clxxj D E S I N G U L A R I T A
præfomat? Dé Emetipfo demens ell, qui aiiquid
pollicetur,nedicam fi etiam pro femina fponlio-
nem ponere videatur ; cum Paulus Apoftolus fie
Philip.^.i2. tie fe pronuntiet, dicens : Non quia jam accept,
* aut3-jam jußificatus fum, aut jam perfeâus fiïm :
fequor aut cm f i comprehèndam, in quo & com-
prehenjus fum à Chrifto. Fratres ego me non ar-
bitror comprehendiffe a dime / tin u ni tarnen, pofie-
rioraquidemobiivifcens,adea qua finit antepètëns,
ad régulant fequor, ad palmam fupêrnoe vocatio-'
ni s Domini 110fr i Jefu Chriffi. Quicumqueergo
•* perfeéti fomus, hocEntiamus. Etb herum : Mihi,
i . Cor. 4. j . in qu it, praminimo efi, ut à vobis judicer, aut~ab
humano die; fed neque meipfumjudico, qui autem
Rom. 14 .2 2 . judicat me, Dontinus efi. Et alio loco: Beatus,
■ inquit, qui non judicat femetipfum, in quo probat
alium. quamvisdgo nos nec de noftra Habilitate
certum aiiquid habeamus, qui fine celfatione con-
cutiniur, inter fluélus fæculi fuftinentes procel-
lofos incurfus : tarnen fi alicui tanta fiducia ëft
dé immobilitate propriæ firmitatis; Eltern folli-
citus reformidet, ne ipE fit Eandalum vifibus
aiienis, Ed terreatur voce Domini comminantis :
Matth. * S. inquit, huic mundo ab fcandalis : verumta-
7. men va hömini illi per quem fcandalum ve/iit. Si
has Domini comminationes religiolb corde me-
c tuimus 8c c reveremur, plus de aliis quàm de no-
bis extimefeamus perieukun noftrum, qui mil-
tûis (ab Apoftolo Paulo) utilitatibus obligamur :
Philip. 2. 4. N°n fi‘a f ua f unt> inquit, finguli cogitantes,fed
j. Cor. ro. ïtmk aliorum. Et iterum : Nemo quod futim efi
24. quarat , f e d quod alter ins.
12. Sed aliquis arripiens de ipfo Paülo quod
Rom r 12 0VVo m ^ 'U int f f ui fq ue, inç]®^> vef i rUm P r0 f i r ^‘
tionem reddet Deo : & unufquijque Juam farci-
namportabit. Qui non vult ergo pro alterored-
dere rationem, nec caufis ejus, *nec negotiis débet
particeps iilicitus interefie : 8c qui liber vel
immünis circa fàrcinas aliénas conatur exiliere,
nihil alienum contraria conditione teneat infra
le. Nam neçelîè elt ut rationi alteriüs fubjiciatur,
qui negotium traélaverit aliehlim* Oportet éüni
- - damno perftringi veldifpendiolàrcinarum, apud
quem fob intuta euftodià fratris làrcinæ perie-
- . ïuntf quia quidquid in domonoftra fub minus
a idonea tutela dperditum ftierit, aut latrones effre-
gerint, noltrum eft, 8c à nobis exigetur quidquid
per inertiam noftram male corhinifllim cüftodi-
' tur. Tune ver-o ab invicem liber! fumusf fr hihil
apud nos de re alteriüs relêrvelur.
-• 1 3.Forfitan aliquiscli'cat: Efgo née ad dortnifri
orationis debemus parked côiivenire, np aliquis
* Si comprehendam] Sic quatuor codices vetufti, & pau-
iô-ipotl ant^petens.l %A\vt)antèvpedes. Habet f i cbmpre/ien-
ddm editio Spit.^Deeft etiarri in editis' adh'uCauod addidi-
■riiiis ex ducbus-VettiftiS'c^icibusP r
■ b E t itajuihyHdé'-voces addidiïnüs-ex duobus cöd. triff;
-i c Revere/'iïurj’'Sic-antiqtif codioès rhiF. & vetuflté editio-
nes,J Wreiriur- >Pa me i J UJf?
4 ‘Perdituni],Hæc vo#' deeft iri 'édition'. Spir'.'Â^Rériib.
& in tribus mff. Sic etiam pauio poft-irï-üfdem iégîtur male
comrnijfum eft pro eo quod Erafmus &aiii deinceps habent,
T E C L E R I C O R U M . clxxif
aliquem Icandalizet. Hærcticæ profeffionis eflifla
contradictio calumnioE, quæ de bonis præfcri-
bit, ut alîèrat mala; & de EnClitate præjudicat,
ut immunditiam fubtiliter introducat; de licito
calumnias facit, ut obtinere illicitumpolfit. Propter
quod Apoftolus Paulus hærefi huic ante præ-
Icribit, dicens : Verumtanïen neque midierfine viro, 1 . Cor. n
neque vir fine midiere in Domino. Abfit, abfit, ut 1 /-
ubique feminæ præfcribantur, aut ubique per-
milTio tribuatur. Habent ioca fua circa maf it um,
circa filios, circa fratrés, circa parentes , circa fer-
vos; & in domo orationis tantummodo juxta
cunClos clericos. In manfione autem una, fine
cognatione competenter non habent locios. Hax
elle libra quæ Hat. Stare vero non potell quidquid »
inclinaverit libram, diceiite Scriptura : Non de- Pm . 4.:
clinabis in dextranii neque in finifiram. Et Do-
min us in Evangelio : Quod amplius efi, à malô efi. Matth, j.
Di fee nunc temperantiæ modum , qui per licen- 3?'
tiam quæris excefliun. Ama feminas inter Ecra
Iblemnia, & odio habe in communione privata;
fi vis Salomonis tenere doClrinam : Tempus, in- Eccl. j . t
quit, amandt, & tempus odiendi:
14. Tunc ergo cavenda funt feminæ participia
j quando geritur carnaiium curarum continua
{ unanimiter frequentia : quoniam inter eu- (
ras fuas caro femper incitamenta cupidinis pro-
vocat; &illic parit fomenta peccandi, ubi pertra-
Ctans commoda fua temporalis vitæ cogitâtio-
nibus fenErit paululum relaxari; ficut Salomon Sap.p.if
aflèrit, dicens : Deprimit terrena cogitatio fieii-
fium multa cogitantem. In conventu vero Ecro-
rum, ubiIpiritus dominatur, S ancillam Emétip- 5
Em cognolcens, perdit fuæ voluptatis ufum; perdit
& luxum dum traClantur coeleftia, dum ce-
iebrantur fanCla mylteria ; tota humanitas otcu-
patur, ubi non humana, Ed divina funt omnia :
ubi veneratio vel tremor & terror incutitur
h profeélo animis univerfis, Epulta ell fubHantia h
carnalis. Inter ipE fere carnis mefeimonia multi
voluptàtem corporis negligunt, fcilicet quando
à legionibus exercitia meditantur armorum,- aut
crêpât iitibus forum, aut refonant litteris auditoria,
aut negotiatofes commerciis- inllanter in-
cuinbunt, aut artifices dn artificia ipfia propenfi
funt : quanto magis-ubinon carnale opus homi-
hum, fed Ipiritâlë geritur angeioriirii 1' Nihil illic
impugnationes polfurit , ubi & ipfi dæmones
cedünt; & nulla Exus alicüjus permitttitur con-
liderari dîllantia , ubi nec ætas, nec dignitas,
Ed Iblà æqualitàs régnât : atqüe ut plenius di-
camj ornnes illic taies Enfus accipiunl; üt & ipE
male commijfum euftoditur. e Libra]’ Sic codices "àntiqüi & Erafin. & Morel. At
Remb. «3c Pàmel.1 libera,<k pauio poil quidquid inclinaverit
libérai pro quo rcpoluhmtf mram ex tribus mff quamvis
Erafinus ôcf'JvIorellius iegant iterum libra. " ’
l 'Unanimiter] Cod. vctultiffmus Sangehri. vhanimitate. s Ancillam] Sic quatuor codices mff & Reritb. Ancilld Morel. Erafin. & Pamel.' 1 ' 1
h Prôfeélo] Sic quatuor codices mff. & Morel. PerfeSle Remb. Erafin. Vdmd. Perfeéla Oxom :
conjugalitas
clxxiij D E S I N G U L A R I T A
conjugalitas: ignoretur, ubi Chrillus loquitur,
auclitur, attenditur, & per omnia <Sc in omnibus
Elus ell totum, tellante Apollolo 8c dicente:
'of?-1*: Ubi non e fi,.inquit, Judaiis fr Gracus, cir-
cunicifio & praputium , - Bar bar us o Scyt/ia,
mdfcultis & femina, fervus & liber, fed omnia
& in omnibus Chrifius. Hunc plane conventum
gloria elt celebrare cum feminis, in quo nulla
efi diEretio qualitatis, ubi tantum licet omnes
lequare fine aliqua differentia, ut nec in iplo
baptifmate cujulquam nudhas erubeEat; ubi
Ada? Sc Evie renovatur infantia, nec exponit,
Ed potius accipit tunicam..
1 5. Quod fi 8c illic fit aliquis diabolo pejor,
quifeminarum alpeflibusferiatur; de nullo ta-
a men congregatioa vellra culpatur, quae propter
b cceleftia, non propter terrena colligitu^. b Vide-
rit fi quis illic luxuriofis obtutibus fuerit: nullo
modo alterum laedit, qui non ad hominem, Ed
ad Chriltum pro Elute procelfit. Quinetiam de
fuis contradiblionibus contradiblores excludam,
ut non meis, Ed luis propofitionibus cedant. Si
inter fella Enbla'potell communis con ventioEan-
dalizari, ubi lentator ipE diabolus tremuit; quis
illic llabilem E effe promittit, ubi tentator au-
denter occurrit? 8c fi illic periclitamur, ubi Dei
praecepta nos congregant, quid agimus ubi Dei
julE nos Eparant? 8c fi tufbamur illic, ubi Dei
voluntate munimur; quanto magis ubi non .lo-
ium diabolum, Ed etiam Doininum habemus
c adverllim? Cuin EcroEntHis enim c 8c jullis no-
d bis divina proteblio d miniflratur, ficut Elaias
ait: Legem, inquit, in adjutorium dedit; fine iuf-
lionibus vero divinis nullum potell clle priefi-
dium.
1 6. AliucLcft quod Deus imperat facerc, 8c
aliud voluntati ejus obfiflere: cujus itaEnt man-
vdata Ervanda, ut fi aiiquid jufierit quod fecun-
dum homines injullum elle videatur, jultum cre-
datur 8c fiat; 8c fi jultum jufierit, juHum repute-
e tur 8c fiat: cum c fine vi^loria non potell: efie
quod mandat, qui potens ell in jultitiam jultifican-
do vocare jullitiam, 8c jullitiamreprobandoin-
jiiltkiam probaretranlverEm, cujus voluntas eft
lola 8c vera juftilia. Si enim totum quod geri-
mus, ad-hoc tantummodo gerimus, ut Donii-
no placeamus; profeSlo hoc folum erit jultum
quidquid voluerit, 8c jufierit, 8c probaverit
Deus cui piacere geftimus. Nam cum Ervi non
poflint a Emetiplis Eire quid fuis dominis pla-
ceat, nifi dominorum Equantur imperia; 8c uti-
f que f homines hominum fnnilium libi non vaa
Vejlra] Nojlra cod. Vetuftlilinius Sangerm.
b Viderit] Sic quatuor codices mff. & Morel, veriiintamen Pamel. quod f i Remb. Erafm. Pauio 'poftfefta facrata apud
Remb. & Morel. & in codice vctuflifiimo Sangerrii.
c E t juftis ] Sic quatuor codices mff & Spir. Remb.
Erafm. Morel, facrofandis jujjis Pamel.
a Miniflratur] Monftratur unus ctid. antiquus.
c Sine vidoria j Sic quatuor mff verns editio a Panielio
citata, & edit. Spir. Remb. ac Morel, fine juflitia Erafin.
& Pamel. Paulo port Iegicur in edit. Spir. & Remb. & in
T E C L E R I C O R U M . dxxiv
leant S voluntates agnoEere, nifi acceperint quod g
obfervent: multo magis mortales neEiunt im-
mortalis Dei jullitiam comprehendere, nifi ipE
juftitiarum fuarum dignetur indicia demonftra-
re, ficut Salomon approbat, dicens : Quis-enim Sap. 9. i] ,
hominum poterit ficire confiliitm D ei! aut quis potent
cogitare quid velit Deus! Cogitaftones enim
mort alium timida, dr incerta providentia nofira.
Corpus enim quod conumpitur, aggravat animam:
& deprimit terrena h inhabitatio fienfum multa h
cogitantem. Difficile affimamus qua in terra funt,
& qua in profpeflu funt invenimus cum Jabore:
qua in ccelis autem funt, quis invefiigabit! Seif,
fum autem tutim quis fa t , nifi tu dederis ei fa-
pi en tiam, & miferis Spiriti/m faiidum de ahif-
fiimis! E t f i correéla funt Jemita eorum qui in
terra funt, dr qua tibi placent, didicerint homines,
& per fapientiam fa/iati funt: ambulan-
tes in tenebris. libimetipfis lumen non poflimt
oftenclere, nifi ultroneum Eipfum non videnli-
busofrerat lumen. Ita humana czecitas ad Deuni
non dirigit viam, nifi ipfe lucernam legis often-
dat. Unde David fie loquitur, dicens : Lucerna Pfal. / /<?.
efi, inquit, pedibits meis verbum tuum , & lux 105’
Jemitis meis. Et iterum: Praceptum Domini luci- *8.9*
dum i/luminans oculos. Hoc eft ergo luciferum
quodcumque fuerit a Deo intimatum : 8c hoc
Deo dignum, quod ipE Deus voluntati liias fa-
tetur acceptum, ijtexerceat per omnia domina-
tum. Alioqui nec nos Ervi adEriberemur, nec
ipE Dominus haberetur; fi Ecunduru volunta-
tem noliram permitteremur impendere Ervilu-
tem,8c arbitrio noftro, non Dei, ciigeremus cxer-
citamenta juftitiae. Tales Paulus Apoftolus vani-
licat, dicens : Ignorantes, inquit, Dei jufiitiam, Rom, 10. ]
dr fuam volentes ffatuere, juflitia Dei non funt
fubjefli. Tollantur nunc e medio ambages ifhe
tam vanas, 8c querimonije inaniter calumniofce.
Ad Ipiritales aétus cum feminis, Deo juvante,
non metuimus adunari, qui per Dei jufiioncm
jullitiam nos credimus operari, ex qua nobis
Eimus munimenta fupponi. Privatim vero,
continentibus quamplurimum clericis 8c virgi-
nibus holpitia Eparanda. funt : quia quod Deus
iniquum judicat, jultum eflb non potell. Con-
tubernium tarnen etfi nulla in ipfo contubernio
turpis confoetudo' noEatur, accendit; quia im- i
polfibile eft integritatem ad. vibloriam pervenire,
quascontendit contra Dei.jufia pugnare. Quantum
enim lex obedientibus fuggerit adjutorium,
tantum inobedientibusincitat peccatum, dicente
Apoftolo : Virtus, inquit, peccati, lex. Qui nos /. Cor.ij.
- 96,
quatuor codicibus mff. injuflitiam reprobare tranjverfam. r Homines] Addunt, Ï7 'ipfi homines, tres codices mff.
& edit. Spir. ;ac Remb.
s Voluntates] Sic Pamel. ex veteri edit, militates tres co-
dices mff. edit. Spir. Remb. Erafin. Morel.
h Inhabitatio] Cogitatio codex vetuftifiimus Sangerm.
* JVofcatitr , accendit] Nafcatur Erafm. <Sc Morel, acce-
dat tres codices mff. & edit. Spir. ac vetus a Pamelio citata
cum Remb.' & Morel, accendit Erafm. & Pamel.