E P I S T O L A L X X X I I .
HU JU S epiftolæ, çujus prima editio debetur Manutio, liabtti decent vctcr.i exem-
plaria. Pamelius habuit duo. Angli nullum habuerunt. ... „ ,
Succe s soI cpifcopo ab Abbir Germamciana , qui interfuit concilie Cartha-
eincnfi fub Cvpriano. Martyrio vitam finiiffe docent ada paftoms fandorum MontamI
Lucii, &aliorumeditaàfociisBollandianis&TheodericoRumarto. J H | |
I l la RE s feci t] Sic legendum apud Ruricium lib. 2. epilt. 14.. Apud Cæiaf-
rium Arelatenfem in exhortatione ad caritatem, ilia vet maxime res fa c it.
S u b i c t u a g o n i s ] Ada fandorum martyrum quæ mox citavimus : Negavit
ejfe in paffionis ifr i dolorem. Vide quæ dida funt fuprà ad epiftolam 26. m ipfo intérim
Ü M M , c 11 per quos mitti confuevcrant epiftolæ ecclefiafticæ I ut alii animadverte-
runt & fatis notum eft vel ex unico Cypriano. Hieronymus in epitaphio Paulæ : M ifit
tibi ver clericum fuum epiftolam. ,
P A R A T i p M N e s ] Editio Morelliana & quinque hbn veteres, paraît omîtes prq
animatione divin a. 0 “ ccclejli corona. .. , ..
V alerianum] Vide notas noflras ad caput quintum Ladantu de mortibus per-
K M ] Pontius diaconus in vita fandi Cypriani : Jam de Xifto bono & pacifco
facerdote ac propterea beatijfimo martyre ab Urbe nuntius venerat. Vide annales Cypnan(-
eos & differtationem undecimam Cyprianicam Dodwelli. Hieronymus in epillola ad
Ctefiphontem adversùs Pelagianps : Evagius Politicus çoifudit Xijlum fythagoreum cum
S ix to martyre & epifeopo Romand ecclejite.
M u l t e n t u r ] T r e s libri veteres habentpumantur, d u o pleBantur.
O c t a v o i d u u m ] Quinque libri veteres præferunt quinto. Scd in fflartyrologns
fcriptum ell oftavo, in geftis pontificalibus fex to . . . . . . . . . „
D iaconi s quatuor ] Scio iftic legi in quibufclam veteribus Iibns & in polte-
rioribus editionibus & cum eodem Quantum. At ego præfero Iedionem Manutii St Mo-
rellii & puto veterum librorum iedionem qui habent Quantum ortam elle ex prava ec-
tione huius loci Cyprianici. Error autem ortus eft, ut opinor, exec quod m quodam libro
veteri fcriptum erat in compendio f cumeo d. m l . quemadmodum ego quoque vidi
fcriptum H in uno veteri libro. Ex quo fequentes librarii fecerunt & cum eodem quantum.
Nam funtaliqui libri veteres qui habenttantùm & cum eodem quatuor, omiiiavoce
diaconis. Certum eft porro nullam Quarti mentionem alibi reperin quam apud martyro-
logos, qui citant epiftolam Cypriani. Certum quoque eft FebcilTimum & Agapitum dia-
conos decpllatos fuiffe cum Xifto. Quare puto falfam efle Pamell‘ ccn'
fentis nullomodo defendi pofte Iedionem Manutii & Morellu. Sane iftic commemorart-
tur quatuor diaconi cum Xifto pafli. Et tarnen duo tantum cum eo decollati dicuntur in
adis eius In geftis vero pontificalibus; quæ citantur etiam in antiquis martyrologns,
fcriptum eft fex cum illo palfos efle. Sed ifta repugnantia nullius eft moinenti. Feliciffi-
mus & Àgapitus mortem obierunt cum Xifto, reliqui aliquo ex diebus lequentibus.
E P I S T O L A L X X X I I I.
CO M M E N T A R I O S ] Manutius, cui prima epiftolæ iftius editio debetur, &
Morellius pofuerunt frumentarios. quam Iedionem præfert etiam codex Remenfis
fandi Dionyfii. Omnes alii & duo laudati à Pameiio habent commentaries. Iftam iedionem;
fibi magis probari dixit Pamelius, & tamen edidit frumentarios. Commentarnlive
commentarienfes , quorum multa mentio in. Codice Theodofiano , ubi vocantur ne-
quiflimi, ii erant, ut ait Julius Firmicus in libro de inftitutione matheleos, quibus damnatoriim
CUtt eoifimlttebatur, vel car.cerum CiiftodeS; quos rios vdeaifiiR geolahos »
geôliers. Sic enim redè explicantur in adis primi ingreflus Joannis d’Orleans epifePpi
Aurelianertfis in urbem fuam aiino I J22, epifeopatus Aurelianenfis carcermtt commenta-
rienfesfive geolarios. Iifdem, ut ait idem Firmicus, publicarum catenarum eura deman-
dabatur; de quibus vide etiam Ludovicum lib. 9. Cap, 34.. R ed ë
ergo Cyprianus ait miflos efle commentaries qui eum Uticam perducerent. Iidem lic-
tores vocantur in epiftola Hieronymi de muliere fepties id a : Turbatur tali nmtio Urbs
propinqtia, & tota liûoruin caterva glomeratur, e quibus médius, ad quern damnatenun
cura pcriineblti, erumpens fr c . D e frumentariis vide notas Andrea: Sehotti ad Aüreliuni
V id o rem , Henricum Vaielium ad librum 6. cap. 30. bill, ecclef Eulèbii, &gloflarium
Latinum Cangii. Alio lenfii Jacobus Billius in icholils ad orationem Gregorii Nazian-
2eni de plaga grandinis frumentarios eos vocat qui idcirco frumentum emunt ut fratres
juos opprimant.
D e h o r t i s n o s t r i s ] Vide quæ de bords iftis dida funt ad epiftolam ftxtanl
pag- 3 9 3 -
P r o c o n s. S E N . FERAT] Quinque libri veteres, proconfulisfententiaferrât.
I n c o m m u n e ] Quamquam ifta ledio fit optima, non difplicet tamen eaquant
codex 24.4.2. bibliothecae Colbertinæ& Fuxenfisexhibent. Exhibent autem mcommiws,
id eft cùm fimul eifmus, cùm in unum convenerimus. Cùm autem frequenter obferva-
verim codices Veronenfem & Fuxenfem præferre eaftlem lediones, hæc mea obferva-
tio fulcitui- etiam teftimonio iftius loci. Veronenfis enim habebat commims. Quo etiam
modo fcriptum vidi apud Suetonium in vita Cælàris. Apollonius apud Rulinum lib. y,
bill, ecclef cap. 18. aut f i confidunt, in cominus reniant.
IT A f i a t ] Iftud addidimus ex libro Fuxenfi.
lU A M V I S nolim præftare has très epiftolas efle Cypriani, putavi tamen debere Feg.
' me illas edere in hoc loco, quia referuntur in quibufdam veteribus libris epiftolarum
fanîfi Cypriani. Viri dod i illas examinabunt. Prima, quæ eft Cornelii Papæ, inventa
eft, utad epiftolam 70. didiim eft, in duobus libris veteribus, feeunda in codice Fuxenfl
bibliothecæ Colbertinæ, tertia in eodem codice Fuxenfi & in eo qui fèrvatur Remis in
abbatia fandi Dionyfii.
DE HABIT U VIRGINUMA
N T E A legebatur D e difciplina & habitu virgimm.. Coadus fum mutare prop- P*s
ter audoritatem veterum exemplarium, in primis vero Seguieriani omnium anti-
quiflimi, & quia eo modo librum iftum citât lândus Auguftinus lib. 4. de dodrina chrif-
fiana cap. 21. D e illo ita feribit Hieronymus in epiftola ad Euftochium de cuftodia vtr-
ginitatis • Legas Tertulliamm ad amicum phitofophum & de virginitatc alios libellas &
beati Cypriani volumen. egregium. Idem in epiftola ad Demetriadem de virgimtate fer-
vanda : Cert'e & beams Cyprianus egregium de vïrginitate volumen edidit. Quæ etiam repe-
riuntur in epiftola 79. Hildeberti, Hanc noftram mutationem in titulo iftius libri con-
firmari pofîe puto audoritate Cafîiani, qui libros quos edidit de inftitutione monacho-
rum vocavit de habitu monachorum. Sic enim legitur in codice Corbeienfi : Incipit liber
primus de habitu monachorum. E t in fine : D e habitu monachorum liber primus explicit .Sic
etiam in codice 782. bibliothecæ Colbertinæ. Immo in editione Antuerpienfi Chrilto-
phori Plantini legitur in initio : Liber primus de habitu monachi. Extat infignis liber fàncfli
Joannis Chryfoftomi de virginitate. . . .
D i s c i p l i n a c u s t o s s p e i ] T . Livius lib. 34. Difciplina cujlos infirmitattSk t
Cyprianus in epiftola ad Donatum pag. 2. timor innocentiez cujlos. Cicero in oratione in
L . Calpurnium Pifonem : Vêtus ilia magfra pudoris & modejl'uz feveritas cenfona. pu-
leius lib. 9. metamorphofèon, inimica fid e i, hojlis pudicitice. Pulchra pudicitiæ commen-
datio extat apud Ludovicum Cælium Rhodiginum üb. 7. cap. 27. 1 Aaaaa ij