aflhmit. E t dum dominium fibi fem pe r quidam plufquam mids juftitia de*
p ö fc it aflumunt, de ecclefia p e r e u n t; & düm fe infolentêr è x to llü n t,' ipfö
fu o tumore coecati veritatis lumen amittunt. P ro p te r qu od & nos tempera»
m en tum ténêntes & libram D om in i contemplantes', & D e i patris pietatem
ac -mifericoid iam cogitantes ^diü miiltümque traö a tu in té rm o sd iab ito jüfta
m od era tione q u a funt ag end a librayimus. Q ua ; omn ia penitüs potefiis'inf»
p ice re le d is libellis quos h ic n upe r lege ram & ad vos quoque legen d o s p ro
cotlimiiin d ile d iö n e tranfmiferam; u b i iapfis necccenfitra deeft qu® in c rep e t,
n e e medicina qu® lanet. S cd 6c catholic® ecclefi® unitatem quantum p otu it
expréffit noftra mediocritas. Q u em iib e llum m a g isa c magis n un c vobis p la-
e è r e Cönfidö, quando eum jam fic ie g it is ut & p ro b e tis écametis. Siquidem
q ü öd nos verbis cönfcriplimus v o s fad is im ple tis , quando ad .ecclefiam ca -
ritatis ac pacis imitate remeatis. O p to v o s , fratres carilïïmi ac defiderantiffi*
m i, fem p e r b en e valere;
E P I S T O L A LI L
Ad Antonianum de CorneUo & Novatiano.
l " Y P R IA N l s A n to n ian o fratri falutem. A c c e p i primas litteras ttias ,
frater cariftimc, eöncord iam coHegii facerdotalis firmiter obtinentes &
catholic® ecclefia: c o h a r e n te s , quibus fign ifica fti. cum N o v a tia n o rei n o n
com m u n ic a r e , fed fequi éónfilium noftrum & cum C o rn e lio co ëp ifco p o
n o lfro unum tenere con fen fum . Scripfifti etiam u t exemplum earundem
litterarum ad C o rn e lium co lle g am noftrum tranfiriitterem, u t depofita om*
n i follicitudine jam fciret te fe c um , h o c e ft, cum catholica e c c le fia , com *
m u n ica re . S e d enim fupervenerunt p oftm od um alias litter® tu® p e r Q u in *
turn compresbyterum miff®, in quibus animadverti animum tuum Novatia»
n i litteris motum nutare ccep ilTe.: N am cum & confilium & confenfum
tuum firmiter aniè fixilfes, defiderafti in his litteris u t refcriberem tibi quam
futTcfim Novatianus introduxiffet, v e l C o rn e liu s qua ratione T ro p h im o &
thurificatis com m u n ice t. Q ü o d quidem li p ro follicitudine fidei anxiè cu -
ras, & rei dubi® ve rita tem follicitus exploras, rep rehend end a n o n eft in ti*
m o r e divino ffiftuantis animi fo liic itu d ó fufpenfa. Q u o n iam tarnen v id eo ,
p oft pr'imam fententiam epiftol® tu®, N o v a tian i litteris poftmod um te e fïê
tom m o tum , illud, frater ca riftime, p r im o in lo co p o n o , graves Viros & fe*
m e i fuper petram folid a Habilitate fimd atos, non dico aura le v i, fed n ee Ven*
to mut turbine com m o v e r i, n e animus dubius & incertus variis o pin ion ibus ,
v e lü t quibufdam y en to rüm incurfantiüm flatibus ; frequenter ag ite tur Sc k
p ro p o fito fuo Cum quadam lévitatis rep rehenfione mutetur. Q u o d ne v e l
aPuj j , t e a Puc^ quemquam N o va tian i litter® faciant, ut defiderafti, frater
ca r iffim e , ratiortem rei tibi b re v ite r exponam, E t quidem p rim üm, quo*
niam de m e o qu o q u e a d u mouis videris, m ea apud te & perfona & caula
purgattda e ft ,m e m e aliqüis exiftimet 4 p rop o fito m e o leviter re ce fïïffè j Sc
«um e y ang e ficum v ig o rem p rimö & inter initia defend erim, p o ftm o d um ’ vi*
dear animum m eum à difcipiina & cenfura p riore fïexiffe, ut his qui libellis
cönfcientiam fuam maiculaverint v e l nefanda facrificia commiferint laxan*
dam pacem p u tav e rim . Q u o d utrumque n o n fine librata diii & ponderatâ
ratione à m e factum eft. N am cùm acies adhuc inter mantis e ffe t, & præ*
lium g lo r io fi certaminis in p e rfe cutione fe rv e re t, to to hortatu fitp leno jim *
p e tu militum vires fuerant excitandæ, & maximè lapforum mentes claffico „
truodam noftræ vocis fortiter animandæ. ut poenitentiæ viam n o n fo lum p re *
cibus & lamentationibns fequerentur, fe d , quoniam repetendi certaminis .&
reparànd® falutis dabatur o c c a fio , ad eonfeffionis potiùs ardorem & m an y *
A alor iam noffiris increpitï voeibus p rovo ca ren ta rr D én iq u e a eùm d e qui*
b u flam ad m e presbyteri & d ia con i fcripfilfent eos immoderatos c lic & ad
communica tionem accipiendam feftinanter urgere;, referibens eis in ép ifto-
lâ 'rnea, quæ extat, & h o c addidi : Qui f i nimiùm properm ty habeiirin fu a po±
tejlâte quad pojlulant, tempore ipfo fè ip lu s quàm quod pojlulant Urgente. Acies
adhuc g r im t j é r agm qiiotidie celebratur. S i comtniffi yen àri firm iter pcenitet;>
& fid ü ' calot p ta va let, qui differri non potefi, potefi amrnari. 1 )e c o tamen qu od
ftatuendum effet circa caufam lapforum diftuli; u t cum quies: & tranquillitas
data e ffe t, & èpifeopis in unum co n v en u e ind ulgentia diviria p e rmitte re t,
tun e cômmurticato & librato de om n ium co llatione co n filio ftatueremus
quid fieri o p o r të re t, fi quis v e ro ante confilium noftrum & ante fententiam
d e omn ium confilio ftatutam lapfis tem e rè communica te, v o lu iifc t , ipfe à
ëommunicatiônembftineretur. Q u o d etiam R om am ad clerum tune adhuc
fine ep ifeop o ag entem & ad con fe ffo rem Maximum presbyterûm .& cæteros
in euftodia cônftitutos, n u n c in ecclefia cum .C o rn e lio ju n d o s , pleniffimè
fcripfi* q u od m e fcripfiffe de é o rum referiptis poteris n o fe e re . N am m epif*
to la lu a ita pofuerunt : Quamquain nobis in tani ingenti negotiopUteat quodvfq
tu ipfe traEtafii, priits effe ecclefice pacem fufiinm dàm ., deinde 'fie: collatione confi-e.
liormq cuin epifeopis, presbyteris, diaconibus, confefforibus p a n ter aç ftantibus laU.
cis fa â a , lapfotmn traiïare rationem. Add itum eft etiam N o v a tia n o tune feri*
P e n e & quod feripferat fua v o c e re c itan te , .& p resbytero Moyfe,. tune adhuc
co n fc lfo r c , n u n c jam m arty re , fubfc ribente, u t lapfis infirmis & in exitu oOhf-
titu tisp a x daretur, Q u æ litter® p e r totum mundum m iffæ fu n t , & i n noti*
tiam è ed e fiis omnibus & univerfis fratribus perlât® fu n t. Se cu n d um q u od
tamen antè fuerat deftinatum, p e rfe cutione fo p ita , cùm data effet facultas in
unum co n v en ien d i, copiofus epifeoporum numerus , quos in tég ras & incolu*
m e s fid e s fua &c D om in i tutela p ro te x it, in unum con v en im u s , & lcripturis
divinis ex utraque parte p rolatis , temperamentuni falubri m od era tione li*
bravimus, ut n e c in totum fpes communicatiottis & pacis lapfis d enegaretur
n e plus defperatione d e fice ren t, & e o quod fibi ecclefia c laud e re tur, fecuti
fæculum g entiliter v iv e rent, n e c tamen rurfùs cenfùra e v an ge iiéa folveretur,
ut ad com m un ica tion em temere p rofiliren t, fed traheretur diù poenitentia,
& r o g à r e tu r d o lenter paterna d em e n t ia , & examinaréntur caul® 6t volünta»
tos & necelfitates fin g u lo rum , fecundùm qu od lib ello con tin e tur, quem ad
te pervenifle c o n fid ó , ubi fin gu la placitorum capita eonferipta funt. A c n
minus fufficiens ep ifeop orum in A frica numerus videbitur, etiam R om am lu-
p er hac re fcripfimus ad Ç q rn e lium co lle g am noftrum ; qui & ipfe cum p lu -