
cxïvij D E s A N C T
Pentecoftenigïtur celebrantcs, commemoramus
IUffi olim fub Moyfe in veteriTeftamento fuut
& quóe fub Chrifto fa<5la funt. Poft cujus
atcenfionein in carios Spiritus ianétus vilibilitci
fuper Apoflolos in linguis igneis apparuit, 8c ad
inftar prions fteculi univcrfitatem iitlclium unius
labii ertè voluit: ut quorum erat cor unutn 8c
anima una, una cftêt 5 c lingua, nee pollet impe-
dire intelleéluni'credentiuni aliqua diverfitas vei-
borum: fed -Evangelica doftrina propria lingua
próiata ad omnium auditum eamdem efficicn-
tiam obtineret, ut Gr«ecis 8c Barbaris omnibul-
que gentibus verbum Evangelii lie eilet inlclli-
gibiie, ac li in eorum auribus linguic in qua nati
erant idiomata relbnarent. Aderant Medi 6c Ela-
mitx, Melbpotameni 6c Arabes. Hi omnes,
dum Hebraea lingua Apoftoli pnedicarent, locu-
tio Judaica enunciationis luie articulos cuiTu con-
focto evolvens, nullo exponebatur interprets,
fed verho eorum per Spiritum fenilum inerat
virtus 6c gratia, ut habitantes Poiitum 6c Afiam,
fiiam eflè dicerent iinguam, -quam audiebant;
quali primitiv« linguas libertas ad antiquitatis
reverla originem-, confufionis contumeliam eva-
filfet. Non tantum Apoftolis collata eft hasc gratia
, fed multitudini credentium idem Spiritus
fuperfulus eft-, intus ardentibus, extra loquenti-
bus; 6c compleétebantur 'fe diledbio 5c verbum>
6c de calore Spiritus ferraofervebat ignitus. Jam
on?ni timore exclulo, obedire fe Deo.-magis
quam hominibus, .publice pr-ofilebantur; -6c vi-
debatur eis gloria, Ij pro Ghrifto injuriam pa-
terentur.
Ad huno modum olim Moyfi juflum eft* ut
m viros feptuaginta quos ipfe prefbyteros judi-
caret, de Spiritu fuo partiretur, ut in negotiis
partem gererent foflicitudinis ' quibus turn im-
pofuiflet Moyfes manus, requievitin eis .Spiritus
faneftus; qui non Moyfi ablatus eft , qüafi
ipfe line Spiritu remaneret, vei idem Spiritus fe-
caretur in partes; fed fecundum menfuram do-
nationis divinse qu«e erat in Moyfe, gratia fin-
gularis fa<fta.eft multiplex 6c communis, ,6c data
eft multis in eo poteftas, quod prius Tolius
O S P I R I T U . ' cxlviij
Moylis dilponebat aufloritas. Sic Helias Spiritum
dupiicem recepit Hclifeus : non quod in
duas liibftantias idem Spiritus fit divilus, 6cduos
Prophetalan<ftus habuerit Spiritus; fed quod po-
pulo chriftiano, cujus typurn Helifieus gerebat;
accepto Spiritu lamfto data fit poteftas in operc
6c fermone; 6c afeendentem Heliam, id eft.;
Chriftum, pio defiderio profecutus, fide clarue-
rit 6c intelledlu, 6c vita 6c fignis 6c miraculis fid-
ferit 6cexemplis.
Hie -lacroruni ordinum diftributor, reges
creat 6c principes-, facrat pontifices,eIigitfacer-
dotes. Hie lapientia Saknnoncm, intelledlu Da-
nielem, Joleph conlilio, Samfonem fortitudine,
Moyfen feientia, David pietate, Job timore pro-
fequitur : 6c lan&orum animas omnimodis fe-
cundat virtutibus, in tantum affedfus pacificos
provehens., ut jam in cadis noftra fit converla-
tio, diffula in nobis caritate per Spiritum lan-
dum, qui datus eft nobis. Hie-in pudicis mcn-
tibuslibi ftatuit manfionem. Hie humiles 6c cce-
libes Jiabet domefticos, abominatur terarios, fid-
ferios deteftatur. Hie Giezi •mercenarium lepra
condemnat, 6c Jeroboam vendentem lacerdotia
cum apoftatis locat. Hie Simonem gratiae Dei
nundinatorem afendlorum conlortio exheredat,
aijus deteftabiles aulus ultrix ruina confiindit 6c
quafiat. Hie Balaam ad maledicendum condudlo
filentium imponit; 8c per afinam redargutum ;
colliloadparietempede, vacuum pecunia, contu-
melia oneratum, claudicantem ad propria remifit
confufum. Hie omnibus Ecclefiae feeramentis at*
tereft, qiue ipfe efficit 6c confunimat. Hie pec-
cata diluit, hie juftificat impios, 6c ad vitam re—
vocat mortuos. Hrc difeordes paeificat, 6c vin-
oulo. diiecftionis adftringit 8c ligat.Hre nos cario
invehit, 8c a mundi hujus vanitatibus avullbs
fuperni regni conftituit heredes, ciijus fumma eft
felicitas, quod corpus iftud fpiritali effedtu cum
angelis converlabitur,, nec ultra eritcamis6cIan-,
guinis aliquis appetitus, fed erit.pmnium plena
feifficientia, cognofcibilis Deus:, i6c inhabitator.
Spiritus lamftus.
cxlix cl
G E N E S I S
CARMEN IGNOTI AUCTORIS PËRPERAM TERTULLIANO
PET C : Y P R IA NO ET R IN c i PI o Dominus coelum. terjramque
a creaVit :
Namque erat infoçmi? fluéluque abfeondita
tellus.; ,
Jmmenfufque Deus fuper pequora vafta meabat,
Dum chaos 6c nigræfulcabant cundla tçnebræ^
Has dum disjimgi julfit de, cardine, futur
Lux fiat, bclaro 6c nituçrunt omnia mundo.
Cum Dominus primi çomplellêt fiuftadiei,
Condidit albentcm nebulis nafeentibus, axem;
Accipit immenfus c errantia iittora Pontus,, :
Multipliées rapieiis validis cum tra<51ibus;amnesi
Tertia lux faciem terrarum fulva retexit *
Arida mox pofito narratur nomine terra
Florea. ventofis conlurgunt germina campis,
Pomiferiqye fimul procurvant brachia rami.
Quarta dies generat fölis cum iampade lunam,
Et Hellas tremulo radiantes lunrine fingit ;
Hæc elementa dedit fubje<5to infignia mundo,
Tempora quæ doceant varios mutanda per ortus;
At quinta accipiunt liquentia flumina pifees*
Et volucres varias d fuïpendunt aërc pennas.
Sexta at prægelidos in Ipiras lubricat angues,
Quadrupedumque greges totos diffundit in
agros;
Cundaque multiplie] mandavit crefeere palfim .
Germine, 6c immenfis errare 6c pafçere terris.
Hæc ubi conftituit divina potentia julfu-:
Retftorem inlpiciens mundanis deforc rebus,
Hæc memorat : Noftris hominem efaciamus ad
unguem
Vultibus alfimilem, totoqui regnet in orbe;
Et licet hunc uno polfet componere verbo ;
I pfe tarnen fiui<5la dignatus ducere dextra,,
lnfpirat brutum divin© à perfore peélus.;
f Quem poftquam artificis formatum in imagine
vidit,
s Melitur folum mordaces volvere curas.
Jlicet irriguo pérfundit lumina fomno,
Mollibus ut vullâ formetur femina cofta-,
Atque artus mixtu gemino fubftantia firmet.
Inditur 6c nomen vitæ, quod dicitur Eva.
Quapropter nati linquunt de more parentes, r;
a Creavit] Locavit, cod. Viflorinus.
| Claro\ Sic Pameiius poll Fabricium. Clare Morel. &
cod. Viâ.
c Errantia] Sic emendavi ex cod. Vicfl. Editi verrcfitïa. ' d Sufpendunt aère pennas] Sic Pameiius pro eo qiioâ cft
apud Morel. & cod. Vicfl. jujpendunt corpore pennas. c Faciamns ad unguem] In unguem Morel. & Vicfl.
f Quein poftquam] Hunc verfum emendavit editor Oxo-
nienfis; fed aliter editi & Vicfl. Quem poftquam eftîgie formatum
ceu fu a vidit. Quæ poltrema IecfUo haud fcio an ve-
AM A TTdR I B U T UTVI.
Conjugibufque fuis pofitis cum fedibus hærent.
Sçptima, quandö Deus laélorum fine quievit,
Sacratam ftatuens venturi ad gaudia fæcli,
IJicGt exhibilis animântum exbrdine turbis,
^Viritim cunéiis nomen quod permànct indit.
Adaini à Domino donata ^ feientia lolers,
Quem Deus alloquio, juneftam dignatur 6c
•Evam î
Crelcite muhimodo ventura in tempora partu,
Ut polus 6c pjeriae veftro fmt germine terræ :
Eleredefejue mci, varios decérpite fruétus,
Quos nemora 6c pingui 1 reddunt de celpite
• cam pi.
Hæc ubi difleruit, læta paradifùsin aula
Inftruitur, primiqué aljjecfbt lumina lolis.
Gignitur hæc inter pomis letàlibus arbos,
Conjunclum generans vitæ mortilque làporem.
Ædibus in mediispuro fluit agmine flumen,
Quod rigat infignes liquiclis de flueftibus ortus,
Quadrifidofqüé fecat undante ex fonte meatus.
Phifon auriferis prædives flueftuat undis,
Çonfpicuafque teritrauco de gurgite gemmas;
Prafinushuicn.omen , illieft carbunculus ardens;
Perlpicuulqüe vadis terram prælambit Hçvilath.
Poft hunc Æthiopas Gihon allapfus opimar.
Tertius eft.Tigris, Euphrati adjuneftusainceno,
Aflÿriani celeri diferetim flumine fulcans.
Hic polïtus.'cuftos Adamus cum conjuge fida,
Atqqe;opifex tali formatur voce tonantis :
Ne trepidate fimul ticitos præcerpere frueflus,
Quos neiiîus intonfeim ramo frondente creavit;
Solliçlti ne forte malum noxalelegatis,
Quod viret ex gemino difereta ad munia fucco.
Ncc minus interea cæcos nox alta tenebat,
Ac n^odo formatos veftis nec texerat artus.
Has inter fedes, 8cbaccis mitibus ortus :
Spumeus aftuto vincens animalia fenfu,
Serpebat tacite Ipiris frigentibus anguis,
Livida mordaci vol vens mendaeja fenfir,
Eemineo tentât fub pedlore niollia corda ;
Die mini cur metuas felicia germina mali ?
Numquid poma Deus non omnia nota làcravit?
E mieis fi ltudeas mellitos carpere vieftus,
ribr"fit ; neque enirn mirum eft metricam Iegein ab ejufînodi
poëta nonjervari.
? JVh’t'ttur] Lcgiîndum videtur non patitur Htme verfum emendavimus .ex cod. Vicft.
Aliterin edit. Saorata ftatuens venturi gaudia fæcli.
k Scientia ] Sic edit. Ox. Prudentia apud Morel. & Pa-
mel. Aliter in cod. Vicft. Adamus donata fibi prudentia
folers. 1 Reddunt] Reddent Vicft.
> U