cxcj D E S I N G U L A R I T A
fuftinere, quam fine labore ad dedecus pervcnire.
3 8. Contcmplamini quid f t populo faiufto
pneeftc, & conliderate quale lit divinis lacra-
mcntis in fide re. Alteris placere debent, qui al-
teris vivunt: & talis convenita cura fmccritatis
ficratis, qualia funt facia ipfa quibus exhibent
officia fervilutis; ne circa Dominum offendant
ipfi quod tracftant, aut circa populuni incipiant
impedire quod' predicant. Propter quod Paulus
Apoftoius fic teftificatur : Et omnia, in quit,
fuflinemus, ne quod impedimentum deni us Eyange-
lio Chrifli. Et iterum: Nemini dantes ullam ofi'eii-
fionem, ut non vituperetur miniflerium noflrum. Hac
igitur inftitutione vobis quam B rimum labo-
randum eft de iis , quibus ad manifeftandam
gravitatem fingularitas magis quam b parilitas
teftis vera eft. Refpicite quanta mala converfatio
parilitatis hujus acquirat; quce non nift corru-
ptionem feminat, pullulat vitia, cupiditalem
concipit, ignominiam parit, rabiem concitat,
porrigit furiam, lafciviam pafcit, petulantiam
nutrit, cafus exaltat, ruinas zedificat, ripas c d igit,
precipitin inftruit, periculis navigat , iiau-
fragiis velihcat, perditione gaudet, interitumfo-
vet, confufionem mercatur, thcfaurizat opprobrium
, criininationes exaggerat, accufitioncs in-
flammat, Sc catervatim femcl in fafcem glome-
rans numerofas indagines captionum, per infi-
nita dedecorum, multiplices mortes invehit in
perniciem perditorum.
39. Tot itaque Sc tantas d ftragescalamitatis
Sc pcffimze converfationis nemo profternit, nemo
calcat, nemo funeftat, nift ftngularis caflitas
fbla : qucE munimen inviStum eft fanStimonize,
& expugnatio fortis infamize; fortitudinis firmi-
tas, Sc iafciviae pctulantis infirmitas ; probitatis
prefidium, Sc improbitatis excidium; animze Victoria
, Sc corporis praeda; Liberias gloriarum,
& c fterilitas criminum; pronuba fan&itatis, &
repudiumturpi.tudinis; ftnceritalis indicium, &
aboiitio fcandalorum ; excrcitium continentiae,
8c f evacuatio tota luxiirise; pax fecura virtu-
tum , & debeilatio quieta bcllorum ; puritatis
cuimen, & s libidinis career; honeftatis portus,
6c ignominize naufragalis locus; virginitatis mater,
8c boftis immunditize; lorica pudoris, 8c
ipolium probrofitatis ; corruptionis exitium,
* Cura flmceritath] Sinceritatis cura in vetuftiflimo cod.
Sangerm. Paulo ante Erafmus fic emendat: Altaribus placere
debent, qui de altaribus vivunt. b Pariliras]S\c edit. Spir. Rcmb. Erafm. Morel. & quatuor
codd. mfT. nili quod in vetuftiflimo Sangerm.recendor manus
emendavit pluralitas. Habent eCam pluralitas vetus editio
ä Pamelio citata, & ad marginem Erafmus. Ilia vox arrifit
PameJio, fed immerito, carpitur enim hoc locb clerici cum
niuliere, velitti paris cum pari, fufeepta conjundio.
e Erigit] Sic cmendo autftoritate cod. Reg. crij/it Remb.
& Pam. rapinasexigit Erafm. &.Morel. . ,
A Stragei calamitatis] Calamitatis flrages pefftmat con-
yerflationis cod. vetuftiflimus Sangerm. flrages cdlatthitat is isf
flragespeffimat converfationis Reg. Remb. Erafm. & Morel.
- « Steri/itäs ‘ criminum] Sic Paniel, ex vetiilla editione: \
'capt'nihas •mMuntnh • quatuor mfl'. 6£ Erafm. aipjditas criminumSpir.
Remb.
T E C L E R I C O R U M . exeij.
murus rigoris, Sc deftruftio vulgaritatis ; feverbal
is gladius, triumphator 8c occifor diflolutio-
nis ; armatura virium, Sc h exarmatura ftuxo- h
rum ; integritatis dignitas, & fornicationis addi-
Ctio; claritatis faftigium, Sc dedecoris præcipi-
tium; voluntas bonorum operum, Sc affliCtio
vitiorum; refrigerium puclicitize, poena petulan-
tiæ; acquifttio triumphorum, Sc facinorum dc-
trimentum : requies fiilutis, Sc perditionis exi-
Jium, vita fpiritus, Sc carnis interitus; flatus qua-
iitatisangelicæ,funushumanæ fubftantiæ. Hujus
retinaculis omnis obfeoenitas frænaïur, Sc com-
pedibus ejus calces ' furentis libidinis ftatuuntur. i
In hanc velut in fcopulos franguntur impetus
quajefcumque fanguinis inundantis; Sc in ilia fe-
datur fpumansk humoris infània corporalis. Quæ k.
dum libi fubtrahit adminicula concupifcentiæ,
mortua membra fua cognolcitur bajulare : de quibus
Apoftoius Paulus præmonet, dicens: M o r - Col
tificate ergo membra, quoe f in it fu p er terram; fo rm -
cationcm, immunditiam, Ubidinem, concupifcentiam
malam & avantiam , quee c f l idolorum fe n 'itu s , prop
te r q u a venit ira D e i.
40. Ab his omnibus nonnift fplendido ftn-
guiaritatis cultro caftraturhumana natura, ut illi-
batos fpadones ad convivium lànélitatis * defpon- f
faute circumciftone introducat. Cui fanSHtas ita
promiftt annuli fui nuptiale ftgnaculum, ut fine
ipfà virginilas reftgnelur, quæ fe fbla contenta
cupidinem domat, mentemque m reclificat, con- m
cupifcentiam fubigit, deftderia ardorisextinguit,
artus débilitât, corpus ancillat : Sc ita carnalia
crucifigit, ut tarn malculus quam femina videa-
turin converfitione mentiri, dum illos utriulque
lex us operatione abfeidit: aut neutrum faciens de
duobus, tertiam formam conferre gloriatur arm
bobus, ut ante refurreSlionem refurreStionis ima-
ginem, ad inftar Angeloruni meditari nofcatur.
Quod promiltens Dominusnfuturum : Quidigni, n
inquit, hdbenturfaculi illius & reftrrediotm à mor- Lu
tuis , non unbent fneque nubentur , neque enim .mo-
rientur. Nam funt ft miles Angelis Dei : quia, refitr-
reâionis filii funt. Hoc exigit Jantfta fingularitas
meritorum, ut antequam transfiguretur, jam 0
transfigurata cernatur in angelicæ claritatis afpe-
Shim, quæ omnia fibi amputans concupiicentiæ
certamina depræclatur : cujus laudes Salomon
r Evacuatio] Vacatio très codd. mfl'. & edit..Spir. ac Morel,
s Libidinis career] Cancer très codices mff. Spir. Remb.
M Orel. Paulo ante in pl.uribus mff. 6c edit is debeilatio inquiéta.
*' Exarmatura fluxoruni\ Exarmatio fluxurarum duo co-
dices mff. & Morel, exarmatura fluxurarum duo alii m'fT.
cum edit. Spir. fluxarum Remb. Erafm.
■ Furentis ]_ Far eat es in pluribus mfl". & edit. Paulo poll:
plures mfl. 6c editihabent in hac velut in fcopulo.
• kHumoris] Tumorisduo codd. mfl'.Remb. Erafm;& Morefî
1 Defponfante ] Sic cmendavimus audloritate codicis ve-
tufliflinji Sangerm. in aliis & editis difpenfante.
m Reflificat] Cafliflcat in quatuor m(T. Sc nonnullis edit,
g Futurum] Jnfuturinn duo m(T. St nonnuili cd it i. ,
0 Aîeritorum] Pro hac voce Erafm. ad marginem 6c Pa-
mciius in contextu pofuerunt clericoru/h contra antiquarum
editionum Sc m(T. hdem. Singularitas meritorum hoc loco,
nihil aliud eft quam mérita in lingularitate comparata. . .
- cxciij D E S I N G U L A R I T A
/. exequitur, dicens: Meliuseflejfefineflits cum daa
ritate. Jmmortalitas efl cnim in memoria illius; a quia
& apud Deu/n iiota efl, & apt/d homines. Cum
prrefens efl, imitaniur Warn, & defderant earn, cum
fe abduxerit; & in perpetuum coronata triumphal,
incoinquinatorum certamim/rn pralium vincens.
4 r. Non eft fine filiiscum claritatc, nift fingularitas
fola, quam non foluiii conlcientia fua
nuilis fordibus maculat, fed etiam nullze opinio-
b nes fufpcblzeb parilitatis infamant. Nam ficafti-
tas, quod eft difficile, mafculuin Sc feminam
c c pariter in virginitate confervct, non habet cla-
ritatem; quam communitas ipfa non poteft nift
quibufiiam probrofitatum tenebris obfeurare.
Singularitas vero ita clara eft omnibus Sc exerta,
ut cun<5tis fplendore fui candoris pura manifefte-
tur Sc lucida. Unde fic nos Apoftoius cdocet,
hef. s • s- d icens c Statt filii liicis ambulate: fnidus enim limit-
. nis efl in omni bonitate, & juflitia, & verdate, pro-
ilip. 2 .14 . bantesquod beneplacitumfit Deo. Et iterum: Omnia,
inquit, facile fine murmuratione & hrefitalione,
&fitis i rreprehenftbiles &fimpHces fit cut filii Dei im-
maculati in medio nationis pravte & perverfie, inter
quos lucetis ficut luminaria in mundo. Sic ubique
d fingularitas fplendet, ut omnes pro ilia d fpondere
non dubitent: Sc ita fan&itatem in femetipfacla-
rificat, ut laudem fibi ab ipfis quoque inimicis
extorqueat. Qtiod maxime de prsepofito quo-
Tan. 3 . 7 . cumque Paulus Apoftoius mandat; dicens: Oportet
autem eum & teflimonium habere bonum ab his
qui fioris funt, ut non in opprobrium incidat & la-
e queum diaboli. Hanc igitur amate, e hanc tenete,
quas fbla poteft feminas. debelfare : cum adhuc
concupifcentia nulla petftus impulfat, Sc dum
adhuc fimplicitas incorruptapermanet vel quieta,
ad fecretas fingularitatis tutelam cito concurrite,
ne poftmodum non valeatis effugere.
42. Prasoccupandus eftadituscuntftis infidiis,
ne hoftilitas prior obrepens occurrat improvidis.
Salutare remedium eft przevenire potius quam
praeveniri: Sc anticipare potius quam anticipari,
viribus fortibuscongruit. Ubicumque fucrit pro-
videntia, fruftrantur univerfä contraria; ubi autem
providentia ncgligitur, omnia contraria do-
minantur. Ante famem certamus,»antc inopiam
laborando fatigamus. Sic per omnia ealamitati-
bus cunSlis tollimus locum, dum gerimus pro-
videntiam temporum futurorum. Quanto magis
ante przevenienda eft omni provifione cala-
mitas feminarum; cujus cupido ft aclmittitur in-
cipere, numquam prorflis accipit finem! Cujus
» Giib df] Q>
duxerit. Alius cur
Parilitatis] Sic cmendavimus v
Eccli. 3 . i y .
v à f duo mfl". Paulo poll duo niff, fe Rembolto & Erafmo cum f e fubdu-
1 pro pluralic
Pariter 1 Id eft, fimul; unde Pamelius immerito ne-
gationem tolfendam cenfet ex his qute fequuntur, non habet
claritatem.
d Spondere] Sic Erafmus & vetuftiflimus cod. Sangerm.
melius quam alii Jplendere. e Hanc tenete] Nonnuili codices mff. Sc editi hanc ti-
T E C L E R I C O R U M . cxciv
comparationem Salomon explicat, dicens : In- prov.30.16,
fernus, dr amor mulieris, & terra qttre non fatia*-
turdqua, & ignis non dicit : fufficit. Unufquifque
itaque qui fêcurus eft quia necdum tentatur, ti-
meat; quia nihil de eo dicitur, profpiciat ne di-
catur : homines fumus, fragilitatem noftram carne
portamus. Sic jam undiquenos circumfpedla
vivacitate circumdare debemus Sc cingere, ut
non fit pars aliqua quæ vacillet. Accipimus qui-
dem fortitudincm fpiritalem, per quam fubftan-
tiæ noftræ fragilitas roboretur. Sed ita nobis fpi—
ritalis fortitudo collata eft, ut providos non ut
pracipites tueatur : ut illos muniat qui renun-
tiant importunitatibus deliiftorum, non eos qui
fe magis importunis delitftis immergunt. Cuftos /
nobisdatus eft fpiritus, fed ut contraria decii-
nantibus affiftenclo fubveniat , non ut contraria
eligentibus faveat; nec ut volunlarios Scpronos
in adverfà confortet, fed ut ab adverfis nitentes
feparari confirmct. Nam quicumque perniciofis
conatibus audet exercere virtutem , juvamen
non habet Spiritus 'fànéti, qui neminem vult
ultroneum virum fortem ad fraudulentas viGlorias
coartari : nec protegit ilium, quinimo fed
deferit, quern periculis irruentem per illicitos
eventus exquirere triumphos agnoverit ; ficut
ipfe jam tunc per Salomonem locutus eft, dicens
: Amans periculum, in ipfo peribit.
43. Ordine fuo igitur, non noftro arbitrio
virtus famfti Spiritus miniftratur, Sc fecundum
inftitutum ejus prælia profperantur. Numquam
nift præcipitatus exercitus cècidit, qui avidus
fortiter facere duds vel imperatoris fui difpofi-
tiones irrupit; multo magis f perperituram ero- f
gat fortitudinem, qui fine armis do&rinæ ma-
giftri Spiritus præfumfèrit triumphare : cum dicat
:'Vre qui per prrefiumtionem f liant aliquid fa-
àunt', non per Deum.
44. Si qua igitur in vobis eft fiducia virium
fpiritalium, quid fpiritales deceat g recordetur : g
Sc fi creditis vos fpiritaliter militare, agnofeite
quod docemus non efîè carnalc, ficut Paulus
Apoftoius loquitur, dicens : Si qu'is putat fe r .i
Prophetanifljfe, aut fpiritalem, cognofeat qttre fieri- *7‘
bo vobis. Non eft quod vobis in hac perfuafio-
ne deceptoria blandiamini, ut quia fpiritales eftis,
velitis inter flagitioforum armamenta verfari;
nec vos inhabiles efîè pro clericatus dignitate ,
quia majores majoribus confueverunt confli-
- diones occurrere. Acrius divitibus quam pau-
. peribus invidetur, Sfr non inopes, fed locuplcmete.
Paulo poft duo mfT. habent ad fleeretcan flngularita-
tis tutelam. f Perperituram] Sic cod. vetuftiflimus Sangerm. Habent
très alii & edit. Spir. Remb. Erafm. & Morel.
turam. Pamelius perperam, qui etft veterem editionem, qua
uti folet, hoc loco non citât, videtur tamen ex ea hanc hau-
fifle Ieflionem, quia Remboltum alterius Iedionis auélorem
facit; 8 in quo fane fàllitur* Recordetur] Id eft, fiducia recordetur. Sic habent quatuor
mff. cum edit. Spir. Sc Rembol. Maluit Erafmus re-
cordemur, Pamelius recordemini, bb ij