xxvij D E M O N T I B U S
martyria lüa complebunt, viventes in sternum
infecula lèculorum. Etideo Enoch interpretator,
innovatus. Deinde Job juftus, qui ante diem
judicii meruit voce judicis laudari, & ideo diabolo
devièto & luperato, Job interpretatur, carifll-
mus Dei.iEque & Abraham in lua nativitate a
parentibus luis Abram vocatus eft; tentatus vero
a De© -fidelis inventus éft, 8c a Deo benediétus
pater multarum gentium confti tutus ell, & ideo
immutato a Deo nomine Abraham vocatus eft,
interpretatur, pater multorum populorum.
Ecce interim de multis probationibus pauca
diximus,utad duorum montiumnominumper-
venientes, interpretationes eorum montium nominum
probemus, quaiiter defignata funt ad nofi
tram inftruèlionem; ut ex hac interpretatione nominum
, intelligamus montem Sina elTe terre-
num, 8c montem Sion eflè coeleftem. Spiritaliter
interpretatum Sina, tentatio sterna & odium;
8c mons Sion , tentatio exacerbationis 8c Ipe-
culatio. Ita intelligitur cum dicitur mons Sina,
tentatio sterna 8c odium, eo quod ex eo monte
Moylês legem acceperit populo durilfimo 8c
contumaci. Per quam legem tentati a Deo
stern o , inventi lunt non pofte eandem legem
luftinere in perpetuum , exinde Deo in odium
converft lunt. Ideo in nomine montis Sina,
unde legem acceperant, interpretatio nominis
defignavit popuium tehtatum a Deo , 8c in
odium sternum eflè converlos : ideo dicitur
Sina , tentatio sterna 8c odium. Invenimus
enim in Icripturis eos eflè a Deo tentatos. Ita
pofitum dicente Domino ad Moylèn : Exeat
popuius ifte, 8c coiligat ftbi diurnum in diem,
8c tentabo eos an poflint legem meam fufti-
nere an non; 8c tentati a Deo per legem, inventi
lunt ab. ea lege alieni. Exinde Deo in
odium sternum converfi lunt, 8c completa eft
interpretatio Sina. Manifefta vero 8c Moylèn,
per quern eos Deum per legem tentavit , in
Latino interpretatur ftmiliter, Moylès tentatio
Dei, 8c inver^io, per quem tentati a Deo inventi
lunt alieni a Icgis oblèrvatione , ideo in
stemum Deo in odium con verft lunt. Hoe
odium in iplo genere Judsorum Icriptum invenimus
, dicente Ilaac de duobus luis filiis
Elau majore; 8c Jacob minore : Jacob dilexi,
Elau autem odio habui: Elau vero major pi-
loftis fult totus, inquit, quaft corium pilolüm,
in figura populi majoris, in impietate deliétó-
rum fuorum conftituti. Et Jacob fuit lenis 8c
minor, in figura populi novellioris , qui ex
di<5ti audientia per creduiitatis fidern ex afpre-
dine lècuii in lenitatem converlus eft ad Chrift
turn Deum, 8c Dei fiiium.
Ecce probavimus per lèripturarum lidem po-
pulum jnajorem 8c vetuftiorem eflè Deo in
odium converlum lècundum interpretationem
montis Sina dicentis, tentatio sterna 8c odium.
.Eque Sion montis ita interpretatur , tentatio
S I N A ET S I ON. xxviij
exacerbationis 8c Ipeculatio. Hsc vero interpretatio
Latina, ligni làcri paflionem defignat, dicente
Saiomone de iplà paflione Dominica :
Contmnelia 8c tormento interrogemus ilium,
ut Iciamus reverentiam iilius 8c probemus pa-
tientiam iplius, 8c tentemus qus eventura funt
illi. Si enim vere filius Dei eft, fulcipiet ilium,«
8c liberabit eum de manibus contrarioruni ;
morte turpiflîma condemnemus ilium. Hæcco-
gitaverunt 8c erraverunt ; excæcavit iüos ma-
litia iplortim , 8c non intellexcrunt làcramenta
Dei. Ecce tentàtores Judsos : itdn lèriptum
eft : Et tentaverunt Deum in loco inaquolo,
Speculufti vero altitudinem ligni déclarai, dicente
Saiomone : Poluerunt me velut eufto-
diam pomarii, eo quod in horto in ligno cou-.
fixus inter duos latrones pependit : 8c de alti-
tudine ligni ambos lpeculatur in figura duoruni
populorum malefaélorum; Gentes in lèculima-
. îa faèta jacentes, 8c Judsos interfeèlores pro-
phetarum. Hic lunt duo popuii malefaètorçs ;
quorum figuram in lè portabant duo latrones,
inter quos pependit innocens. Unus blalphe-
mabat : alius vero confeflus eft , quia innocens
injuriam patiebatur. J élus autem ambos Ipeculabatur
de ligno Ipeculatorio, blalphemum 8c
confeflbrem, confeflbrem làlvavit, 8c blalphemum
perdidit, ficuti de duobus popuiis fecit.
Perlècutores derelièli, qui in sterns mortis
lèntentia ftbi non crediderint, ft fie de lèculo
exierint, perient. Gentes vero ad lè convertie
fidem ftbi habentes, quia filius Dei eft ; làlva-
ts videbunt in sterna lècula lèculorum impera-
torem 8c re^em fuum. Verum in iplà paflione
pendens in ligno, duas partes populi prolpi-
ciens Ipeculabatur, de alto ligno. Pars populi,
qui viderant virtutes ejus mirabiles 8c deincas,
patientem ilium injurias dolentes plorabant :
alii vero Judsi irridentes, de arundine caput
ejus quaflàbant, blalphemantes 8c dicentes : Ave
rex Judsorum, ubi eft pater tous ! veniat 8c li-
beret te de cruce. Exinde exacerbatus pater fecit
coelum patefieri, 8c tonitrua fa<5ia nuit, 8c
tenebrs infuftinibiles; terra commota, patefaèh
lunt lèpulcra, 8c corpora lua ejecerunt, 8c foras
à lè milèrunt ; velum templi Iciflum eft ; 8c à
tanto fragore coeli 8c terrsmotu, omnes qui
ftabant ante lignum, alii dolentes, alii vero blafi
phemantes, 8c iIIudentes,proftrati in fàciem jà-
cuerunt, trementes tanquam mortui. Tune Ju-
dæi intellexerunt lè offèndiflè Deum, 8c in luc-
tum conv.erfi lunt ; 8c fuit exacerbatio. Eo.
enim tempore quo in ligno confixus pependit,
dies fuerunt azymorum , qui Hint dies fefti Judsorum.
Eo die metuentes faèlum eflè terræ-
motum, 8c coeli fragorem, proftrati in faciem,
in terra plangentes, in Iu£lum converft lunt; 8c
in iplà fua paflione complevit propheticum dictum
: Et convertam dies fèftos eorum in iuélum,
8c cantica eorum in lamentationem. Ante enim
cum captivi detenti eflènt iii Babylone , dice-
bant illis Babylonii : Cantate nobis cantica de
canticis Sion , 8c Judsi lamentâtes captivitatem
iiiani, dicebant Babyloniis, ut diximus, larnen-
tantes lè : Quomodo cantabimus canticum Do-
jnini in terra aliéna!
Ecce quatenus completa eft interpretatio mon-
tis Sion , tentatio exacerbationis 8c Ipeculatio.
Unde manifeftum eft montem Sion ligni facri
regnum eflè in faneftitate juftificatum, dicente
David : Annunciate regnum Dei in gentibus,
quia Dominus regnavit à ligno, 8c tranftvit
in gentibus. De quo regno ligni regalis idem
propheta dicit : Ego autem conftitutus lùm rex
ab eo fuper Sion montem lànèlum ejus annun-
cians imperium ejus. Quod diètum propheticum
per Pontium Pilatum in lùa paflione pendens
in ligno complevit. Pontius Pilatus,impul-
là mente à Deo accepit tabulam , 8c titulum
lcripftt tribus linguis, Hebraice, Grsce, 8c Latine
: Jefus Nazarenus rex Judsorum; 8c in
capite ligni clavis tabulam cum nomine regis
Judsorum confixit : 8c tune manifeftavit propheticum
diélum, eo quod Ipiritaliter mons
Sion crux eft, qus eft virtus Dei, Apoftolo
dicente : Crux Chrifti non credentibus ftulti-
tia eft, credentibus autem crux virtus eft Dei;
8c iterum dicit : Nos autem annunciamus vo-
bis Chriftum 8c hune crucifixum : Judsis
quidem lèandalum, gentibus autem ftultitiam ;
jpfts autem voeatis Judsis 8c Grscis, Dei vir-
tutem 8c Dei fapientiam. Sic vero 8c alius
propheta déclarât lignum paflïonis Dominies
eflè montem Sion fanélum, in Ipiritu ita di-
cens : Quis alcendet in montem Domini, aut
quis ftabit in loco fanèlo ejus! Innocens manibus
;. dextera Isvaque extenfis, clavis fixis, in-
nocentiam demonftrans. Ideo dicit innocens
manibus, 8c mundo corde, qui non accepit in
vano animant lùam, 8c non juravit fubdole proximo
luo, hic accipiet benedi&ionem à Domino
, 8c milèricordiam à Deo làlutari fuo.
,Omnis paflio hominum in terram cadet, hsc
fola paflio crucis ftantem demonftrat : unde verum
dicimus , montent fanélunt lignum eflè
paflïonis. Inde innocens manibus , 8c mundo
corde non fuit. Nec enim ntundus corde, eo
quod Ægyptiunt calce pereuflèrit in Ægypto,
8c mortincaverit eunt, 8c manibus fuis eum in
arena obruerit ; Chriftus autem in montem lànc-
tum alcendit lignum regni lui, ut ntoreretur à
Judsis, quanquam ipfe aliquent hominum non
mortificaverit, nift folum diabolunt ininticum
generis hiunani. Exinde in montent alcendit
innocens 8c ntundus corde ; 8c ideo prophèta
dicit : Quis afeendet in montem Domini, 8c
quis ftabit in loco fanèlo ejus ! Innocens rna-
nibus Sc mundo corde. Et declaravit montem
Sion lànèlum elle lànèlant crucem , dicente
sque propheta : De Sion exiet lex, 8c verbum
Domini ab Hierufalem. Lex Chriftianorum
crux eft làncfta Chrifto filio Dei vivi, dicente
æque propheta : Lex tua in medio ventris mei.
Percuflùs in lateris ventre de lancea, lànguis 8c
aqua mixtus profufus fluebat, unde ftbi Eccle-
ftam lànèlant làbricavit, in qua legem paflïonis
lus conlècrabat, dicente ipfo : Qui fttit, veniat
8c bibat : Qui credit in me , ftcut lcriptum eft,
flumina de ventre ejus fluent aqus vivs. Item
in Plàlmis : Et erit velut lignum quod plantation
eft lècus decurfus aquarum, quod fruélum
Ilium dabit in tempore fuo. Ecce verbum propheticum,
frutftum refurreétionis die tertia Ipiritaliter
intelligendum dicentis : De Sion exiet
lex, hoc eft, de ligno regali, 8c verbum Domini
ab Hierulàlem qus eft Ecciefia.
Caro ligno cônfixa emiftt verbum Domini-
cum dicens : Heli , heli. Et adimpletuin eft:
propheticum Ipiritale ante dièlum : De Sion
exiet lex , 8t verbum Domini ab Hierulàlem.
Hierulàlem dicit de coelo delcendentem, novam
civitatem, quadratam per quatuor Evangelia,
habentem duodecim fiindamenta duodecim pro-
phetarum, duodecim portas duodecim Apofto-
ïorum ; per quorum annunciationem Chriftiani
in hanc civitatem lànèlam 8c novam* introie-
runt, qus Ipiritalis eft Ecciefia.
Ecce probavimus per omnium Scripturarum
deificarum fidem duos montes, Sina in terra,
8c Sion in coelo , duorum Teftamentorumpor-
tare figuram ; veteris Sina, 8c novi Sion. Ex
quibus duobus montibus, videlicet duobus tefta-
mentis, poftëriori tempore demonftratos 8c de-
claratoshabemus duos populos; veterem 8cprio-
rem Judsorum, 8c novum 8c pofteriorem popuium
Chriftianorum : Judsos terrenos, qui
terram promilfam à Deo acceperunt carnales ;
8c Chriftianos coeleftes, qui régna coelorum à
Deo promifla accepturi lunt in futuro lèculo.
Caro enim Chriftianorum Ipiritalis 8c immor-
talis erit.
Alia probatione veritatis in Scripturis poli ta,'
ex ea veritate coelefti Ipiritalein fàcimus figura-,
rum comparationem, de hujus mundi con ver-
làtione. Diximus enim, montis lànèli Sion,
quod lignum regale 8c facrum, haberet interpretationem
de Hebraico, in Grscum vel Lati-
num, tentatio exacerbationis vel Ipeculatio , eo
quod de ligno Ipeculabatur ante lè liantes bo-
nos 8c malos.
Ita invenimus ipfum Salvatorem per Solo-
monem Ipeculum immaculatum patris eflè dictum
, eo quod Spiritus lànèlus Dei filius ge-
minatum lè videat ; Pater in filio , 8c filius in
Pâtre , utrique lè in lè vident , ideo Ipeculum
immaculatum. Nam 8c nos qui illi cre-
dimus , Chriftum in nebis tanquam in lpe-
culo videmus , in iplo nos inftruente 8c mo-
nente in Epiîfcla Joannis dilcipuli lui ad popu-
lum : Ita me in vobis videte, quomodo quis
veftrum lè videt in aqua aut in Ipeculo : 8c
confirmât Solomonicum di&um de lè dicens ;