
^ipfacbmpàrfmtisctiaiJ\fumïn<iiilifc>:etionera.Invna fcrr vinm,a Jcoram c m imi i c coro mm£vtiSm^in'ntàs
dota o agnus coraeuî ,hc,ci n d e ali qu i d e fté r ri præcipitur'f ÿccntefîiiijirà^viduitasrexagcrmuim,coin gal is copula ex-
•quiacuta cx-miEcdcfiamnon fi^ t rem, n m, & t n ce (un uta référât früftimi.'Sï ergo itahumi-
•tifeunq;pclleatm©cibus quis* non rrçc |j| vel fumicag- liarivbi quod non expeditifanat îndulgentia’: quantum
|acholicu$,vnitatenï(cilicetEeclcfiæièniana,tâ nocetilla,cai diuinæ imminetindignationîscé(liraî Harc
fide,ne îithæretieu $, quaVnpbedientia | né ftrTçhifmatfc enita pefti$,quo præ ÿærèris vicijs eiî natura; familiaäör
eus»*'' Vnde Hieron'ymusjnÊfaiam.Etemm Pafchartofim eoàd cauendumdifficilior:qûiacum repeliituir, feofenti
mmolatus efi Cbrifius:c[ui non fo r is, fed i n ai s & i n domo v" fe jngerit importuna, cumadmictirur, volèhti tacumbic
nacomeditur. A c e t a t e autemrenibus, calera tispedi-d b lande ônerofâ,& dnm fie (en fi m infundiç amoreml^fi,
birtsbaculosre.nénres, agnumiubetpur-çome^ere, cura 'pi'orfiisexriiqiarnnioremccdefiiüm.Sed quideconèrafa|
laducisagreft'ibusfeftinantesivt Ga(Vitateprsécip,dti,dcne
-a fcr pentibuVlnvitl hu|us feculi mordearnur , exemplis*
randïorömpattum muniënteS grefTiisfidtuum nbftrorum,
virgadnapliiVa; caftjgantes carnis iriténipcrantiam ;co-
medanius a’gnficfvia&utisagreftibus,, id eft,amaracota- I pUiiétione plenis,ita cumdeliderijferuore'feftinantesad
l patriami'Êft en i m ph’a fesid eft.tranjfi cus Domini y- quo/ex
tto.cmundofranfiuitad'patrem:cum'.qnodefidiatardus,
& fuper olfes carniuta in feculi y£gypto rempratus,‘tran-
fire non prxUa!er,vtillucp'ei'ueniat Ybi Chriftus in dex-
tera Deifedet.Sed vfcdidtueft,idco fe vnit nobis ih facra-
m'ero ,1 vt quod nobis eft impofiibi 1 e,poffibi 1 e fiat in igfo,
éutChri- ' Vndeetiarnnequod'dabat,jnanëvideretur&friuQlü:
fins cor- nee ante,nee póft , fed ip fa paflionis & tranfitus fui hora
pusjuuiri; Cieramentum coipons fin dedit &-fanguinis: vc ynde da-
affionts ! b>at exemplum,davet ctiam myftcrij exordium, quarenus
hora dcdc! niemoil£ n°(lra: aróüus paffionis fna: chara&erem im-
primerecsfpëi noftut certius tranfkus fui,& noftri viaricu
aelegarerjèikoilhidficut primus primum^fic in extremo
tempotansvicjefurefubnouiteftamentiallignationeda-
ret extremum.T e ftamcntó enim languinis fui data redc-
ptionc&pecCatoriim remifnone,paéturn quodhabeba-l
mus cum m orte deleuit., vitae je tér h a? feed us h obi feup e-
pigibSctanti teftamenti faeramentum ad confosderanda
fibi fanftamEcclëfiamineÓmntaneomnibus relicjuit: y t
vnde habemus grift urn in via,(acictatem qu stam us in pa-
trkj&'ipfirmperlpfumihueniamasicqm rn taanifefta lira
apparuerit gloria.Cqenrai corpusChrifti fumpferimus, I
& corpus^eiusfadti fuerimilsrcranfibit ipfein nobi^ad pa—J
rrem^cranfibimus.&nosinflloivt cumiliorn ifantittanfi-l
Itfisdabbre vlium fadti,vnum femper fithus in periténtio-
nis gaudio»1 |
|||K ïb i^ !Se iejn d un 1 .au tem ;non tantumfpiriYuaIitèf,fèd&cord
|fpiii.cuali-< poraliterfumcndumeirecorpusDomini;qnia&agnifan-|
tpr, fed & gtiis)Cju{ arvaftan te Angelo pnotexit | vtroq; pofte refper-
• fuse ft; vcvéfnta dg d|lm ito mi n us ore corporis,quata ore
; corpus cÖfdis filrni deBere ngnare t : quiaquivtrunque, to r pus
ornidf. foilicet & animanïveiiitredimere | vtriq; fè Voluit in fa-’
•Êraméto fuo commupicare^vrdjjriiMiima crederct quod
l^orpiis guilaretjVtriqj Vna fpes falutis aqüaliter ih Chrir f I ftoprduenirer. ' .
LVidend um autenf eumad édenduta agnuta leX dederit
in calceamén tis cautelam, ne a vitijs htllamur: in bacnlo
dilBplinam,qua perpetrata;eoïfigariu s.-in iadhicis edm-
piinétionein,yt nonfólum e S i r iu s , fed&ri n terius pceuiciendum
eft,nt pereamusi Q u ia ad vitam hon peruehi-j
H I nifi peranguftanHiamdiftiei!e,fed'Cobperantev:b e o i
non impofijb.ilein ingrediamur ftmi tamrvt quia butnaqa
noproficimils,Angelicamijnterrisvitarnd.ucamus., qua-
tenus caftitatismunditia,corde & corpore Chrifti bjun-1
ditiae conformes,he c&lefti alimoniamdignereficiamur: I
fimusfpeHConuerfationecoeleftes,quia panis Angelo-
rum non nifi Angelica; vitte eft ftipendiuta. Vnde clam
prauidumcommunicarepradumuntdbo^quiineontrmi-;
nicabiliseft praiiitati(ytait Apoftblus j imbectllisfun% df
dormuntmulfaquid wnAtfotikant corpus Doniinh \ vt yebeor^
poralis irifi rmi tat is moleftue corrigan tut pe», De i mile j «
cordiam,yeI dbrmidpne ntarcis eorporalisvirani amittat ^ '
temppralem&recerna-mi Adquodperieulum vitandum j
Cpnfuleos A p o f tq iu s a i t :^ di fiede p a tji'lhiit
ill.bedatjcc de calice bibat-;quia reuerafoiicite debet per7- ^ ^ .
pendere cuius fit aftroniSj vcl falcem inceritioniS,qur tan -I
tai vult fieri pdtticeps com m u nTonis^
LIBER S E C y N D V S
Attente&cnmiudicio legendum hocca^nt.Certin}! quidem efi
ex fide catholtca corpus & fangi'mmChrtftPin
xel vllam realenl^inh&fentemfm irdnf)kHtdiionèniphyfi[A^,cx
l)tsqiis'-ficiieb.lacr.wih\i!ib;iu]t-!0:;i!c niodoaccidcrc
enhncomburixonfiinn^corrum^frangi^vulfieiari, arrpdi'^c.
Cbfîfilcàrpus attt.fitifguisjin,JUKjpanfiia-poUft. -At tubtlenpniu
Icompetytytfiqc. per a
vcrc& ptopTtefidngi:CQh.fum,corrumpi,qumrealterantteffe
fittocfe coiriburï,dmuribtKarrpdï>abdnjtna?itibus deuafdri * net id
tantum apparenter, fed re 'ipfi.fim. Vide S. Tbomam ÿ.p.q.yy.
a r t.^ ^ .ó .y , eiuffyipterprêtes & laterosTheologos fchoU, ac
cumpnmis ÊeUarminum lib.y.ds Euchanfiiacap.io.Vuknotam
quam appofiumhs ad lib. i,Guitinundi. | .
C A P V T I.
Q Via fiiperiori libel lod e veritate & pöteftate^corporis.
Cbn^i,a^i^bce.fi(ä:^aua;ai.£q!Bantt^U)^|^^i^-
c U i m us : de ipfi usfac ra m en r i qu æ ft i u lie u 1 istq ua,n tu Ç>c u s
|d.ede ri t vi deam ûs .Dixi m us fii péri u sn om i n u s , rpoj.
, / '.üu* ris,qua ore cprdis,cörpii5 Domiift efte fiimend un vM ex
tentiarnagamusuiifeftMiatipne, defiderii ardprèm, .ä u o + 'W in ß vtßkili 'xr±™ F ' c " ' *ie a tx
IlibidinisexprcffiusindixeritjéurôdèÇïeteris.Vitijsnihil
I nr»minAr?m ; fed coinmunitëf omnium nominatfm | vel cautelam vel
difeipliftaffi figui;aueriif.
^unteni in tantu m facram c tu mficii t corporali com eft io-
n i,fic & fecefluiefle obiroxiftm .Vpl uri ta in eb ä c aftrttere
cu" 1 m ul tis a rgu men tis, r u in i p ( i u.s C h ri fti tefti m oui p, ira-
‘ p ' ^ ^ ^ ^ pm fi^ öA ïn t rd tin p s fin ventrem va-
diti&mfecejfuin çmtttitùr.çu in conftcehoc èiun dixi fl’elion
y b d e fdè ndu mi0ii a àgnirin D eifine niacu]à | qui vir-
liuen- cftfiliüsdilxuriôfiôi;inc^lifumutpeticiilpfîus:quia
' • u'i1 y I S ,M hoc alionid reftaentS
« « b f t L b b d .... . a f f e -
ç iusvmtionjjVtfo^ ic^ ^ foçie^ isvntçaS i Ltb.dperiirp | nculößhseffcteos'in IcanciAluiti Bcclcha^caha propc^cly
lu lubri^af&illaqueatiadep vt plaçendo difphécnsjdif1 ratipinbus reuetberär
contume-
iam irro-
gant.
.0 ^ ! bus priinumilj u’d'bdan 'Bi Ian j opponlmus , q u o 'L , ,^
,n ^’■‘tnaiio au cfe culi fepfq, in Dei rebus monet
admittat^’Scnifivalrdamanumifericordia; Deifiibuen- non h.ui
E Â J Ï 2 Î Ê mifeaMifinct-uo , f qucnd'umOeind^HlüdipGajÛpTçn^^
lim rtHar'PYcra rtarriràm ■ r ■ ■
Cei<V.#«!.fte«b curip&s; ' M * S m o d o «
-------------------------— . : — — 1— -a. Ü .V ' • 't' ;,-:V ■'.ÿ . j jy? ^Vjjnufq»
j ê fftn t iæ ta kw ta n S u ra ^ é lv t tu tb v a d a t ft in fe -1fu^bontfariata incutrant? Sed & çum decæteris faérâ-
1 ' ' . inft-Vtc taentalibusfpcciebus,columb afcilicct& ighé , in qUibus
YmniUy
Wj*lp*$iA
'edihm more cibouïm communiant : iuftus. , f _ fid^l
viuii&araiiScratiônc cóncipfre non qu an t. Wndo Gre^
cdtmSth’hoinilL'Parcha'iî: Q w i o x 4 gn9 remane%ignf
tómburimns •quadäp h o ^ u o id c inyttcnoiHparo.ano-
ntSéiüsintélligêrenó pofTrîmus, poteftà^fàndfci fpirjtiiS'
humiiiter réferuataus; .Schiusenim hoe faeramentum,
omnimodareuerentia eftè | eommqnib^isefq^fecernenj
»lcacôfn
»oräifsr&:
Betalik'
dign^iSiciumfibimanducat Óc blbicno dijudica‘ns corpus
Domini', id p | I cæterisefcisnon difcetnenSjScd.Li-
f a u t e (piritusapparüitiAùgulhnuscotra Maximin ü di-
ca|t, quia pörporaies illçfpecicspera&a fignificationis offi ;
cio.cranfierunt & efïe viterius de,ÿterutit:nihil indignius i
de-his corporali bps fpéciebus quæ Chrifti contegunt cor-
pus,.e ftfen tiendu m.'Officiu m én îmhuius vifibilis facra-
k \entiéftcprpo rä lftomeftioné & potu o ftenderc, quod
C li riftupEccle fiæ fuæ'incOrpÔretur:quïd deinècps dé ipfo
fiatfî fupradidtg rationes no videnturfuffieerejDeOjCjiaius
|ft^fiaeMter& honeftecÓmittatur. Melius eft enim Deo
hutailitef cómitterequodfcirehön poftùmus.-quàm per-
iicrsè có tra eiim fingerè, & fentire qiiod tarnen nefcimus.
cetenim b p ili modo . quantum ad comeftionem per ös
ih ven trein mitcatur,abfic tarnen v r tan n in facramenrum
fccêflu credatur obnoxiOm;in quófi:huiufmodi natura;
orc}p cómplcatur, myfterium.fideinimiafuaindignicate
humilietur.Sienim, vr ait Eufebiös, lïxc^hoftia fide ®fti-
inanda clt,npn fpeciè, nee extetiori cenfenda vifu, cóm
hùiiishoftiæfiibftantiadtedâtur Chciftus, cirtpro fpecie
pänis, qua opert'us ëft, adl.udîcâtfiu ei fe ce ffus fn digpi câs|
cliru extétion fpecic vel vifu^nó fit.cenfcndns? Q u od n o n
folùib eft contra fidem, fed dc contra naturæ rationem.
1 n i 11 isénim fpeclebuspanis & v ini, velnull^cft nifi cor-
póris'Chriftfftibftantia, | | | fides noftra eft irrita. Panis |
eninVßcviiufubftantiaincorpus&fangtrinevChrifticon-
uerlai duin fada eft quod non erat,de(iftit eile quod fue-
rat. Si ergo fubftantia panis ibi non eft, quid * defeedari p córruinpi vfque'àd .fecciî'um p'oteftf Näni fubftantia
Çhnfti, I f S vcçèibi eft, & m qdam fubftantia panisè: vi-
ni cpnuerfaeft ,.tlullatenuseorruropi credendaéft : quia
nümè'ftab piiinicprruptione:quodquicunque religiös,è
g û fh u e t i c ,cp riup ti o ne m fenfire non poterir. ÈttaeritOij
[(^a.menimineprruptionisgloriamnobiglargiretur, qui I
in leipfotan taraico r ru ptipn is ignomiriiàm paceretur ?|
Séd É qüi, quâmuis hoc mortis legibus debere vidercrur,|
cdrrupfioneln videre non potuit in fepulch'ió, qudinôdo.
[cofrutapiéredenduseft in hominis ftomacho ? C ib i cor-
porei quiAnge lis oblaci ad comedendum leguncur,per
(fiam^ùi poçentiam prôrfüs ablumpti $ feceflum naturæ
. fuædebituih euàfêrùht : dÇtCibusfpiritualiSjqufdâ't vitami
aeternafr. tautido, incùrréc feccfluta naturæ-fuæindebitû|
maleftateindignum, pôtentiæomtii modo contrariuml
Vnde.AmbrööusinlibrpdeSacra.HisfacraméntispafcicI
ChriftusEcclefiäm fuarta quibus animæ firtnat fubftan-
tîam.Et poftpauca ; ' Q u id edamus 6c bibamüs per Çrô-
p lie tara fpirirus ianôtns expreflit dicens : Guftate & vide-
te^quoniam füauis eft Do min us. In illo facramento Chri-
ftusefti qUoniàm corpus eft Chrifti. N o n ergocorpralis
el'ciii fedipiritualiseft. Si ergo fpiritualis & non cotppra-
jjis efeaVquomôdo éorpofalifeceflui obnoxià ? Cibus .n.
fpintualisndbisçomrnuniseft cum Angëlis, quia panetn
Angëlorum manducauit hötao: cibus cacnalis commu-l
nis eft nobis cum beftijs. Ee Ilia lisdefedum.patitur dige-
ftionjs; Angëlicus gloviam feruat incorruptionis.
Sed notandum,quia efeam quam Ambrofius non cor-J
poralem aftruir, Au gu fti nus corporalem dic.it: In quo né
;a)flëiitiant, fciendtim eft quôd, Auguftinuscorporalem I
dicityquiafàcramétotenus corporaliter futaituriAtabrod
fiiîs corporalém'hégaf,qÛia;cùtn fubftantiatiteripirituaiis-
| t , nqn corpus,fed animaipyggètât.Quia igiturAugufti-j
nus fecûndum (àcramcnti f 3 ec ie m e fea m.h an e d i cite o r-
poralem:nein i p fisfp c cie b u sfaçra !t i e n tali biisco rp oràlis
depucetürfeceflus,quompdonec in ipfiseflepoflîç videà-
mus,. In quihuslibe.t fubftantijs forma'rum., coloriim | fa-
poruniq; • qualitates fun:daritur,quæ qiàalib c ta l ter ita t«
fuperlucniente, non manéntin eis%dê quód fie mutancur,
npn' fitcorrüptidnë/ecefru'sjfedfóiafufalce^^ defe-
Çfcus. Vërbi gratia: Cum albedomutatpr in nigredinem :
nunqüid in defe.du fuoalicuius.fecefFuspaticür digeftióf'
licinySicin fortpis & qnaliranbns corporis Chrifti éc fan-
guinisj fi aliquisdepre^nditurdeffcdus, no vfque ad.fe:
SedquæriVnt Dialèótici, cum fubftâtia panWincprpus
Chrifticonuerfa, iamnonfitpanis,inquofundamcnfb
retaaAéptqualitates.v’tidemquifuerat panjscolor & fa-
por.habéant fuhdari 8c exifterc : cum fubftantia ipfîus fà-
erätaepy, ideftÿcbfpus Chrifti, née colpre pariis fit co-;
loratüm, née fapore fapidum. Ad quod.iéfpohdcndum
eft, quod fient -Deusin omnibus eft mirabilis, fie Sein,
iftié^facitenim in fiio facramento accidëntalcs'qualitates
exiftere per fe : quod in cætcris eftimpoflîbile .Se<ÿqui
virgini dedkfcfecunditatem fine femine : quid mftum fi
fine fubftantiæ fundameto facit qualitates exiftere? Gùm
ergo in tan to fàccamento nonfit quæ corrumpi pofïit panis
& vitii fubftantia, fed tantum pahis & viri r J quæ défi--
cere qui clem, fed i t a * deloedari non poreft cum fuis qtia-
licatibus forma, qua étiamopera credii-ur,corpons C lui-
fti, quæ eftj incorruptibilis fubftantia : non efl ibi,de fter-
|côréfufpicandum, vbi nôhéft aliquà huius foeditatis na-
11 u raffed tantu mmo d pd iirin æ vi rcutis miracu 1 um. -
Nprifuntigitür obfèfuand#Qræcôtu ni: hære ticórum,
qui nierito Stcrcpraniftæ vocantur, delirhmenta.: qui I f l
[5unrpa£ficjpatione)corpom.'&.fangpiuis'Chfiftfj'n'/olni''
Ecclefiaftica iefunia vfq; ad crapitlam & cbrîçtatem-yen-
krifque diftenfionem:pu, tantes coeleftém efeam yelût ter^.
renammdifferenteraCcipiY&infprdiduventnsiecefrum'
emittiïSed abfitàcordibus fidelium,vt in dièbùsieiün io-J
iniorum'quptacumquehoraMiflæcclebrënturifpiuicre
dant ieiunium : quia cum non fitcorporàlîs, fed fpiritua-
lisefca,corporalisperëam nonfoluiturabftinennaj.Sed
nec obferüandû eft qiiodin quibufdam àpocryphorum;’
monumentisdecernitur,heçfcilicetcomniùniscibusaç-
cipiatur,dónec fumpta fecramentaperfédigerantUr,ne
vel cómixdone al terius cibi cörrüm parftu r.‘N eqù ee ai m'
Dominus in coena poftefum agni PafehalisJIacrânientja'
colpofis fui dediffet difcipplis : fj e^piboruih cpiiimu-
niumadmixtipné corruptionem vidiffet fuis açcidetefa-'
cramentis, quamuis -Eccfefia not) hoeimitabilèin i^b "
décernât certis de caiifis, fed prorfusalijs. Dignumém ir
erat, vt ipfemediatörPei & h o m i nu m, fi n is l e g% i n i tiu
gratiæ, poft efum agni Pafchalïs , póft. cpmpletioèiém legis
veteris, nouofâcramentô, nou.u.aï gratiæ ceftainen-
tum inftitueretâd:yefperata^ vtvrrurnqjhoc infîhé mun-
dife àgere declararet. Dignum nihilomihus vtEcclefia i
cuitalisofficij caüfanbn f uppetit,yt óöftvmbram verita-
tem inftituatjCalemordirienvi n GhriKo non imitetur,de-
ëernens ob reuerentiam tânti'facramemi, , vt îeiunocor-
porè dum fobrietasviget, carnis fèruo/ tjüiefcit',.animus
adintelligendumferetiioreft, cibo fp i ri tuai i Jho mô i nt e -
tio rpr i us re ficia tut: quatèdus ipfequi iii nobis pcæe'mi-
bet, coeleftis cibi fo r ci tu din e ,r ó b 6 r a t iis fifcilius regat corpus
fibifubie.iftum, nead/upeifluâ velnidâia reiaxetufi,
yndeAùguftinusadlanuariurhiPlaeuitfpidtuiranéto;'
vt in hon.prem tanti fàcranxenti ,'iri os Chriftianipuus
Dominiéum corpus in traie t, quam cæreri cibi: Neque
enim quia* prius-cibosdedit Dominus, ptoprereaptanf^
autcoenati fratresa.dillud facrameûtum acctpienäü e o i^
uen.ire debent :aut ficut faciebanc quos Apoliolus ai g u it,
& emcn.dat,menfisluisiftamifcére. Sedert! qiiis (pin tu a- '
liter rcteètus,obeandc facramenti reuerentiam aliquan- !
Deo com
Äöttcndä
quatfcirCfl
non pof-
fùmùs. " ■
K S
SolUtib;.'
MinbiliV
(Deus in'
Ifayramen
tis'flfis.-J:‘
;Ha!cconèam
b'çre&:
icfiarchä.
Anguß. :r,
eapf6 .% ? ■
(fain eft humiliandus: quia^curn â corporibus,quibus ' diii ieiuneti v t hfifpiu ftfip Chrifto fobriahilaritate conr
naturalijer infunt, fine ftercore deficiaur, quoniodo quæ dele€tecirc,bonunieft: quamuis ablatäömn i.(ufpieione
dc^.cient«usfubftafi,tijsftiisin f|'cia:mêçb G^rifHJm'hftbi^. ftercoiisjicutante cibum,-fic&; poft,inpeiiculo vicæcon7
liier referuantur ,'defectu fuo in dignicaté feedfüs naturæ fti tu tisdati concedarur h.hecelTê éft.:,
'^'Biblfcth.Vet.pair.Tom.à ’. ' P | , 1 1 — O b- v v m