-ccxUij T R A C T A T U S A O V
fos, fed 8c per eos Dominum Ghriftum. Quae
enim hujus probatio? fcilicet eo quod infimu-
Jatos, & infidos, 8c perfidos, mendaces; & con-
trarios Chrifti fufceperint; veros autem&fidei
plesos impugnaverint. Moyfem maledicebant,
quoniam Chriftum predicabat: Dathati ama-
bant, quoniam Chriftum non predicabat. Aaron
repudiabant in facerdotio, quoniam Chrifti li-
miiitudinem praeferebat: Abiron conftituebant,
quoniam Chrifto contradicebat. David oderant,
quoniam Chriftum canebat: Saul extollebant,
quoniam Chriftum non ioquebatur: Samuelem
' a refpuebant,quoniam Chriftum Ioquebatur:* Agag
fervabant, nihil enim de Chrifto ioquebatur:
Hieremiatn lapidabant Chriftum-vaticinantem :
A’naniam diligebant Chrifto ad verfantem: Ilaiam
fecabant Chriftum vodferantem : Manafle ma-
gnificabant Chriftum perfequentem : Joannem
interimebant Chriftum demonftrantem : Zacha-
riam'trucidabant Chriftum diligentem : Judam
diligebant Chriftum tradentem. _ . _
3. Videtis quemadmofium Chriftum qtii di--
ligunt, odiuntur: qui odiunt, amore flagrant
apud indignant plebem. O.pertinaciam perlecub
tionis b indignam ufque ad mortis exterminaiio-
nem : non enim tantummodo teftes Domini
impugnaverunt, led & ipft Domino perfidi colon!
contumeliam fecerunt Patri in Filio. Quid
igitur digni fuerunt .pati ob hoc admiflum. icih-
cet fugari de regno., abdicari hereditate: & ha
fadum eft, 8c ka evenit, digna dignis qbtige-
runt. Pater enim contumeliam .pafliis in nlio*
c Filius perpeflus in Prophetis tempore quo c mo-
d riebantur; in fuo temporecoa&us eft d indigna-
' E R S *U S J Ü D / E O S . ccxliv /
pidatione: Angelus in poenitentiam -concifo ve-
lamine refugit: plebs astern fine pavore, inte-
gra vefte permanfit : converfa funt elementa 8c
confula; Ifrael lecurus duravit. O duritia nova;
6 audacia fingularis, 6 perfidia cruenta! Pilatus
extera^gentis judex ftecularis, poteftate tempos
ralis, purificavit manus 8c abluit feeius necefft-
tatis, dicens : Innocens & immunisjum ah ejusjdtp- Matth,
au'ine / plebs autem nec alienuqi liec exteiniim
imitata eft, & infuper acclamabat'; Affige in cru- Ibid,
ce, toJk : fanguis hujus fuper nos & fuper flios vo-
ftros. Violenta crudelitas, 8c plebs inhumana :
& corda obtufa & otuli reclufi, interfecerunt
bene merentem fuum , nec lacrymas'profude-
, runt. Lugebant Apoftoli, & populus gloriaba-
tur : tremebat terra, 8c plebs laetabatur; judica-'
batur Dominus, & Ifrael exultabat : patiebatur
Chriftus, & impii exclamabant : cruciabatur
Dominus, 8c .plebs laetabatur : lulpendebatur
"Dominus, & plebs epulabatur : hacignominio-
la Itia folemnitale iniqua confilia conftgnaveiunt,
deiiifto crudelitateque Ufa. •
tione fcribere novum Teftamentum, adhibitis
teftibus coelo & terra, 8c Angelo de tempio, al-
fiftentibus Moyfe & Helia. Hos enim teftes adh"i-
buit, cum pateretur in Ifrael; haec ita fa6la piJE-
dixit per Prophetas, his verbis: Audi colum &
probe aurem terra, quoniam Dominus locutus eft-:
Filiosgenui & exaltavi; ipft autemmefpreverimt.
4 . Has Voces e effudit Dominus in Ifrael, v@-
ciferans 8c dicens: Vos me noluiftis, alii me recipient,
qui nondum nee mcntionem mei audie-
runt. Vos nuptias meas fpreviftis, alii ibuntqui
non funt vocati; Vos meum rus, 8c vineam
mcam colere reculaftis, unde fru<5lus juftitiae
proveniunt; alii coient 8c frutftus capient in
Deo. Quas ifta tarn dira mens & execranda co-
gitatio! lnterficere ergo potuiftis regem 8c Ipon-
fumi propter hoc teftes funt ccelum 8c terra,
8c quae in illis funt elemental Infuper omnis crea-
rura teftis eft in mortem Chrifti. O novam cru-
delitatem ! commota eft omnis nativitas in Domini
pafiione; populus manfitimmobilis fine trea
A gag] Sic Pamel. cx conje&ura, quia nufquam fer-
valle Acfiam leguntur Judxi, fed i. Reg. i 5-^ertur pe-
perciffe Saul & populus Agag regi Amalech. Morehus &
tres mff Acham. . . .
b Indignam'] Sic emendavunus auccoritate inum codi-
cum niff, dignam editi.
5. Die mihi & loquere, irnpic Ifrael, talem
boftiainobtulifti,.patri immolando fuum flliuml
Talia profudifti libamina, languinem pignoris
f acceptilfimi Deo 1 Ducebas choreas Hierufi- ?
lem, cum interficeretur Chriftus.; fauftis voci-
bu*s cantus dabas, cum diceres-; Affige, fufpende,
Propter hoc in fame & in legritudine : Popule
Ifrael, queritur de te Dominus, Neomenias., ait;
fabbatum, & diem magnum non patior; ferias
jßjunium execratur anima tnea. Nec immerito Deus
odivit casremonias- veftras, in quibus unicum
8c primarium ftlium ejus peremiftis. O diem durum
, 8c horam flebilem, 8c folemnitatem lugu-
brem, 8c terram infauftam, & civitatem profa-
iiam, & .populum Domini nece cruentum. interfecerunt
enim Dominum, 8c latroncm libe-
raverunt. Ob hanc ergo caufam coadlifs eft Dominus
novum facere Teftamentum, configna-
tumleptem fignaculis, tefte Moyle & Helia in
monte; ubi praecepit ne patelieret Scripturas fa-
Cramentum, nifi filius hominis refurrexiflet ä ■
mortiiis : fed mox ut furrexit Dominus die ter-
tia, aperuit teftamentum novum, teftamentum
vitale, atque ita dixit : Venite exteras gentes,
her'edes mei; Ifrael aiim non obaudivit: qua-
propter ite dilcipuli in ultimam ulque terram,
8c predicate per orbem his verbis. Venite un-
dique patriae gentium, introite in aeternam he-
reditatem; Ifrael enim noluit. Ne dubitetis; nulla
hie exceptio eft, nec ingenuitatis, nec digni-i
tatis, nec conditionis, nec pofitionis, nec for-'
mae, nec aetatis; licet dignitäte magnifici, licet
nobiles, licet fenes , licet juvenes, licet pauperes,
* Moritbantur] tres codices mff. Moriebatur. d Indignationej Sic Morel. & duo codices mff. in indignam
tione Pamel.
v Effudit] Effundit cod. Colbert.
( Acceptffnni] Unus codex mf. acceptiffimum.
ccxlv T K A C T A T U S A D V
divitesyboni malique.aotniniatquefervi, æqua-
Jiter introite in hertciitatern : & fi pedibus car
ptus i Act, corporc.cicfonnii ; ctii inacuiis turpis,
& capite dpfeâus wideattir; etfi oculis deftâus,,
univerfis: iibere UgS .diftumbere in çonvivio,
a & » epuiari in nuptias iponli. -
d. Ne hominem pudeat nec ætatis, nec hu-
militatis:,'iiec vaietudinia, nec conditionis; con-
fuevit enim Dominus hujufmodi hominem fuf-
tinere. Nam & c;ecis oedos reiiituit, & clau-
dos ambuiare fecit mutis fercnonem reddi-
dit, & macuioios eniundayit, & niortuos iiiici •
tavit. Netimeatis'Cjui pecca.ftis : priores ad vi-
tani venite, .(ifc.ijui iiomicitiiun; icceril, paveat,
b quia: feceiat ; neo Vfuiatus aliéna defpeiet quia
involavcrat ; nee publicities tiniest, quia coil •
CulTerat; Omnibus enim reniitiio pcccatoruiu
ftatuta eft, & tales Dominus,defiderat hiimili-
täte abjecÎQS, & fjiccie iudecpijp% & vaictuciinc
fradlos, & fervitute depieflos, Beati enim & glo-
riofi & magnifici., & potences & divites &. Iqi'r
tesi noluerunt acquielcere Domino, neque in-
troire in nuptias Iponii ; ir.fupcr indignilfime
peremerunt. Propterea fadlus eft aitiflinius, qiiif-
que eômm, humiliiiuus; & fbrtiffimus, iuvali-
düs; prudens, ftuitus'; & nobilis & dives,,
pauperrimus ; & Here? , abdicatus • quoniam qui-
,dem ipli abdicaverunt Regem mod®iflimum
öc benigniflimum, dicentes : Ignoramus quisfit
hie; nob enim eft Rex nofter ; habemus aiium
regeln Cæfarem , propterea; habent quem peti-
verunt.Tcmc compléta eft prophetiæ vox.quæ
\ljiM. 6. piædixit illis Vos mhufl'S aquam Siloam qux
■ kw t& d d ß h a^am, Rqßfa ;
Qùapmpter: mbis -tjegem Afyriomm , qui
montes veflros -in planum dabit, & mtroibit terras
fejlras. Arque ita faflum eft. Repudiatus enim
Chriftus,à. populo,,' miiït tyrannumaqueni yo- '
lucruiit, qui. civitales coruni dirait, & plebem
csptivstate damr.avit, & fpoîia aeeepit, 5 î ad lô-
1. iitudinem Sodomæpatriam eorumredegit.A'bm
Dominus ex imhguatiom abfluht a i Hmufalem
virtutem punis & aqua;fortem,gignntem hominem
ér beilatorem, judicem, prophetam, dèfinatorem
ép fenem laudabilem, condhatorem, O" peritum ar-
■ chiteâum, & pmdentem. adjutoreiii, Hæc omnia
c autem auxilia c numitioücs& propugnaeula tratillulit
ad grntes, & omne regnum, lùiim iiilixo
.figno; inbabitavit in illis,, & caftra metatus eft
liminis, & ibiconftituit virtutis exercitum, ibi-
queregnavit.
„ 7. Non eft jam regnum Hierufaicm, fed in
nobis: Hic caftra, hic exereïtus,,- hic^dux, hic
virtus, hic fporifus, hic nuptiæj hic Rex, hic
Chriftus, hie vita, hic fufeitatio, hicælérnitas.
Hic eft qui ab initio figuratus eft, & i Prophea
Epulàri ïn nuptias] Sic cod. Colbert, epuiari admiptias âlius cod. mf. epuiari nuptias edit. / i> Furatus aliéna] Sic duo codices mff qui furatur aliéna
edit.
c Munitiones] Sic Colb. mwntionis edit.
E R S U S J U D Æ O S . ccxlv;
lis honoratus, 8c in vilceribus corporatus, 8c in
Jordane tinélus , 8c à populo contemtus,' 8c in
iigno fulpenfus, 8c in terra lèpultus. Hic eft qui
rupit vêtus fuum teftamentum, 8c Icriplit novum
, quo gentes ad pofleflionem bonorum fuo?
rum vocavit : ideoquç nos gentes humeris no-
ftris crucem Domini noftri geftamus, crucem
quam confelfus eft Ifràel Dominus;qui eos placide
alloquebatur. his verbis :. Venite ad me om~ Matth,
ties,qui fub onere laboratis, & ego vos refteiam. Eft 28• &
enim jugum meum placidum, & onus levißinuim ; 8c
relponderunt : non audiemus; fed gentes noftræ
exaudierunt, 8c erediderunt verbo falutari, quo
patefa<51æ finit aures eoium, 8c oculi illuminati
-cæcorum, 8c elocutæ linguæ impeditorum, clau-
di profilierunt velut fera lafeiviens. Chriftus
enim cum liio regno federn pofuit illis ; plebs
autem clereli&à, nuda, delèrta, viduata regno
coelefti atque terreftri : nami.à ccelefti abjefti
lunt, d conlècuti omnia inftrumenta quæ polîè- d
derunt, lychnum leptem luminùm, 8c machinant
Teftamenti, 8c vafa ærea, 8c tubas, 8c pa-
nem de coelo, 8c terram lâneftam lade 8c melle
profluentem; hac hereditate privatus eft Ifrael,
8c nunc derelidus in omni lua terra fine ali—
mento, fine luminis auxilio. Auxilium enim 8c
præfïdium interemifti, & lumen perlècutus es,
8c protedorem repulifti, 8c Iponliim affixifti,
8c regem lùlpendifti : propterea exul es de patria
tua, oberrans circa gentium flumina, vocelup-
plicum c prece flevifti, dicens : Expullùs fum e
mifêr de propriis lêdibusmeis, holpes & ad vena
fadus fum aliéna? poflèlîîonis, line domo,
fine tedo ; milèrere delèrti 8c impii 8c indigne
vidi. > ,
8. Hæc poena in Ifrael eft, hæc conditio in
Hierufalem ; 8c iiift converterint mentes, 8c di-
xerint,Vivit Dominus in fæcula; non poterunt
intrare in Domini requiem. Vivit etenim, 8c vi-
vunt hereditates ejus; 8c vivit quem interfeciftis
impie in Hierulàlem : 8c tarnen non tibi totam
Ipem denegavit Dominus; dédit enim veniam
pcenitentiæ, fi quomodo poflis poenitere. Quis
tarn bonusquis tam pius, tam milèricorsl Ac-
cipe, inquit, falutem, licet me occideris : heres
efto cum libera licet non merearis. Ignofco, fi
te poenitet. Ergo fi f^s eft , fic capite mentem
bonam, vel lêro vel tarde intelligite Teftamentum
novum. Eia vos gentes, ab fol vite illis Scriptures
fuas, 8c dicite : Adorate Dominum pro
mentis fuis : Quuni manus extenders, licet exag- Ifai. /
oer.es orationem tu am non. exaudit ; manus enim tuo
pleno funt [anguine. Lavamini > mutidi eftote, à*
venite colloquamur, dicit Dominus Deus ; eluitefan-
guinem ex vo.bis, & emundabit, corda veftra fuper
tiivem, animas veftras fuper lac.
A Confecuti] Mutatus hic locus, Iedorc non admonito
ac fine uHa aufloritate jn editione Oxon. ubi lie habetur :
Nam a coelefti abjeâli fu n t, deflituiiomm mfirumento quod
voffederunt, lyclho feptein lumimnn, i f machina &c.
c Prece] Sic duo codices mff. precem edit. ^
. i i