
m *^v ■ * .....: ......'• ' ' "
rag. , .
-no S t e p h a n i B a l u z i i
bus loqüebatur, quemadmodum ä nobis obfervatum eft in diflertatione de concilio
Teleptenfi.
E p i s t o l a m r e m i s i ] Vide qua: de ea re dicuntur infra ad epiftolam 20.
S c r i p t u r a m e t : s u b s c r . ] Ita veteres libri & veteres editiones. Editio Manutii,
feriptura & fubferiptio. Hanc aucloritatem fecutaefunt polleriores editiones, earn que lec-
tionem male mutatam fuille ait Gronovius cap. 14* oblervationum luarum in Icriptori-
bus eccleliafticis.
A n v f . s t r a ] Inlibro Fuxenfi feriptum eft, an amanuvefira. Quod puto ego elfe
ex gloiFemate, cum certum fit, uti mox dicebam, epiftolas ab uno feribi folitas. In com
ciiio Ciialcedoncnfi pag. 10 91. ex noftra recenfione legitur cujus manusfit. Ubi vide
ahnotätioriem Rullicr.
Pag. , .
E P I S T O L A I V .
T ) R.I M A epiftola: iftius editio prodiit ex typographia Manutii. Rariflima flint vetufta
X iftius exemplaria. Ego quinque habui, unumex mea bibliotheca, aliud quod fuit col-
legii Fuxenfis, tertium ex monafterio. fandli Dionyfii Remenfis, quartum ex monafterio
Montis iancti Eligii, quintum ex urhe Gratianopolitana.
S ummul a ] Antea legebaturfiunma. Sequi placuit audoritatemveterumlibrorum.
Attamen Dionynanus habet fitmttta.
N on glomer atim.] Hoc loco ulus eft Holftenius in notis ad adla landlarum
PerpetUEe & Felicitatis ut probaret fideles chriftianos caute & timide plerunque accelfilfe
ad carceres,.&fere fmgulos, ne lemetiplbs perderent, aut invidiam concitarent apud per-,
fecutores, fi catervatim eo influerent. Apud Angelum Politianum lib. 1. epiftolarum
extat epiftola Pomp'onii Lseti ad Politianum’, in qua fie legitur : Cum de altimdine inge-
nti tui -.cogito, nonpoflitm non adinirari cur noflri gtaculatim & flum atim ad te non advo-
lent.
T o t u m perd amus ] GuillelmusDurandiepifeopusMimatenfisinlibrofecundo
de modo generalis concilii celebrandi cap. 7. Proverbium vulgare efl ; Q u i totum vult,
totum perdit. Ecclefia Romana fib i vindicat univerfa. Unde timendum efl qubd univerja
perdat. Vide additionem noftram ad caput priinum libri primi de Concordia facerdotii
& imperii.
Salut ant v O s ] In codice fancfli Elrgii legitur : Salutant vos Vidor diaconus ir
qui cum eo fim tfratres. In Gratianopolitano : Salutant vos Vitior , i f qui mecum fune
(alutanl.
Pag. g .
E P I S T O L A V.
T N editiöne Anglicana adnotatum ell pauca reperiri exemplaria iftius epiftolas. Ego
JL habui novem.
Peg. ta .
Q u o s e t in ejde ] Codex Folfatenfis &^Carnotenfis & veteres editiones, quos
in conflantia & fid e i virtute. Manutius mutavit & induxit aliam ledlionem. Ledlor ju-
dicabit utra fit melior. Utraque enim bona eft:
D e l im a r e ] Ita libri veteres & veteres editiones, etiam Eralmica. Manutii editio
, itemque Morelliana , & x od ex Gratianopolitanus habent limare. Nonius Marcellus
, limare, delimare. Plinius lib. 34. cap. 11. A lii delimalam aris fcobem aceto fpargunt.
In bulla Hadriani Papse I. pro monafterio lancli Martini Turonenfis: Qubd f t abba ejufi
dem monaßerii nullo modo voluerit inter eos delimari & c. In fimifi privilegio pro monafterio
lancli Dionyfii in Francia ita feriptum eft : Qubd f i abba ejufdem monaßerii ullo modo
voluerjt inter eos declamari. Pro quo puto feribendum elfe delimari, ut in bulla landli
Martini. Bulla Gregor» Papa: V . pro eodem monafterio landli Martini ; Q u b d fi abbas
ejufdem monaßerii nullo modo voluerit inter eos fententiam delimare.
N o T Æ A D C ï P R U ï O I . 3 9 i
F l a g it a t u s ] ad leonem, Ut infrà epift. 14. & 15» ,
C ir ca e i d f. n t £ s; j id ell fortes in tide, ut loquitur apoftolus. Certum eft aliquot
vetera exërpplària & omnes editiones ante Manutianam, etiam Spirenlèm, præ-
ferre hanc ledtibnem. A lia , quæ habet circafidem , extat etiam in aliquot antiquis codi-
cibus & m".pdferiOT#m«.'e<l'tionâ),ls‘ • JÇS0 VÉr° Puto prioeam elfe meliorem. Compa-
ratio eft inter fidentes, id eft fortes, & laborantes, id eïtpauperes & indigentes, ut C y prianus
loquitur in epiftola quarta, vidtus necelfitatem patientes. A it ergo Cyprianus ti-
mendum eife.ne ii qui, jneóneuffa fide liantes five fortes luerunt, ncceflitate labantur,
fi eorum paupertati non fubveniatur. Cicero lib. 3. quæilionum Tufculanarum : Qui
fir tis e fl, idem fidens efl. Seneca epift. 85. Q u i fin is efl , finetimoré eß. Cicero lib. 1.
Tufculaiiarum quæltionum .fid en ti animo gradiatür ad mortem. Ammianus Marcellinus
lib. 16. H i q u ie tiif cauti animi, ifti fidentes, grandïflimis illis eorporibus fr e ti. & paulô
p o il, quos Romanos jam fiJenterftravit. Horat. lib. 3. od. 3. FidetiS juv'entus horridabra-
cliis. Seneca tragicus Hercule furente : Quemcunque fortem videris, miferUmneges. Iplê
Cyprianus in ,epiftola 52. ad Antonianüm pag. 72. Manet verb fidentiumrobur burnt*
b ile, i f apud cimentes &. diligentes corde, toto Dominum flabilis & fin is perfevbrat integà-
tas. Idem in libre de mortalitate pag. 23.2. Datur.velociùs tutelafidentibus, perfidie pana.
In libre cofttra Demetrianum pag. 2 2 1 . certi if fidéntes, aliofenfu. Iftic enim vox fidélités,
fignifiçat eos qui confidunt in promiflionibus Chrifti. Joftphus in libre de im-
perio ratioilis ex. interpretatione Erafmi : Qui fapiens itaque -if fin is , 'hic totius.dominus
efi p q ßon is, lltpote qui bene cogitatam pmcogitat, & acceptam refpuitnufquam. Eodem
ifto ultimo lënfu quo confidentes ufurpatur à Cypriano Ammianus Marcellinus lib. i j .
dixit,, rogaturi fuppliciterjpacem, fidentes adprincipis venere confpeäum.
D I s c I p u L o R u MafAntea legebatur apoflolorum. Yerùm quia libri manulcripti &
veteres editiones habent difàp uloruinquo etiam modo lcriptum eft in: evangelic lècun-
dùm Joannem, nos earn ledlionem revocavimus.
C o n c u b iTus iL Lic iTO is] Infrà epift. 6 ,pag. 12. turpi if infami concubim.
Item epift: 62. pag, 103. conjacentium duorum turpis if\foeda domiitio quantumfieleris if
criminis confite tut, Hieronymus in epiftola de vitando fiilpedto contubernio : A d extremum
hoc dico, qubd f i etiam hac confciehtia criminis. vülnus non habet, habet iahtenfama
ignominiam. Caflianus collât. 2 1 . cap. 33. Voluntas ipfit culpabilis e fl, & a d velocifimos
adulteriorum raptatur exceflùs confiietudo concubitus. He contubernalibus clericorum fer
minis vide notas Frontonis Ducsei in librurn làndli Joannis Chrylbllomi adyersus eos
qui fubintrodudlas habent, Petavii animâdverfiones ad Epiphanium agentem de hærefi
Antidicoiïlaïianitarum, & Hertricum Valeftum in annotationibus ad librum feptimum
hiftofiæ ecclefiafticæ Eulêbii cap. 30. , ■
F o r t u n a t u s ] Nomen iftius hominis deeft in antiquis editionibus. & in plerilquë
codicibus antiquis. Extat tarnen in uno meo optimo & in Gratianopolitano. Manu-
tiana editio invexit. Pamelius monuit defiderari in codice Affligejnenfi.
N o v a t u s ] Et iftud quoque nomen defideratur in libre Fuxenfi , quamvis hæc
epiftola bis in eo deferipta fit.
O p t o v o s ] Hæc omrtia défunt in antiquis libriâ. & editionibus , & éditafuntprp
mùm à Manutio. Extant tarnen in meo & in Gratianopolitano.
E P I S T O L A VI .
RO G A T I A N O ] Cenfuit Pamelius hünc Rogatianum fuiffê diverfumab eo cui
inlcripta éft epiftola 8 1. quem editiones quidam & quidam libri veteres vocant ju-
venem, & ex ilia epiftola collegit Rogatianum, ad quem ilia data ell, martyrio.eonlüm-
matum fuiflè eo tempore quo altera fcripta eft, quia fimetus Cyprianus ait ilium cæteris
çonfeflbribus holpitium præparalfe in Carcere, in quem con jedlus erat cum Felrciflimo,
&nunc quoque eos antecedere. Ifta quidem videntur ollendere Rogatianum fuilfe mar-
tyrii candidatum. Sed non probant eum fubiiflè martyrium.
P r æ p o s i t i g l o r i a ] Quidam libri veteres habent honor.
O o o ij