3<^.Q D i v i C y p r i a n i L i b e r
v ir tu tis , n on p e rmiffio five Iibertas fp ed a n d i gentilis e r ro r is , u t p e r h o c ani-^
inus plus accenclatur ad ev angellcam v irtutem p rop te r divina praemia cum
p e r om n ium laborum & d o lo rum calamitatem conceda tur pervenire ad s te rn a
compendia. N am quod Helias auriga eft Ifraelis n o n patrocinatur fp e d a n -
<Jis circenfibus. In nulio enim is c irco cucurrit. E t q u od D a v id in c o n fp e d u
D e i choros ecrit nihil adjuvat in thea tro fedentes chriftianos fideles. N u lla
en im obfcenis motibus memb ra diftorquens defaltavit Graecae libidinis fabu-
lam. N a b u k c , c y n a n e , tibiae, tym p an a j.c ith a r s D om in o ferv lerunt, non id o -
lis. N o n Ig itu r praefcribatur ut fp e d e n tu r illic ita , a diabolo artifice ex fan d is
in illicita mutata funt. P ra fcribat igitu r iftis p u d o r , etiamfi non p ofiunt band®
Jitter®. Quaedam en im fcriptura magis p rov id e t in pnecipiendo. V c r e cu n -
diam paffa plus interdixit quia tacuit. V e r ita s , f ia d htc cu fq u e d efcenderet
p e ffime de fidelibus fuis fenfiffet. N am & plerunque in p r s cep tis quaedam
utilius tacentur. A dm o n en t faepe dum interdicuntur. Ita etiam tacentur dum
in litteris fcripta fu n t , & praeceptorum lo c o feveritas loquitur , & ratio d o -
c e t quae fcriptura conticuit. S e cum tantummod o unufquifqiie d e lib e r e t , &
cum p e r fcn a p rofeffionis fu a lo q u a tu r , & nihil unquam in d e co rum ge re t.
P lu s enim ponderis hab ebit confcientia quae nulli fe aiteri debebit nifi fibi:
Q u id fcriptura in te rd ix it! P ro h ib u it enim fp e d a r i q u od p rohib e t ge r i. O m nia
inquam ilia fp ed a cu lo rum g en e ra damnavit quando idololatriam fuftulit
lud orum om n ium m a t r o n , und e haec vanitatis & leyitatis monitra v ene runt.
Q u o d en im fp ed a cu lum fin e id o lo , quis ludus fine fa c r ific io , q u od certa-
m en non confecratum m o r tu o ! Q u id inter haec chriftianus fidelis f a c i t ! S i
idololatriam fu g i t , quid qui jam fan d u s fit d e rebus criminofis voluptatem
c a p i t ! Q u id con tra D e um fuperftitiones p r o b a t , quas amat dum I p e d a t !
Cffiterum fciat omn ia h a c inventa d am o n ip rum efie , n o n D e i . Im p u f
d enter in ecclefia d am o n ia exorcizat quorum voluptates in fp eda culis lau-
dat ; & c i im fem e l illi renuntians, refcifla fit res offinf# in baptifmate, dum
poll; C h r iftum ad d iaboli fp ed a cu lum v a d i t , C h r ifto tanquam d iabolo re-
nuntiat. Id o lo la tr ia , u t jam d ix i, ludorum om n ium mater e f t ; quae u t ad fe
chriftiani fideles v en ian t, blanditur illis p e r o culorum & aurium voluptatem.
R om u lu s C o n fo quafi confiiii d eo o b rapiendas Sabinas circenfes primus
confec ravit. Caeterum r e l iq u i, dum urbem fames o c cu p a fle t , ad avoca tio-
n em populi acquifiti funt ludi fcenici , C e r e r i & L ib e ro dicati p oftmod um
reliquifque idolis & mortuis. G r a c a ilia certamina v e l in cantibus , v e l in
fid ibus , v e l in v o c ib u s , v e l in viribus praefides fuos habent varia daemonia &
quicquid eft aliud q u od Iped antium aut o cu los m o v e t aut delinit aures. S i
cum o r ig in e fua & inftitutione quaeratur, caufam praefert aut idolum aut d a -
m on ium aut mortuum. Ita diabolus ar tifex , quia idololatriam p e r fe nudam
fciebat h o r r e r i, fp ed a cu lis m ifcu it, ut p er voluptatem p o fle t amari. Plura
profequi quid eft n ecefle v e l facrificiorum in ludis gen e ra monftruola defi-
cr ibere , inter qua; nonnunquam & h om o fit hoftia iatrocinio la c e rd o tis ;
d um c r u o r etiam de ju g u lo calidus exceptus Ipumanti p a te r a , dum adhuc
f e r v e t , & quafi fitienti id olo in faciem jad a tu s crudeliter p ro p in a tu r , & in te
r voluptates Jpedantium quorundam mors e ro g a tu r , u t p e r cruentum fp e c -
taculum fa v ire d ifc a tu r , quafi partim fit h om in i privata fua ra b ie s , nifi illam
(Sc publics
D É S P E C t A C U L I S; q q j
& pùblréè difcàfe In poehain hominis fera rabida nùtritiir in d e liti& i ü t fuB
fp ed an tium octfiis crudeliùs infaniat. Erudit artifex belluam ; quas c lem è ii-
tio r fo r ta ftè fu iilé t , fi non illam magifter crudelior fævire d ocuiflèt. E r g o ,
u t ta ceam quicquid latiùs idololatria p ro b a t, quàm v an a fu n t ipftt c e r tam ih a ,
Jites in coloribus ; eOntentioiies in cu r fibu s , favores in h o n o r ib u s , gaud eré
q u o d equus v e lo c io r fuerit } m oerere q uod p ig r io r , annos pecoris Compurare ;
confides noffe , astates d ifc e r é , profapiam defignare -, avos ipfos atavof-
q u e comtrtemorare. Q u àm h o c totum ôtiofum n ego tium ; im m o quàm
turpe & ig n o ro in io fu ih , hune inquam memoriter totarn equini g en e r is fo i
boletri computantcm & fine offènlà fp èd a cu li cum m agn a velocitate re fë -
t entem î Parentes C h r if t if i præroges, n efeit, u t infelicius fit & frire; Q u o d
fi rurfiis p ra ro g em quo ad aliquod fp ed a cu lum n e fe it , aüt infélicior j fi feit.
Q u o d fi rurfum prærogem q u o ad illud Iped a cu lum itinere pervenerit ; con-
litebitur p er lup arum , pet- proftitutarüm nuda corpora} p é r publicam libidi-
nem , p e r dedecus p u b licum , p e r vulgarem lafeiviam } p e r com m u n em om nium
contumeliam. C ù i u t n on objieiam quod fbrtaflè commifit ; vidit ta rnen
q u o d com m itten dum non f l i i t , & o cu los ad idololatriæ fp ed a cu lum
p e r libidinem duxit ( aufus fécum fan d üm in lupanar d u c e r e , fi p otuiflèt ;
qui feftinans ad fp e d a cu lum , dimilfus è dominicb: & adhuc g erens fecum ,-
u t a f lo le t , etichariftiam, inter corp ora obfccena merètricum C h r ifti fan d um
.corpus infidelis ifte circumtulit , plus dâmnationis meritus de itin e re quàm
d e fpedaÇuli voluptate; S e d ut' de h o c . feenæ inquinamento inverecundci
jam tranfitum faciam j p ude t referre quæ d ic u n tu r } p udet etiam accufaré
quas f iu n t , a rgiunentorum ftrophas } adiiltèrorüm fallacias, mulierum im-
pudicitias , fcurriles jo co s , parafitas fbrdidos , ipfos quoqtie patresfâmilias
togftto.s m od o ftu p id o s , m o d o o b fc c en o s , in omnibus ftolidos , in om n ibus
inverecundos. E t cùm nulli h omiiium aut gen e r i aut p rofe lïïo n i ab
improbürum iftorum fe rm o n e p a r c a tu r , ab omnibus tarnen ad fp e d a c u lum
convcnitur. C om m u n e dedecus d e le d a t , vidère v e l te c o gn ö fc e re
otia v e l ililix r c . C o h cu r r itu r illic ad pudorem publicum lüpanariè, ad o b fcoe -
nitatis m a g ifte r ium } n e q uid fe c re tô minus agatur^ quàm quod in p ub lico
difeitur ; & inter ipfas leg e s d o ce tu r quicquid legibus interdicitur. Q u id
inter hæ.c chriftianus fidelis facit cu i vitia non licet n e c c o g ita r e , qüid o b le c -
tattir fintulacris jibidinis, u t in ipfis depöfita verecundia audacior fiat ad cri-
m in a ï D ifc it & face re dum confuefeit videre. I lls tarnen quas infèlicitas fua
ad fervitutem inferüit & p roftrav it}.libidines publicas o c c u lta n t, & dedecus
fuürn d e latebris confolantur. Erubefcunt videri etiam quæ pudorem v e n -
diderunt. A t iftud publicum monftrum omnibus videntibus g e r itu r , & p rof-
titutarum tranfitur obfcoenitas. Q uæ fitum eft q u om od o adulterium oculis ad-
mitteretur. H u ic d ed ecori co n d ign üm dedecus fuperducitur. H om o fra d u s
omnibus tn em b r is , & vir ultra muliebremi mollitiem d ilfo lu tü s , cui ars fit
verba manibus expedire ; & p rop ter unum nefeio quem n e c virum n e c femi-
nam com m ov e tu r civitas tota u t delaltentur fàbulofæ antiquitatum libidines.
Ita amatur quicquid n on lic e t u t quæ etiam ætas a b fco n d e ta t, fub oculorum
memoriam reducantur. N o n eft libidini fatis malis fuis uti præfentibus, nifi
fuum de fpeétacuio facial in q u o etiam fuperior ætas erraverat. N o n licet