codicibus teftatur Latinius, fed ita corruptam ut vix intelligi fententia ejüs poffet. Parrie-
li-as & Rigaltius fatentur fe nullurn vetus iilius exemplar habuiffe.
A n guem M aJOREm] id eft Deciumlmperatorem, quem execrabile animal vo-
cat Laclantius in iibro de mortibus perfecutorum. Sic Prudentius in carmine de lànéto
Fruétuofo epifcopo TarraconenfiÆmilianumpræfidem vocat cruentum colubrum. Sic
Hunericus rex Vandalorum vocatur veternofus anguis in hiftoria paffionis martyrum qui
V I . Non. Julii pafli ftint apud Carthaginem fub ejus imperio. Et audtor vitæ Gregorii
Papæ IX . apud Odoricum Rainaldum an. 12 38.S.72. Fridericum 1 1. Imperatorem vo-
cat tortuolum colubrum. Nabuchodonofor vocatur aquila grandis ab HieroMymo &
Theodoreto, ut notât Fronto Dueæus in annotationibus ad tornum primum operum
fandli Joannis Chryfoftomi. A d Decium pertinent hæc verba Cypriani de Gelerino in
epiftola 34.. pag. 4.7. Hie inter perfecutionis initia cum ipfo infeftdtionts prindpe &< auûoré
eongrejfus, & fortaflis ea quæ de hominis maligni velut ferpentis aftutia venenata ait in
epiftola 46. pag. 60. V •
M e T a to r em a n t ic h r i s t i ] Lucifer epifeopus Calaritanus Gonftantium Imperatorem
Arrianum vocat praecurlbrem antichrifti. quod idem eft. Contra Laclantius
lib. 4. cap. 1 1. Chriftum vocat metatorem templi D e i, id eft ecclefiæ. D e metatoribus
vide quæ dicuntur infra ad epiftoiam 81.
T e n o v i ] Quamvis editio Morellii, ex qua aliæ propagate funt, habeat tenons}
cùm tamen vetereslibri, etiam unus quemlaudat Latinius, habeantte nov'r, hancledlio-
nem arbitratus fum effe retinendam, turn quiaveterumlibrorumaudtoritate nititur, turn
quia videtur elfe melior.
Q u o n iam pa r t im ] Itarepofiii fecutus fidem libri mei veteris& Gratianopoli-
tani. Vaticanus in editione Anglicana laudatus habet quoniam partem. Editiones, quod
tam placuit.
A t f i c ere NT ] Ita editio Morellii & reliqifæ. Codex Latinii & meus, m non af-
ficiebat. Gratianopolitanus, ita quod non efficiebatur.
B ass I in p e j e r a r io ] Ita Morellius. Rigaltius conjecit legendum efle in pe-
trario, id eft in lapidicina. Codex Vaticanus & Latinius, inperario vel imperario. quod
adjuvare poteft conjedluram Rigaltii. Unus Bodieianus ,pegrario. Meus, pignerario. Gratianopolitanus
imperario, ut in codice Latinii. Angli pofuerunt in contextu cônjeéhiràm
Rigaltii. Maximus epifeopus Taurinenfis in homiiia de non timendis boftibus carnali-
bus : Piraterium latine experimentum dicipotefi. Hæc homiiia olim extabat in editiônibüs
■ operum fandli Ambrofii. Sed monachi Benedidlini redlè monuerunt elfe Mâximi.
I n q u æ s t io n e ] Infra epift. éç-pag. 123. tot cottfejforesqdajlionati & to n i, non
ut veritas quæreretur, led ut per tormenta quæftionis cogerentur ad relinquendam verita-
tem. Hinc quæftionarii ditfti in adlis fanclorum Luciani &Marciani didli quorum officium
erat reos applicare ad quteftionem & tormentis exagitare. Iidem dicli carnifices, ut often-
dit in luo glolfario Latino dodliflimus amicus olim nofter Carolus Dufrelnius Cangius.
Quæftionis autem tormenta cogebant interdum innocentes ad confitendum crimina de
quibus accufabantur, uti notatum à nobis eft in notis ad vitas Paparum Avenionenfium
p a g - 1 9 9 - ........................c:,;
A ni m um ] Codex Vaticanus & meus, turn etiam is qui fuit Latinii , habent
animomi *
C o m iT ib u s ] Ita editio Morelliana. Angli maluerunt omnibus, teftati fe ita fcrip-
tum vidiffe in codice Vaticano. Sic etiam codex Latinii. A t Gratianopolitanus habet
comi lib us. Meus modbus. quod propiiis accedit ad vocem comidbus.
M a r is , c o l l e c t a ] Hæc ledlio reperitur in editione Morellii , in veteri libro
m eo, & in Gratianopolitano. Pamelius mutavit ex ingenio, ablque ullius veteris exem-
plaris audloritate, &poluit, Macarius, Comeliatgupiia videbat Macarii & aliorum decern
martyrum feftum celebrari fexto Idus Apriiis. Et tamen Maris nomen non eft ob-
feurum in hiftoria ecclefiaftica. Maris epifeopus Chalcedonenfis claruit ævo Juliani Im-
peratoris. Alter Maris etiam epifeopus Chalcedonenfis interfuit concilio Chalcedonenfi,
Maris Dolichenfis concilio Conftantinopolitano primo. Nota eft controverfia de ep if
tola Ibæepifcopi Edefleniad Marim Perfam in concilio quinto, cujus etiam mentio fadla
eft in Ephefino. Maris monachi meminit Theodoretus in capite 20. hiftoriæ religiofe. -
E P I S T O L A
E P I S T O L A X X I I .
HA N C epiftoiam, quæ prirnürtt exetjiâ eft in editione Mantitiaria, iii Hülîô bodim * * î u
veterum exemplarium quibus utorreperi quàm in FuXettfi, iii Gratianopolitano^ in
uno, meo, & in eo quod fervatur in monafterio Remenft fàntfti Dionyfii. Angli Uni-
cum hàbuerunt ex bibliotheca Bodleiana. Pamelius earn invenerat in codice Anglicano
Joannis Harrifii,
P ost factas] Editio Morellii, codex rtleus,Gratianopolitanus,&urius Bodieianus
habent i Fuâis ad vos linens. _
IMPERITI JAM PR.] Vox jamprideni deed in codice Remenfi. In Fuxenfi leriptuni
eft imperitia fua pridem fe . Quæ ledlio videtur eonvenire cum iis quæ paulô antè dixit
Cypriamis de Luciano, ilium fflinùs dominica ledlione.fundatum fuiffè. Vocatur aufem
iterùin imperituS iii hac ipfa epiftola. Sandlus Hieronymus ih epiftola ad Nepotiartum de
vita.elericorum : Celeritate tlicendi apud imperitum vulgm admiratwnem fuifacere indotlo-
runi honiimtm efi. Et infra i N ihil tant fu tile quedti vileni plebeculam &indoâam concionent
lingua, volubilitate decipcre, qua quitipnd non intelligit plus mtratur. Arnulphus Lexovien-
fis epift. x xx lii Sunt eilini quidam qui ébdifficiliamajoris oejümantquiamimsintellefiq^mi-
rantür, & tanquani ptlerilid tepütant qua jücunda hlcidi fernionis ferenitas ilhiflmt. Notum
eft qitod tradit Quintilianus iib, 8. cap, 2. fuiffe præceptorem aliquem qui difcipuloS
obfcurare quæ dicerent juiieret,
Sc r ip Ti L lB E L L i] Codex Euxenftsi, in quo bis deferipta eft hæc epiftola, habef
in uno loCo libellas fcriptuS gregatim mu/ris notnine Pauli daretun
Multis] In codicc fanéli Dionyfii Remeilfis feriptum eft ruâis, in FuXenfi tujlis. In
Vita fandlæ TygriS Virginis Maurianæ in Sabaudià édita in tomo quinto Jünii Bollandiani
legitur pag. 73. ConceJ/ït etiant Valient Coitidnam ht gpruiti Mattriana Jhitâam & tu f es
& fivw n , qua mûris & te(lis ted e fit m ittif tarent. Uhi Daniel Pâpebroehius conjicit pei*
ruftes intelligi debere rufticqs, quos aliàs dicimuts fervos glebai Ex quo fortaffis colligi
poflet reponendum elfe rufiieis, tanquam Cyprianüs in eo perftiterit quod palilà ante
dixit Lucianum fe imperiti Vuigi audlorem conftituilfe. Si quis hane Conjedturam appro-
bat, ca uti poteft.
M aTri s uæ] FÎæC tantum editio Manutii. Morellius & Pamelius âdjecerunt ê f
fproti. Nulla porro fororis mentio eft in codice Remenfi, neque in Fuxenfi , « quibus
feriptum eft qua lap fa fm a t. In variis ledlionibus quas habeo ex codice Veronenfi nulls
quoquè fororis mentio. Ëxftat tamen in meo & in GratiânOpolitano.
Sub EJ e s nom in e ] Codex Remenfis, JaJ ejufmodi occafioneperfeverdverit.
L i f t , non n o s se t ] Hinc Crgô Colligi poteft hune Aure'liiim elfe divCfftim ab
Aurelio lectorë eCclefiæ Carthaginenfis, de cujüs ordinatione agitur in epiftola 3 2. fie
in prima Collatiôrte Carthaginenfi inter Catholicos & Dônatiftas cap. 133. Trifolius
epifeopus Aborenfis fnbfcribit pro Paulino Zumcnfi præfente litteras nefciênte. Et in
profeflione Z.enonis chorepifcopi fedlæ quartodecimanorum relata in adïione prima con-
cilii Chalcedonenfis Flavius Palladius fubfcribit pro ed ob eô quodprafens diceret lifterai
fe ignordre. Inimo in concilia Chalcedonenfi poll relecla adla quædam Eph'efinæ primæ
lÿnodi fubfcribit Elias epifeopus Hadriauopoiis pet Romanum êpifeopum Myrorum
ob quod nefeiebam litteras, & Cajumas epifeopus Phoenicenfis vel Phpunæ, üt eft in vej
teribus libris, per coepifcopüm fuum Dionyfium propter qtioddaterai ignorent. Itaqué fe«
quens ætas providit huic irtcommodo & ftatuit ut illiterati ad gcdefiafticum fervïtium non
admitterentur, quia lifteris carens non poteft facris aptus elfe officiis, üt legitur in epiftola
Papæ Gelafii ad epifeopos per Lucaniam & Brutios & Siciliam Cortffiitutos. Fulbertus
epifeopus Carnotenfts ad Robertum regem Frartcorum feribêns epift. 88. de èletftione
Franconis epifcopi Parifienfis ait fe iiianl approbare ƒ ’ ejl aptime litterdtus. Anno 1097'
cum vacaret ecclefia Pragenfis, elecîlws eft Normannus diaconus ut illic epifeopus effet,
vir , qua prima e f in cltrico virtus, inquit Cofmas Decanus Pragenfis, opprime lîttetatui*
In concilio Remenfi anni 991. Arnulphus epifeopus Aurelianenfis ait in capite 28. nul