E P I S T O L A XXXI .
Cleri Romani ad Gyprianum.
C Y P R I A N O Papæ presbyteri & d iaconi R om æ confid ente s fal'utem.
Q u am q u am ben e fibi confeius animus & evangelicæ difciplinæ v ig o r e
fubnixus & verus fibi in decretis cæledibus tedis e ffed u s fo lea t fo lo D e o ju-
dice effe con tentus n e c alterius aut laudes p e te re aut accufâtiones p ertimefi
c e r e , tamen, g em in a ta fu n t laude co n d ign i qui cùm confcientiam friant D e o
foli débere fe judicr, ad u s tamen fuos defiderant etiam ab ipfis fuis fratribus
com proba ri. Q u a d t e , frater Ç y p r ia n e , fàcere n o n mirum e d , qui p ro tua
vcrecund ia 6c in g en ita in d u d r ia confiliorum tuorum nos non tam judices vo~
luidi quàm participes inveniri, ut in tuis rebus ged is laudem te c um , diim il-
las piob amus, inveniremus,. & tuorum confiliorum bon orum coheredes, quia
& affirmatores, e lle p odimus. Idem enim cm nés credimur o p e r a t i, in q u o
d eprehend imur eadem omnes cenfuræ & d ifciplinæ confenfione fociati. Q u id
enim magis aut in p ace tam aptûm aut in b e llo perfecutionis tam neceflâ*
rium quàm debitam feveritatem d iv in ! v igo ris tenere ; quam qui remiferit-^
inftabili rerum curiu e r re t fem p e r n e ce lîe e d , & hue atque illuc variis & in-
certis n e g o tio n u n tempedatibus d iffip e tu r , & quad extorto de manibus confiliorum
gub e rna culo navim ecclefiadicæ falutis illidat in fco p u lo s ; u t appa-
rea t non aliter iàluti ecclefiaflicæ conliili p o ife n id fi qui 6c c en tra iplàm fa-
c iu n t, quad quidam adverfi fi u c l us repellantur, 6c difciplinæ ipfius fcrnpcr euf-
tod ita ratio quad falutare aliquod gu b em a cu lum in temp ed ate fervetur. N e c
h o c nobis nunc nuper confilium co g ita tum e d , n e c hæe apud nos adversùs
improbos m od o fupervenerunt repentinafufifidià; fed antiqua hæc apud nos
feveritas, antiqua fides, difeiplina leg itu r antiqua: quoniam n e c tantas de no-
Bm. i. bis laudes apodolus protuliffet d ic é n d o , Quia jid es yejlra proedicatur in totô
tmndo., nifi jam exinde v ig o r id e radices fidei de temporibus illis mutuatus
fùilîet ; quarum laudum & gloriæ d e g en e rem fiiiffe maximum cr imen ed . M inus
e d enim dedecoris nunquam ad præconiüm laudis acceffiffe quàm de fàf-
t ig io lundis ruidè. Minus e d Criminis h onôra tum b o n o ted im o n io non fuiHb
quàm honorent bonorum ted imoniorum perdidiffe. Minus e d fine p rad ica-
tione virtutum ign o b ilem fine laude jaçuiffe quàm exheredem fidei fà d um
laudes proprias perdidiffe. E a enim quæ in alicujus gloriam p roferuntur, nifi
anxio & follicito labore ferv entur, in invidiam maximi criminis intumefeunt;
H o c nos non fàiso dicere fuperiores nodræ litteras p rob av e ru n t, in quibus
vobis.fententiam nodram dilucida expofitione protulimus & adversùs eos qui
fê ipfos infidèles illicita nefàriorum libellorum p rofèffione p rod id e ran t, quafi
evafuri irretientes ilios diaboli laqueos v id e ren tur, q u o non minus quàm fi ad
nefârias aras acceffiifent h o c ipfo q u o d ipium conteda ti fuerant tenefentur
fed etiam adversùs ilios qui ad a fe c id èn t, licèt præfentes cùm fièrent non af-
fu id èn t, cùm præfentiam fuam utique u t fie feriberentur mandando fecilfent.
N o n e d enim immunis àfe e le re qui ut fieret imperavit; n e c e d alienus à crir
mihè cujus co n fe n fu , lic è t n on à fe admiffum c r im e n , tartten p ub licè lè g i -
tur; & cùm totum fidei facramentum in co n fe ffio n e C h r id i nominis in te ilb
ga tu r effe d ig e d um , qui fàllaces in exeufatione prædigias quærit n e g a v it, &
qui vult videri. propofitis adversùs evârtgelium v e l ed id is vel legibus fatis-
fè c ifie , h o c ipfo jam paruit qu od videri paruiffe fe v o lu it , n e en on etiam
contra ilios quoque qui illicitis facrificiis marius fuas atque ora p ollu e rant,
pollutis antè mentibus prop riis, und e etiam funt ipfæ manus atque ora p oilu -
ta, fidem nodram con fen fum que mondravimus. A b fit enim ab .ecclefia R o -
mana v ig o rem fuum tam p rop hana facilitate dimittere & nervos.feveritàtis
everfa fidei majedate d id o lv e re ; u t cùm adhuc n o n tantùm ja ce an t, fed &
cadant everforum fratrum ruinæ, prop erata nimis remedia communication
n um utique n o n p rofu tu rapræ d entu r, & n o v a p e r mifericordiam fàllâm v.ul-
nera veteribus tranlgreffionis vulneribus imprimantur, u tm ife r is ad e v e r fio -
n em majorem eripiatur & poenitentia. U b i enim p ote rit indulgentiæ medicina
p ro fice re , fi etiam ipfe medicus intercep ta poenitentia ind ulget p e r icu -
lis, fi tan tum m od o operit vu ln u s , n e c finit necefiària temporis rem éd ia o b -
d uce re cica tr ic em î H o c n o n e d cu rare, fed ; fi dicere v e rum v o lum u s , o c -
cidere. Q u am q u am cp n fed b rum q u o q u e , quos h ic adhuc in carcerem d ig—
nitas fuæ con fe ffion is inc lufit & a d eertamen e v an g e licum fua fides in c o n -
fe d io n e jam g lo r io fà feme! co ro n a v it litteras habeas confpirantes cum litte-
ris n o d r is , quibus feveritatem ev an ge licæ difciplinæ p ro tü le ra n t& illic ita sp e *
titiones ab ecçlefiæ p u d o re revocarunt. N if i h o c fè c iffen t, difciplinæ e vangelicæ
ruinæ n o n fac ile fàrcirentur, præfertim cùm nulli magis tam co n g rù en s
effet teno rem ev an g e lic i v ig o r is illibatum d ign itatemq u e feryare quàm qui
fe excruciandos .& excarnificandos p ro e v an g e lio furentibus tràd id id en t, n e
martyr» h o n o rem merito p e rd e ren t, fi in o c c a fio n e martyrii præVaricâtores
e v an g e lii effe v olu iffen t,..N .im qui id q u od habet n o n cu d o d it in e o ex quo
illud p o ffid e t , dum id ex q u o p o ffid e t v io lâ t , amittit illud qu od p offid eb at,
In q u o lo c o maximas tibi atque uberes gratias referre debemus .& reddimus
q u o d illorum carceris tenebras litteris tuis illum in ad i, qu od ad ilios v enid i
q u om o d o introire p o tu id i, q u od illorum animos fua fide & co n fe ffio n e rô -
b u d o s tuis alloGutionibus litterifque re c read i, quod felicitates e o rum c o n -
d ign is laudibus p rofecutus ac cen d id i ad m ulto ardentiorem cæledis gloriæ
cu p id itatem, q u od p ronos im p u lid i, q u o d , ut credimus- & o p tam u s , v i â o -
res futuros viribus tui fermonis animadij» u t quamquam h o c to tum de fide
confitentium & d e divina in d ulgen tia v enire v ideatur, tamen in martyrio fu o
tibi ex aliquo debitores facli efïè videantur. S e d u t ad id unde digredus fer-
m o videbatur effe rurfus re v e r ta tu r , qtiales litteras in Siciliam qu o q u e mife-
rimus fu b jed a s habebis. Q u am q u am nobis differendæ hujus rei neceffitas
major in cum b a t, quibus p o d ex ced iim nôbiliffimæ memoriæ viri Fab iani
n ond um e d epifeopus p rop te r rerum & temp orum difficùltates cond itutus ,
qui omnia ida m od eretur & eo rum qui lapfi funt p offit cum audloritate &
confilio habere rationem. Q u am q u am nobis in tam in g en ti n e g o tio placéat
q u o d & tu ipfe tr a d a d i, priùs ecclefiæ pacem fu d in en d am , deinde fie c o lla -
tione confiliorum cum ep ifco pis, presbyteris, d iaçonis, confèfïôribus p arité!
ac dantibus laïcis fàdta lapfbrum trad are rationem. Perquam enim nobis 8t.