cxxvij D E P A S S j O N E C H R I S T I . cxxviij
potcftjtive ponis animam tuam & poteflative
refumis ; pec poena te ex neceffitatepeifequitur,
nec' formidabilis Pams tifii poteft eflè confpe-
(Rus; quid anxiavisl quid tremebundus ad ora-
tioneiji difcurris! Dormitantibus Apoftoiis per-
vigil proditorcm expectas, nec tanken tc abfcon-
dis; ied obyius in adventum coiuni procedis,
qui te iigare voiiimt, & Irahere ad Pilati tribunal,
quos judas fignifer. mitoSa. jnaiignitatc
præcedit.
Audivi, Domine, auditum tuum & expavi,
dum quæris à quærentibus quid quærant, cum
noveris quod te quærant, 8c dixifti,ciste eflè Jefum
Nazarenum. ïnvafit illico timor tuus eos quos
tu timueras, & proftrati folo jacuere examines,
8c armatam cohortem vox unius hominis ter-
ruit; 8c iatens in humanitate onmipotentia te
difeipulis paviduin, coram perfecutoribus terri-
bilem exhibebat. Sed ut fieret voluntas Patris,
8c ftcrificiumcarnis à timoré 8c triftitia inchoarct;
fuberant vidimædefolatorii carbones, quosobe-
(jientiæ liquéfiions adeps extinxit,1* 8c cum tra-
hcretur vindus ad præfidem, non fupplicavit
apparitoribus, fed Petri compcfeuit zeluni : nec
gladiorum paflus eft adhiberi fiiffragia, imo 8c
Herodis 8c Pilati contemfit faftigia : nec potuit
altitudo poteftatum extorquere ad interrogata
refponfiim. Jam poftpofito timoré quafi utens
potentiori audoritate, inter fputamenta & co-
iaphos, 8c reliqua ludibria patientia 8c manfuc-
tudine vcfanas perfecutorum mentes conturbat >
& in eo. quod inter injurias 8c convicia fe.mali-
tia Judajca fen tit contemlam, vehementjus exa-
cerbatur, 8c de impietate 8c maiitia fuayjtas pie-
tafque Chrifti triumphat.
Fruftra funeftas judex manus in pi-æfprio.
abluis, à fenguine Domini te profitensinnocen-
tem. T u ipfe caufem mortis cum diligenter in-
quifieris, te non inverïïflè in eo feteris : ipfe coii-
jux tua nihil tibi 8c jufto huic eflè mandaverat,
quod utique per os ejus dasmonia imminere fibi
judicium fententia teftabantur : non excufas, fed
accufes, caufem tibi -facis. cum ■ Juda^js. cpmmu-,
nem. Illi fe proditione,tuparricidio. te condem-
iias. Illi lingua, tu ferro oçpidis : tarn te quam il-,
los inauditæ crudelitatis fcelus inyofvit. .Veniet,
anima tualn manus judiçis quem cqndemnas ,,
fradjfque tribunalibus tuis judicaberis, & demergers
in profundtim infernf: erimtque tibi 8c Ju-
dæfeeieratp in tengbrif:&. gehenrçajijrçis f^ammis
poenæ irreniediales,;inconfumübjlpsignés,dolores
perpetui, 8c tormenta æferna. Et quidem Filius
hominis, fient fçqplum pit de illo,, ygçlit :
' qui damnatus, eft, ut;ijb.erqret clamnato^; dqluit,
ut fanaret Jnfîrmos,; timnit;, ut faepret Ippuros;
qpprobria pertiilit,_ ut jmp^qperia, detvahentium
non moyerent eïeÔq& Deput^us inter' impios| :
quorum alter aftiuntus t alter reprqbatqs eft : ut
daretur,exemplum 6c forma indiftoiubrlis ma-,
nens in poflerps; quia iieç in. ultimis Dej clementia
poenitentes excludit; nec ulla hora lera eft,
cui compunOio diftriOa occurrit; nec eos qui
vitae fuae quocunque articulo temporis veri funt
judices, iterum judicari. Qtiia, cum judicis & tor-
toris vices non parccns peccator afliimit, femet-
ipfum perfequens, dum confeffionem confufio-
ne onerat; holocaufti hujus incenfio in confpe-
Ou Dei veniam impetrat. Neque enini bis in
idipfum judicat Deus; feci impoenitentes ipfe ju-
dicat & dampat, poenitentes v.ero quia a.feipfis
fufeipit judicatos, abfolvit: neque judicio quod
pcenitentias humanae feyeritas protulit aliquid
juftitia casleftis apponit.
Judicati funt ^Egyptii > cmn in redciintibus
fuper fe maris fluOjbus invofverentur; judicati
Sodomitae, cum fubverfis eoiimi urbibus flam-
mis fulphureis er,emarentur ;: fed in ejfdcm fiib-
verfionibus gemerent poenitentes, temporaji poena:
aetcrnalis non fuccederet, fed efict eis pro re-
medio fuppljcium, 8c pro abfolutione tormen-r
turn; nec contritos corcle jEternum contereret 8c
aggiavaret judicium. Sic in cru.ee latro cpnfitens
non tantiun indulgentiam meruit, fed Chrifti
familiaris effeiftus, praemiftijs eft in paradifum;
& fatftus eft particeps regni, per confcflipnem
fablus collcga martyriiJ Illi vero blafphemo, quia
de Domini defperavit potentia, nulla potuit fub-
venire dementia : nec potuit illi crucis prqdefte
confortium, cujus malitiam non expiabat poeni-
tentije layacrum. Afcendifti Domine paimam 1
quia ijlud crucis tuae lignum pprtendeb.at trium-
phum cfe diabplo, vel de principatibus, 8c po-
teftatibus, & nequitiis fpiritalibus yidoriam :
erantque in manibus tiiis duo cornua, in quibus
erant fqrtjtudp tu^. abfeondjta, ,8c imperium
tuum iuper humefum tuum: tu ipfe patibuli tui
bajulus, hserebas ligno quod tuleras, evedionis
& paflionis anxietates fuftinens & laborcs.
' “ “ Confideravi opera tua & expavi. Clavis fa-
cros pedesierebrantibus, foftifque manibus , de
, vulnerum anxietate' non ioqueris; de fpinis fa-
crum caput pungentibus non quereris; fed fata-
gjs ut innotefeat pofteris, quarp dereiidus a Deo
videaris, expqfitus cpntumcljis & Judaeorum lu-
dibriis. Caufam mortis in- te nqn effe Pilatus
ipfe praedixerJJt j & Caipbas-njprtem tuam pro
inimicp popq|o:latisfaduram, cum eftetanni il-
lius Pontifex, prophetaverat. Tu de mqrte non
agis, de opprqbfi^ non contendisfed hoc vis
intelpgi, quaeifit q^ufa mortis^.quis quaeftusj ut
qtraque re cogpitg, peccatum appareat & gratia;
& qqanti ponderjs.fit utrumque, rerum prqbet
efeeidits : cum originali morti nullum njfi in
Chrifti mqrte potuprit efte rernedium; nec re-
cqiaqiliare Deo pptuprh exules & damnatosqiu'e-
libct oblatio j nifi fanguinis, hujus ftngularefacii-
fecium. Et fine hqqholocaufto pptprat Deustart-
tuni cpndonafte peccatum; fed facifitas venia: la-
xaret habenfts peccatis effrenibus, qua: etiam
Chrifti vix cohibent pafftones, quio vix feclera-.
cxxix
tos animps à voïuptatum fece avellunt.
Vulneri fane tarn putrido & antiquarum cica-
tricum foetori non inveniebatur medicamentum
conveniens, nifi unguento fanguinis hujus plaga
vetus liniretur, 8c mafagmate carnis in crucc ex-
tenfæ ficcarentur venena, quæ calcaneo primi
hominis & omni pofteritati ejus fèrpens ille fè-
dudor antiquus infuderat. Hæcunamedelacor-
rofit iilas quæ in immenflim excreverant cicatrices
: Et vim fuam eoncupifcentiarum perdidit
eorruptela, 8c deleta damnationis confcriptionej
no vis iitteris afllgnata eft & reftituta libertas ; pri-
vilegio dato, charta indulgentiæ, figillo plagæ
lateralis firmata..
Confidero opera tua : & admiror te cruci inter
damnatos affixum, jam nec triftem nec pavidum
: fed fuppliciorum vidorem elevatis .manibus
triumphantem de Amalech; Sc quafi fandi-
ficantem de excelfo plebem, 8c elevatum in fii-
blime, Sc quafi cælo proximum fuperioribus
inferentem confemmati agonis vexillum; & in-
ferioribus erexiffe fealam in Patris occurfum. Ibi
dolorum & conviciorum immemor, fubtiliter
inveftigas & ipfe exponis quare derelidus fueris,
indicans anxietates illius querimoniæ verba eflè
delidorum tuorum , quorum perfonam & caufam
aflumferaS; in tantum ut per Moyfen & per
Apoftolum fuftineres vocari peccatum , & ma-
ledidum pro fimilitudine poenæ, non culpæ :
quod pro eis voluifti intelligi, qui deferi à Deo
propter peccata meruerant, quorum reconcilia-
tionis agebas caufam. In qua allegator fubtilis
pro fervis fervilem non dedignaris accipere perfonam
: & in tantum infirmis compateris, ut nec
crucifigi, nec mori dum illi vivant, & tepatro-
cinante non pereant» nec erübefeas, ncc formi-
des; altitudinem tuam derelinquens ad tempus,
gfoTiæ tuæ majeftatem evacuans, ut redeant dif-
perfi, & refpirent derelidi.
Hæc eft caufa quare derelidus fis, ut colligeret
& revocaret ihànitio tua eos qui fuerant derelidi»
& qui fine Deo fuerant dum dominaretur eis
peccatum, redudi ad juftitiam, conformes Chrifti,
& chrifti efficerentur & dii. Unde feriptum
eft : Ego dixi, dii eftis*
Confidero, Domine, te in illo patibulo ubi
videbaris fine adjutorio, quomodo imperatoria
poteftate latronem præmittis ad regnum : 8c in
cujus aflümptione jam manifefte confiât quantum
apud derelidos profeceris, quorum primus
ifte gloria & honore coronatus , ipfe die paradifi
civis & domefticus curiæ cæleftis effîcitur. Im-
pofiibile quippe erat illam fendam animam tuam
teneri ab inferis» de qua ipfe ad Patrcm dicis v
Quia non derelinques animam meam in inferno,
nec permittes corrumpi carnem meam infepul-
cro : quia ubi in præfentia illius eftradis inferis
eft captivata captivitas, præfentata vidrîce anima
in confpedu Patris, ad corpus fuum fine di-
•latipne reverfe eft : & appropinquayerunt feluti,
cxxfc
qui longe erant à felute, & inter mortnos liber»
morti obnoxios perpétua libertate donavit.
Confidero te in cruce de matre fblicitum, cui
volenti loqui tecum cum evangelizare's, negave-
ras retroadis diebus colloquium, Sc prætnieras
matri auditores verbi, paupercs fpiritu ; dicens
eos tibi eflè pro matre 8c fratribus, qui volun-
tati Patris obtempérant. Nuncmatemo moveris
affedu, dcthalainum humanitatistuæ cubiculario
diledo commendas, & provides fedulo benedi-
dæ inter mulieres.apoftolicam clientelam, &
obfequium virginis virgini difeipulo tradis : ut
jam non Jofeph tanti myfterii honorctur præ-
pofitura, fed Joannes; quia jam exigebat ratio
lit conjugii removeretur opinio : nec ultra pater
Chrifti æftimaretur, qui eatenus vicem patris &
conjugis tenuerat. Habcbat Jofeph in hac Chrifti
difpolitionerationabilem contradidionem, cum
alleri commendaretur Maria, fi fe cognoviflèt
carnalem maritum : fed quia in fpiritu adum erat
conjundionis'illius myfterium, paflus eft Jofeph
æquanimiteï fibi eum in hoc fervitio præponi»
quem digniorem fe judicabat; & ideo maxime»
quia magiftri eledio fic negotium ordinabat.
A d hæc fecerdotalis audoritatis privilegium
in medio proferens, mediator inter nos & Pa-
trem oras pro his qui ad dolorem vulnerum
tuorum opprobria addiderunt» 8c pro inimicis
impetras veniam, fupplicas 8c obfecras, ut hæc
cisinrquitasdimittatur, 8c àmortetuahabeantur
innoxii ipfi, qui fenguinem tuum fuper fe 8c fuper
filios fuos manere precantur, ufque adeo ex-
cæcati ,ut fcelus fuum non intelligant, nec odium
Chrifti ipfe mors crucifixi extinguat. Sed caritas
tua interim fufpendit judicium, 8c reis ingratifqué
patientia tua pcenitentiæ providet locum, tempuf
que refervat, 8c differt punire dignos exitio ; hæc
orans utaperianturoculi eorum,8cagnofcantquæ
fit virtus crucis, qu£ efircientia fanguinis, quæ
magnitudo delidi 8c doni, gratiæ 8c peccati.
Tanta erat fpiflitudo velaminis, 8c craflitudo doc-
trinæ, qua erant Moyfeos feriptura imbuti : ita
erant eonim fenfus hebetes, 8c ingenia tenebro-
fe, ut in verbis legis nihil divinum feperent,
nihil aliud quam exterioris umbraculi integu-
menta vidèrent, neque ad facramentoruin fecrela
aliqua intelledus indagine penetrarent. Imo ft
quis eos vellet in fenda inducere, 8c introducere
in arcana profundaque myfteria, irtipium judi-
cabant 8c ftultum mel de petra fegere, 8c de fexo
duriflimo oleum eiiquare. Dimiffum eft ergo
Chrifto orante peccatum, 8c ex parte maxima
cæcitas illuminata eft, 8c malignantium perfidia
demum crédidit 8c intellexit: 8c de tbrculari
crucis muftum expreflit, accepit, 8c bibit; 8c in
calice quod propinarat Moyfes vinum meruina
fecibus fegregavit. Ecce plus potuit donum quam
delidum, 8c gratia quam peccatum : quoniam ex
debito damnâtioni obnoxios, gratis fine uilo me-
rito gratia beneftcio pietatis ablolvit : 8c judi-
I 1
D E P A S S I O N E C H R I S T I .