\ A
Confolatio chriflii ad Virginem,
ClmumeLdifi0mmfupereumMoce&,xdàc^oamm.
av iitu tibusvttnnrum.conttivvitiavnciiqsmanitam.tt
hocperprop»m«»laar|mtMAoceft,pèrfcriptum,niteii-
re se lo q u cn tiiS ip iîiaw ÿ .h o c c ftfa e iam w m sliis« ''» -
plooa iBin.vtpcr cam advitam mgrediam.or. Çowp'^a-
m m illu iiM it led rm , id e ft , otnafeo earn, fpmtualibus
Blits.
VirginUpromifsid.
qui fingulis annis hirmoniam in caslonodte nâtiuitatis
eiusaudiuit : qui cum mj,rarc_tur,quod alio tempore hoo
non àudiret, cæpit Deum rogare qu o ifign ificaret.Gu i
Angell D omini apparuerunc , , qui c i talia retulerum:
Viroo perpétua q uæD eû g en uit, hac rio^le genitafuir.
Q im d licet ab homihibus igrioretur-jàb Ahgclis imeælis
; “célébré habétur. Q u a reuelacione diiuvlgata,eius natiui-
tatis celebratib ab Eccfôfîa eft inftituta.,Guraurem mos
inoleuir, quod flo re s -h c çb a e in eiusfcftiuitatcçonfe-
crantur, ob duas caufas fieri cornprobatur. Vna q flo-
rifiùspiiisftftiuitas dècoratur,quia ea die de ea cantatur.
Circuridàbanteamfloresrofarum<tiafonualliuin.Vef t(>(as |
martyres : per lilia intelligimus virgines : per ah os flores
vçl hejbas famStos qupfqi-in boniràre olentes. Beata aut
DeLpenitrixvirgp §2 marry r^iic. Quampis ergo mult uni
,, âtap et is omnibus, tamen à virgi nimbus 6ç martÿnbus cre-
ditur glpçiflcari fpecialius*Ajlia caufa cflfv xq uia iure o-
mnes rruâtus npui ante gqftum deber<nt b en edic i, &
h o ev ix in monàfteriisoblèruatur; ftatuitEccleiîavtine-
ius/eftiuitatc ptimitiæfrugum à facerdotibus benedicc-
rentuc;. Gur autem eo die proceffio fiac,duae caufle nobis
infinuaut. :ÿ n a , quia (apAiffimum çius corpus vel ilia
cura proceilione Apoftolorum & aliorum Ghriftidilci-
pulprunî %d Eumulandum pbrtabatpr. A ltéra, quia eius
beatilflmus (puitus An.gelis 'cum filio Dei proccdenci-
bus ad cceleftia,Ferebatur. Cuius eorpps poftea refufcita-
tum,& in (uperna glorià etedicur collocarnm. r
El Go ero minus eia» viram mcam imicabuntut erunt
inexpuenabilesà ïiù isi^ p fcM tu a ta rr a .jd e ftip e t
mea exempla erupt turf in boni?. Ex "
«aafipacewKperieiK.hoceft.extemporeqttoeumpreçibus
p ro e isp la ta u i,& eis pacem & gratiam eins impettaip.
h & id e o contigit quia vm u /a> pacÿ(oylcd.Chtiitq,qi;>
vera viris .voluic in me gerroinqri.bearoriimpropagq.i”
M u u u hd a pm ksM utt, in m e a g e n t c .q u a r g e o q ith u im -
les/cil.Apoftob?.TraÆ&eawtaftîd'to.i' i e% cob’ iblcP"'
d a ù it h an c g en tem A p p fto lis .d icp n sp J a n o g * f » ’u
a h m n . f i i itt ad nuts domusr/faei. S iu e me v in e am lu pm
t ra d id it c u fto d ib p siéum p e n d e q ï in c rü e c d ix it : ■ & « » -
fer tua. q u ia .Se ali) A p o f to l i îm p en d e ru n t el peceftAtia,,
r t rM t& p h B t à m m U t t r g um , h o c ç ft,q u ita M e w .
omnia qUæhaber d it m fruïtum huius vine* Chnftum
lucrifaciat.
. p Çhrijltuadfldetes.
T Tinea meacoram meeft. H o c c ft , mater mçain gloria V meaMilletuipacifichïàeti. , multi ecunt pal mites de
me v ite , perEdem.pullQlantes, & te in cammonià imitantes
, & ob hoc vicam hærèdjtabuntinpacel*tantes.
; manum imperium fubiugauerat libi vniuerfom mpndü,
vndee.ciamtoluebaturRoinaniscen'Iusab omnibus gen-
tfb u s .Q ^ cum.yeniflent,ciui.tatepi puteluminaribus lu-
ftrabant ab honorfim fuGrum'deorum,imodæmonum)
quod fibiorbem fubdiderint, vtputabât.Gur aütem hoc
in Februarip', rn quo frgnum efraquati) »fççerunt jvhæc
caufa  t i t it lignum aqüàrij oppofitum e.ft. flgno lepnis.
Sexettnim ligna, fe x a 11 i s ( u n t o p p o lu a, d i c e b a n r Philo-
] foplii aniriias ab æternô conditas •& fn comparibus.ftelhs
coUocajas. Quae cum ab afto p rofpicer e.n t c or p ufcu 1 a in
matribüs procre^ri, cupcrenç,jn Ç°rpprari ,& hoc deflde-:
rioacæleftibusjabi.
duasianuas c(Te c éel i .• Vn ai n n o ça ncri pe r quâraani-
, mæ exilent : alteram in hgno capricomi, per qu.am redirent.
Et ducentiargentei his,qui fruttus eiuscuflodiunt,id eft, d^pli-
eem mercedëm hàhe,bunt,qui me ftu& um v it* P « bona
opera feruabunr. Qu* habitasjn /wr#, id eft.iamo mater
ab v troqj colêris : amici aufcultant,ideft, quiqveledtitei-
mitantes mïhi èbediunt..nünç Tac me vocern tuatnaudtre,
id ïft,q u id amplius defideres ionotefce.'
Sequitur fupplicatio Virgtnïs pro feparàtione iufio~
fumareprobisj ,
QVi in hàc vita inter'bono$,& maloslatuifti, iaima
malisja^e dilecle mi, &. afsïmilaré câpre*, quæ bonas
fie per ©nines planeras l^berent^r , atq^ talimodo incor-
poi;arentur. Eoftea autem corpus ëxuerenfpcr regnum
* Plutpnis*fciliçetîfenlbro(um, qui etiam P luto çodem
ménfe colebarur , reuerti idebfrent & ficjad aquarium
pe;uehientes,pnftinamdi'gnifaiemrcciperenc,&per capucàrnunrçomparem
herbas difcernitamalisucain iu.dicio tuofegrçgiprepro-
bos ab çledkis. Hin««/fl^«rtt(ir«>»affimdare-vqui fo le tin
vmbra requiefcere. Iça^trânTiens à palei&reqiitefce in
grânis.Ethoc/àyer montes 4row4fHW) hoce ft,fupe rakicu-,
dinem Angelo.rum,intêr eps.qui flint montes & atomâ-
ta,quia tuexiftis iriOmnibus omnia,altimèriti,odoriferi
præmij. Hæc dç CanticisTintdidfca.^ . .
Nu n c ppBca ad honorevl^ini^-iuàrfupérâaHÇiçn-
da-Sed cumi fcrïtitutn fit.NoneJlfpecipja laus in ore peccatoris,
non præfump polliitis labiis laudare matrem cooditoris.
Deniq1, quanta laude digna.fit,ip(c iaîifftificator 6c
'tatisaimatôr'prQbauit vqui^âproprio'habitudignâiudica
y it.Q u içum àvirgine magis nafci elegerit, caufaiam
oninibüspàtuit,quia ficut niors perfoemmam virginem
intr'auitfitavita per foeminamvirginem jntrare debuit.
EtaliâGaufa erat.
C^ia'fùorràodisfacit Dèusltomiries,de terra;vt Adamj
■ $ “d e lb lo virô v t E.üam :de viro & feemiria v t nos:delola
haemtentione fprnma,vt tranfitus eis poftmodum lijci-
d.us Concede fétu r per l.oça tenpbrpîà. Hæc quidetn illi a-
gebant ex.erroçé de cep ri. Æ .
/■ ^ïos autem gerünas fptruualiter diuino nütuinfticuti.
Chrffti impèrio torus mundus.fubiieitur y vn d e& a b o-
mnibusdiuihiferuitij cenfus;foluitur. Incandèlà y ia co -
lidérantur,lumen, ecra, lichnus. Lumén lucer,cerali-
q ü e fc it, lichnus. ardendo euanefeir : quæ Significant
Chriftum. Lumen cft eius Diui.nitas.yt^jpte dixit iflgofum
lux nuiniü. Ce ta ’cft eius humariitas, vt item dixi tiïaHus
fum tanquam fera Itifuefcgnsi . Iich'nu.s«eft.<Mus mprtalitas,
quæ igné pafli onïs e ft çpnfiimpta, quia flb e Simeon in
CKiifto i’ntellexit , ideo eum p.ortando. in manibus exilions:
foeminaChriftum,quod (ibireferuauit pn-uilcgium. Cur*
autem coelos àteendëns non earn fecum fumplêrit, fed
earn h je in terris ad.exemplüm, fidelinm duos annosreliauit
Q^dautem E^ clefiacande las ine iu s fe ftiu itatemanibusigçftare
Et cum animie de can cr.o exeuntes ad leonem perùenirenqibi
defcender.e contra.aquarium incipeiènt.Ec
ftell^m iittraTent.PQrtabant ergo
dixit : Lumén ai.reuclationm gmïïi &glpriam pltbit
tu* lfrahelf O b hanc fîgnificatiônem .portaT Ecclefia ilia
die lûmfert in minibus , vt cum qiîinq; virginibusiper
qûinq^ fenfus açcenfis virfutum lampadibus poft mortem
carnlsmereâtur régna tenebrofa euadere,&-per ftel-
lam clârifliinarmDbi genitricem Mariam in hrmine pâtre,
t- 1_ .1 n. ‘ ; A « ..îr> »inn I .1 11 n A I r- ïvi'îl f P.
hîeccaiifa eft,’Vtèius àbfchtia.dolore v t aürumin « g p . ~~" ........T j-i 1 V™,rô
igné examinarecur', S^eicèllqnnérpoftéa Angelis praEfi- luuienChriftûm videre.yoaulsergqflaudibus celebrate
eSirurtfecoelietixm rtouopudibeilfilate<êere«t,<fiim regmnm e ïlq rum , v t » 6 prqnobisKigttet interpeller
c t à id èiuès fuk regime d S matri frltipè; bcîürrereut. iiliuin re^em Angelorum | v t poil M M m.femm#
Wu lu smriu u aso limnonagebatur.k ifd im nitu s reu e la tl .. peregrmationemeumiplaregnetisin'
■ /> fe cula , Amen. .
' i f i f f
I T EMVINC I PI T
A L I A E X P O S I T IO# I N X C A
t i c a C a n t i -
1N C 1 P I T P R O L O G V S SEJ^VEN-
tit operis.
I nis,ideft,perfeptem dona Spiritus fandti. Malleusnon
audicurim,' quia d olor 6c mors non eric lbi.
mJEc caula eft curlibri (acr* autoritatis
f n on manifefte , fed quafi per inuolu-
crum fine confcripci: Cum (ponfusfpd-
Cx a^nulum vel quodlibet munufeu-
lum miferit, lintheo in u o lu it, poftea
figillat.Qui figillacex parte cernit,por-
titorem videre non licet: ipfa vero cum
acceperit euoluit, rcfigillat i & videt quid miflum fuerit.
Sponfus Chriftus mifltiponfiefux Ecclefiaeannulum,id
eft,lacramfcripturam,& inuoluit lintheo,id eft, carnalt-
busobferuantiis. P ro p h e ts feribentes figillauerunt lic-
teram,qui ex parte in (pititu futura viderunt:Iudsivero
portitocesomninonan. viderunt.
Sponiajideft, EcclcfiaaccipiensperclauemDauid,id
eft,Chriftum,refigillauitjcarnalcs obferuantias quafi
lintheum remouit.
Aurum quod latuit,ide ft ,fpiritualem intelligentiam
vidit.Domin us demonftrauit Moyfi in monte iccum po-
fito Chnftum in carnandum ,& fucurum Ecclelia; ftatum
&ip(aminduo,ideft,incontemplatiuos & a£tiuos diui-
dendum. Et iufiit fub hacfig'uraarcam de lignis & deau-
ro fie ri, atq; tabernaculum de auro & argento & azre:
h yacintho, purpura, cocco, by flo ,piliscaprarumconfici.
Area de aurb 6c de lignis fa£la,cft Chriftus de diuinita-
te 6c humanitace cxiftens.
■ ’ Tabernaculum cft Ecclcfia, Aurum iapientes v t Apo-
ftoli.
Argentum eloquentes v t expofitores. •
i t s Do&ores.
Hyacinthus casleftia contemplantes.
Purpura martyres. •’1
Coccus in diledlione Dei ardentes.
Byflus confeflores vel virgines.Pili caprarum poeni-
tentes
In tabernaculo erat quo d diGitur (andta tin quibus fa-
cerdotes miniftrabant: & erat qudfl dicebatur fandla
fam5torum,in q uod areapdnebatur.Quod dicitu r (an Aa
funt aeiiui,,in quibus dodtores laboranc; quod vero (an-
dtafandtorum, func contemplaciui, in quibus Chriftus
habitat.
Q u o d tabernaculumin domum conueVtitur,cum Ec-
clefiadehoccarccreaflumpta,in ejelefti palatio colloCa-
bicur.Cuiusdomus futurum ftatum przuidens Salomo.
conftruxit feptem annis domum Domini Ierofolymis.
de lapidibus quadratis,de lignis cedcinis,de auro purifli-
mo.In cuius conftrudtione malleus nee fecuris audieba-
tur.S
alomoh eft Chriftus.Templum in leru(alem,eft col-
ledtio iuftorum ,in fupernis zdificatioeft in cxli$ colla-
tio.T
res ordines fu n tin Eeclefia:Noe,Iob, Daniel. Noe
dodtorcs, lo b coniugati, Daniel concfemplatiui.
lgiturlapides quadranguli Sunt homines coniugati,in
quatuor virtu tibusquadra ti; in Prudentia,inFortitudi-
ne,in luftitiaiinlT emperantia.Prudentia efti in diuinis 6c
humanis peritum exiftere & pcouidum.Fortitudoeft,
nec minis nec prjemiis de bono ad malum fledti. Iuftitia
eft,Deofua,hominibusfiiareddere»Temperanfiaeftin
his omnibus niodis nonexcedere,&impetuscamisre-
frenare.Ligna cedrina flint dodtores,quorum opera-funt
imputfibilia, 6c redolent in virtutibus. Aqrum funtcon-
templatiui, qui mundo cotde fulgent coram Deo. His
yiuis lapidibus conftruitur domusf'in ctelis feptem an
Salomon ergo de tabernaculo foederis, id eft,lie braj-
fenti lla tuE c c le fia i& d c templo Domini, id eft,de furu-
ro ftacueiusmateriam fumens, confcripfit hucclibrum,
quiintitulatur Cantica Canrico rum,id e ft, excellenso-
mnia Cantica. In quo deferipfit dcfponfiicionem Eccle-
Cix perincarnationem Chriftij^ccuftodiam eius,qua hie
apud Babylonem dparanymphis cUftodit,ur,6c vltimam
copula ti o n em ,qua aflumicur in cxlum.
Huius libri auror eft Spiritus Sanctus. Scripror veto Salomon.
Materia eius eft (ponfus,&Sponfa, id eft, C hriftus
6c Ecclefia: quatti diuidit in amicos & arnicas, id eft,
incontcmplatiuos&adtiuos. Intentioeius eftanimam
iam amorc Dei perfedfcam fadtam Coniungere Deo. Fi-
nalis caufa & vtilitas eftperledto librb fcii'cD eu ,& prb -
ximum diligerc. Series autem circa quam Stylus verfatur'
taliseft:FrliusregisIcruSalem deSponfauitfibifiliamre-
gis Babylonisper internuncibs:illa tandemlaftiditafle-
legationibus relpondit: Ipfe Dominus vefter veniat 6c
loquatur m ihi, quodfibi placeat. Ille venies (ubarrhau it
eam.commendans eamamicis 6c amicabus »abiitpararb
nuptias. Denuo reuerfus cum ingenti exercitu , duxit
fponfam a Babylone in lerufalem ciuitateni fuam: ill os
quieam male tradtauerunt,trufitin carcetem; qui hone-
fte,inuitauit(ecumad nuptias, & re gn i fecit h^redes. le rufalem
eft regnum c^elorum: R e x huius ciuitaris Deus:
Filius eius ChriftusJnrernuncij prophet*: Babyloniaii-
fte mu pdus:Rex huius ciuitatis Diab olu s: Filia‘eius gen-
tilitas: Aduentus fpöfi Chrifti incarnatio; Arrha fanguis
ipfius.Amic* Spirituales, vt Epifcopi: Amic«feculares,
vt reges 6c principes.Sponfiabceflus,eft Chrifti alcenfus.
Redicus eius, eft diesiudiejj: exercitus,ordinesvAngelb-
rum.Male trad:ances,h*r?tici 6c^ maliCätholici. Career
infernus', honefte tradtantes Sunt boni Cacbobci: N u -
pci*,dulcedo regni csleftis fine fine.
Explicit Prologus.
TRibus nominibus nuncupatus eft Salomon; & Secundum
vnumquodq; vnum edidit volumen, vi-
delicet:Parabolas,(ècundühoceftydida,ideft,diledtus,
illos rudes 6c ftultos inftruit, & fic abillisprius incipic
diiigi.Ecclefiaften autem lecundum hoc,quod eft Eccle-
fiaftes,id e ft, concionacor, quibus illo s , qubsin prouer-
biis bonos mores habere docuic concionauit; vc feien-
tes res mundanas efle rranfitorias , eas fpernerent. Secundum
hoc quod eft Salomon, id eft, pacificus,Cantica
Canticorum. quæ Græcè a<rua chrpxrm, Hebraicc Sir
hajirim, Latine autem Cantica Canticorum dicuncur : quibus
iam ibftrudtis oftendit Deum verbo 6c opere defi-
derare. Ideoque in Prouerbiis Ethicus, id e ft, de mori-
bus tradlans: in Ecclefiafte P hy ficu s ,id ç f t , de nacurà
rerum : in Canticis T heologicu s , id eft ,.Sermocinan$
de diuinis dicitur : quia quæ -huic rea liter, Salomon!
vero Ipiricualiter conuenire deputamus. JLpie emm tu-
dibus in prouerbiis locutus e ft, ipfepræcipuè diledtus;
de quo didtum eft ; Hie ettfilius meus dileélus m quo mthi
complacui. Ipfe quoque concionator ; qui cos fperr^ré
rranfitoria, & tendere ad cæleftia docuic. Ipie
pacificus , qui deftrudto pallets
fecit vtraque v -
num.
In pro