
Pag. iS..
quàm in verfione Græca, nimirum abeffe à codicibus Hebræis & vuigato Latino, haken
tarnen in Syriaca, Arabica, & Armenica interpretatione, & hinc confici pofle ean-
dem veriionem Græcanf;-etiam illic ubi ab Hebræo difceditur, ubique terrarum inva-
luifle Tertullianus Iib. i. adversùs Marcionem : Non putem impudentiorem quàm qui in
aliéna aqua alii deo H Vide notas ad epiftoIaip;7 3 • P»g- ?«*«• Ecclefiäparadifi infiar:
J u s t i u s I Non poflum omittere quin admoneam feptem vetera exemplaria pra-
ferre injußius. Sequi tarnen placuit editionem Morellii-, -quant confirmant tria vetera
exemplaria. I ^ ...
A d v e r s u s e u m q u i ] Ita Morellius & ties tibri veteres. Omnes alii omittunt
eum qui, etiarri unus Anglicanus. • M
I M p e r i t o s ESSE a n i m o s o s ] Quintibanus bb. i. nap. i. N ililem tn p e ju seß
iis qui pauliim aliquid ultra primas Hueras progriffifalfim fibifcientueperfuafumem indue-
ruin Nam & cedere praxipiendi peritis indignantur, & v elu tju n qiwdampoteflatts, qito
ferè hoc hominum genüsintumefcit-, imperiofi arque intérim fiementes flultmamfuam perdo-
cent. Vide etiam iib. 6. cap. q. & iib. 8. cap. 2. Joannes Saresbenenfis lib. 7. de nugis
curialium cap. 9. Ille tarnen contradicit eïtiits & pertinacius qui in paumtate rerum addifi
cenda confumpfit atntem & tanta àngufiiapremitur ut f i verbumunum aut duo fubduxeris,
elinmis fia t & quavisßatua taciiurntor. Vitruvius in præfatione Iibri tertii : Antmadveno
ponits indodos quàm dodos.gratia fuperare. Hieronymus in apologia adversùs Rufinum :
Antmofis inhoneflus eft. Nonius Marcellus : Anrnofi dicunitir iractmdt. Auguftinus ier-
mone i 64.. de verbis apoftoli : Huttiänum fu it errare. Diàbolicum eß per ammofitatem tn
errore mauere. Agobardus in iibro de grandine & tonitruis notât imperitos loqui confia
deiner. Animofus tarnen apud Latinos accipiebatur pro magno viro & fbrti animo præ-
d ito, animofrtas vero pro vehementia & impetu animi.
P a r a t l it e s I Ita fcriptum eft in fex libris antiquis. Très alii Iiabeht paru. H | |
a-utem pribr leblio-Videtur elfe melior, quia inicapite 29. provèrbiorum, exquofumptus
eft hic locus, legitùr viriracunduspfavocat mas. ApudCaffianum lib. 8i>(S^. i. fcrip-
tum eft: Vir animöfusparat rixast " ' '■ ’ '
F o r t , ip s a a n im a ] Recentior Remjgianus, apud quem fortafe una anima eß.
f i e lubriêd. ■ I • '• ’ '• . ' T < r •' ■ ‘y-0: 1 a i J v‘ " '
Q u i d h u m i l i u s ] Simili ironia Lablantius cap. 2^.‘de mortrbus perlecutorunv
ufus eil loquens de crudelitate Maximiani adversùs mendicos ; quos .congregàri omnes
juffit- & exportâtes navicuiis in mare mergi. -Àit-ergo Lablantius : Adeodmrmnem miferi~\
cordent, qui provident ne quis illo imperantemifer effet. ‘ i . v i . ■ :
N e c » s ER M ADMTTTERET j i d^ f t , ne in. :conlpeblùm: quidem lùum
venire permittéret. Eodem modo humanitatis & urbanitatis ufùsellcomcs Flandriai crga
legatos dementis Papse VÏ I . qui tantum a lfu it utaudireruur, inquit Radulphus de Rivo,
ut ne ädmißi quidem fuerint , fed rejed i ac fd ceß crep ß i, n ißß b i vincula ntallenl cxpeflarc»
Eméndabo autem, data occafione, locum ex panegyrioo quein Nazarius dixitad Gonfi
tantinum poil devidlum Maxentium, cùm modellia Cælàris erga ilium laüdatur. Ibific
inter alia legitur in omnibus antiquis codicibus & editionibus : Votas ad'.Jodetatem. A p-
petitmn tuutii refußt -, averjatùr V/torrèfiit. V o x appctilum lreicloco noii liio pofita CXCr-
cuit mdultriam criticorum ; quorum nonnûlli cenfueruntreponendum elfe affiäum; alii
amicum. Miror autem vèram ledlionem ,Tquæ facilis’& obviabft, nemini eo'rum in men-
tem veniflê. Rcponenclùm eft itaqüt ,a/pedum, ut fit fenfusii'Vocabas Maxentium ad f c
cietatem imperii. A t file, ut erat natura ferox & liiperbus ,-sediun id quod offerebasàm-
pledli ivalnit, fed etiam afpedlünl tuum refugit, averfatus.efti horruit.fedetiam ultrola-
ceffivit quem ambire debuerat, ut legitur paulo poft. 1 i />
U n u -M B a p t i s -m ä ] Neftio <juo modo fkclum elbutifta, quæ èxtanï in epiftola
Pauli ad Ephefiosv dtnilTa- fint iftic.in odlo. exemplaribus antiquis.
S i D o m i n u s u n u s ] HocmembrumomiirumeftineditioneRigaltii,reftitutum
in Àngiièana-. Sed nefcio quönath modo, faélum eft ut A n g lï ablque ulliusi- libri veteris
auiflôrit-ateiéontrafidemvetçrumfiexemplarium&feditiopis Morellianse, lcriplerint eonfe-
queueitßq^m faiqß; iiifi -fi maluenint ample^ conjeduram Pamelii, quimonuerat in
margine litse editionis legendum eflè imitas, vel audloritatem Qoulartii, qui, earn vocem
pofuit in cöntextu, nulla Pamelii tnentione. Rieinhartus in fua editione repofujt unus..
PsEUDOP
s E u d o c h r i s t u m ] Imitatiim.eft iftudexcapite undeeimo,epiftolæfecundte Ij’auli
ad Corinthios. Hinc patet, inquit Pamelius, vehementiam epiftolæ Stephani papse in eaufa
fuiflê cur tarn vehementer etiam contra cum leriberent Cyprianus St Finnilianus: lieble
làne Non enim aliud caufie exftitit,cur Finnilianus, qui in tota epiftola ImnmUin amo-
rem unitatisdéclarât, fic tarnen in Stephanum inyehatur,, ut eum difputationis. seftu abre-
ptum fuiffe pateat. Nihil lenius.tiCiplacabilius Cypriano.ejufque animi moderatio cum in
omnibus aliis rebus, tum maxime in hac de baptilmo coiltroverfiaenituit; Ipd tarnen eum
interdum afumma illalenitatc ad veheiTientiprem caufæ defènfipneni tranfiiftè peifpicitur
ex epiftola ad Pompeium. Videtur autem Cyprianum & Finnilianum illud in primis offene,
diftê, quod Stephanus putaret abftinendos rebaptizaiHcs. Propter htcc autem verba,quæ
putat non eile Stephani, dubitare fc ait Chriftianus Lupits in Ichoiiis litis ad librum Ter-
tuiliani de praeferiptionibus adverfus luercticps an epiftola Firmiliani fit vera. Tarnen nemo
hablenus ante Lupum id fibi fiunfit, ut dicere auderet cam eile faifiun aut de ejus aubto-
ritate dubitarct. Et certe ifta facilitas accufandi falfrtatis.lçripta veterum valde temeraria
eft & perieuiofa. Nam 11 cuique liceat inaries ejufmodi conjebluras fequi ; nullum erit
antiquitatis monumentum, quod iniquas fufpicionp? elfiigiat. , .
Q uæ i p s e ] In recentiore codice Remigiano & in Anglicano Pamelii kgitm'j.qua!
ei immerito objici deberent. .Sie etiam in quatuor qntiqujs in editione, Anglicana laudatis./,
O m n i b u s n o b i s ] Hæc mthi videntur elfe, iiixata, Quid fi legatur carijjïtne jra-
ter, errore irrepente ex ignorantia notarum, ut etiam adnotavit Fhcronymus,in-epiftola
ad Avitum de erroribus Origenis, ubi ait difficile elfe aïotarum pofte fervare compendia.
Simon Goulartius monuit in codice çpilèopi Acconenfis lcriptum fttiffe: Bette te
valere mm univerßs qui in Africa fia it epijcppis er.eui^sß(^..är-qtmßqtermta.te..tq>titr.
mus. Quam ieblionem, ut'.meliorem, poftiit Reinhartus. E t nihiiominus ego præfero
conjébluram meam. Nihil tarnen aullis lum mutare deftitutus aublontate veteium exem-
plarium.
E P I S T O L A L X X V I
M A G N O F I LIO] Hæc certo oftendunt, ut.putavit etiamiBaronius, hunc hd-', % ’
minem fuiflè de plebe, id eftlaicum. Gui fententi®)qiiæ ttiihi'.yidetur optima, ego
lubenter aflèntior. Nuperus taipen aublor,vitæfanbli.Çypriaiii':cpntendit .fuifle>epi{co^
pum, ad eamque fuam opinionem probasdam affcrt;fxcmplumqx;epiftpla fir. ad Eu-
chratium epifeopum, in cujus calce Cyprianus ait: O ptote,fili m jfim xj/âiqm fyptpa*
lcre. Sane ita fcriptum eft in editionibus Manutli, Panielitl Rjgaitii, dq-in Angiicana. At
veteres editiones habent frater carifiime. Quo modo nos repofitimus -aubloritatcm fecuti
veterum editionum &.veterum librorum. Senfit Reinhartus vitiinn edjtionis Rigaltiantr,
quam fére fequebatur, & oMifit votOT^-iofbens ffinpliciter Qpto
bene valere. Itaque reftituta vera leblipne.ruit argumcwatio aubloris yitæfanbli/Cypriant.
Quod vero Cyprianus Magnum laicum vocat fflium, delccndit iftud ex dtfciplina, veterum
epifcoporum & preibyterqrum ; qui, ut Hieronymus -in epiftola ad Salvinam de viduitate
fervanda ait , pro officio; façcrdptii omnes çhriftianos filionmi ioco diligebant. Vide notas
noftras ad epiftolam nonapiSalviani. .•• , ‘ . . . .
U nico e cc le s iæ b ap tism o]! Cpftexhtm onü, utiicopanitemiabaptijmo. Vide'
notjis ad epiftolam73. pag.,5P^. ,, - , n T-V *“
D icimus omnes] Apud Gratianum 24.. q. 1.lcriptum eft didictmus, ,
O mnes omn. qui secum] ita:pmnçs vcteresçditioncs ante Manutianam, quïe
addit hareticos, uti etiam additur apud,Gralianpm. Sed eam vocem ego qôn.reperi nifi
in tribus libris veteribus. Cum vero Videmm omnes yeteres .editiones, XJCH. tffiros p p ftw
& iêx Angiicanos-earn non habere, arbffiatus lum eam non eiTe retinendam. Nam
ablque ifia reble conftqpfenfy.s.^!, , ÉH
Q u i non est hpminum emmtorum.. Ptg.
Editores Angii monueruntloaim hunç'fere toturçi ex.jibro de unitate ecciefiæ delumi,
adcoque Cyprianum jure merito ufum elfe iis vèrbis tanquam fuis. Quodvcrum noncit