clxvij
es uxorif ne qiuefteris folutionem. Solutus es ab
uxoref ne quaferis uxorem. Sed confentio non
eflè caftitatis hujus pudicitiam vioiatam : fufpicio-
fis tarnen malam porrigit famam ; & pudicitiæ
bonum fruftra intrinfecus iaboriofo agone cufto-
a dit, a quod forinfecus efficit infamari, deftruens
magifterium Pauli Apoftoii providentis pariter
i.'C o r . i o . & monentis : Ut quid, inquit, libertas mea ju -
* 9- dicatur ab in f deli confcientia! Si ergo gratia
participo : ut quid blafphemor pro eo quod gra-
tias ago ! Pejus eft quam mcechia, continentiani
ducere criminolam, & infamem facere lan<fti-
b moniam. Blalphemiam ingerit religionib quam
colit, qui quod confitetür, non ante omnes im-t
pieverit ; ne Chriftianitas credatur eflè faliacia, &
• moechatio vidcatur eflè lan«ftitatis veiamento
veftita. Propter quod Dominus in Evangelio
Matth. $. fie præmonet, dicens : Sic luceat lumen vejlrum
16■ coram hominibus, ut vidantes opera veßra bona,
magnificent patrem veflrum qui in calls efi. Hoc
Rom. 14.16. fequitur & Paulus Apoftolus, dicens : Non ergo
Rom.12.17. blafphemetur bonum vefirum. Et iterum : Provi-
dentes bona non tantum coram Deo, fed etiam
i Cor 10 cor am hominibus. Et alio loco : Sive ergo man-
I.^ or. 10. ducatis^ ßve f pve ajilt£i quicifijeitis, omnia
in gloriam Deifacite. Et eflöte fine fcanda-
lo Judais, & Gracis, & Ecclefia D e i, fiicut
& ego per omnia omnibus placeo.
8. Sed opponitur forlan, quid eft quod iplè
Gal. 1 .10. iterum dixerit ! Si hominibus placere vellem,
' Chrifli fervus non eflem. Numquam fe quæcum-
que dieftalegis excludunt,lèd certislocisrefpon-
la univerfa defix a fimt. Illic placere hominibus
non licet, ubi voluntas hominum non capit Domini
voluntatem. Ubi veroacceptant homines,
quod ad gloriam proficit Dei; innotefeere om-
Rom. 1;. 2. nibus ipfe Paulus Apoftolus præcepit. Unujquif-
que, inquit, noflrum, proximo fuo placeat ad
bonam adificationem. Quale ergo premium
fan<ftitatis expeélat, qui non folum blalphemiam
famftitatis ab infidelibus provocat, fed etiam fi-
delibus pemiciofum præbet exemplar; ut infir-
mi fub prætextu di!e<ftionis fubtiliter fornicen^
tur, & pudicus impudiciffimæ caftitatis præbeat
magifterium, deftruens quod Paulus Apoftolus
t.Cor. 8.ro. comminatur : Periit, inquit, jfrater infirmas in
tua confcientia,propter quern Chrifluspaflits efl!
Sic autem peccantes in fratres, & percutantes
confcientiam eorum infir mam, in Chriflum pecca-.
tis. Et quidem non hoc juvenibus tantum, led
& lèiiibus congruit, fratrum imbeciilitafi con-
fulere.; ne lène<ftus perire provocèt |uventutem,
éx qua debent omnia falutaria d.Qcumenta pro-
» Quod] Sic très codices mff. (Sc vetercs editiones. Pam.
qui illud:, ex üno codicè1 quem citât Mörellius. Paulo port
vocem Apoftoii refthüimüs ex duobus Sangermanenubus
mff. 6t editis nonnultist - •: J V ‘ -;;F•-i
b Quam colit] Sie Pamelius ex uno codice Morellii.
Editi •&: quatuor -mff. ,qùdm,e4ntulit* ■ ■ ■ ->■ ■ ■ k c Quam patrias dfc .] flæc défunt in quatuor mff. Paulo
' port reilituimus ottatèrn. iiofirairt, ut jiaoetuf in antiquis
codicibus & editis, excepta editione Oxon.
cedere : ficut Eleazarus in libro Machabzeorum
profitetur & dicit : Pramitti ma\o in infer num 2. mc
c,quam patrias leges defer ere. Non enim atatem 23^
noflram dignum eflfingere; ut multi adolefcen- c
tiurn arbitrati Eleaiarum nonaginta annonMi,
tranfljfe ad vitam alienigenarum, & ipfi propter
meant fimulationem, &■ propter modicum & cor-
ruptibile tempus vita , per me feducantur, &
odium ac maculam feneéluti mea acquiram. Hie
maluit vitam fuam tormentis objicere, quameui-
quam magifter perditionis exiftere : & nos ubi
nulla tormentafunt, fluxibus folis nolumus lal-
vandos fratres anteponere : nec contenti fumus
fine ullis cruciatibus tarn nobis prodeflè quam
czeteris, cum ille noluit vivere moriturus, licut
inferius profecutus eft, dicens : Quamobrem for-
titer vita excedens, d feneólute quidem digntts d
apparebo, adolefcentibus autem exemplum, forte
relinquam, ut prom to animo ac for titerpro gra-
vibus & fanftis legibus e honefla morte [ecedant. e
Cum hoc etiam laicos deceat, ne aut extraueis f occalionem blafphemandi, aut fraternitati op- f
portunitatem fornicationis opponant; turn maxime
ciericos vehementer neceflitas ifta coiiftrin-
git, quibus aut jeligio blalphemata, autfraterni-
tas perdita poenas duplices irrogabit. Nec inve-
nient in judicio Domini ullum omnino fola-
tium, qui alienigenis & fratribus peccandi fo-
mitem miniftrarunt. Propter quod fie Paulus
Apoftolus Titum inftruit, dicens : Teipfum bo- Tit. 2
norum faflorttm prabens exemplum in daélrina,
in integritate, in gravitate, in verbo fano atque
irreprehetifibili, ut adverfarius revereatur, nihil
habeas de nobis dicere mali. Et iterum : Omni- Ibid,
bus, inquit, fidem bonam oflende,utbonam do-
drinam Salvator is Domini noflri praferant in
omnibus. Sic & ad Timotheum feribit, dicens :
Forma eflofidelibus in fermone, in cometfatione, r.Tin.
in car it ate, in fide, in caflit ate. Quod & Petrus
Apoftolus hortatur, dicens : Cornerfatio, in- i.P t
quit, veflra in gentibus bouafit, utin eo quod l2‘
detrahunt de vobis tamqiiam de malefadorihus,,
de bonis operibus veflris glorificent Deum.' Et
iterum; Quoniam, fic efl, inquit, voluntas Dei, ibid,
ut benefacientes obmutefeere faciatis flultorum
hominum ignor anti am.
9. Nec quilquam libi proponat & dicat, habere
volo quod vincam: hoc eft enirn dicere, yivere
defidero. fub .ruina. Quis tam ftultus qui ajélaiï
cupiat ad laborem., cui oftèrtur S delicatus trium- g
phus? Neque enim duplex triumphus eft fub f<v
minas praslèntia probari vitftorem, quam eft in
fingularitatelèrvare integram lponfionem fanéli-
. 1 Seneftute quidem] Sic quatuor mff. codices: & paulo
poft iidem habent adolefcentibus autem,, Pamelius adolef-
centibus quidem.' ■ /' ' ! -.»J '•
■ e Honefla morte fecedant ] Sic emendavi cx antiquifll?
mp cod. Sangerm. Editi honefla; mortifuccedant.
{ Occafionem] Occqflones duo codices niff,
s Delicatus triwnphus ]. Delicatius (xiumphar* quatuor
mff. codices & Morel.
moniæ. Et cum fit unus titulus gloriarum, hoc
a locoa vanus for tis eft, qui intis laborat, Sc. cum
HIo qui parum laborando yicerit, pariter mune-
ratur. Quid quod ille quinimo confiimmatus ad-
icribitur, qui lè omni parte femineis alfcétibus
/ p. oftentat abiciflum! Quia eum Dominus in Evan-
2 gelio pcrfctftum vocat, qui totum liiis ufibus am-
putaverit patrimonium. Certe etiam foil cuicum-
que quotidiani triumphi pro caftitate non défunt;
quia numquam defideriis carnalibus Ipiritum cef-
lat infeftare corpus humaiutm, quod Apoftolus
i/. affirmât, dicens.: Caro, inquit, concupifcit adver-
fus fpiritum , fpiritus autem advetfus carnem ; luec.
enim invicem adverflintur fibi, ut non qudcumque.
vultis, ilia faciatis. Habes nunc carnem,tuam ,
quam fuperes femper : quid tibi vis alteram vcl
condiicere! Nemo fuperunam febremeupitadhi-
bere pejorem; ne incipiat hemitritzeo inlanabili
laborare, cui nullus valeat mediçus fubvenire,
Neque aiiquis fitper onus proprium toilit infuper
alienum; ne oneribus duobus opprefliis ufque
ad inferos demergatur. Unde lie Hieremias pro-
pheta docet lànèlitatis pondus fingularitcr fufti-
■ m.3.27. nendum. Bonum efl, inquit, vira cum portaverit
juguni grave in juventute fua; fe debitflngujariter
. & fleb it, .quoniam tnlit fuper fe jugum grave.
1 o. Sed quilquam malignus obfecutor ad di-
1. 6.2. (ft u ni Apoftoii Pauli confugiet dicentis : Oner a veflra
Juflinete invicem, &fic imp/ebitis legem Chrifli:
Non hæc finit onera,quæ Paulus Apoftolus im-
perat fubyehenda; led ut tolérantes nofmetipfos
difeordia nulla difeernat, Ôç. in tentationibus con-
ftitutis fratribus præbeanius aüxilia : non ut ipfi
nobis tentamenta per feminas procuremus, led
ut tentamentorum magis poiidera fublevemus ;
cum lciat£ quale fit lan<ftitatis juguni, quod vix
fingulare portetur. De qup non folum ipfe, led
& Dominus lioluit certum definire præpeptum,
'atth. ;p, dicens : Non Qmnet. capiunt yerhum iflud;fed qui-
' bus datum efl» Et iterum ; quipotefl capere, capiat
Si ergo difficile fingulariter magnitudo iftius poa-
deris toleratur; quomodo toierabitur, figeminar:
tis poiideribus prægravetur ? Et fi fingulares pene
omnes vix; durant camatejS infidias fuftinere ; quid
b faciunt illi, qui ex utroqge latere gladiis f impen^
dentibus noii.cuii(ftanliii‘.incunibeielPlus dicoi
Si mar i t f : uxores defideria cbnjugaliaiquo.tidie
gerenles j fifri non fiifficiuut; quid. agunt iUi qui
c ad ^ augeijidas impugnationes leminis Ibciantur l
Ex improyilo vel tranleunter ad horamfemineus
alpetftiis oçcurrens, velut Iggittas alienis oculis
' j:uftat. QuandO libera non eft finiplex rAYfil'Pptia ;
quid iilic geritur, ubi libertatis lumit mulier in
» Vanus f%tis{yfl\ .Sic pmnes codices mff: &iedmo Spir.
ilemb. a,ç Morel. Alitçr Emftnus>& JPamel. unus fçrtis .efl, Iifdcm audtqribus paulo poll pofuimus omni p(ÿ\te pp eo
quod legitur omni.tempore apud E)rafm. ;& Pam^lJ .
b Impendenflbus] Ueell ilia vox in quatuprv.mff..>& in
edit.§pir.;ac Remb,c ^ • .-.•.•..Win K A d augendas] A d jungendas cod. ^angerffin .fewl
. A /n Sic quatuor cod,-mff. d? t\einb. Erftlbtys pofuit
in rifum. Pamelius in uju. ex' Yetufta;editjp0®.
contubernalitate cqiiftantiam ? quando in dome-r.
fticis negotiis. nunc bcerlos ac Iqtnpira Janificis
operibus nudat.niinc æftuans dètegit,membra,
nunc fatigata jaélatur, autd in rif.U ;aliquandb difr. d
Iblvitur; nunc blanditias exhibet , ,quod eft
venenofius fuper cumfta pfivllere dele^latur, aut
canereî Cujuscantu tqlerabiiius eft audire bafi-
lifcum fibilantem. Contra quam, Salomon fic
nos cautos efficit, dicens : Cum £antatrice noli Eccli.p.4.
ajfidmis efle , nec audias illam, ne forte difpe-
reas in eflicacia ejus. Taceo. reliqua, quze magis
pudenda lùnt quant dicend.a : lolum hoc dicp ,
in doiore .vél in ira mulierem frangi conlpicere,
jam non eft fine njulcedine. Quid dicimus fi vi-
deas j.ucundantem,.aut quod eft detenus bian-
dientem! Semel dixerim, omnis inçonveniens
lodalitas mulierum , gluten eft deli«ftorum, &
vilèum toxicatum, quo diabolus aucupatur. In-
congrua eft lodalitas femiiiaruin : quarum foda-:
litatemita nos rui;lum .Salomon docet in omnibus
præcavere : Cum aliéna, inquit, muliere tie Ibid. 12.
Jedeas omnino, & ne alterceris ciim ilia in vino,
ne forte declinet cor mum in illam, dp fariguine
tuo labaris in perdptiQiietiu
1 1 . Poftremo fi.anjmum noftnimconfidimus.
in hac communitate durarelèmper; vel illud apud
nos debet eflè fulpetftum., ne ipfie quæ nobiG-;
cum conveniunt, in nos iplbs forfitan movean-i
tur, aut in alteros amores præ rapida aetate inci*,
tamentis furiaiibus ftiniulentur, & erit.nobis cau-
la, aut quod pejus eft, fine caula ut.jfbrnicatio
nos maculet aliéna, apud, quos fiiggeritur czeteris
ocçafio lupanaris; &,.çrimine aiieni reatus ablor-
bebimur, cui nos ipfi fubornamus immunditiæ
lenociniuni. Propter quod Apoftolus Paulus dq
fiiiiilibus ita nos inftruit, dicens : Si propter.efi. R0m.r4.1p.
cam fra.ter tu us -fcandajiiatiir,, jam non.iihcari-,
tate am bid as. N olieflatua ilium perdere, propter
que,mÇhriflits, mort uns efl. Et iterum ; Bo-, ibid,
num efl:. jjo/i manducate carnem., nequé bibère
vini/m, e neque in quo frater tuns, ojfevdit., ant e
fcandaliiatur, aut infirmatur. Et alio loco ■:
Hoc, inquit, judicate magis ,■ ne ftpnatis ojfetin Ibid.
diculum aut fcandalum fratri. £t ;de Jèmçtiplo
fie ait,: Propter qiiQdfi%ihud\fcaùdalildtfiat.rem Iê Cor. 8.13.
me uni, jaw tipn manducaho carnefli in a ter num,
tie fratrem fcandali%em. Cum. ergo nos pu Hat
conjun<ftionis hujus moleftia deteftabiiis; ft
^dplterqsinpji. poteft facere., facifcitamen { leno? f
nes adulteris & ineeftis. Quis enim cordis alteyi.
us lerutator qualitatem uniufcuj ufque perpendat|
j & pro altera pqrlpnacontra;lataham repu-.
gnâtor, circa Deum vero idoneus fidejuflqr eflè
_ ? Nqpft-in. quofrater,tfmt-!fB^ndk\Sk:vt^ vetufti,co*
4i£&. jnequ« often fire in quo frattr .tuus offèndifi^
( Lenonès] Sic cum eçUûone Spir..;& iRemfe. jVeiuftilfir
n^usrcod. .Sangerm. 'Habet leones cod»'/Reg* & alius
Sangerm. pejore^ Er^(my,s;&. Pamelius. -Manifella. eft Icri-
ptoris fententia. Probat enim eos qui cUm, mutieribus babir
^{j^;pt^m(i,-.ipfir frirninetfliffli rectus ablbrberi,
-hMewnou -xc hi < troi-dS
y 'Î 1