j$ 2 S t e p h a n i B a l u z i i '
Ladlantius lib. i . cap. i . quoniam bene dicere adpaucos pertinet, bene autem vivere ad om-
mes. Rurioius lib. 2. epift. 4 . Sicut vivere commune eft oirpnum,,bene verb vivere & bene
deficendere de hac vita paucorum eft. Seneca epift. 7 . Cum his verjare qui te meliorem faduri
film. Symmachus lib. y epift. 04. Maximum lucrum eft qucerere familiaritatem bonorum,
Hieronymus in epiftola ad Ru fticum: Inter clericos fieäare meliores. Fec it Oyprianus quod
fuadebat. Bon o s Temper imitabatur. Sic enim Tcribit Pontius diaconus in vita ejus : Et
fic per bonorum omtiium document a decurrens, dum meliores fiemper imitatur, etiam ipfe f e
fecit imitandiun. Ennodius lib. y epift. 20. Totum te ftudia honefta fiufcipiant. Feftina ut
ad mejfem patriam venias, linguam ledionis fiarculo, mores bonorum imitatione purgando.
Horatius lib. 1. epift. i,8.
Inter mult a leges Sf percun&abere dodlos
Qua ratione queas traducere leniter cevum.
Tacitus laudat Agricolam quod ftuderet dificere a peritis, fequi optimos.
C o h ü r e n t em] Haec emendatio, quam inveni in tribus antiquis codicibus Sc in
antiquis editionibus, mihi videtur certa. E t tarnen omnes fere libri veteres prseferunt co-
heredem. Hsec difcrepantia orta hinc eft quod in quodam veteri libro, ut in Vibtorino,
fcriptum erat cohcerentcm 8c fupra lineam vel coheredem. Id fiepe eveniffe in exemplaribus
antiquis operum fanbli Cypriani jam obfervatum ä nobis eft.
C a i n non i.n g r e d i t u r ] H an c leblionem, quam habent tres libri veteres,
pu to efle optimam; aliam ve rb , quae habet redit, falfam. C a in enim, qui natus eft poft-
quam parentes ejus ejebti fuerant e paradifo, non poteft dici non rediifle in paradifiim,
cum in illo numquam fuerit. Itaque non dubitavi quin lebtio horum trium librorum
praeferenda fit.
G r a t i a e j u s] Ita multi libri veteres. A lii habent gratia ejus ST indulgentice.
D E e x h o r t a t i o n e m a r t y r i i .
QU A M V I S dubitari non polfit quin hie liber fit fiinbti Cyp r ian i, cui adferibitur
in omnibus antiquis codicibus 8c editionibus, vetus tamen error qui irrepfit in anti-
quas editiones epiftolarum fànbli Hieronymi perfuafit Mariano Vicflorio, u t obfervavit
etiam Baronius, ilium efle fiin<5li Hilarii epifeopi Piblavienfis, argumento etiam fumpto
ex ftylo; cum tamen alii contendant ftylum aubtoris iftius libri congruere cum ftylo C y priani
i non congruere cum ftylo Hilarii. Pravam leblionem quæ irrepfèrat in epiftolas
Hieronymi fuftuli.t diligentia virorum clariffimorum D om n i Petri Couftant 8c D omni
Joannis M artianay monachorum ordinis fanbtiBenedibli, qui teftantur veram ac genui-
nam leblionem quae in nova operum fanbli H ieronymi editione habetur extare in omnibus
codicibus manuferiptis, nullo excepto. U n de autem ortus fit hie error divinare co-
natus eft Latinus La tin iu s , 8c pu to divinaflTe. C on je o it enim vir dobliffimus fcriptum
fuifle in margine cujufdam libri ad Fonunatum, ut hæc nota refponderet nomini C y priani,
idque poftea in contextum temerè relatum 8c non fuo lo co pofitum. E fle autem
Cypriani hinc etiam, præter alia argumenta, probatur quod Hincmarus archiepifcopus
Remenfis, ut in margine obfervavit Sirmondus, in libro de prædeftinatione pag. 7 3 . re-
fert ex Cypriano locum quemdam ex libro fecundo Paralipomenon qui extat in capite
o<5la vo hujus operis Cyprianici. Q u o d autem Pearfonius in annalibus Cyprianicis con-
tendit illud non efle Cyp rian i, fed aubloris Cypriano junioris, ci non pofliim affenthi,
cum nullas bonas rationes affèrat pro aflerenda ilia fua opinione. Falfus eft autem Pame-
lius feribens primam libri iftius editionem deberi Rembolto. Habetur enim in editione
Spirenfi, ut re d è monuerunt A n g li, 8c in veteri V e n e ta ..
J am c o e p it ] Quamvisnon conftituerim reddere rationem omnium mutationuin
à me fadtarum in operibus fancli Cypriani, putavi tamen reddere me debere in Iioc loco,
licet res fit exigui momenti, ne quispiitare poflkme vocem jam Audio contradicen-
di pofuifle pro nunc. Feci ergo quia omnes libri YCteres 8c omnes veteres editiones exhibent
hanc ledlionem.
Imparatum.
N O T Æ A t> C Ÿ P k ï À. N Ü M. m
ÎMPARATUM militem] Petronius : Far at à miles' arma nofi habià.
C h r i s t o a d h æ r e n s j H æ c ledtio conftans eft in omnibus antiquis editionibus
8c in omnibus antiquis libris tarn noftfis quam Anglicanis. Quare miror Anglos editionem
Pame lii, quæ bona non eft > retinuifle contra vetemm librorum 8c editionuiti
Edem. , : :
Baptisma ma jus] id eft bàptifma fànguinis, quod explicatur paulo poft.
. E lement a] Quinque libri veteres 6c editio Anglicana adduntvice deorum. quod
etiam mox habetur in initio primi capituli.
Injurias et poenas] C od e x Gratianopolitanus injurias & pugnas. fic etiam
codex fandli Arnulphi.
Q u o d i dol a] Multùm pecCaverunt A ngli in h o c loco 8c iivinitiis omnium ca-
pitulorum hujus libri 8c eorum quæ funt ad Quirinum. Pofuerunt enim in margine capitula
quorum poftea probationcs ex feriptura affert Cyprianus. E a vero quis divinare
poflet efle Cypriani, cum illi Temper apponere foieant in margine fiimmaria earum
remm quæ funt in contextu : fummaria Verb ipforum Tint, non Cypriani nec veterum
librariomm. A d d e quod ineptum, ut mihi videtur, initium iftius libri pofuerunt, inci-
pientes à verbo. Qftcnditun Proclive effet interrogare quid hoc loco fignificet vox Often-
ditur, quæ debet referri ad aliquid antccedens. N o s repofuimus fummaria capitum in
contextu, uti par era t, exiftimantes explodendam efle hanc novitarem, retinendam efle
antiquitatem. Hæc enim fiimmaria funt potiùs thefes, ad quamm probationem Cyprianus
adducit teftimonia fequentia ex facra feriptura. Ideoque in quibufdam libris antiquis hæc
fiimmaria feripta funt majufeulis charadlcribus.
A ut lunam] Pamelius adjecit redores orbis tefrarum ex fide duorum vfeterum It-
bromm, 8c quia fic legitur in capite 13. libri Sapientiæ 8c apud ipfiim Gyprianum lib. 3.
teftimoniomm cap. 59. tibi idem locus refertur. A t ego ciim ilia non invenerim it!
nullo eorum veterum exemplarium quibus utor , defint autem in omnibus editionibus
Pameliana antiquioribus, ea fuftuli ab h o c loco*
Q uod D eus so lu s ] T r ia funt initia iftius capitis in àntiquis exemplaribus.
quædam enim habent : Quod Deus fiolus fit. In Exodo. Non erunt. A lia verb : Qiibd
Deus fiolus colendus fit. In Exodo. Dominum Deum tuum. A lia denique : Qiibd Deus co*
lendus eft, ficut ficrtptimi eft .Dewn tuum adordbis. À tque eg o hanc poftremam leélio-
nem amplexus f ilm , quia nititur aubloritate quindecim veterum exeinplarium. Sanè ft
locomm fàcræ feripturæ quæ iftic referuntur habenda eflet ratio, dubium non effet quin
retinenda fuerit emendatio pofteriorum editorum. Interdum quippe veteres feriptores per
lapfiim memoriæ loca fàcræ feripturæ laudant ex aliis locis, quàm iis ubi verb haben*
tur, nec ea licet cmendare abfque aubloritate vetemm librorum, ut exemplis oftende-
mus in notis ad librum anonymum de rebaptifmate. Itaque fecurius vifùm eft retinere
leblionem manuferiptorum.
M e t u i t e p o t i u s ] Ita editio Spirertfis. Plerique côdîces habent thnete. In quatuor
fcriptum eft : Audite potius Dominum. In Beccenfi Videte.
D e o s a u r e o s ] Quinque libri veteres addunt & argenteos. V id e notas ad librum
de lapfis.
S i a u d i e r i s i n u n a ] H ie locus refertur à Gratiaho ±3; q. y Si audieris. Ubi
glofla ait Gyprianum fuifle interrogatum an mali poft* adventum D omini in hune mun-
dum morte Tint puniendi, 8c ilium refpondifle quod fic, quia fi ante adventum Chrifts
hoc fiat, ut probatur aueftoritate Deuteronomii 8c exemplo Malachiæ, multb potiùs poft
adventum Chrifti h o c fieri debet. Joannes verb de Tu r re cremata hinc coilegit noii
eflê parcendum malis qui multitudinem cormmpunt. Aucftor gloflæ non recurrit ad
Gyprianum, 8c ideo erravit in fabto.
CoNSERVABiT i l lam] Duo libri veteres habent fialvabit, alias fiervabit, alius
denique inventât.
O c c id im u r ] Editio Morelliana 8c quidam libri veteres mortifiicamur, 8c mox
oçciftonis.. . .
N on sit me dign us ] C od ex Seguierianus, non eft meus dificipulus.
S u P ER a mu s ] C od e x Veronenfis y fiupervincimus. V id e notas ad epiftolam 26. pag:
4 12 . ubi vox eadem reperitur.
Pag. 2 6
Pag z fy
Cap. r»
Pag. W h
Cap. 2 t
Cap. f i
Pag. 2 6 fr
Cap. ƒ,
Cap. p
. T t t t t