Confeffio pcccatorum à Cypriano vendicatür, ut pars facramenti omnino neceffaria& à D eo præ-
fcripta; hortatur lapfos ut finguli conjiteantur deliâum fuum, dum adhuc qui deliquit in fizculo efi, dam
admitti confeffio ejus potefi, dum fa tisfiftio & remiffiofafta per fàcerdotes apud Deum grata efi, iib. de
Lapfi p. 19 1. Narrat in eodem iibro ultionis divinæ miracula in eos nuper édita, qui peccata occulta
fàcerdotum cognitioni fubtraxerant; etiamfi ficelus cogitatione fbla füficeptum fit, id facerdotibus
declarandum & confitendum docet. Denique quanto & fid e majores, inquit p. 190. & timoré melio-
res fiant, qui quamvis nullo fiacrificii aut libelli facinore confinât , quoniam tamen de hoc vel cogitave-
runt, hoc ipfium apud fiacerdotes D ei dolenter à" fimpliciter confitentur, exomologefin confcientiæfaciunt,
animi fiui pondus exponunt, fialutarem medelam parvis licet & modicis vulneribus exquirunt ,ficientes
fcriptum ejfie, Deus non irridetur. Miror Auétorem editionis Oxonienfis negafïe ex hoc loco confe£
fionem auricularem confèqui. Quinetiam fententiæ fuæ teftem citât Lombertum. Eruditffimus
Lombenus, inquit in nota ad hune locum, rede Une colligit crimina fiecreta confefiione & poenitentia
apud Deum expianda, nec auricularem cotfeffionem, quod voluit Pamelius, exinde confici. A t profe-
<flo Pamelium inter & Lombertum mirifice convenit, ac difèrtis verbis Lombertus fècretarum co-
gitationum confefïionem facerdotibus fa<£tam fuifie déclarât. Nec fane ex verbis Cypriani aliud erui
poteft. Nam cum conftet confeffionem occultorum criminum publiée & omnibus audientibus fa-
<ftam aut faltem præfcriptam non fui fie; luce clarius eft eos qui cogitât iones malas apud fàcerdotes
confitebantur, qui exomologefin confcientiæ faciebant, qui animi fui pondus exponebant, & vuine-
ribus medelam exquirebant, peccata fua auribus alicujus facerdotis depofuiflè. Præterea negari non
poteft circumftantias omnes in poenitentia imponenda tamquam aurificis ftatera examinatas fuiffe ;
id deferte teftatur Cyprianus in epift. lu. A t quomodo fàcerdotes convenientem cuique pcenitentiam
ob occulta peccata potuiftènt imponere, nifi illis lapfi confcientiæ fuæ infpiciendæ copiam fe-
cifient l In quo quidem obfervandum eft hanc cogitationum confefTionem non eximio quodam &
non præfcripto pietatis ardore, fed adimplendi præcepti divini necefikate contineri; ficientes fieri-
ptum effie, ait Cyprianus, Deus non irridetur.
Q u o fàncftior erat Cyprianus, eo vehementius cavit, ne facramentum quod ad homintim fàlutem
inftitutum eft, in eorum perniciem converteretur. Quod autem iflius hac in re ftudium excitavit, & exi-
miæ dodlrinæ pofteris prodendæ occafionem dédit, nequitia fuit nonnullorum prefbyterorum, qui
turn ut Cypriano moleftiam exhibèrent, turn ut gratiam apud homines novo aucupio inirent, lapfos
onere poenitentiæ levarunt. In ejufmodi homines ftudio veritatis accenfus fie invehitur S. Martyr in
Iibro de Lapfis ; Pacem putant ejjè, inquit p. 186. quatn quidam verbis fallacibus venditant. Non efi pax
ilia fe d bellum, ?iec Ecclefia jungitur qui ab Evangelio fieparatur. Qiùd injuriam bénéficiant vocant, quid
impie tat em voçabido pietatis appellant! Quid eis quifiere jugiter & rogare Dominion fuum de bent, intercepta
poenitentiæ lamentatione communicare fie finndant! Hocfiunt ejufinodi lapfis quod grando frugi bus,
quod turbidum fiydus arboribus, quod armentis pefiilens vqfiitas, quod navigiis fioeva tempefias : fiolatium
ce te nice fipei adimunt, arborent à radice fubvertunt,fennonc morbido ad lethale contagium ferpunt, navem
ficopulis,ne inportunt perveniat,illidunt.Non concedit pacem facilitas ifia fiedtollit, nec comihunicationem
tribuit, fe d impedit ad fialutem. Perfiequutio efi heee alia & alia tentatio , per quant fiubtilis inimicus impu-
gnandis adhuc lapfis occulta populatione grajfiatur ut lamentatio conquieficat, ut dolor fitleat, ut déliât me-
moria evaneficat, ut comprimatur peâorum gemitus, fiatuatur fietus oculorum, nec Dominion graviter ofi-
fenfion longa&plena poenitentia deprecetur, cum fcriptum fit: Memento unde cecideris & age poeniten-
tiam. Plura non referam, cum cuique liceat Cypriani fententiam oculis cernere in præclaris illis lit-
teris, quas de eau fa lapforum ad clerum, ad plebem, ad confeflores atque ad ipfos etiam lapfos fieri-
pfit. Nec minor Evangelii vigor enitefeit in litteris confeflorum Romanorum, imprimis vero in eximia
cleri Romani epiftola inter Cyprianicas x xx i. quam per totum orbem terrarum miflam fuiffe difei-
mus ex epift. km Cypriani. A bfit enim ab Ecclefia Romana, inquiunt, vigorem fuum tam profana
facilitate dimittere, & nervos feveritatis everfa fid ei majefiate diffiolvere, ut cum adhuc non tantum ja -
çeant, fe d à “ cadant everforumfratnon ruinez, prop erat a nimis remédia commuaicationum utique non
profutura pmfientur, & nova per mifericordiam falfam vulnera veteribus tranfgreffionis vulneribus im-
primantur, ut miferis ad everfionem majorent eripiatur & poenitentia. Ubi enim potérit indulgcntite me-
dicina proficere, f i etiam ipfe medicus intercepta poenitentia indulget periculis, f i tantummodo operit vul-
nus, nec fin it necejfaria temporis remedia obducere cicatricem ! Hoc non efi curare, fe d f i dicere verum
yoluntus, occidere. Tanta fuit hac in re Cypriani conftantia, ut nihil eum infledtere potuerit; non
martyrum libelli quibus tamen non parum tribuebat, non imminens a nefariis prefbyteris pericu-
ium, non excitatæ ab ipfis lapfis feditiones, cum in nonnullis provinciæ Carthaginenfis civitatibus
impetus in præpofitos per multitudinem faduseffet, ac Carthagine quidam turbulcnti per epiftolam
confeflbrum
confetforum velut quiWfdam facibus accenft, plus exardcfccre & pacem fibi datâm exforquere coe-
piffent In eo perffitit S. Martyr quod ante decreverat, ut res ad concilium integra fervaretur ; & ar-
cere a communione fiia non dubitayjt, fi quis anteillud tempus cum lapfis aufus effet communicare.
Nec tamen Cyprianum exiftimandum eft jufto teveriorem fuiffe. Nihil eo lenius fuit; mini aduv-
julgêntiam procliviùs. Opefam dabât ut née aterbuS àut durus aut in fratribus fovertdis inhumai-
nus videretur. nec iterum folutus effet ac facilis ad coftimunicationem temere laxandam. Lapfis qui
ad eum orantes feripferant f i ddiOmû aê er‘ > ^ a d ? actm
mëe autimportune propemre, fummam humanitatem exhibuit, Quitus qummmgramlatusßm, inquit ep;
XXVII. Dominus teßis eft, qui dignatus eft oftendere quid epftnodi & talM ervi de ejus benigmiate meream-
tur Præcipue vers enituit lenitas Gypriani cum inftante Galli & Voluliani perfequutione omnes; omnino
milites B jB M qui artaa defiderabant & prtelium flagitabant, intra caftra dominica coliegit r
&. cum aliis epifeopis cenfitit eis .qui de Kcclclia Domini non rccdïcraiit, led pcenitentiam ageré
& lamentai 1 ac Dominum depiecari a pumo laplus fui die non deftiteiant, pacém dandam effe.
Denitatem fuam fie ipfe defcubit in epift. LV. Opto omnes, inquit, in Eccleftam regredt, opto untver-
fo s commilmmes noftros intra Chrfti caftra \ & D ei partis domicilia concludi remuto on?ipa, multa dif-
fimulo ftudio & voto colhgendiifratermtaiis ; etiam qua in Deum commiffa fm t r if(pipem qudiew re-
Jlmonis examino, delidis plufquam oportet ummendis pene ipfe delmquo am p lest promta & plena
dileäione cum peemUntia revenentes ,peccamm fuum fatisfaâibne hmmh & fmplicicouçftentes.
Totà Cypriani & agendi & diflèrendi ratio esmmiffam à Chrifto epifeopis fuiffe ügandi & folvcndi
poteftatem teftatur , & in hoc judicio quanta fit adhibenda caiitio de animi provifio demonftrat : fed ne
illius diéla nonnuila in deteriorem partem rapiantuiyea; breviter explicam conabor. Ait S. Martyr in
Iibio de Hab Vug p 173 quodnullafit venta ultra delmquerepofquam Deum nofe coepfti, înlibio 3.
Teftiimc. 18. p. ^iei.,Nônpqfi, in Ecclefia renmti f i qui in Deum deliquerii, idque probat ex his yerbis
I. Reg. c 2 fidehnquendo peccet vir adverfiis vimmroiabuiit pro eo Donunum. S i autem in Deum peccet
Jiomo,.qiaïvrabit pro eo ! Sed fuam ipfe fententiam nitide exponit in Iibro de Exhort. Mart. p. 264,
c. A. ubi idem teftimonium citât; neque ex eo probatmqççata in Deum commiffa dinfei non poffe.;
fiai tantum nonfacile ignoficere Deum idololatris. Nihil ci go de hgandi&lolvendi poteftate, nihil de
judieio facerdotum detrahi6;.:fed certis quibufdam.legibus judices.adftringit, ita ut non facile dimit-
tant cjuæ non facile à Deo dimittuntur. Hinc cum fehilhratici poenitentiæ onus lapfis eximerent, fie
'eos refellit in Iibro de Lapfis p. 1 M,Nemo refaM ^ a ^ ^ J ^ m x fo h s t> a é i^ s^ p ir*ri.P9^ fl‘'^
niantpeccatis quee in ipfium commrfa.fimtfolus poteft Sedargin,, quipeccata noßraportant, qui pro nobis
doluit, quem Deus tradidit pro peccatis noftris. Homo De^efie non. poteft majors neepemittere aut donare
indulgentia fm firm s poteft, quod in Dominum deli$o graviore; çommiffùmpft,ne adkuqlapfioir hocacce-
dat ad crimen, f i nefeiat effe pmdiüum : Maledidus homô qui fpem haljet in homiiie. Dominus, prandus
e ft:Dominus noftrafatisfaâione placandus eft, quinegantemnegare fie d ix it, qui omne judicium de Pâtre
fidm;ciccepu. Quemadmodum hoc in loco Cyprianus martyres plurimum poffe apud Deum non
negati fed in iibeliis quos dare folébant ..morfum quemdam &,dele<aum reqtiirit; ita eam tantum poteftatem
exagitat quani fibi nefarii prelbyteri per fas & nefas. arrogabant. À t ubi prælcriptæ a Chrifto ,
& Ecclefia léges fei-vantür, tum verp GjpwW.qWim.âpüd Deuni.^Bri docet facerdotis judicium.
Hinc lapfos hortatur in Iibro de Lapfis pag. iq i . ut peccata confiteantur, dum fiatisfadliö lT re-
miffiofahaperfàcerdotes apud Deum grata eft: docet fub finem ejufdemlibri Deum poenmfj,operqn~
ci, roganti, polie dementer ignoficere, & in acceptiim referre quidquidpro talibus petier 'mt martyres &fe~
cerint fàcerdotes. Hac fpe confifus, cum lapfi inftante novaperfequutione plurimum ardoris ad pugnam
præ fe ferrent, præfcriptum illis poenitentiæ tempus imminuit, ac nefos effeduxit, epift. u v , p. 7 7 .
Ecclefiam pulfantibus claudi,quandopermiferit ipfe qui legem dédit ut ligatàin terris, etiam in coelis ligarn
effent c fifii autem poffent illic qua hic print in Ecclefia joberentur.
In eamdem fententiam aceipi debet quod ait Firmilianus pag, 144.. concilia fiiigulis annis iiabtri,
ut de rebus majoris momenti inter fo epifoopi délibèrent, ac lapfis quoque fratribus ip poft layacrum
filu ta re h diabolo ruheratis per pcenitentiam modela quaratur; non quafi à nohis, inquit. remijfioneni pee-
catorum confequantur; fe d ut per.nos adintelligentiam deliâorum fionm i conVertanfur>.& Dommopler
nius fatisfâcètre cogantur. Non negat fân&us præful poteftatem dimjttendi peccata, quam in hac ipfa
epiftola p.' 148. foli Ecclefiæ catholicæ vendicat;fed verbis modo aliatis videtur inefiè quidam acuieus
in Stephanum, quem Firmilianus credebat plus æquo.§-miniftris&ritus exterioris pbfei-vationi tri-
bueteÿquafi. façramentorum eftèdum ne hærefi quidem interpellari; ftatueret. Quod cum feeus
videretur Firmiliano, negat hominibus conceffum effe, ut peccata ad arbitrium fuum dimittant. Non
abfimili fententià Origenes in iibro de Oratione contendit non omnia peccata effe dimittenda, aut fois