B
T 'mui olbisraang'uttiasredigrtuc = gerne»tlS ^ T q a o t l^ b . f l i .m .nterra,elincF ecur,tmflralam«a,„e^
rcs in vcbibus,in oppidis.in continence,& in tnati.Sc con- !
i 2 8 & Ctibn atio, & a ffl.a io in mnndo fentientnc. Efu- i É i * W & X Im j l t , m « * * . * « . g ™
!iemfimulomnes,8cdines.&'pcnper.Sitient,nudicrunt, ■ tm e fti& n^m m kbm r^m ur ; & qu„d
S “teecnciabnntnr,&:o»nUtudnocttmentnm,acet- j »«.mcamip/emmwfmptr.] ' g f •
brattemó- parienmr. Nocentes eciam beftiae hominibns Tytannuscnm-ommpotent.arnaCOndetnnatns & 1,.
ad muTticüclinem, amplificacionem & incterrtenratn ca- garas,& qutcutr^ue chataâetem eras habuerunt, ante
UmTabsimm.ttentnr ExtraStintns.-ïaoucacKiuuuivu. M E.■ s.yndi,-, tremor, & Vetbura hftentnr. Tone rexoronmm & Domra,
*- ii«“ ^ ....... ^ n* nM(- fiinii<' .
j&nremiamcoftrraillosDroreret.vriiue
verniras, & p loratus,& lamentatio per humanuftl genos.
Pater 8c mater liigebunr fuperSlijs : filij fupecpatenttbus
eiulabunt.Mattes Taper infanobusadhucladiientibusr co*
enati lbper cognatis ; Tuper amicisimici. Mutuofupet ie
cotruétcs.milèrabilitetexpirdbüt.Magnattibulatioent,
& talis ttibulatio.qualisprotfus nunquâfuit, e xqoo mu-
i n è nihilo ab vniuerfórüDeo conditns & coftttutus elt.
Pulchertimadc maximaluminaria atqr faces direcoelettes
lumen nitlUtm bradent, nec micabuntaftra telrqua. frater
frattem, Sefilii patentes, & bi vicrffimShos ad necem.
tradenf,natnra& languis planèconfundetur,8c tenebræ,
& mottes quotidian*,& cedes mifcebuntur. Nemo tone
opem ferec : nonerit qui Tepeliatrftitpes Scbtuca amman-
tia limul corrumpentuf. V iu i, beatos prïdlcabun^olim
mortuos,8c cum motienpium pntoribus computreicent :
qui in biuijs videlicet temerè iacentes,aërem graueolen-
tia fumruimereinficient. Die-incipiente clamabuntcum
gemitui quando veniet vefpera ? torficannos hoc dolore
expediet.Rurfuseumnoxaderit, diem optabunr,vt inde
in aliam quampiam regionetn fugiant. Nulla ommno
inuenietur remiflio: nullo loço tutamen, aurpræhdtum.
Pecuniæamor, diuitiarumq-, defîderium euan«fcet: au-
rum, margaric*,& lapis pretiofus abijciehtür : purpura,
byflus, argentum (penîerftur àb omnibus; coccus àugu-
ftus.hyacinthus, & àliârumpmofanegligeTitur. Vtpau-
cis dicam.quidquid in terrenfs rebus ptetrofum, vt inutile,
vt profanu, vt igriominiofura defpicietur. Nemo num-
mis laetabitür, nec vitæcupidus reperietur: fedvt puluis,
pàlam omniareputabuntur. Qùiigitur aduerfanteratio-
neBeliaUapitafubmiferint, atheiq-, illius charaâeré àc-
ceperintjConcurfantes contraeum m urmurabunt.Hcm,
qUidfecimusî inquient: fameenecamur} viuere nequi-
rtusamplïus; prorfus deficimus.Aufer,fi potes,draconcs
hominum.Ille perditor hand potis, Uechâbens quid facial
boni ( fiquidem boni nihifdidicit faceré ) cum auda-
cia crudelem fui defenfionem afferet. ]Mulla Cadit pluuia:
humus non irrigat’tir imbnbus: iquâlida tellus alimenta
non fuppediàt. G^Uid igitur poflum faCere J qutd mihi
ftuftra moleftieftis? Vnde præbebo efeas ? vnde veftræ m-
opi* fuccurram ? T one continens, & mare fine lingua la-
mentabuntür, & afiae creaturæ, vt diétum eft. Omnia tremor,
V erouui uucuiui. i um. ic a uiutiiuui w. uuitiuiui potentiffîmusfententiamcoimaillosproferet,
étiam montes, & colles occupabit. Sbl, &Xuna, &
ftellarum agmina moefto vultu afpiciedt feduélion'é tan-
tam, qua genus humanumàfuo creatore ad fedu<aorem
1 fe applicuit, & fignum eius fufeepit : quod viinam nun-
1 1 r r ■ rr V o__IfiïVw. Afin. Cinnninr liiafhlinr.
: quam fiifcepiflènf, SccuHiTent. V i* Siontnnc liigebunr,
Tbr,,, £mPrópheca,rjuiafedu&orabftulicfcfta Domini. A C h r i - j cebat,dicens, femrflnma atter mh.lfine lllo , & tonft-
fto co ln om ilm ap o p n ln s inm tro tem a gn o v etfab itn ti Ito pa.=tnohabetedfemet,pft.q«.dfacete . Antrchc.ita
Inon enim erit öblatiö, non facetdos,non tacrificium.De- antem conttatra&drcet, &faclet, ,00,5 alma Deusidi-
t Stie t& th ym iam a ,8 t loens boloeauftornm, 8c ömnes cc t.e èo Tolus fum Deus-, prater me non ellähus. Etuois
jhymni pfalmi^ï, & omnegenusdiuini cultus, domihan-
, ! te nobisdtmone per annos doos cuth dimidio.Nifi enrm
“ ' f’,2+ :ptouidentiaopificis,Saluatoris,acDominitaM»/af<«
1 itts idi, nonßiretfttua ommcarO. Stdpropter ellBos bmuthm-
I m iia lUi. vt ipiemet affirmauM.iäor mens, & Dominus,
I öcmiiericors Dominus, quifupra vires tentari Snit nemi,
.Cer. ro.-nem. Expletistemporibnsillis, vbiSacanas, 8c lcandala
quicuerint.repente immenfa luS longèlarccp,comlcabit.
i ... __.J1U «/■ immortaris IDOnacnicausimmittcniur.
viiiücifique
ingehennam præparatam difeedent. In iftistunc Imple-
bitürilla-prædiâio i q u i afFutûroS vltimds dies cecinit,
quibus.Dominusinducetgkdiumïànâum, &magnuni4
' ôc fortem fuper magnum draconenv, ferpentem, malefi*
cum, quem plane interficietaciehü'iusgladij* Draconem
intellige Antichriftum, ♦
Sicut enïm - ante a deftruftà & euerfi funtim fm a& mo-
ndrclnoe.vt Medorum à Babylonijs, Babylomoruiù à Per fis, Perfa-
rum & Macedonutnd Romanis: fie &hoc, Romanum, ihquam,
defiruetur ab Anticbrifio, &tüeà Chrifio, nec ampliusoteupabit.']
È/âi*a7,
C A P V T X i
Adbuc clefieleribtu Antichrifli, & cttr Deus eum vitte-
re,acftuirepatietur.
AN im a . Quænam porro vtilitas inadùentu Antî-
chrifti, quod lucrum appbr,tabic, cùin vencrit, vt
venturum dicis ? Quisillius viuendi modus : & cur eum
Deus nafci patietür î C a r o . Ne te rei nouitas perturber
i nihiUnimfinçrationeficeoruinquæfiunt, & fine
ràtiorre conueniente : fed in pondéré, tmmero,& rnmfu-
ra. Paulùs porro in altera èpiftolàad Thefl'alonictnrcs
câp.a.adid quod quærisrefpôndet. Eorumenimdimi-
nabitur Antichriftùs, qui gratia De i funtdcftituw.qu,të-
tevrîma, & tc^errimis tetriora pàtiéntur : Hebræonm
nempegens, Chriftt iiitérfeânx. Quoniam enimç chai-.
tacem non receperunt^charicatetn incclligirDeum,voCi,-
turenim chap tas) ad.vtilitatem & fru â um , àd fàluten
fuam.Deus illis operatiqnemerrorismittec, vt deitxceps
fequitur, atl confirmationem fideî. Antichriftum operatio-
nem error isappellauit. Si igitur audaciffimailla beftia mi-
nimè vénirec, nunquam fuam peruerfitatem agnouiftènr.
Itaquead Hebraeosredarguendos veniet, vc ne figmen-
tum quidem praetexentesdicere queanc. Quoniamio-
diuimus Chtiftum femetfilium Deiiiominantem, & Üei
viuentis progeniem ab alijs, nullo modo nos ei fubijcirç
voluimus.Taiialoquentibus Antichriftùs ex ijs q u is le
dixerir.effinxeritq; os obturabicmihil enim ad veritàten/
fed mera mendaeia femper loquetur & faciet, ficur patçr
mendatij. Et cùm fit Dei aduerlarius, D eum tamen fefc
noit timide ( b importunam audaciam) appellauerit,età
hincingratiffimis'filentiümimponet/SièhirnnôaudiuU
fenr Chriftum Verbum, Deum & hominem, tanto magis
|lli credere nôdeberenc. Chriftusenim inhumilitate dotue.
z i.
Malt. 24;
au te m contraria oc ai oc i, v^ui^aiius .
cet,egofolusfum Deus; præterme non eft.alius. Et quis
fimilis mei? e gô coe lum & terram, ôc omnia procreaui.
Huiufmodi ille audaciæ pleniffima effundec, nugabitur-
que. Quorum Dominus Iudæos ad m one ns, àiebar, me
qui veni in nomine Parris mei, & voluntate paterna,non !
iufeepiftis : alius in nommefuo veniet, hunefufeipietis. An im a . P§»?
Quoitiodo au,té Satanas corpus geftabit i quajfo'; & quo-
modo Carné c6cinebitui?& quomodo anima mentemq;»
vc apparer, & aha habere videbitur quieuetintirepente immenfalux longèlateq; eprutcapit. vcapparct.ocauanau.^v.u^.c^v? &^^ quu.oumuoadoo. cfeccuuun--
T um maximus ille,& pulcherrimus.Öt immottalis fpon- duinIqb.ftamiam ipfe qüoq; mortahseritï CARo.Itatioh
fusad totöorbém,vtnouir,iudicandüvenitt.in multitu- cógitare, neefent^è, necpróloqui. E/generequicicm
a r L s c v ittu te .& blotia, quamuulliusmens infotmatc D au .&G abUu se trt. V ,tg u u cu la fa^ c tcd r ta,& ,m pu -
Mftat^oaanteroba»fepulXaapetieowrj&mom,ifeui-1 * c . f f i r a a m e ^ U « c » M . ^ ^ f t n ^ d » , b u m
urfccncvmuerfi.öc quotquotpoft horaines natos intcric- , hom.nctnpanct Mn qtra nou o b fcu^ la b o lu s rnhabltarunt.
cXcitabntut.^ucnLimmncabntar.TctibitPar.lus.IbftrScöranraadvoluntatemd.abobfaUtts&tanqnarn
Q u i noccutsnChtifti tapicticut.in nubrbns, raatVanra dtcraoramitrauls. & loq n c ra i. & aget rtradlus taptus
grontuncio.iüftierunt.Pcccatoresaötê, v t c g u ,& q u o f 1 in fp.mutn«ligno,-fie p ro « d e t , n c lc r e ife id fa c a t .
xfuufij immundoJpiritu.eft obfejfus, vt merite alieriatus vatte't^ r
natttr, &adamonetrahiturynefctens quid dtcat. Uoccnim vati-
ctnantium eftpropriym, in mentispotefiatenon ejfe,vimpdti, im-
petli, train, raptan,ftirioforum inftar, & nefeire quid loquantur.
" Chryfoftom. Non vt Prophetaloquentur; fed qualesfatidict
erant. 1 bi enim trim dstmon ammam occupant, mentem debtlitat,
frrationem obfcurat&ita loquitur ipfe omnia,eorum rationed?
mente totum ignorantibus : fed vt tibia inanimafonantibus. Sicut
quieanuntoracula,& vates, qui atm mult a dicant, nihil eorum
feiunt, qua die tint: ita&ille a Sat ana mente emotus, loquetur,
dr aget qua damomcollibuerint. ]
Enexpofiii, quasob caufias fceleratiftimus Antichri-
ftus venire permitcatur. Partim v t ampuret excuiationes
Hebr*orum;parrim v tfid e jes , fideliumque certamina
ap^are.anc,qu*aduerfiis& contra ip fum rune fufeipien-
tur alijs femper exemplo fine, &ficpraemia, qui-
biis obzelumiftum omnesd gnifunc, adipifeantut. Nec
enim ad vniuer/brum exitium, aut circa rationem proba-
bilem conucnientemque, fed ad maximam vtilitatem ,
vt fupradocujriius, venturusefti Nam ,& carnes ferpen-
tum amedicispr*ftariti.ffimis ad medicinam'* 8c vires ho-
miniimiuftaurandasafuimuntur,vtaliainutilia, 8c quae
puantu r noxia: tame tli A ntfeh tiftus neu tiquam eft medi-
cina,fedperniciespotius. _
C A P V T X I I .
Ad perpetuam confiderationem mortis incitatio. S. Trini-
tatislaus & admiration
■ "^TE igitur inueftiga res huius, nec interroga ; nihil
J/N quippeiftafcientialucti acquires. Mortem autem
&finemihhoraseifpecta: necefle eft-enim naturam dif-
folui. Meditare hanc femper; memorareconftanttrrtouifiima
tua,& nunquampeccabis, vc ait «Jcriptura. Admiror etiam J
Grecos, qm lapicnter feripferunc: philofophiam efle roe-
ditationem mortiSp Sicucenim panis prx omnibus efeis
eftneceflarius , & eftfirmamentum ac ftabilimencu cor-
.dis.'fic&memin'ilemortis, omnium eftoptimum. Efu-
rientem enim panis npn recordari, eft'impoffibilc: 8c vo-
leuci faluari.non elTe memorem fui finis. M orstibi melior
Fuericadfalutem: viuere autem oce,afio peccandi,& mor-
tepeius, Animam non mors, neemortisipfapeipcffioex--
tinguet: fed mores rnali, & vita perdita. Etfi enim d prin-
cipioimmortaljs, vt inteiligehtiae particeps, creataes,
tamen fuga virtutis mortem tibi afFert. Tuatn igituremi-
grationeihexfpeiftaj&anteoculosponejnecfbiumqub-
ndie.fed quamdiu fpiras,cogita. Ante omnia fupplica, &
precareDominunf, vtinhoramortisfidelemtibiangelu
mittat,qui tecuftqdiar.quite in pr^lio adiuuet, qu ite lifie
ret, qui tui curam gerat, vt cuftodiam & careerc ptincipis
ilfius cenebraruar, 8c poteftates tenebrarum, 8c formas
vifu hoirendas.&imperum dxmonum effugias,furfumq;
ad lumen gloria Domini peruenias, .&plenuudinemap-
petibilium, vtvis,attingas:quod eftin vno, &communi
principacu vniforme,& fplender in omnibus aetatibus fae-
culorum: ad gaudium ineffabile fupernae habitationis:
ad ilJuftrempanegyrin fupernotu minifteriorum. Enam
pater ommpotchsfupcru.il 8c inferura4 Q fplendor Pa-
tris,virtus,8c verbum, perquodexnihiloprodujxit om-
nmodmnia. p fpiritusParaclete,per quem continetomnia,
& con fti'uit,& pe r fic iij& e om plet, 8c portar. Otri-
fiitas& vnitas,natura& perfonis. O lumentriplicisfub/
ftan tiae, Pater, Verbum, Spiritus. Infpira mi hi gratiam
fapiencias ru x , & omnibus aeternam dona laccitiam, quo
,l| omnibus icbus nihil eft melius, nihil praeftantius. San-
wa Trinicas, tibi gloria, vhum omnis imperij principium',
Sc origo. Fides mea, adoracio mea, lumen, & fpnatto .
mea, gloriatio, fulcimenturjii & faluatib mea,-
in generationesgeneratiorium,
In fiecula faecu-
) or urn*
F in is L ih r i T er tij.
D IOPTRAÈ REI
CHRI S TI A NAE
LI BER g y*A R t r S.
^ C A P V T Ï.
Quamobrem Detutcdeftes, & intelligent et fubftantiasprius & (e*
mel vniuerfasprocreaueriti inferiores autem fimtliter intelligendi
vipraditas ( animas hominumputa ) adhucfingulas producat,
Anima cum beatis mentibus, cumq3 ipfo
t>eo affinitas, & immortalités.
N ïm a . Q u id ita tandem virtpres adjni-
niftratorias,8cmenrium illas legibnes luas
omniporens Don inus & conditor antè
condidit, quævtconditæ funt, ira perma-
nen t;animas autem ipfas agque rationis be-
ncficio cumulatas femper producit, procréât, & fabricator?
.C a r o . Summusopifex idcircoangelicas potefta-
tes principioproduxit, vt nehnmanum genus plus iuftd
easadmiransj&carereinitioexiftimans;eXéo, quod in-
numerabiles nullo effent Oitu generate, vtnulcos effe
Deos opinaretur, & hinc joco vpius Dei, penes quern fo-
lum eft omnium rerum principatus, confufiim multo-
rum dominatum, 8c omnino quehdain pop’ulum Deo-
riimirttrbauceret : quandoquidem 8c creariirashimio-
pere fufpicientés , Se in ijshasrentes, ncc vitra progredientes,
raundum nunqüath exifterecçepiflè, vtprinçipij expertem,
crediderunt,errore.mque peftiferum ^rrauerunr.
Quare ÔC animas iftasln quibusineft ratio, femper procréât;
fimulfapienriam & potentiam fuam infinitam de-
raonfttans ; fimuldocens, firaul 8i femel omnia, quæque
ad animas, quæq; ad angelos attinent, à fe faéta elfe, ha-
berçque viium principium, & fubefle vni D omino,quid-'
quid vel fenlïbus Vtitur, vel iutelligenuafbla confiât, vel
rationepræditum eft, v e labhis aliud eft. Creatos verb
angelos hi n e item patet, f i quis humanam nâtu ram, quod
ad animam pertinec, angelorum naçur'æ.per 'cyiiéta fimj-
lemeffebtam çonfideret. Noftramenim procreationetri
ex alio femper atquealio furfum verfus incuens,mentem-
quetuam ad primam meutern referens;vnumatiimarum,
angelbrümque dominum cognoïces, quivërbp angelos
pnus condidit, poftea hominem fecir,. 8ç vfque nunc facie.
Nihil fuperuacuum, necociofum, aut inarié diuinà
virtus& folaopetans.Qmniavllbmbdoàgitmetefiqrian-
d o dominusageteceffetaedefinat, auc abopeiibusali-
quàntum requiefeat. Animampotrô neutiquam de ei-
ièntiî fuà cohdidit, fed eani, ( vtdiuitlis litter is efi prpfii
tum^imaginefuahonörauit^tamétfieam,vtfubftantiiam
fempitèrnam;&intelligentem; 8c a materia feUigatam
cuiii Dep fblemiis coinpararei
' _ Pfellus. Guius huila origo eft,id nimirum ftiam aternum eft :
nec tarnen [i quid aternum eft, id etiam ab aliquo pnncipïo ortum
non eft. Anima entm, mens, & angelus aterni quidem funt: fed
prinapio& caujfa non tarent : Omniaßqaidem à prima illa (aitjfa
vtexifterent acceperunt. Tj
Nunquam enim interit, feipfitm fèrnpçr mouens. In
quodaucem cadit intcritus, idimmottali natura nó find.
Ie,fede xdiametro contrariumeft. Talisanimâiàm olim
&ab initio piodubtaeft, fubftantia quasdam int.elligpn-
tiam, 8c liberam voluncacem, & yitam iri fe .Habens,
qu ä& co rpo ri,qu o vtitur vtinftrumen^oVçpiçopulata & .
implicata eft,dare atq;'rmpirtiri poteft.Guius natuiä,vin.
ac facilitate fi è rebus ext er nis & pi un mis St diùerfis per-
!picias,meritoipfam admiretis. Nam feuartehi,feu feien-
tiam, feu aâioniem, feu operation!, feu conccmplatiom
fpeéles, ex omnibus eius immortalitate coüiges,& Quali>
quantaquefitintelliges; qaejnadmodum in fecunda di
fpuratione fuprà docufiunS;Q g i enim aBinitio animabus
vt eflènt pt'àèbuit.nle idem æter nitate ipfas muneratUseft:
quod quidem munus. cùm e is in natutam verfüm fît , eo
èiîqafi