tarnen A n g li earn retinuerunt, quamvis odto eorum libri illam n on habeant.
' U N I T A T I s MA g i s t e r ] C o d e x Fux en fis , imitait? aviator & magifler.
S i n g i l l a t i m ] Ita feptendecim libri veteres. A t antiquæ editiones,etiam Manu-
tiana Sc M o re llian a , 8c undecim vetera exemplaria præfcrunt fingu/atim.' Sic etiam in
nova noftra conc iliorum editione pag. 10 9 7 . monuimus veteres conc ilii Chalcedonen-
fis cod ice s haberc fmóllat'mi pro eo quod editiones habent fingulatim.
P ro se s o l o ] C o d e x T u ro n en fis , non pro fefilo . H a n c le& io n em confirmare
videtur nnus vêtus m eu s , in quo fcriptum cil ne ut quis^ciim precatur pro fe tantum pre-
cetur.
C h r i s t u s d o c u e r a t ] Pameüus ex cod ice Camberonenfi p o f e it , Chrifius
in carne vifus docuerat. Pamelii editionem fecuti funt Rigaltius & A n g li. Sed cùm eam
additionem , quæ maximè fuperlïua e f t , neque libri veteres habeant neque veteres editiones
, delevi.
A s c e n s u m ] D uæ veteres editiones & tres libri manufcripti habent afcenfam, duo
afcenfioncm. E g o præferrem afcenfam, nifi omnes ferè libri veteres repugnarent. Nam
Tertullianus & Cyp rianu s fcribere folent remifTam pro remiflione. V id e gloflarium L atinum
C an g ii.
Q uæ f u e r a t ] Ita omnes veteres editiones & omnia vetera exemplaria. Pame-
lius ex unico cod ice Camberonenfi pofeit quce fiâ t. V id e notas ad extremam partent
libri de unitate ecclefiæ pag. 5 <4. N o n video autem cur iftud mutari d e b u e r it , cùm
utriulque led io n is idem iit ienius.
F i l i o s g e n e r a v i ] H an c ledlionem invent in décem Iibris veteribus Sc in editione
Manutiana. A t in aliis editionibus & in feptendecim vetuftis exemplaribus legitur
genui.
V æ g en s p e c c a t r i x ] Secutus fern editionem ‘A n g lica n am , quia eam vidi
confirmatam audloritate veteram editionum & quatuordecim veterum librorum. Nam
Sc Tertullianus in libro adversits Judseos h o e eodem m o d o refert hunc locum , u t no-
tavit etiam Pamelius. A liam ledlionem, quæ habet Va genii pcccatrià populo pleno pec-
eatis, invent in tredecim vetuftis exemplaribus. In uno meo , populo gravi iniquiiate.
Q u o etiam m o d o feriptum eft in capite primo Raise in editione vulgata. Obfervat autem
A rn o biu s lib. 1. ethnicos nobis exprobraffe quöd res noftrae barbariftnis & foloecif-
mis obfitæ effent Sc vitiorum deformitate pollutæ. V id e lib. 3. teftimoniorum cap. 3.
pag. 2 76 .
S emen n e q u a m ] Septuaginta, ut ait H ieron ym u s , verterunt fernen peffimum.
Q u o etiam Tnodo habent tres libri noftri veteres.rii.t.
C l a r i f i c a t e ] C o d e x Monafterienfis, glorificate vel clarificare. H in c fadlunt
u t quidam libri veteres habeant glorificate , alii clarificate. V id e notas ad librum de ha-
bitu virginum pag. <24.
S a n c t . n o m e n t u u m ] Refert h u n c lo cum lanflu s Auguftinus lib. 4. contra
duas epiftolas Pelagianorum cap. 9. Hieronymus in epiftola ad Suniam & Fretelam :
Sanâiftcetur nomen tuum , non quod nobis oranrilus fanâijicetur quódper fit fitnllum efi,
fid quo petdmus ut quod per naturam fui fitnllum efi finlliftcetur in nobis. Rufinus in
pud- 7 J - Sanâificeturnomen tuum. Quod non fie petitur quafinonfit nomenfanäum Dei,
fed ut fanäum habeatur ab hominibus, id efi ita illis innotefiat Deus ut non exifiiment alii
quid fitiäius quod magis offendere timeant. V id e Tertullianum in libro de oratione.
A p p e t i t o r e s ] Qu in q u e libri veteres habent concubitores. S ic etiam fe in anti-
quiffimo cod ice legiffe teftatur M o re lliu s , in uno cod ice Bod le iano editio Anglicans.
Sic etiam editio vulgata epiftolarum landti Pauli.
F r a u d u l e n t ! ] C o d e x Fuxenfisfraudatores velfiaudulenti, ut arbitrium effet
integrum ledtori retinendæ ledlionis quæ fibi magis arrideret. E g o præfero ultimam,
quia eam reperi in x x v . libris veteribus. A liam rare reperi.
V I y I FI c a t o ] Ita omnes libri vèteres Sc omnes antiquæ editiones. Manutiana
habet jufificato. Morellius retinuit veterem ledlionem. Pamelius & Rigaltius maluerunt
jufiificato. Sic etiam A n g l i , quamvis haberent audloritatem plurium veterum exempla-
rium contra fentientium. V id e concilium Carthaginenfe Cypriani pag. 332. in allocu-
tione Felicis à Bagai.
R esur-
N O T Æ A D C Y P R I A N Û M.
R e s u r r e c t i o i p s e s i t ] Omnes editiones, fi Moreliiaflam ex c ip ias, habent Pai.zoS.
refitrrellio noftra ipfi fit. A t vox noflm deeft in omnibus exemplaribus noftris Sc in o d o
Auglicanis. C e r tè videtur non effe neceffaria. Cæterùm voeabulo refurreflionis uti nol-
lent Ciceroniani & qui nihil fcribere volunt quod non fit puræ Latinitatis. A t ch riftiâni,
homines fimplices & rerum magis quàm verborum curiofi , crediderunt fibi licere uti
voeabulo qu o u n ico fignificarent reditum Chrifti ad vitam. Itaque dixerunt referredlio-
nem. N ih il viilgatius in libris veterum fcriptoruiri ecclefiallicorum.
E x p e l LEn t u r ] C o d e x Gratianopolitanus , eicientur. L am on ian u s, mittentur.
A D D 1M u s Q t. o Ci u E ] C itâ t hunc lo cum fitndlus Auguftinus lib. 4. contra duas
epiftolas Pelagianorum cap. 9.
I n Q U æ s T 1 o N E ] V id e notas ad epiftoiam 2 1 . pag. 408.
F i e r i a u t e m p e t im u s ] Citât hunc locum îàndlus Auguftinus in libro m o x % 2« !'
laudato & lib. 2. contra Julianum Pelagianum cap. 3.
I M p E N s E ] A d ve rb ium h o c deeft in viginti Sc uno codicibus antiquis & in excerptis
Flori. In editione quæ dicitur Gravii fcriptum eft minutiori charadlere, ut daretur intel-
ligi dubium effe an retineri deberet. E g o retinui quia extat in cod ice Seguieriano.
° P ot e s t e t s i c i n t e l l i g i ] E t hunc quoque locum eitat fiindlus A u gu ftinus
in epiftola ad Valentinum. . . . . . . . . ...
P r o i i s Q U I n o s ] id eft pro inimicis noftris qui nondum in Chnftum crediderunt,
ut explicat Auguftinus in eodem libro quarto contra duas epiftolas Pelagianorum
talp À n e M ' n. q u o T I d. ] V id e Hieron ym um in caput fecundum epiftolæ ad T itum
& Maldonati conunentarium in caput quintum Matthæi in prima editione, Nam pofte-
riores n on funt confèntaneæ. H u ic malo medicinam attulit is qui anno 1 6 7 7 . nova ecu-
tione donavit tradlatum Maldonati de facramentis. Po fe it enim in præfauone fea verba
eius qualia habentur in prima editione commentariorum in evangelia. • * r-
I n i l l i s n o n . c r e d . ] Negatio deeft in omnibus ferè libris noftris & in A n g lt-
can is , turn etiam in antiquis editionibus. Extat autem in ea quæ dicitur G ravii Sc hI
Morelliana. Eam habuiffe codicem quo fandlus Auguftinus utebatur d a re co lh g i p o lie
videtur ex libro ejus d e prædeftinatione lânélorum cap. 8.
C h r i s t u s e o r u m ] Ita eniendavimus h unc iocum ex fide o ctod e cim Iibroruni
n o ftro rum , in quibus eft Seguierianus I & decern A n g lica n o rum , in quibus etiam legi-
tur continglint. Confirman t hanc emendationem hæc verba quæ paulo p o lt lequuntur,
manifeflum efi eos vivere qui corpus ejus contingunt. H H H ) I ...
H u n c a u t e m p a n e m ] Citatur hie locus a fa n d o A u gu ltin o lib. 4. contra
duas epiftolas Pelagianorum cap. 9. Sc in co n c ilie T o le ta n o IV . can. t o . & ab Ad re -
valdo in libro d e corpore & fanguine D om in i in tom o x II. fpicdegii Dacheriani pag. 3 6.
A b s t e n T i ] C o d e x Gratianopolitanus habet abfiinentes , Lamonianus abfemes.
E t paulo p o ll in Gra tianopolitano fcriptum e f t , qui abfiinet feparetur. E x quo fortalfis
coliiei poffet legendum effe apud Auguftinum in lo co m o x citato Sc lib. 2. de dono per-
feverantiæ cap. 4. abfiinentes pro eo quod veteres editiones habebant abfintes. V em m
in nova operum fan d i Auguftini editione annotatum eft abfiemi femper fcriptum effe
in manufcriptis Gallicanis & Vaticanis. I . r .
P a n em a u t e m q u e m ] V id e G ro n o v ium cap. 14. obfervationum in feriptoribus
ecclefiafticis. ■ .
E t o r a n d u m ] H æ c défunt in duobus antiquis exemplaribus. E t quamvis extent H 2 M
in multis aliis & in editionibus, pu to effe feperflua. N o n fum tamen aufusdelere contra
tot veterum librorum feripturam. ■
P r o c u l R e m a n e a t ] C ùm vocem procul in nullo veterum librorum noftrorum
repererim quàm in T h u a n o I hue valde inclinabam ut delerem. Senfus enim integer
eft abfque illo voeabulo. C o d e x Seguierianus pro procul habet extraneus, unus meus
&. alius vetus feparatus maneat, o d o libri noftri & quatuor A n g lican i atteints. va
riæ led ion e s in trodu dæ v identur ab iis qui nefeiebant vo cem remaneat (ohm conltituere .
optimum fenfem, ut in fimili argumento dixi olim in capite 3 7 . præfationis meæ in co n cilium
Chalcedonenfe. Rufinus lib. 8. cap. 9. fed hoc folum finguli pavefeebant ne forte
dum properam fo l urgens clauderet diem ,fiphratus à confirtio manyrum remqnem■. ^Saifetus