i.Ktg, vf.
+•
•Exod.p. 8.
9.10. i l. _
U-y.B
I t f lo f,
iudic. /j. !
♦ Rag. 2.
4-Rog-13-
Dan.6.
Dan. j.
c
Pfalm-i 4.
Luc.u.
bonicas, fi bonum putat malum, familiariter colligit ilium,
ôc uelciens odic eum.
A. | T
Si opéra nonfedjfemineis qka nemo alius fecit, peccatum non
baberent.
Peccatum fciïicetmagnufli, dequo (upënus di&um
.eft.Sed quid eftqirpd diçitfqua nemo alius fecit? Nulla in b *
pertb. Chrifti videntutelïè maipra, quamfufcitatio mor-
tuprum, qtibdfctmusfeciflt Eliam & Elileum. Fecitfa-
menàliquaChciftus, quænoû fecit alius, fatiauic enira
quinq^rqillia hotpinum de quinque. panibiis', ôc quatuor
millia de (extern. Ambulauit fuper aquas,quod ôc Petrp
præftititfacere. Mutauitaquaminvinum,aperuitdcul,os
cæci nâti. Sed refpondecui uobis, & alios feci He quæipfe
vnô fecit, 8c qu * nemo alius fecit,vt Moyfes Ægyptios tot
plàgis pcrcucièns.populu per mare diui fum duce ns, manna
eluiiennbus impecrans,aquam de petra hindens.Quis
aùcemnifîIefusNaue,currentenifolemfrenauitîQuisniiîÿaipfonproprerfuam/
iti m maxillamortui afini exun-
Idâcêfatiat uséil? QuisnilfEliascurruigneo in alta fubue-
&useft?QuisfepulrushifiElifeusmqrtuüfufçitauitîQui-
dam enim portâmes m ortuum, quum hoftibus irruenti-
buseorefugi(Te n t,- vbi rèpultus erat,.mprtuüqj ib ip o fu if
fent, moxfurrexit. Quis nifi Daniel inter leones efurien-
tesvixit? Quis nil! Ananias, Azarias, M ifael,inflamis de-
ambulàuit illærüsI Manifeftü eft ergo, fanSios etiam quae-
dam féciftè q u * nemô àlïus fëçit,led qui tot vitia vexacio-
neIq;morcalium tanta poteftatelanaret,nulluslegiturantiquorum.
V nde Marcus:^«'w«»^ ibatponebant infirmos,&
deprecabantureum,viyetfim_b(iam pejtimentieius tangerent, &
quotquot tangebant euw,faimfiebant. Q u pd autém ait,i» eu,
fiçintëlljgendumiiÉNô niter éps.yelcorameis,fed pror-
fus in eis.quja fanauit eos. O m nia miracula fuperat.quod
natus eft ex virgine. Qdifquis altius attendent quae nemo,
aliusfecitjinuenietChriftumfeciffequicquidaliquisho-
moDeifecit.Poteftipfecun diapei: feipfum,nemo autem
pOteftaliquidftnoipio.
Nunc autem & viderunt, & oierunt & me & pattern meum,
fed vtïmpleaturferma, qui in lege eorumfcriptusejl, quia odto ha-
buerunt megratis.
Opera viderunt, & tamen oderunt, 8C ft oefcientes fi-
lium ÔC pâtfem indiuife operantes.Eorum lègem dicit.no
abipfisinuéntamjledipfis da cam, ficut dicimusp4»m no-
Jlrum quotidianum, quern tamen £ Deo petimus, addendo,
danobis,. G rat isodi t,qu i nullum ex'odio commodum quç-
rit vel incpmmodum fugir. Gratis diligunt iufti aliquem
prætër ilfumfqui ertt omnia in omnibus.
çulcantur.In igneis linguismóftratus eft,quia linguaver-
bo congru it,&verbum qui eft Dei filius,ÿnaeft fubftantia
cumipirirüfandto. Velideoitî linguis, quia ficut perlin-
guam prpceditverburn,tta;qui |piritufandto tangitur,Dei
vnigënitü^eonfîtetuLVeIideôih;jgneisbnguis,quiaquos
reprcuprir.a.rdentes& loquentes fa.cit,Qui enim Deum àr.-
mandoprædicant,cordaaudientiüinflamrnant.Aliquan-
do in columba ,aliquando in igné móriftratur.* quia quos
replet,fimplices& ardentes facit. N ó enim placet Deo aut
fimplicitasfinezelp,aut,iftefine ilia, vndé V eiitns:Ejlote er-
goprudentes ficutferpentesf&fiëplicesftcutcolumba. Prudentia
ferpentisëxponitPaulus,dicens:No/i«ptteriej^ct_/rB)î6wrDe
fimplifeit.atêëtiam columbæ dicit ifedtnalitia paruuliefiote.
’ Iri.domino per columbam, in difcipulis per igné apparuit:
quiaiuftus iudëxmoluit peccatotes ferirè, lèd cortigere
màn fûe te. î îià ut e m qu i ü mpl ici terfuntbómi nës,& ideo
pecc^iores; debuetuntlpiritualitercontrafe ipfosacç,en-
d i,& per pcùnitentiam fiiluari.
fBtyostefimoniumperb'ibebitk,quiaabinitiomecumefiis%
A p inuipXcilicet prædicatiùnis meæ. Dablt vobis lo-
quenqi fiduciam charitas diffüfa in cordibus veftrisper Jpirïtum- ,
fan£tum. Hanc nondum Petrus habebat,quandó negauit
dpminum^Spirituslàndiuspërhibebitm eoidibusveftris:
vos aptem in vocibus veftris, vtimpleaturillud: Inomnem
terrain exiuitfonus cor um.
Hac locuttu fum vobis,ytnonfcaniali&mim^pfcfynagogisfa-
iïcntvos.
Exprimit quæ paflurierant. Hic denunciat, quia Iudæi
non teciperent eum,& id eo expellerét eos,qui de eo præ-
dicarërit. Sedpiædixit defpirit^quiconfirmabit vç non fit
illisJcdndalttm, quia pay multa diligent ibus legeV D ei, q u * eftï-
pia charitas.
A. ,44' M. '144- R. L. 1,0
Sed venit bora,ytomnU qui interficityos, arbitretur obfequium
fepraflare Deo.
Quafi dicat; Extra lynagogas facient \ros,ïèd nolite 1b-
litudiriemformidare. Separàtiquippe à côgregatione eo-
rum, tôt in homine meo congregabitis, v tilli metuentes
ne tcmplum & lexéorum dëfêrgntur, interficiant yds, arbitrantes
febenefacere. Eccequ oda it Apoiftolus: z.elum
Dei babentfed non fecundum fcientiam.
| %t bac facient, quia non noueruntpatrem neifa me. Sed bac locu-
tusfum vobis ,vt cumvenertthoraeorumremmfcamimquia ego
dtxtvobis.
Ideoprædixi,ne ignaros improuifa turbarent, ied p r*-
uifapatiènter férantur, cum veneric hora tenebrofa raa-
lorum.-
Matth, n
y.Cor, ü
F
Augufl.
Pfalm, 18
P faim, ti
AStu.î;
*
August.
Ètrem. 13.
Sap. 8.
PJ.al 1 1 8 .
léeb. 12.
L'ùc,
Cum autem venerït paraclitus, que ego mïttam volts a pâtre Jpi-
ritum verïtatis,qut à pâtreproceditjüUefiimomuperlnbebit de me.
Vënit in die péntecoftès lpirituslàhdiusin centum yi-
ginti homines conguegatos, in quibus& apoftoli omnes
erantVQpicumlinguis loquereritur,pluresex hîs quiadè-
rant, tanto miraculp ftüperaéti, & 1 oquente Petro corde
cppun£ti,conueriifunc,Ôcindulgentiamperceperût.Hoc
er^o incuensddminus loquebatur, tan qua diceret : Qdio
me habueruntjledtale deme paraclitus teftimpnium per-
hibebitjVt plures ex eis facial in me ctedere. Venir Iplricùs
(pohte vt peus,mttciteum filiusd pâtre,ad quem refert &
quodipfé d eillo eftr, ôc quod fpiritùs ab vtfoq; procedir.
Si de filfo d iâumeftper prop hct&m,coelum&terramegp im-
plêo, quomiflus eftnilivfti eracîSide patre,vbipocuice(lè
iihelàpientia fua, quæattïngttafinevj^adfinem ? Sed neq;
fine^iri’tu fan â o v ( quam elle po tu it. E rgo & fpiritusfan-
6tus miiïus eft ybïerapVnde.p(almifta; gfio iboajbtritu tuoi
&quo a facie tudfugiam ? Pacer n iifquâ légirur nuflus. Quae-
ri fdtec ,pur fpirrcus in ignè apparuit, curinigne (iniul &
lingùis,curâhquànd6fncolurnba,aliquandoinignemô-
ftratur, cur fuperfilium p é i in fpecie colôbae 8£ laper dif-"
eipulps inignè apparuit. Haec quatuor prppofita videa-
mus. Spiritus in ighe monfttatut, quia Apoftplùsait: Deus
nàfier^gnkconfiimens èfl.y.eruëft,qüia per hune rubigopec-
c^torümconlàmirùKDehoc’igne V eritasdiçi t.Ignem veni
mittere in terrant: ejr quidyblo nïfivtardeat ? T e ffâ dicic corda
cetrena,quæinfima congerehdp.àmalignisi'piritib.con-
A.
Hac autem vobisab initio non dixi,quta vobifçum eram.
Non dixerat eis de (piritulândlo venturoad eos,yt con-
folaretui e'os quando mala paterencur: Chri'fto abfceden-,
te, (piritus(àn(ftuserâ,t eisnece(ïàrius, qui eos conlolare-
tdr corporaliter à Chriftodereliiftos. - ^ r
4t nuncvadoadeum.quiniemifitx &nemoex vobis interrogat
mequovadisi ; .
Signiftcatlêtam manjfefte iturum, yt non opus foret
eum interrogarrquo iret. Videbuntenim in nube afcén-
dëntem,cercide gloria,quiprius.
Sedquia luclocurus fum vobis,trifiitiaimpleuitcor vefirum.
Contriftabaturhumanus affedfus, quiacarnalisdefo-
labatufafpeólus.
Sedego veritatemdico vobis,expedit vobis vtego vaddm. Si enim
non abiero,paraclitus nonveniet ad vos. Si autem abiero, mittam
eum adv os. - ' • c -
. Sialimentateneraquibusvosalui.nonfubtraxero, folidum
cibum non cfurietis. $i carhi carnalitcr adhaferi-
tisjcapaces (piruus non eritis^Senfus eft:Non poteftis ple-
(piritum^, quam diu (eciindum carnem fum vo? ‘
bifeujn. Vnde ille qui iam ceperat fpiriruin, in qu it: Etfi % c or,
noueramus fecundum carnem Chrijlu, fednunc iam non nouimus.
Etcüm venerttille,arguetmundum de peccato,&M iujlitia, &
deiudtcio.- _ ■ t , ■
Hoe eft, dabit vobis tiinore depulfb libertatem argu- 1
. endi.In-
: ;----------------------— — — - - . .
V S
etîdi. Infeparabilia funt opera rrinitàtis, fed fingnlarim i ad inrelligentîam,ft;rmônem vçrrantinfiiftidiurpcapacl^ !
commendantur perfon*, vt fine confuftonc & vmtas in- \ bus. Ipfe homo Chriftus^fyncerum lac diciturjjaruuld^
telligatur&trinitas. ! rum; qui cum bene àfpiritualibuscapitur, inuenixtirfoli- j
Depeccato quidem,qu'ta non credunt 'tn me.Deiuftitia.vero„quia ■ dus cibus 5c dominus angëlorum. Éroindc nec fié paruuli
I i l .
I r > '
>dpatrem vado, &iatn nonvidebitisme.
Si aliquando iuftus arguitur, depeccaroarguitur, non
f.\ c^fiuftitia. Hincfcriptumeft: Nonefiiufiiuinterraquifaciat
botium,&nonpeccet. Item, mlteffici iifius t multum. Non
eft hie notata iuftitia fapientis: fedfuperbia prxfumentis.
Q u i cnirn fit multum iuftus, ipfo nfmio fit iniuftus. Mul-
tun^autem fefacitiuftum, qitidicitfenon habere pecca-
tum:aut qui fe putat non gratia Dei,fed fua voluntate effi-
ciiuftum. Arguitur itaqj mundus depeccato,quiano credit
in Chriftum: arguiturdc iuftitia quorundam creden-
tium. namfideliurn comparatio eft infidelium vitupera-
tio. Senfus eft: Eric veftraiuftitia qua mudus arguitur, quia
adpatremvadoi&iamnoti videbitisme, quia ineum quern no
yidebitis, ctedetis. Quando autem me videbitis, non yi-
debicis humilemvc modo,(ed excelfum: non mortale,fed
fempiternum:no iudicaridum,(ed iudicaturum, & de hac
fide veftra,ideft, iuftitia, arguec fpiritus(an€tus inccedu-
los.Idem infeculo de baptifmo paxuulorum: Q u ee ftifta
iuftitia, qua cum eum non vidcrenr, mundus arguetetur,
nifi ea qua iuftus ex fide Vtuit,dc<\ua nos non refpicientes qu^
videntur, fed q u * non videntur, fpiritu & fiae (pern iufti-
ti«expebkamus?
Deiudicio autem,qutaprinceps mtindi huius iam iudicatusefi.
Princeps muridi eft diabolus , de quo a lib i: Ecce venit
pfinceps mundi, & in me non bahet quicquam. M undus accipi-
tu r& in bono & in malo.Nam ficut arbor folijs & pomis,
areapaleisScgrifcis, itainfidelibus & fidelibus plenuscft
mundus. Iudicatus eft diabolus, ideft iudicio ignis *cerni
deftinatus. lu dicio arguitur mundus, quoniam cum fuo
principe iudicatur.Gredantitaqi homines, nearguanrur
de pcccato. Tran leant in numerum fidelium, ne arguacur
de iuftitia eorum,quosftiftificatos non imitantur. Caueat
futurum iudicium,ne cum mundi principe iudicetur. Be-
da: Claret , quiafiliusDeicum e ftecinmundo, arguebat
mundum,ideft,fe£tatoresmundi, d ep eccatq fiisincre-
dulitatis:deiuftitia,quia earn imitari nolebantcdciudicio,
quia diabolu, qui iam iudicatus & dam natus era t, feque-
rentur. Sed non fine caufafpiritum, cum venerit, hoc id e
dicita&urunv.quiapereiusinfpiracionemcorroborandus
erat animus difcipulorum, ne mundum qu i contra (e fre-
mebat.arguere timerent.Iudicatus eft diabolus a domino,
cum 8c ipfe darmonia eijeeret, Sc difeipuhs dtuet poteftatem
calcandiomnem virtutem inimici.
Adbuc multa habeo vobis dtcere,fedno1tpoteftisportare modo.
Noneft contrarium ad hoc quod fuperius d ix it: Omnia
quaaudiuiapatremeo, notafecivobis, quia fimileeftillipro-
phetico,<^Hi/«ir quafutura funt.
Cumautemveneritillejpiritusveritatit ,docebitvosomnem ve-
ritatem.
de illud:De<(«c me domine in via tua,& ingrediar in veritatetua.
N o n arbitror hanc ventatem pofte compleri in hac vita.
Vnde Apoftolus: Nunc ex parte cognofco,tuc autem cognofcam,
ficut & cognitus fum. Q uis enim homo ficut angeli (apit tri-
nitatem i Quaeritur, vtrum fpiritu ales homines habeant
aliquid in d oâ rinâ,qu od carnalibus taceant & fpirituali-
H i
funtlaftandi, vtfempernonincelligant dommum C h ..
ftum ; neefie ablaótandi, v t delècant hominem Chriftum.
#
Non enim loqueturafemetipfoffed^uacungj audiet, ïoquetur '. *
Et filius öc (piritusfanâüs æqualës funt parti. Quid autem
interfit inter ptocedefe & nafcj.Ôclbngum eftdiflerè-
rc, 6cremerarium diffinire ■ qui^fiquid m ënsindecom-
prehenderit, linguæ tamen clifticijimum eftexplicare,
qua'ntü,slibetpiæficdo(ftôr,quâ('üsiibet aflît aùditor.Seb-
fus eft: Non loquetur à fem e t ip fó quia non eft à üemèti-
pfo. A b illo audiét ergo, àqjüq prbeedit; Àudire illi, fcije
eftifeire verojcfle. Necmouéatqiiod verbum fucuri rem-
poris polît u m cft,quiâîti eö quôd fempiternum eft,cuius-
libet temporis ponatur verbum / hoh bendaciter poni-
rur. Quamuisèriimhaturaiilaimmurabiliseft, ôchbh re-
cipitfuic 5c e rit,fed tantum eü:vtidç ill\id,Ego fumquifum:
ôc, Qui eft, mifitmeadyós: tamën propter mutabilitàtem të-
porum, in quibiisyèrfàtqr hqfttamutabilitas, non men-
daciter dicimus, ôc fuit ôc eftôc erir:
Et qua ventura funt,ànnunciabttvobis.
Multi habuehtqt lpmtumpropheti*. Sed quia non-
nulli infirmos curant, mortuos fhlcitant, d*monibusim-
perant, nec tamen futura cognofcunt ; poteft fie àccipi,.
quia fpiiitusadueniens venturanundaret , reducèns ad
memoriam gaudiacæleftis patri*.
Ille meclarificabit, quia de mèo accipiet & annunciabtt vobis.
Quafi dicac:Iftdomriiafacier Deus per Ipiritum, id eft,
per homtateml'azm.Meclarificabit, auferendo vobis timo-
reb,ôc dandoamorërnàrdëntiorem. Quod ipfi fadtiiri e-
rantinIpiritulanôlo , hoceundem (piritum dixic èfle fà-
durum,vt illud,No» enim vosefiis qui loqüïmini,fidJpfriiuspà-
trisvefirtqui loquitur in vobis. Verbum Gr*cumquod eltdo-
x a fo , Latini interprètes, alius glortfifabit; alius clarificabït
pofucrunr. Nam doxa,v.ride didtum eft üoxafo,& claritas
in terpretàtu t ôc gloria. Et quia gloria facit clâros.à: dari-
tas gloriofos, qliöd vtroq; verbó fignificatur,ide eft.' G lo-
riaeftftequens dealiquofamacum laude, Qu*CHrifto
de feipfo rioli magnum aliquid contulir, led m undo. Bo-
num enim liudari,non laudato, fed làüdahtibuspcodèft.
Gloriafalfa triplex eft: in rebus,.in Hominibus, in vtrifq;.
In rebus fallitur, qui putat id bonum eftè quod malu eft,
in bominibiîs fimiliter,in vtrifqj, quando ôc vitiumVirtus
putatur:ôc ipfe qui propter hoc laudatur,non habèt quod
puracur,iiue bonus fit,fiue malus. Donate quippe fuas tés
hiftrionibus, vitiura e llnjnnane, non virtus. Etfçitisde
talibus, quàm fit frequens famaciim laude: v:illud,I<?«-
daturpeccator in defiderijs anima fua. Laudatorcs taliu m non
in hominibus lalluntur, fed in rebus. malüëft enim quôd
bouumeftècredunt. Ipfi venfvitiofi taleji funt, quales
Quidam codiceshzbent,deducetvositiomniveritate. Vn- cernuntur. Laudatorcs hypocritarum non falluntur in
rebus, fed in hominibus. Laudacores ajfrem illoru m.qui
creduntur liberare patriam magicisarfibus, in vtroq; fal-
lunrur. Veragl.oria non beatificat iuftum, fed tamen lau-
dantibusgloriandum eft, quiaiuffa diligunt. Vera gloria
eftincatholicaecelefia. VndepfopKcta; Exaltarefuperca- frai \ ,
los Deus,& fuper omnem ten am gloria iuat De meo.in q uit fiiius,-
bus dicant. Si dixerimus,non,obijcieturillud Apoftoli ad ' accipiet fpiritu^. quiade pâtre accipitfpirituslanétùS, vndc
Corinthios : Nonpotui Vobis loquiquafiJpiritualibus, fedquafi
carnalibus. Si autem dixerimus, habenr: rimendum eft, ne
(ub hacoccafione in occultis nefaria dyceant. Ho c igttur
pr*cognitp, quod ea q u * fimul audiunt (pirltuales atque
carnales, quifqUe pro fuo modo capiunttiili, vt cibi foli-
danientum:ifti,vtladisalimentum:nullainteliigiturne-
ceflitas, Vtaliqua(ecretadoctrinetaceaurur fidelib.par-*
uulis.feotfub dicenda intelligentioribuS. Q u o d enim art
Apoftolus, ita inteiligendumeft .* N o n pocuiftis capere
qifxloquebar quafi fpirituales, fed quafi carnales. Vnde
«it ad Hebrxos: Faftiefiisopus tiaberites latte, Aon fotido cibo.Ex
quo fit,v t fpirituales ifta carfialxbus n on pmnimodo taceant,
propter Catholicam fidem qu*omnihuspt£dicanda
accipicfiiius.1 Spiritusfanélus de patte accipir procedendo,
hlius nafeendo. Pater de nullo natus eft,de hullo pro-
celfit. E f ficut pater genuic filium,vita fcilicc t vitam: lie ei
dedit pacer vitam procedcre d e illo , ficut 8c pro cedi t d ei-
pfo. Nafcit'Ur à pâtre vcritas,iprocedit ab vtroque charitas
adfandtificandamcreaturam. Nafciturapaticfapienria,
extenditurab vtroque ad creaturasbcriëu61entia; Nalci- ‘
turd patre confilium , exit ab vtfo'quead creaturas dile- j
dionis beheficium. N afeï tur à pat te ver b u m ,p to u en i t ab’
vtroq; behigd«ati>bonum.- Splendhif de pâtre fplèndo^:
Xternus, proCeffitabvtroque * bonavolunrahszffettas. »bôimatf
Cum igicurtota crinitas fit fpftuus, fd c lt , mcqrpo’rea ha-
cura: fpiritusfancftus fingulatim dfcicur fpiritus, tanquanr
ef|: nec tamen fic difterant, vt vqlentescam'fic perducere l patris ô cfilij fpiramen leu fpiraculum. Infpiratiirenirn
Bibliotb. Veter. P4tfï Tom. i i . « . .. .. _____ Q ^ i fpincus