Luc, i /*
t , Joa, u
E«kf.i+,
omnia apud illos inania & falfa fint, nihil eo rum q u a illi gefferint prohari a
nobis debeat. Q u id enim p oteft ratum & firm um effe apud D e um q u o d ilii
faciunt quos D om in u s holies & adverfarios fuos dicit in e v a n g e lic iu o p o-
n e n s : Qui non eft mecum adversiim me eft; & qui nm mecum colligit, Jpargit;
E t beatus quoque apoftolus Joannes m andata D om in i & p ra c ep ta cuftodrens.
in epiftola fua pofuerit d ic e n s : Audiftis quia antichriftus yenit. Nunc autem. an\
tichrifti multi fa tti fu n t. Unde cognofcimus quia novijftma horn eft. E x nobis exie-
ru„t, fe d non fum m t ex nobis. S i enim fiiiften t ex nobis, manfiffent ntiqtie n o b if
vum. U n d e nos quoque co llig e re & confiderare debemus an qui'adverfam
funt D om in i, & appellati funt antichrifti, p offin t dare gratiam C h rifti. Quaer
e qui cum D om in o fumus, & unitatem D om in i tenemus & fecundum ejus
dignationem facerdotium ejus in ecclefia adminiftramus, q u s cu n q u e adver-.
farii ejus & antichrifti faciunt repudiare & rejicere & p ro prophanis habere
d ebemus, & e i s qui de errore & pravitate venientes agno fcu n t unius eccle-i fix veram fid em , dare illis p e r omnia d iv in s g r a t is facramenta & unitatis &
fidei veritatem. Op tamus v o s , fratres cariffimi, femper ben e valere.
E P I S T O L A L X X I.
Ad Quintum de hcereticis baptifandis.
C Yp RIANUS Q u in to fratri falutem. R en d it ad m e , frater ca r iffim e ,
Lucianus com p re sb y te r n ofter te defideraflè u t fignificarerUus tibi quid
fentiamus d e his qui apud hæreticos & fchifmaticos baptizati videntur. D e
qu a re quid nuper in co n c ilio piurimi co ëp ifco p i cum compresbyteris qui
aderant cenfuerimus u t fc ire s , ejufd em epiftolæ exemp lum tibi mifi. N e fe
c io etenim qua præfumptione ducuntur quidam d e co lleg is noftris u t pu-;
ten t eo s qui apud hæreticos tin d i fu n t, quando ad nos v en e r in t, baptizari
n o n o p o r te re , e o q u od dicant unum baptilma e flc ; qu od unum feilicet
id eo e f t , quia ec clefia una e f t , & e lfe baptifma extra e c c le fiam non p o teft.
N am cùm duo baptifmata effe non p o ffin t , fi hæretici verè b a p t iz a n t,
ipfi habent baptifma. E t qui h o c illis patrocinium de au d o r itate fua præftat,
c e d it illis & confentit u t hoftis & adverfarius C h r ifti h abere videatur abluen-
d i & purificandi & fandificandi hominis poteftatem. N o s autem dicimus
eo s qui inde veniunt non rebaptizari apud n o s , fed baptizari. N e q u e enint
accipiunt illic aliquid ubi nihil eft; fed veniunt ad nos u t h ic accipiant ub!
& gratia & veritas omnis e f t , quia & gratia & veritas una eft. P o r ro autem
quidam de co llegis noftris malunt hæreticis h ono rem dare quàm nobis con-,
fentire ; & dum unius baptifmi afleveratione bap.tizare venientes n o lu n t , fic
au t d u o baptifmata ipfi fa c iu n t, dum & apud hæreticos baptifma efle di-
cu n t , aut c e r tè , quod eft g ra v iu s , hæreticorum fordidam & prophanam
tin d io n em v e ro & unico & legitim o ecclefiæ c a th o lic s baptifmo p r sp o n e -
re & p r s fe r re co n ten d u n t, n o n confiderantes fcriptum elfe : Qui b a ptizam
à rnortw), quidproficit lavatio ejus! Manifeftum eft autem eos qui non funt
in ec clefia C h r ifti inter mor tuos çomputari n e ç p o flè ab e o vivificari alte-r
tutu qui ipfe n o n v iva t, quando una fit e c c le fia , q u s vitie s t e r n s gratiam
confecuta Sc v ivit in s te rn um & v ivificat D e i pop ulum. E t dicunt fe in
h o c ve te rem confuetudinem 'fe q u i, quando apud veteres hs re feo s & fchif-
matum prima adhuc fuerint initia, u t hi illic e flënt qui de ecclefia reced e-
b a n t , & hie baptizati priiis fuerant; quos tunc tarnen ad e cclefiam reverten-
tes & poenitentiam agentes n e ce flè n o n erat baptizare. Q u o d nos quoque
h o d ie o b fè rv am u s , ut quos con fte t h ic baptizatös eflè & à nobis ad hæretico
s tranfiflfe, fi poftmod um p e é ca to fu o co g n ito & errore d ig e fto ad verita
tem & matricem red eant, fatis fit in poenitentiam manum im p o n e re ; u t
quia ovis jam flierat, hanc o v em abalienatam & errabundam in o vife fuum
paftor recipiat. S i autem qui ab hæreticis v en it baptizatus in ec clefia priivs
n o n fu it, fed alienus in totum & prophanus v e n i t , baptizandus eft u t ovis
fiat, quia una eft aqua in ec clefia fa n d a q u s qves faciat. E t idcirco quia n ih
il poteft eflè com m u n e men d acio & v e r ita ti, tenebris & lu c i , m or ti &
immortalitati, antichrifio & C h r if to , p e r om n ia d ebemus ecclefiæ catholic
s unitatem tenere n e c in aliquo fidei & veritatis hoftibus cedere. N o n eft
autem de confuetudine p r s fe r ib en d um , fed ra tion e v incend um. N am n e c
P e t ru s , quem primum D om in u s e le g i t , & fiip er quern sd ific a v it ecclefiam
fu am , cum fe cum Paulus de circum c ifione p oftm od um d ife ep ta re t, vindi-
ca v it fibi aliquid in fo len te r aut a r rog anter a flum p fit, u t diceret fe prima-
tum ten e re & obtemperari à novellis & pofteris fibi p otiiis o po rte re . N e c
d elp exit P aulum q u ôd ecclefiæ priùs p e rfe cutor fu iflè t, fed confilium vert-
tatis admifit, & rationi le g i t im s quam Paulus vindicabat fàc ilè co n len fit,
d o cum en tum fciiicet nobis 8c concord iæ & patientiæ tr ibuens, u t non per-
tinaciter noftra am em u s , ie d quæ aliquando à fiatribus & co lle g is noftris
utiliter & falubriter fu g g e ru n tu r , fi fint v era & lé g itim a , ipfa potiùs noftra
ducamus. C u i î e i Paulus quoque profpiciëns & concord iæ & paci fideliter
confulens in epiftola fua p ofu it dicens : Prophetoe autem duo m it très loquantur,
d r coeteri examinent. S i autem alii rev datum fu erit fed en ti, ille prior taceat. Q u a
in parte d o cu it & oftend it multa fingulis in melius revelari & deb e re unum-
qu em q u e n on p ro e o quod femel imbiberat & teneb at pertinaciter co n g re -
d i, fed fi quid melius & utilius extiterit libenter ampleèti. N o n enim v in c i-
m u r quando offeruntur nobis m e lio ra , fed in ftru im u r, maxime in his quæ
ad ecclefiæ unitatem pertinent & fpei ac fidei noftræ veritatem ; u t nos fa-
ce rd otes D e i & ecclefiæ ejus de ipfius d igna tione præpofiti feiamus remif-
fam p eeça torum n o n n i f i in ec clefia dari p o f lè , n e c p o flè adverfarios C h r ift i
quicquam fibi circa ejus gratiam vindicare. Q u o d quidem & A gr ip p in u s
b o n s memoriae v ir cum cæteris coëp ifcop is luis qui illo in tem p o r e in p ro -
v in cia A fr ica & N um id ia e cclefiam D om in i gubernabant ftatuit & librato
confilii communis examine firmavit. Q u o rum fententiam & re ligio lam &
légitimant & faluta rem, fidei & ecclefiæ catholicæ c o n g ru e n tem , nos etiam
feciiti fumus. E t quales fuper hac re littefas fecerimus u t fc ir e s , exémplum
earum ad notitiam tam tuam quàm co ëp ifcop orum noftrorum qui illic funt
p ro com m u n i d ile d io n e tranfmifimus. O p to t e , firater ca riffim e , femper
ben e valere.