Aureus aftrigero remeabit cardine mundus.
IH'a'negat, vetitöfqüetimct cont mgere ràïnos ;
Sed tarnen infirmo vincuntur pedora fenfu.
IJicet ut niveo jam mitia dente mpmordit,
Affuliit nuila maculatum nube ferenum :
Tum fäpor illecebram meliitis faücibus indefis,
Compulit infueto munus deferre marito.
Quod fimulacfipnfit, deterfàmoftenitenteS l,
Emicucre oculi, mundo fplendente, fereni.
Ergo ubi nudatum profpexit corpus uterque,
Cumque pudenda vident, ficulnis frondibus um-
brant. .
Forte fub occiduo Domini jam lumine fölis
Agnofcunt fonitum, trepidique ad devia tendiint.“
Tum Dominus coeli moeftum compellat Ada-
mum :
Die ubi nunc degas! Refpondit talia fupplex;
O Domine afïàtusi pavido fub corde tremifco
Magne tuos * nudufque metu frigente fatigor.
Tune Dominus : Quisponia dedit noxalia vobis!
Tradidit hæc millier, dum dicitiiimina promtini
Candenti perfufa die, liquidumque ferenum
Affulfiffe fibi, folemque 8c fidera coeli.
Protinus ira Dei turbatam territat Evam ;
Audorem vetiti dum quærit Maximus adi.
lila fub hæc pandit : ferpentis fuafa loquentis
Accepi, fallente dolo blandoque rogatu :
Nam fua vipereis intexens verba venenis,
Hæc mihi præ cundis narravit dulcia pomis.
Ilicet Omnipotens condemnat gefta draconis,
Præcipiens cundis invifum vifere monftrum ;
Pedore mox fufo prorepere, tum folamorfu
Mandere: manfuroquæcumquein tempora hello,
Humanos inter fènfus, ipfumque labantem;
Venice ut abjedo pronus poll crura virorum
Serperet, ut caicet dum labens cominus inftat.'
Femina fraudigeris mifere decepta loquelis,
Præcipitur duro diferimineponerepartum,
Servitiumque fiii fludio perferre mariti.
Tu vero cui vifa fuit fêntentia verax
Conjugis, immiti ceflit quævida draconi;
Deflebis miferum per tempora longa laborem.'
Nam tibi triticeæ furget pro germine mefîîs
Carduus, Scfpinis multum paliurus acutis,
Ut cum vifeeribus laffis & pedore meefto,
a Brno qui germine fa ä u s ] Aliter in cod. Vi6t. binos
qui germine fadlos. b Fr an gens ] Sic Pamelius conjecit pro eo quod erat
apud Morel, fraudans. c Numnam ] Nonne apud Morel, quod fbrtc melius.
Plurima foüicitospræftet fufpiria vidus ;
Dôlïeclnocciduo venientis tempore mortis,
Un4e,,geris corpus, terræ reddare jacenti.
His.adis DQminus treprdis dat tædia vitæ,
Dejedolque procul facratis dimovet hortis,
Obvèyfqfque 'iocat, mediôq'ûé éliminât igni ;
In quo perceleri Cherubim cvolvitur æflu,
.Dum ealidus-defervef apex, flammafque volutat.
Queis Dominus, pigro ne frigore membra ri-
■ gereift,11 : '
Confuit evulfas pecudum de vifeere pelles,
Operiêns hudös calicfis de Veftibus ärtus: :
Ergo ubi conjugio fefe jam fid us Adärnus
Efïè viru m fenfit, noiiien genitricis’âmatæ
Exhibef ij^ori; a bino qui germine fadus
Continiiö ‘genitor divërfis; nuncupat1 orfis.
At que Càin hic nomen habet, cui jundiis Abeltis:
Innocuas hujus fervabat cura bidentes ; ,
Aft alius curvo terram vertebat arafro. ’
Hi cum perpetuo ferrent fùa dona tohahti,1
Diffimiles frudus fenfu fuadente dedere.
Nam prior uberibus füerant quæ profata glebis
Obtulit : aft alius miti fe devovet agno,
Exta manu fincera gerens adipemquë nivalem ;
Confeftimque placet Domino pia vöta tuenti.
Quod propter gelida Cain incanduit ira.
Qtieni Deus alloquio dignatus, talibus infit :
Die mihi, fi redum vivas, & noxia cernas,
Degere non poffis contrado à criminc punis!
Define mördaci fratrem difperdere fenfu,
Qui tibi ceu Domino fubjedus colla daturus.
Nec tarnen his fradus, fratrem deducit ad arva ;
Àtquè ubi deprenfum deferto in gramine vidit,
Eliditgeminisb firangens pia guttura palmis.
Quod fadum Dominuscoelo fpeculàtusab alto,
Difquirit, quonam terrarum degat Abelus!
Ille negat pofitum cuflodem fe fore fratris.
Cui Deus effatur:cNumnam vox lànguinis ejus
Ad me miffafonat, celfumque afeendit ad axem!
Nofce igitur manfura tibi pro cri.mine tanto.
Nam modo quæ maduit germani fanguine terra,
Invifo maledida tibi commifîà negabit
Semina, & aflümtis frudum non proferet herbis.
d Torpidus ut multo coilfdens membra tremore.
d Toipidus ] Cum prorfus mutilus fit finis hujus carmi-
nis, iulpicatus eft Pamelius caetera quoque Genefeos capita,
ad everlionem ufque Sodoniæ, metro à Cypriano
convcrfa.
S O D O M A
CARMEN IGNOTI AUCTORIS PERPERAM TERTULLIANO
Je t C y p r i a n o é t i a m a t t r i b u t u m . A m Deus omnipotens,primævitèmpora fîecli
Vindice diluyiö tiindis aboleverat undis,
Quas coelum fparfit terræ, maris expùit æquor :
Hadenus baud liquido poenas-decemere padiis
Excidio; quoties hiemes inducerêfaër,
Frænandis varium pluviis mandaveratarcum ,
Purpureo & viridi fignantein nubila limbo; 1
Iridis huic nomen; propria eft quæ fibula nimbis.
Sed récidiva hominum pariter cum gente fecunda
Impietas , iierumque mali nova pullulât ætas; •
Excidio jam non imbres fortita, fed ignes,
Sic Sodomnm meruit tellus ardentibus uri
a a Roribus, & finis: portendere figna futuri.
Effera luxuries" illic inimica pudoris.
Inflar legis erat, fugeret quam præfcius hofpes,
Ante vel ad Scythioasvel apud Bufiridis aras,
Exoptans per fàcra necem, cæfufque cruorem
Fundere Bebrycium, 8c Libyens fâtiare palæflras;
Antéqüe vel Circæa novas per pocuia formas
Sumere, quam læfum Sodomis amittere fexum.
Pulfàbant coelutn invidia connubia mixta,
Inceftu parili generis natura rebellis ;
In fèfè, læfumque viri cum corpore nomen.
Tempore fed certo Deus omnia profpeculatus,
Judicat injuftos; patiens, ubi criminis ætas,
b b Cefîàndi fpatium vis nulla coëgerit iræ.
Jamque dies tiltrix aderat : duo de gregè niiffi
c c Angelico, forma juvenes, qui fpiritusambo
Diva miniflerio Domini mandata ferebant,
Succedunt Sodomis. Illic de ftirpe piorum
Tranfvena Loth aderat, fäpiens juftique colonus
Unus erat meminifle Deum; folet utilis arbor
d In fylvis latitare d feris velut hofpita fruflu.
Is tunc pro porta refidens, vix moenia adibant
Coelicolæ; quamquam divinos nefeius, ultro
Advocat, appellat, patrio veneratur honore,
Hofpitioque vocat, longe ftabulare parantes;
Enifus longis precibus, pia pignora menfa
Officiifque probis fludio difpiyigit amicos.
Nox requiem dederat, lux folverat altera no<5lcm,
* Roribus ] Sic emendavimus ex cod. Colb. fontibus cod.
Vift. facibus Morel, ßammis poll Fabricium Pamelius,
quamvis cum Cmchio fqfcibus legr non improbet.
b Ceffandi fpatium 1. Locus obfeurus & corruptus,
c Angelico J Angelica duo mlT. codices.
d Feris ] Sic cod. Colb. feras edit.
e Cum lege pudenda ] Sic cod. Golb. cum lege ruden-
dam Vid. conquefia rudendum Morel. & Pam,, congefla
rudentum Ox.
f P aéla1 Pafla ed. Ox.
* L u xu \ Viaetiir ea vox codem fenfu ufurpata ab Ay-
dore libri de Singularitate clericoruhr, qui feminas ab eccle-
fiis excludendas negat, quia ibi- femina perdit fuoe volupta-
tis ufum, perdit & luxum dum traélantur cceleflia.
Et Sodoiqa in foribus flrepitat e cum lege pudenda.
Loth contra fupplex : Ne vos nunc fpa6la libido
Incendat juvenes iflam foedare juventam;
Quo luxus genitura vocat! Quo femina fruflra!
Quo nullas nuptant animse; non hiflra colerftes,
Non flabulis reduces, non undis flitter hiantes,
Nec qiue pennarum modulis prope nubiia pendent,
Nec quee per terram protra6lo corpore reptant.
Omne genus s fuxu genus eft, fed femina conjux
Omnibus , 8c nunquam cuiquam nifi femina
mater.
Nunc fi fas juvenilis habet vaftare pudorem,
Sunt intus natx bijuges mihi, nubilis aetas,
Virginitas in ffore tumet, jam dedita meffi;
Digna cupido viris tulerit quam veftra voluptas;
Dedo pater, proquemofpitibus penfabo dolorem.
Vulgusad haec demens : quifnam tu, quantus,
8c linde,
Qui nobis domineris, ait, legefque recondas!
11 Tranfvena hum reflor Sodomorum ut ingerat
iras.
Nunc igitur tute ipfefues, quodnoftra cupido eft,
Pro natis, proque hofpitibus; fatis unus in
omnes.
Di<5ta 8c fa<fta fimul: vulgi mora nulla furentis.
Turbidus hiberno ut dum volvitur impete tor-
rens,
* Rivorum innumeros uno pede fertur in amnes,
Siqua illic arbor rapidis offenditur undis,
Haudmanfiira diu; quantum radice licebit
Crinitas durare moras, ubi fubter adefam
Perdit humum circumfofio jam caudice pendens,
Hue illuc certam difFert incerta ruinam :
Haud aliter Loth in media vertiginc vulgi
Nutabal vinci prope jam; fed diva poteflas
Subvenit, Angelici juvenes de iimineraptuni
Reftituunt teeftis; demens fed vulgus ibidem
Poenarum aufpiciis fi interdum lumine militant.
b Tranfvena num redlor ] Tranfvena conreSlor cod. Vi£h
non redlor Colbert. Ibidem codex Vifh cum Morellio : ut
ingerat iras. Fabricius fic emendat : Tranfvena corredlor
Sodomorum duplicat iras. Male in edit. Oxon. atque in-
1 Rivorum innumeros] Sic cod. Colbert, nurnerosin edit.
In eodem verfu lego amnes ex cod. Vi<5i. pro omnes quod
in editis legitur. Uterque codex habet vehitur pro eo quod
Pamelius pbfuit poll Fabricium fertur. k Interdum lumine multant] Sic Morel. & duo codices
niff, nifi quod Vicfiorinus habet lumina. Interdiu legendum
'videtur. Fabricius & Pamelius em?ndant: Multatur lumi*
ne diro.