonis vacantibus I Neque enim aliud
■imperatoria majefiati videtur adcommodum quam commune jus omnibus refervare fubjedis
& nihil amplius bonis Heere principibus nifi quod liceat privatis. Ammianus Marcellinus
lib. 28. agens de præfedura O iyb r ii ait : Calumniarum acemmus itifedator, fifei lucra
■unde poterat intercidens.
V ENENOl Quædam editiones habent vendenda, eamque ledlionem magis probat
Pamelius. Noftram probant fèxdecim libri noftri 6c undecim Anglicani. Nequ e dubium
effe poteft quin fit veriffima. Eandem præferunt omnes veteres editiones,^etiam Manu-
tiana 6c Morelliana.
D o m i no F OE N E R E T u R ] Ita fcribere placuit ideo quia ita loquitur Cyprianus
in libro de habitu virginum pag. 16 7 . S ic etiam habent .quidam libri veteres ,6c editio
Spirenfis, turn etiam Veneta vetiis. Hieronymus in dialogo adversus Luciferianos ; Deo
fcenerat. Martialis lib. 1. epig. 4 4 . Hcec omnis faner at una deos.
D e f l e c t e r e ] C o d e x Moyffiacenfis addit delida remittere.
D at i l l e a r m a ] C o d e x Lamon ii : Dat ille anna jufiitia quibus jufius-ai;~
metur.
D ei v e n i am m e r e b i t u r ] id eft confequetur , ut ait Ladtantius lib. 4.
cap. ryi-1 ;
«•es*-
U N I T
CU M in editione Anglicana praedare oftenfum fit 6c probatum verum hujus libri
titulum efle d e U n i t a t e E c c l e s i a , uti citatur ab antiquis, 6c uti prafenmt
omnes fere veteres libri, etiam Seguierianus, earn fententiam, quee mihi videtur effe optima,
fequi placuit. Illud tantum addani, Francifcum Balduinum in epiftola ad Lucanium
five Calvinum praefixa ejus annotationibus in Optatum teftari fe, du/n Tridenti efle t,
id ipfum legifte in codice A p u lo Antonii Auguftini.
I n d u i m u s ] Ita duodecim libri noftri 6c unus Voffianus. Q uje fane ledtio melior
eft quam alia qu£e habet induhnur. Infra in hoc ipfb libro pag. 19 6 . tunica connexa ofiendit
populi nofiri, qui Chrifium induimus, concordiam coharentem. Sic pro eo quod in veteri in-
terpretatione Irensi in prsefatione libri primi legebatur 6c in barbarum fermonem plerum-
que vacamur, quae led io certe falfa eft, ut oftendit vir dodiffimus Domnus Renatus
MafTuetus, ille repofuit vacamus, adnotans hunc errorem fiiifte facilem propter affinita-
tem litterarum s 6c r, 6c propterea proclive fuifle feftinantibus feribis pofteriorem pro
priori fcribere.
F a c i Li o r c a u t i o ] Demofthenes in prima Philippica feribit nihil effe formida-
bile prsecaventibus, C icero lib. 1. OfHciorum leviora effe quae repentino aliquo modo
accidunt quam ea quae meditata 6c praeparata inferuntur. E t lib. 3. Tufculanarum quae-
ftionum: Ergo id quidem non eft dubium quin omnia qua mala putantur fint impravifa gra-
viora. Rufinus in pfal. 4 5 . Gravius feriunt tela quapravifa non fiunt. V id e librum de zelo
6c livore pag. 2 5 5 . V ide etiam fupra pag. 4 6 6 .
M a n i f e s t a ] Manutius pofiiit manifeftior, nefcio qua audoritate. Nam 6c veteres
editiones 6c x x i . libri noftri, in quibus nomino Seguierianum, 6c o d o Anglicani praefe-
runt manifefta. E g o vero arbitror earn ledionem efle meliorem. Paulo poft legitur pag.
194. Cavenda funt autem non folum qua funt aperte manifefta.
C o n f i t e t u r ] Ita omnes editiones Pameliana antiquiores, viginti lex exemplaria
noftra,6c quinque Anglicana. Pamelius ex fide codicis Camberonenfis feripfit profitetur.
C u i ego non poffum aflentiri. N otum eft illud Petronii Habes confitentem reum. 6c illud
Ciceronis in quadam epiftola ad A tticum , cum homines nefani de patrio parricidio con-
fiterentur.
C ir cum v en ien d i HOM.] In uno veteri codice Coibertino legitur circumvenicndis
hominibus. Sic etiam in duobus Anglicanis.
L a t e b r o s a ] Unus codex regius 6c unus Anglicanus habent tenebrofa.
D 1 c o ] Pamelius feripfit dicam, eamque ledionem ait efle meliorem. Idem tarnen
fupra pag. 108. epift. 6 3. ad Csecilium, in qua idem locus eft deferiptus, edidit dico.
Q u o etiam modo fcriptum eft in omnibus fere libris antiquis 6c in editionibus qu<E Pa-
melianam antecefierunt. Fatendum tarnen eft quinque libros veteres habere dicam.
S u p e r p e t r a m ] id eft fuper Chriftum 6c ftdem quse in eum eft. Hieronymus in
explanation pfalmi 44. ad Principiam : Super petram Chriftum ftabili ratione fiundata eft
ecclefta. V id e fandum Auguftinum fermone 7 6 . de verbis Evangelii fecundum Matthceum.
fermone 29^. in natali apoftolorum Petri 6c Pauli, 6c lib. 1. retrad. cap. 1. turn etiam
Hincmarum Remenfem in epiftola ad Laudunenfem cap. 5. pag. 40 2 .
A d v e r i t a t i s o r i g i n e m ] Quamvis hsec le d io bona fit,.e g o tarnen mallem
unitatis, uti fcriptum eft paulo poft unitaris ejufdem originem. quam unitatem ftatim for-
tiflime urget fandus martyr. Tertullianus in libro de pradcriptionibus adverfiis haereticos:
Otnne genus ad originem fuam cenfeatur necejfe eft. Etiam pro eo quod vulgo legitur in
initio epiftolse 42 . pag. y6. faudit as ac veritas pariter exigebat codex Rcmenfis fandi
Dionyfii habet unitas. E t vinculo unitatis legimus in-epiftola Firmiliani pag. 143. Arnul'-
phus epifeopus Lexovienfis dixit in concilio Turonenfi: Nifi ecclefta Imbuerit unitatem,
non erit una. Si una non fuerit ,non erir. Sed hanc unitatem ita interpretatur Joannes de
Turre cremata in fumma de ecciefia lib. 3. cap. 30. ut attendenda fit ad unam fupre-
mam poteftatem regitivam totius ecclefiae quae eft in Papa. E go malo loqui cum fan d o
. F f f f f i j G g g g g
I I
I I