QVaefttfta qtu afcendit dedefertodelicijs affluent, innixa
fupadileßu?nfuum? : . , .n .
Seilic^fideJiTynago:g.apoft p.erfecuciopemandchrjfti
inpacequiefcenm*nfoldtudo»mfidelium capiteandchrifto
ablaro, & vefocapice Chriüoxeceptö É p e f prædica-
tores Chriftó coniuiàgehda adEçelefiam dueitur, atqpe
a cunéïisfidelibus hoc tiipudiolaudisexcipitur1 : QuAeft
ißä qua afcendit de deferto lfooc efti'quäm g lodofä, ßC quan-
ta 1 a u d e, d i gn a eil i ftä, qUædë?defeiJt6 infidelitaris afcendit
per gVadhs virttttümad Chrifturn , prias varijs mundi
nuncfpidfaHbus deli'cijs fcdpturæ, vel
operibus iuttorum afllu'efisVnoh’in feconfidens,, fed innixa
fuper dileélum fuum , id eft ^fpem totamfoeoponens.,
dquo fctlo eft ómnis falus, vc fcdbitut :N on eft aliud no men
datum fab càb, in qttb oporteat faluan. Similitudo eft ab il-
lo populo , qmeduóüïs déÆgypeô1, de illo deferto per
Ieftim Naue ad'fenam' repromrQfonisafcendit, delicijs
lègàliùmobfefoattonum&tabefcoaeuli .myfteriorum af-
fluens, innixus fupei* Moyfen dtfoâaimfauih : Et figni-
îfîcat populuiTf'qùi dé infidelicatéad Ecclefiam, ôemiin-
do^dæcernam gloria ra per IefumChnttumä-fcendit de-
licijs rcripturarunTaffluoenyyiri fol® duce foo‘ Ghrifto co n -
fidens. Noua lponfa ad regem ingreflà his verbis ab eo
eft foféepta. Sequitur.
S Wb arbore malo ßtfcitaui te. 1
X)ei ccèauit. In imagine trinitas , inTîmilitüdihe hot^tur
æquaÜtas j imaginera' Chtifti i n- corde Tfoo format».cjtri
eumparrifkqualetti cogitât. H üiçTu'am imagiriem impri-
-mit, qui humanain'naturamdeitati v^nitam credit; Sigüa-
culutn 'Chrijli foperbracbiumfuumponit -, qui eXemplum<operationiS
Chriftj hbi ad imitandum p r o p o n i t& in"fon-
â i ta t e& iliftitia viuendo ad fi m i 1 it u dfoe m D e ile eotn -
ponrt. EtqiiæfoncojItraChriiU ,*quæ fpon fo fu n t im i-
tandarfcilicet quod'inimicosin tanturadilexir^rpro im-
pijs moreretnr. Et hocideO , quia fortisejl vt morsdtlcctio :
duraficutinfernusamulatio. quOd eftdicere:-Sicut mors o-
mnesfortesvincit, & ideo fortloromnibus exiftittitadi.
le â iè fonio r eft omnibus^ qiue me fortiflintum v ic it, &
me cauftàtui ad mortem coegiti: Et fient infernus duriox
eft omnibus duris., & id eo in frangibilis.'ita æmulatio, id
e ft, inuidia mea, eftinfoperabiliM qu a inttidebam diabolo.
quad te fponfam meam pouedit ,• & crudeli morte
afteoitv: quiainrantum te d i le x i, quod te morte mea redemi.
vÊt ideo iuftum eft vt me intantum diligâs j vcnie i-
mitando,mortem pro me fobeas. Et ft d ileélionem ha-
büeris,promemortemfobirepoteris : qu ialampadesttus,
chari tat is lampades Çunt ignis atque flammarum. Lampades
font ya la lucis , & inteliiguntur fpirituàles vafa chaiita-
tis v quiintus ardent dileà ione , foris lucent operatio-
ne.Lampades ignis font jquiafibi ardent : lampadesfiam-
marum, quiaproxîmis lucent: tales tormenta & mortem
carnis coptemnünt, quia æternam vicam diligunt. Aqua
mult a non potuetunt exttnguere cbaritatem , neefluminaebruent
L ; Quafi diceret : Benequidem fecîfH ; quod ad me . - B .
venifti/qü ià -te moctuafn fofoicatti : me caput ubi ira- | eam. H o c e f t, nccblandinæ.necmmoe^ecperiecuuo-
pofui.Quodautem dich, fub arboremalofufatautteM to - ! nes, necterrores vrneuntamantem qum rmpleatmeam
tuégemTs huraanum refpictt, quod, fob arbore præua- ! voluntatemi s .quippe d iligittne, ideo fermonem raeum
ricationismorruam f fubaibore cracis-per Ghtiftum eft fernabir: boceft, meumpraceptumvtdtligattstnutcem , ficut dt-
ruTcitarum. I b i fcilicetfubarbore raaiediâiobis wrrwpw text pw.Sim.lnudoeftderaagnoinecnd.o,quodnecplu-
eft mater tua, ibi violât a eft genitrix tua. ' ' *§ juiæ/necfluminapofllintextrnguere.Peraquasblandi-
Mater humani geherishumana nature, quæantepec- ciæ: perfluminaaccipiunturtenrationes , q u * non pol--
catameratincorruptibilis.impaiSbilis, ira mortal is: per font de bono ad malum fledere fpjricales. Drleétioeft
fallaciam autera diaboUcorrupta, fa d a eftpa ffib il»& preeiofior omnibus rebus, quia.
mPorrogenitrixeiuseratEoamatetomnium, quæerat' O I dederit homo omnent fubßaiitiam domusfuapro dïleftme,
antepeccatunainuiolata : qura ne£fconcupifcentia , nec cJquafinihildefpieieteam. • >; ^
fordibus polluta ; quæferpeodna ftiaùôneviolata, mox i H o c eft:Si quisrationevtensomnemiubftantiam iuam
concupilöentijeÄefötdiferfs&doforibus eft fobada i fed dederit in(âbos.paupe1:um;&: feiplüm tradiderip ad mar-
Chriftus Gômiptæ marri inoorruptionem reddidit .d u r a tyrium abfque d iledione,vt mereatur Peum , qui eft di-
humanàmnaturàmin foiperfonaindorruptibifemrefur- -fodip, habere : quail nihil dedent ; deipieietenim oim-
aens à morre fecir. Genitricem violatam reparauit,dura ! niaquæ dédit r nifi ipiam dileârionem habuetu. H o c to -
vnginem genitricera fuaminuiolatanf feruauit. Diciter-;' tum ideodicitur, v t il lponfa veliflpon (o côiu ngi, qùam
go :, Sttbarboremabfufcttauite , quafi vniuerAtari humani maxime eum in d ileâ ione imitetur qmaqutMtgntn Deo
generisdicat : Süb arbore crueiste morte roea fufcitaui manet, & qui non riihgitin morte m ane> Hæc quafi hide
morte perpétua,quæmortuaefas lub arbore maledi- ftorice font aferipra mandragora: poflunt etiam allegoriéhoms
:?vbi corrupta eftà diabolo mater tua humana na- ce adaptari fynagogjç conuerfæ.^ PoftquamSunamitis de
cura, quando ornatum foum fcilicer obedientiam abie-j fomno euigilauir, multis fibi ad iu n â is ,regio cultuadre-
çît cura-d ein ter di Cto porno -comédie ; & ideo damnata, : gem venir ; eu i innixa âd thronum regni afcendit, quam
quia mox incorruptionis & immortalifatis honorem a- ] chorus filiaruntlerufalem hac laude excepit. - j
mi ht. Et ibi violata eftkferpentegenitrix r«<*Eua, quando
de paradifo pulfa honeftarem perdidit eoncipiendi, &
dolofem inuenir pariendi. Et quia te demortead vitam
fofcitaui :
P One me vtfignaculum fuper cor tuttm.
■ H o c e f t : Itaimaginemmei, tu iamici »imprime
memoti* tUîE, ficur fignaculum cerje impriroitur, vt ima-
goéXptimâtur : v tme ira diligas ficttc e go te d ile x i, qui
prcfte animàm meam pqfoi. Et pone me vtfignaculum fuper
brachiumtuum. Hoceftve'xemplumlmei (upet operafior
nemtuam, v titaopeferis, ficutego,- qui mimicosdile-
x i , Scpro irapijs mortuus fum. Per fignaculum quippe
imago: per corme me tis : per brachiumàccipitu^ôpepa-
tio^AntiquiînunüUsveliourmillis lapilios fcülptos por-
tab an t, quibus lifteras amicis miffâs fignabant , iûde
(îmilicudoiftacrabitur.- Sigilloeftimagodnfculptâ,qu®
ceræ impteflaimaginem reddit. Sigillum eft Chrifti hu-
m a n i ras, cui imagoinfcul pta, e ft C h ri fti diui n i tas': c era
vero humana anima , ad imaginem Dei-formata. Chri-
ftus quippe vt- feribitur, eft imago Detinuifibilti, quia patri
æquafo. Quam imaginera Deushomintômptefiïty qüan-
do inceriorem hominem ad imaginèm & limilitudinem
QVa eft tfta qua afcendit de defertodeliciis affluons, tnnixafu-
per dtUMm fuum i
Scilicet Ecclefiaegentium admirantes fynagogam nu-
per conucrfam, in tantum culmen virtutum aicendillè,
& vndiqueinfidelesfibi prædicando &c operando attra-
here,in laudemeius erumpunt, dicentes : guaeft ifia, id
eft,quam hüdab\\isc&i&u,xjuaafcendit devirtutein v.iriu-
tem ad Chriftum, de populo in cçcitate perfidiæ: de defer-
todeliciis (ctipturarum & virtu tum affluent, innixa fuptr.dile-
ctumfuian, id eft, ftabilicafoper Chriftum nunc d ileâum :
foufh. Velfopecdiledfcum metim cum ipia eilet excçca-
ta; nunc quoque dileétum fuum faiftiim,poftquam ab co
v tluna àioleeftilluminata.
Notandum quodiftalaus , Ou&eftfta,mine tertioeft
pofita; Primo quippe in-laude Ecclciiægenuumponitur:
Secundo laudi Eccltfiç poenirentiû aflcribitur:Tcrtio Ec-
clefiæde Iudæis Scgentib. comicitendæailignatiir j quia
omnes in eademftde trinitatis collaudantur.
■ Aliter quiaomnis mulcitudo fidelium à primo Abel
vfque ad vltimum eletftum vna Ecclefia dicitur,quætrib-
.emporibus mundiin fidem trimtatis colligitur : icilicet
ante legeth fob pàtriarchis : in lege fob prophetis : in Eu-
angelio fob apoftolis. H e quoque très laudes poflunt
rererri adtres Ecclefiae^iftinélionbs.Primaad illam, qu e
fubpatriarchis afcendit ad fidem trinitatis. Secundaad
illam,quæ fob.prophetis afcendit ad fidem trinitatîsiTer-
tia ad illam,quç fob apoftolis & eorüm fucceflbribus vfqj
ad finem mundi afcendit ad fidem trinitatis.
Sunamitem' autenj in folio r^ a li fedentem reX allo-
quitur,dicens.
S Vbarbore malofufcitaui te. P erh ocd atu rintè llig i, quod
fub arbore dormieric, & earn ibi excitauetit. In malo
notantur tria,icilicet frü&us odor,vmbra. Arbor mali,eft
cruxChrifti,cuiusftu<5tus eft Chriftus.-quieft otlorfua-
uitatis, &refrigerium ab æftu viciorumad vitam itinerâ-
tiam.SunamitisCubarboredormiuit, quando iÿnagoga de
arbore præuaricationis mortua iacuir. Hanc Chriftus fub
arbore mali ad vitam fufcitauit, quando fooruce, quæe-
rat lignum v ite pro ea mortem fubiuit: Dicir eigo:fub arbore
malo fufcitaui te, quafi coriuerfæ iy nagogæ dicat:Meri-
to diligendusfom à te, quia prior dilexi te , & morte-mea
redemi te in cruce- Ibicorrupta ell mater tua, feili ce t fub cru-
cefynagoga in inferno damnata , quæ clamauitdicens:
Sanguis eius fuper nos, & fuperfiliosnoftros. Ibi violata eft geni-
trix tua, videlicet lex nutrix tua, praeuaricata eft ^ quæ di-
cit ; Innocentem & iuftum ne interficias. V el genitrtx eft violata,
quando lex dé litera eft ad fpiritum mutata. Velg«M/râr,
videlicet Iudaica gens eft violata , quando ob vindi$am
crucis à T ito & Vefpafianoeft captiuata.Et quia teab hoc
malo eripui, 8c mini fjponiàm afliimpfi : Pone me yt ftgna-
culum fuper cor tuum, id eft,imaginèm meam imprime rae-
moriætuæ,vcfigillum ceræ, vtdiligas me ficut dilexi te.
Et pone me vt fignaculum fuper brachium tuum , id e ft , exem-
! plarmeæoperationisimprimetujeoperationi: vtfieuce-
I go per multa tormenta mortuus fum amorc rui: ita tu per
i varia tormenta moriaris ambre mei.Hoc fecit Ecclefia in
martyribus tempore perfecutionis. Quia for(ù eft vt mors di-
j leftio, hoc eft, ficut mors omnia vincic : ica dile&io omnia
vincit, quæ me caufa tui ad mortem coegit :Duravt infer-
»«î<ew«/4fis.Æmulatioaccipiturinbono&inmalo.Dici-
tur enim imitatio vel indignatio, id eft,inuidia. Emulari
enim eft bonds imitari j vel malisindignari vel meliori-
businuidere. De bono dicit apoftolis : Aemulamini, id eft,
imitamini, charifmata meliora. De malo autem : Àemulan-
turvosnonbene. E cde loieph feribitur: Aemulabatitureum
natura : & ibi violata eft genitrix eius, videlicerpropceipec-
catum paflîbilis fa â a eft caro Euæ. Quam Chriftus adr
hucfufcitabic, & incorruptibilem atque impaflibilemfaciet.
Ideo Chriftum ponit fuper cor fuum vt Jingnaculum,
quiaeiusdoiftrinam & vicam in corde ita fo rm a tq u a fi
eum femper præfentem vrdeat. toper brachiumjum po-
pitvtfignaculum ,, duraexemplum operum C'hrifti feniper
in fpicic ,& ea im itari cupit. In tali domine fortis eft vt mors
dileftio, quia ficut mors corpus interimic ,. 8c infenübile
réduit : itaveradileddoanimamconcupifcentijsmupdi
périrait, & ad cundta terrenadefideriainfenfibilem fa-
cit. Etin ea dura eft ficut.infer nus amulatio, quia ficut infer-
nus duriter quos abforbuerit tenet : ita anima fortiter
imicationem virtutum , quam ceperit , tenet, nec propter
aliqua dura mundi eam déferit. Hacanimacft iampas
chariratis, in quaardec ignis diuini amoris, & foris lucec
flamma boni operis. In hac anima aqua multa,id eft,multipliées
deleiftationes carnis , nonpoterun'texttnguere chart-
tatem: nequeflumina , id eft , tentationes obruencillam,
quin femper ardeat& luceat. Hæc d iled io talis eft : S;
dederit homo omnem fubftantiam domus ftiapro ddeftione, quafi
nihildefpicieteam. H o c eft fi omnia mu'ncli relinquar, nihil
ei prodeft , nifi ipfam charitatem, quæ D e v s eft,
habeac.
Vidèndum autem quid fit d iledio . Diled io ig itu reft,
magnaappeddo alicuius rejperfruendàè , quamquishâr)
bere cupit. Hæcdiuiditur in duo : iiïdiledionem videlicet
Dei dtproximi.
D iled io Dei eft omhia commoda &iUcommôda con-
temnere, caula perfruendi Deo. Hæc tribus verbis im-
pletur, vt diligamus Deumextota anima , ex tota ment
e , ex to tav irtu te,id eft,ex fon fu^ ex radone, exintel-
led u . Diledioptoximieftpriuata commodapoftpone-
re , gratia perfrueridiamico. Hæc per .duo præcepraim-
pletur , fcilicet ; Quodtibinon vis fierialijne feceris : & quod
vultisvtvobisfactant homines ,faciteeis /militer. Nemo vulc
damnum pad, neminifaciat. Omnis vultfibiin n.eceflj-
tate fubueniri.alijs in neceflitatefubueniat. Hoc totum
per illud impletur ‘. Déclina à malo, &facbohum. Proximo
damnum non inferre ; eft à malo declirtare : in neceffita-'
te proximofobuenireeft bonumfacere. Ideo lex fcripta
fuit in duabus tabulis , quia condnet in Ce duo præcepta
charicads. Timor eft au d or charicatis. Eft autem Timori
anxietas periclitandi. .Qui diuiditur in d u o , videlicet in
feruilem 8c filialem dmorem. Seruilis timor eft malup
deuitare, ne fupplitiüm luati Filialis Vero eft bonum fat
arns, id eft, inuidebantei.-Æmulatio ergo Ecclefiæ fuir, cere, ne offenfam patris inçurrat. Seruilis timor animam
uravtinfernusj quia ficut infernus eft infrangibilis: ita terebratvc ferrum acutum corium perforât. TimorfiJia-
imitadoEcclefiæ,quaimitataeftChriftidiledionem vel lisdiledionem animæ in d u c it, vtanimam Deoalliger
operadonemfuitinfuperabilis. Ho c id eo ], quia lampades j.ficutferalinumfilium in d u c it, v t corium colliget. Fer-
eius, lampades ignis atcfefiammamn: h o c e f t, habentes chad- rum durum eft feruilis timpr ; feta minus dura eft filialis
tatem incus vc ignis ardebant : foris lucebânc,vtflammæ, timor :linum lene eft d iled io . Ferrum & feta exeunt, li
operadone. Perignem quippe ardor : pewflammas àcci- nura intus permanet ; fic charitas dmores e xpeHit,&i
pitur fplendor. Laurentius, Stephanus, & alij eis fimiles, pfa intus permanet..
lampades, id e ft, vafo charitatisextiterant, in quibus i
gnis fpiritusiandi ardebar,&foris flam ma opejradonis lu-
cebat. ^^«.e»j«/r<eideft,blandidæ&deledadones mun-
da.nx non potuerunt in eis exttnguere charitatem, » ftumina
id eft, minæ 8c tribulationes obruentillam, vt eos à veritate
aliénant : quiaite% mors,ne% vita,ne<^aliqua creatura poterint
eosfeparare a chantate Cbnfti.
C l dederit homo omnemfubftatiam domusfuapro dileftione, qua-
Q/i nihil dejpiciet eam. . •
H o ceft cum omnifubftantia mundi non poteft diled
io comparaii : quia Deus charitas eft, quæ fola morte eft
mercanda, & fine fine tenenda.- Fidelis anima de deferto afcendit
, cum qialam vitam defodt,& ad fpiritalem conüér-
fàdonem pergradus virtutum afcendit. Hæc delicijs ajftuit,
cumfercirlis feripturarum deliciofe.pafcitur. Super dile-
ttum eft iw»ix4, quia foli amdri Chrifti eftinfita. Hmcfub
arbore mali Chriftus fufcitauit, dum momiam in péccàds
per fidem crucis viuificauic. ibi corrupta eft mater eius, feiji-
cet inpeccato concupifcendæmortalis/ada eft humana
Irem timor diuiditur in duo : Eftenim timor Dei & timor
fæculi. De Dei.timore feribitur : Timor Dominifanttus
permanens in ftculum faculi. De timoré autem fæculi dicitur:
Perfetta charitas foras mittit ttmorem. Timo rDe ie ft vehe-
ratio ipfius j qui habet duas fpecies : cum amatof
Dei timet fe vel aliquid de mandatis D e i neglexiflè ^ vel
nonad placitum Dei omnia impleuiflè. Timo r autem
fæculi habet quatuor fpecies , quæ fo n t , timor Vijitifis,;
,timorfragili.tads, dmormundanus , timor feruilis, vel
iudaicus. Timo r vilicatis e f t , cum quis malum perpétrât
nealijs vilis appareac, v erbig fa tia , cum quis homici-
dium vel adulterium facie, he homicidis vel adulteris vilis
fit: T imo r Fragilitatis eft , cum quis malum , fcilicet
honjicidia, rapinas, vel incendia perpétrât * ne à Domi-
nus fois remporalia.beneficia perdat.
Timo r mundanuSeft, cura quis maluru deuitat né
fuppliçium luac, vrpore, tcum qüis dquitat furcum, quia
rimer fufpendium y vel deuitat facrilegium , quia timet
crudfragium. Timorfèruilis veliudaieuseft, eum quiÿ
mandata lcgis façit , nelege damnetiir. Duæ foe-
ciés priores impellunt ad malum , duæ fèquentes retrahune