fo d u s e f t , & pacem quam femel c u n d i à mârtyribus & confefloribus datant
clamitabant co n fe ftim fibi repræfentari cc>ëgerunts territis & fubad is præpo-
fitis fois, qui acl refiftendum minus v irtute animi & ro b o re fidei prævalebanr.
A p u d nos etiam quidam turbulenti, qui vix à nobis in præteritum regebantur
& in noftram præfentiam differebantur, p er hanc epiftolam velut quibufdam
fecibus accenfi plus exardefcere & pacem fibi datam extorquere coeperunt. D e
quibus quales.ad clerum noftrum litteras fecerim exempium vobis mifi. S ed
& quid mihi C a ld on iu s co lle g a p ro integritate & fide fua fcripferit, quid-
que e g o ei refcripferim, utrumque ad vos leg en d um tranfmifi. Exemplaqtio-,
q u e epiftolæ C e le r in i b on i & robufti con fe lfo ris , quam ad Lu c ianum eu n -
dem confe flo rem fcripferit, item quid Lucianus e i refcripferit, mifi v o b is , u t
fciretis & laborem circa om n ia & d iligentiam noftram & veritatem ipfam difi-
ceretis. C e le r in u s con fe flb r quàm fit moderatus & cautus & humilitate ac
tim o ré fe d æ noftræ v e re cun d us , Luc ianus v e ró circa inteiligentiam d omin i-
tæ le d io n is , u t dixi, minus p e ritus , & circa invidiam verecundiæ noftræ re -
linquendam facilitate fua moIeftuS. N am citm D om in u s dixerit in n om in e
Matth. 2 s. patris & filii & fp iritu sfand i gente s ting u i & in baptifmo præterita p e ccata di-
m itt i, hic præcepti & legis ignarus mandat pacem dari & p eccata dimitti in
P auli n om in e , & h o c fibi dicit ab illo elfe m an d a tum , ficut in litteris ejuf-
d em L uc iani ad G e le r in um fad is animadvertetis, quibus minimè confidera-
v it q u ôd n o n m artyres e v an ge lium fa c ia n t, fed p e r ev angelium martyres fiant;
quan do & Paulus apoftolus, qu em D om in u s vas e léd io n is fuæ dixit, p ofuerit in
Çal. i. epiftola fua dicens : Miror qu'odß c tarn cito dajmtamini ab eo quittes vocayitjn
gïatzam a d aliud evangelium; quodrwn eß aliud: n ifiß jim c aliqui qui fo s turbant
é r y plient m nenere evangelium Chrijli. Sed lieh m s aut angelus de uelo aliter ad-
nuntiet proeterquam quod adnuntiavimus vobis, anathema f i t , ß c u t prxdixim us, ér,
nunc iterum dic'o ; j i quis vobis adnuntiaverit preeterquam quod accepiflis ; anathema
f i t . O p p o r tu n è v e rb fupervenerunt litteræ veftræ, qua sa çcep i ad clerum facia
s , item quas beati confeflôres M o y f e s& Maximus, N içoftratu s , & ciéterl
Saturnino & A u re lio & cæteris mifèrunt, in quibus ev an ge lii plenus v ig o r &
'difciplina robufta legis dominicæ continentur. L aborantes hic nos St contra
invidiæ impetum totis fidei viribus refiftentes multùm fermo ve fte r adjuvit ut
divinitus compendium fieret, & priufquam venirent ad vos litteræ quas vobis
p rox imè mifi u t declararetis nobis quôd fecund ùm ev an ge lii le g em nobifeum
fbrtiter atque unanimiter etiam veftra fententia concurrat. O p to v o s , fratres
cariffimi ac d efiderantiffimi, fem pe r b en e valere.
Quoniam opera fianéli Cypriani vulgo citari fiolent fictmdimi ordinem quem ob-
tinent in editione Pamelii é t in Rigaltiananofique hune Ordinem feqüi decrevi-
mus, typographes autem ex cujus ojficina prodiit editio Rigaltiana numerum
XXIII. omifit per faltum in edendis epifiolis, admonère vifierti efi nos quoqüe eundan.
errorem retinuiffe propter rationetn quant in initio ißius admonitionis adduximus..
E P I S T O L A
E P I S T O L A X X I V .
Ad clerum de litteris Romam miffis & de Saturo leâore &
Optato hypodiacono fadis.
CYp r i ANUS presbyteris & diacônibus fratribus falutertt. N e quid
confeientiam veftram la teret, fratres ca riffimi, quid mihi feriptum f i t ,
quid que e g o rëfcripferim, utriufque epiftolæ vobis exempium mifi; & cred o
vobis id qu od referipfi n on difp licere. S e d & illud ad v o s perferre littens
meis d e b u i, u rg en te cäufa cle ro in urbe confiftenti litteras m e m ililie . E t
quoniam o po rtuit m e p er clericos fe r ib e re , fc io autem noftros plurimos absentes
e ffe , paucos v e ro qui illic fo n t vix ad minifterium quotidian! o p en s
fo ffice re , neceffe fuit n o vo s aliquos conftituere qui mitterentur. F e ciffe m e
autem feiatis le d o r em Saturum & h yp o d ia co n um O p ta tum c o n fe lfo r em ,
quos jampridem com m u n i co n filio c le ro proximos fece ram us , quando aut
Sa turo die Pafchæ fem e l atque iterum le d io n em ded imus, aut quando cum
presbyteris d o d o r ib u s le d o r e s d ilig en te r p rob aremus, O p ta tum inter Jedo-
res d o d o r cm audientium co n ftitu im u s , examinantes an co n g ru e ren t illis
omn ia quæ elfe d ében t in iis qui ad clerum parabantur. N ih il e rg o à m e ab-
fentibus vobis n o vum fa d um e ft; fed qu od jampridem com m u n ! c o n b lio
om n ium noftrum coep era t neceffita te u rg en te p rom o tum e ft. O p to v o s ,
fratres ca riffimi, fem pe r b en e valere & noftri meminiffe,: Fraternitatem ia-
lutate. V ale te .
E P I S T O L A XXV .
Ad Moyfen & Maximum & cateros confejfores.
CYp r iANUS M o y f i & MaximO presbyteiis & cæteris confefforibus d i-
led iffim is fi'atribus falutem. G lo r iam fidei & virtutis v c ftn c , io ttillin n
ac beatiffimi fra tres,; jampridem d e o p in io n é - .c o g n o v e ram , lætatus fatis &
plurimùm gratulatus q u od vo s co n fe ffio n e fui nôminis paraverit ad c o ro -
nam D om in i noftri Jefu C h r ift i præcipua d ig n a t io . V o s enfin p rimores &
duces ad noftri tempor is prælium f a d i cæleftis militiæ lig n a moviftis. V o s fp i-
ritale ce rtameii qu od n u n c g e r i D e u s v o lu it veftris virtutibus imbuiftis. V o s
furgentis belli impetus primos’ im m ob ili robore atque in con cu fla ftabilitate
fregiftis. Inde initia felicia p ugn an d i o rta font. Inde vincendi aufpicia coe p e runt.
C o n t ig i t hic p e r to rm en ta fconfummari martyria. S e 3 qui in co n g re f-
fion e præcedens exempium virtutis fratribus fàd u s e ft , cum maityribus in.
h o n o re communis e ft. C o ro n a s veftra manu fertas inde h u e trâdidiftis, &
de p o cu lo fàlutari fratribus p ropinaftis. A c c e ffita d confèffionis exordia g orio-
fa & militiæ v id r ic is aufpicia difciplinæ ten o r quem dé epiftolæ veftræ v ig o r e
perfpeximus quam m o d o ad co lle g a s veftros in co n fe ffio n e vobifeum D om i -