, _ g S t e p h a n i B a l t j z i i
nudata, id eft patefacfta, revelata. In vetuftis tamen Rhabani codicibus fcriptum eft no*
taui. Hieronymus in diaiogo adversùs Luciferianos : Nudatum patrem irrifit major film s
ir minor texit. Tertullianus in libro de cultu feminarum : Bonum non amat tenebras ,
gaudet videri, ir in ipfias denotaiiones exultât , id eft oftenfiones, ut redle interpretatur
Pamelius. Caffianus collât, i a. eap. 9. f i qua fo r d inverecundiitsfuerim denudata, id eft
denotata. Itaque iftic voces denotata & denudata habent eandem fignificationem. Alio
fenfti apud Tertullianum lib. 1. ad nationes cap. 10. ubi vide notas Gothofredi.
G b n k i t e ] Poftea fequitur in antiquis editionibus & in quinque antiquis codicibus
: Juravit Dominas ir non poenitebit eum.-Verfim ea défunt in aliis. codicibus antiquis,
etiam in Veronenfi Sc in Seguieriano & apud Rhabanum. Habentur tamen in pfalmo
109. ex quo locus ifte fumptus eft & in libro primo teftimoniorum cap. 17. Manutius
expunxit, Morellius repoluit, Pamelius rejecit. Pamelianam editionem feeutcC fttnt pof-
teriores. Certè abfque illo additamento, quod fuperfluum videtur, redid conftat fenfus.
Epiftola ad Demetriadem édita inter opera Hieronymi, quam quidam viri dodliputant
eflTe Pelagii : Melchifedech facerdos D ei legitur, rnjus meritum ex hoc facile intelligi potejl
quodmult'opofifimtrum Domini facramentum antefignaverit acfacrificio pants ir vinimyf-
terium corporis ir fanguinis exprejfit & facerdotii fiti typo Chrifli facramentum figuravit.
Gitat autem hunc Cypriani locum Alcuiniis ip epiftola ad Karolum M. édita in libro
primo mifcellaneorum noftrorum. D e temporali porro lacerdotio Cbrifti vide Matthaeum
BofTum lib. 1. epift. 77 . ad Polycletum.
P r o v i d e n s a ü t e m ] Antiquæ editiones & quinque libri veteres habent pra-
ridens. Utraque ledlio bona eft.
B e n e d i c t i s u n t ] Veteres editiones St quidam libri veteres praeferunt benedt-
centur. Verum Iedlionem vulgatam, quae noftra etiam eft, confirmant editiones Manu-
t ii, Morellii, & Pamelii, turn etiam tredecim vetera exemplaria.
P l e n i t u d o v e r i t a t i s ] Ita nos reftituimus ex fide trium veterum exempla-
i-ium, in quibus fie fcriptum eft, plenitudo veritatis veritatem pretfigurata imaginis adim-
plevit. Cyprianus epift. 74.. pag. 171. Confuetudo fin e veritate vetufias erroris eft. Propter
quod, relido errors, fequanmr veritatem. & partir» poll, quant veritatem nobis Chrftus often-
dens in evangelio fu o dixit: Ego fum veritas. Citatur hie.locus apud Gratianum dill. 8. ex
epiftola Gregorii ad Wimundum epifeopum Averftnum , itemque alius ex epiftola ad
Pompeium. Vide notas noftras ad Gratianum pag. 4.4.3. Redeo nunc in viam. TertuUia-
nus in libro de virginibus velandis : Dominas nofter Chnjlus veritatem fie Him confuetudinem
nominavit. Confirmât hanc emendationem noftram codex Fuxenfis, in quo ita fcriptum
eft, qui eft plenitudo veritatis prafiguratam imaginem adimplevit, ubi excidit vocabulum
veritatem, quod alii codices habent. Vetuftum autem elle hunc erroremhinc colligipo-
teft quod cum nonnulli qui deferibebant opera fandli Cypriani legerentprafiptrateeimagi-
n is, vidèrent porro periodum non elfe integram, addiderunt vocem rem, ita feribentes,
veritatis præfiguratæ imaginis rem adimplevit. Sic enim fcriptum eft in tribus antiquis exempiaribus.
Videntur autem moti ad hanc vocem addendam, quia paulô antè legitur, quant
rem perficiens ir adimplens Dominus.
P R Æ M O N S T R A T I m m . ] Vêtus codex Remigianus ,pramntians immolate Chriflus.
S u b d i d i t ] Ne quid difnmulem, facile mutaflem hanc iedlionem, eamque prætu-
liffem quamreperi in codice fandli Eligii Attrebatenfis. in quo legitur excidit. Quo etiam
modo fcriptum eft in capite nono proverbiorum. Nam vox Jitbdidit non fignifieat id
quoddicere vesluit Salomon'. Verum non fum aufus mutate contra tot veterum librorum
& editionum audloritatem, præfertim cura videam fcriptum fubdidit in libro tertio teftimoniorum
, &.quia Profper, live quis alius, in libro fccundo de promiffionibus &
prædidtionibus Dei cap. 2. ita etiam legit. Sandtus Auguftinus lib. 7. de civitate Dei
cap. 20. legitfu ffu lfii, & in capite 2. epiftolæ ad Galatas fubftinitt. Quidfi ifticapud Cy-
prianum poneretur fubfeidit pro fubdidit ! V ide notas Flaminii Nobilii ad caput nonura
proverbiorum.
M a c t a v i t ] Quatuor libri veteres habent occidit, editio vulgata facræ feripturæ
immolavit. Vide iterum Nobilium.
S e r v o s s u o s ] Ita etiam lib. 2. teftimoniorum cap. 2. In libro proverbiorum ferip-
tum eft ancillasfuas in editione vulgata. A t in Graeco Lxx. legitur M tatt.
N o t æ à d C y p r i à n u m . 479
E x c e l s A ] Unus Godex regius magna, vêtus Remigianus fu llim i. V e l h ilic liquet
quantum fibi licentiae & audloritatis arrogaverint antiqui iibrarii.
R e c u b e t ] S o le o , ut vide s, led lo r , adnotare frequenter hanc veterum librario-
rum audaciam, quae magna fuit etiam in h o c lo co . Q u id am enim libri veteres habent
recubet dormiens, alii recubat dormiens, alii recumbit, ncubuit, recubans dormiat, recubanq
ir dormiens, & reculavit. : j ..
P r æ c a n i t u r ] B on a eft haud dubiè ledlio earum editionum quae habet praci- Pag. to(.
nitur. M ihi tamen vifiim eft reponendam elfe ledlionem veterum editionum .& tredecim
veterum exemplarium. Sanè cod ex fandli A lb in i habet præcanitur. Sed emendatum eft
antiquitus & pofitum pracinitur. In uno meo veteri fcriptum e ftpracinitur.
P r Æd i c i t u r ] E t heic quoque fequi placuit feripturam veterum editionum Sc
veterum librorum noftrorum, quibus confentiunt etiafn. aliquot A nglicani. In V eron en fi
fcriptum erat prcedicaiur.
F i n d e t u r ] Quamvis feiam omnes editiones & omnes fere veteres Iibros habere
findetu r, façilè praetuiiffem ledlionem F u x en fis , in quo fcriptum eft feindetur, quia in
capite 48. I fa iæ , ad quod refpicit hie lo cu s , legitur : Aquam depetraproduxit e is, &
feidit petram, & fluxerunt aquee. A t cùm viderem in libro quoque primo teftimoniorum
cap. 1 2. fcriptum elfe findetur, n on fum aufus mutare.
B e a t i e s u r i e n t e s ] Ita omnes editiones & fè x lib r i veteres, inter quos nomine»
Seguierianum. Redid profedtô. N am in lib ro tertio teftimoniorum. cap. 1. legitur: Bead
qui efuriunt juftitiam ; ubi editio Angiican.a mone,t;fcriptum elle in odto codicibus antiqui
: Bead efuriemes ir fitientes. A dmonendum tamen exiftimavi decern antiqua exem-.
piaria iftic præfe rre, Bead fitientes ir efurientes.
; H i c e s t e n i m ] H eec eft ledlio omnium fèrè yeterum exemplarium. T r ia tarnen
vetera & antiquæ editiones præferunt Hoc efl enim. Q u o etiam m o d o Nicolaus Faber
in margine exemplarisfui editipnis Pamelianæadnota vitfèlegifle in vetuftiffima editione
quam ipfe habebat.
N o v i t e s t am e n t i ] V ox novi deeft in tredecim codicibus antiquis.
N o vum v i n u m ] Vox vinum deeft in evangelio M atthæ i, apud Hieronymum in
titulo quæftionis fècundæ ad Hed ib iam , in undecim codicibus antiquis, .& in editionibus
Manutii & Morellii. D e e fle etiam conftat in novem Angbcanis. L ed lio vulgata,
qua- habet cum iilud bikatn voliji'twi novum in regno patris m et, magis placuit Pamelio ,
qui teftatus eft fe earn invenifle in codice A lbigemenfi. A p u d V arronem libro quinto
de lingua La tina : Novum vemkpinum b ib o ..
O f f e r r i ] C o d e x Monafterienfis addit aut ir ceklrari. 10p\
S i d e s i t v i n u m ] C o d e x Fuxenfis, nifivinum calici mifteatur.
G r a t i a s e g it ] H æ c eft ledlio omnium editionum quæ Pamelianam antecefle-
runt. Pamelius autem ex unieo cod ice Camberpnenft mutavit Sc edidit grattas agens
fregtt. Q u o etiam m odo nos fcriptum vidimus in Eligiano & in Remenfi fandli D io -
iiylii. A t cum omnes fere libri noftri veteres Sc -ptiam A n g lican i præferant iedlionem
quam Pamelius rejecit, exiftimavimus illam elfe rèvocàndam. Sed five h o c five alio m odo
iegäs, fenfus eft idem ; adeoque retinenda erat vetus ledlio. m. . 1 e , v uy. r.
A l i t e r a n n Un t i e t ] In cod ice Seguieriano fcriptum eft evangeliiayerit.
P E R Q ü A M ] Ita iftic & paulô poft fcriptum eft in o flo d e c im exempiaribus noftris
Sc in fex Anglicanis. Q u o etiam m o d o legiffe Joachimum Vadianum videre eft in libro
licu n d o aphorifmorum ejus d e euchariftia. Ita quoque habent editiones Pamelianâ an-
tiquiores. Pamelius itaque omnium primus pofuit quam peroptimus-, aiens verifimile efle
banc elfe genuinam Cypriani iedlionem. Sed ego puto ilium in h o c erraffe. Per quam etenim.
adverbium eft quod emphafis caufa præponi fbiet, & quo ufus eft Cyprianus epift. 3. pag. 8.
Perquam enim grave e fi, Sc in epiftola 3 1. pag. 4 3 * Eerquam enim nobis & invidiofwn ir
çnerofiim videtur, etiam in editione Pamelii. E t ut exempla fiimamus defieculari iitteiar
tura, C ic e ro in libro fècundo de oratore dixit : Perquam optanda nobis yarietas ir tncre-
dibilis ilia vis dicendi Carneadis. Valerius Maximus Jib. 7 . cap. 4. perquam opthno genere
confilii. A . G eiliu s lib . i .c a p .4 . Antonius Julianus rhetor perquamfitit liprtefii atqueanttenp
ingenii. V id e etiam Quintilianum lib. 8. in prooemio & cap. 3. & lib. 9. eap. 1. D iliim u -
iandum interim n o n eft ufum me eflTe quatuor exempiaribus antiquis in quibus fcriptum
N n n n ij