
■----------- “ : “ yllgcn, _' aJ ': y ] -
_ fV - ----- -■ ■ v.:----i - j - I ^ - i L ir i i^ r v - r f r S ^ n g h ö i tM ta ä c tC T , proyohipratecibivetitiÂdæ
S i l i l i i S i S S 6 P i - 5§ ^ n l l i r c ü s f e ô b l k  ^ t a ém è n g à i cW ÎM ÄqTuhtàti eiiisp-eïmSffarij ü B i ■§! ü ü B i l I
t e P i ftls d m .Ä I bóhis'Ccilicer,) ÇMianS-, &flMós
ca p r iiiÿ n s I Jm 'p la n Y a K c l'a a d i ip I t lin B -1
W Ë ^ m m Ê * W l * * * . ' - qt'n s , ■ ■ '• y .£ . * \ T f \ art - - . m a ïï6 tó t .c u . ^ . V . j tM M
phaiitaitlcuiTi, ^ J i y iû â êb it^ A -^ ß j*cafäw» qat.aip ältu .nleïfe-iiù^.-piJ*.
n o n K ic r e à ib illS itju ia om n ip o ten t P S . . • . ' i t j g t ; ï b t o âb o r ig in e n u irid i'plenä r r i lô b ed icqm m
VIque aa :mqrteinuciuaimu t ‘ >
hoc|uigulart fup1ifèrito,...... ... in ip M fohom n .,l..,n .int n ,t ,. .quo1 p io
mortem
pert u 1 i t/uper qmnia,v t d iduin eft,'exaltatus, dps patris
gratirereconciliatos 1 de ieruis d iabdlifacererfiliosDei:
h'^tlfiinfSacraroenrô-régederaR^i •& fpjrit» aàop$ic^'isj
filiorum corfidelium mud dans,illuminans & i'oboi'aps,
| | varijs chârifmatibus pfpansC jfr ’ rJ
S.om.%.
Pfalm. if.
riimmira caia iupa^ ^ u u u v u u « ^ . . v ' * v ^ . -
cus. Vcautem UcnafeerecurDeus, ilium deaut , nobis
profuitivt m u|das iiatusnosmundarec, potenter_natus
mhrmosrobpt.ti\ec.Suamcnimmundiuam5v c co n to ro^
täte illa fibi vniti plaGerpn^asiiioftran) eUe Volni t: ne vei o
contra Ivoftem (Willi mum noftra mficmita.ce defuerem
u s Ä n
ncomptior'eft nobis quam noftra, per fuaitt gi;atiam hbi .
deuptibreis ; <8c dam fortidfC,.\perUvamomntppfentiamv
Jöntr^hc^emTimUs|u^ri^^f 1 1e rü n i p ö^ n t^ n p p
tarnen oninipotentes c r^ri pptUinausper natiiram : je
modo dum omnipotens e itfoititudo noftra , qUafi omnipotentes
cfficimur pergrariam.Vp.de &Dpminus inE-
.« /ngelio : OmmapbftibiliAcndeHti. Siergq quiä nobiyo-
mniapolVibiiia flint,omnipotences e liiam ur : qqidDeo
adiucörenobis nocetffoftranifirmitas, q u $ & Ininniita-
ris äugetmeritum,8c virtutisiielurdetrimentam? Qu;
enim tbreicadinis rullicas amitterec; li in caulä (na contra
aliquem. potentem Rex ei patröqinaretur-vbi jpie non
polTet I V n d e& A p o ftoL $if)mpronobts quts convanos}
Itemin Pfalm. In piofdetemus virtumn , & ipfe ad minium
! deducetimmimnifttosfitcx^qixumxs^n^^^^^. i p g
fidite.quia eqovici munduni. Q u o d cur di;c,eret»ntii ill a lua
vi£tom,noftra eftet ; Vnde Auguftin. iivlermone deüa-
tali M arcvrum: Proprio filio ßio nonficpercit,fedpro nobisout-
nibustr adid.it iUam.OuotHodo non ctuim &ctun tllo owma nobts
-donauit | '^uandpiptümnöbisdonanif | c am lllonob isj
ömmä^dnaüit.Teriet | | fremitus mundi5cdi'dpnatus eft
a ro fcxm un d i| C^riituin iiqbis d o^ tum e fte gaudea-
mus^&ntjilosin hoofWuloinimieos tim'eamus. Qtite-
quid ergo potentiit feu nafeendo, reu lnhimos curando,
mortuos fufeitando , ipfe a mortuis reiurgendo , csipsl
afccndendo,mpnfl;radi^nobis:fecit: vead roborandam
infirmitätem noltiam £c laiiuem contcre.ndam pocens
erede^etar & eilet illacßon defperafet caro pecueni-l
rc,quo cavnem cognouctat aicendille. Vnde Augaftinus
iivteFfnonc vndecimöde yerbis Euangdij ;^erpenti? ad
ftutaperaicicsi vt laude Cb rifti te auertat a C hri iro, d o l
doie;prxdicat,quein,yitdperare non andct:e;Xaggerat ma-
>ije(lätem eins, vtllngalaremfaciät: |:ne t^tperes; t^Ie alt-
q'jid,quä«e'iaillorefurgente monlhatum'eil. . Excua ergo
hdem & dicenti, Chriftus foluspotuit, nos non ppf-
lumus,refponde,& dicjdeo Ghriltus potuit, quiäDens.
R e ip o n d e b it i lföV t iq d e q y ia p c i^ il^ c d em r jE tq u ia
Deus,quiaüömnipotens, cur deipeiabo quodpoterit ^
iQme,qdoddemoufttauitinfeproptefme?Reaetaenim
qaia,vtattEfaiasJ^7e/«ano-i^/iöi'i> , & films datnscft nobis,
g c cum ilio,ytdiduni eft , omnia., _qui‘cquid in nomine
■ ge Hit proprer nbs fecit,quum ipfe habens Qmnia^nobis
datuse(ret,inipfotamabdndantidönq,nihil ad
pertidensupbis deelfetdedetiamiqKacyita^ vtait.App-
ftolus , Deus'ömdiain omnibi^e(ret. ;Ytigitur nocpa
tenter hobis conftaret,ne vllacenus de, fua dilnderemas.
dodlriniSjexempliSjSacramcntiSjpiomillibnib.us,
berieficijs,dile&ionem fuara hobis commeudans, & d p -
ftracxcitanSjfragiiitate.mqiieroborans , pietatis afteolu
Ç A P V T I I L
.A f ) vitimum etiàm ppaliquidin i^fonobisalfenuml
Qucjl
videarurautarduum,ita vere & peffeOre com mu-1
nicauitnobisleipfum,vtvifibiliteretiam corporis.’^ fm-
ouinis fufmirificoSacramento', Écclefiam fibt.vniens.&
epneorporans tanta gratia infignirer,ip{c caput e'ius,'&i-
pfaelTct corpus fuum,non nomme tenus tantum, $çd m
veritatc fui côrporis,verè fibi concorporatupi :w.y|in jllo
nulhus gratis nobis effet diubrtium,cü qdô noÿfofi,datée
tamvnicæ v n iw’ti s Sacipqt en turn certumque eflet iioc
pâéto nos cdmipfo penpfum ,in vitaæterdâ 1 limilcm di-
gnitatisobtmere gloria m., il cum îp iope i tpium,uïha évita
fi miiem innocepti* ieruare voluerimusgratiam:maxi-
L me cum ipfe moriturus , Tub ipfius facrofan^ï fàngu|nis
îoinpiio teftamenip,cüi,yç ait ÀpoifqluS, fupçrpjrdijgari
aut mutari ncfaseit,vitæ tececnæpadtum uobis aifignaue-
n r ,& ip fedm o i mis rcfnigendo^n fecapite no fhq , quo-
modo corpus f l um glorificaredcbetct oftéderft.^ Non e-
pp i meifét nrifèricordig Dci>& iuftitiæ epndignumTips
cepdÎTrec à regnifui epnfortio , qiHbus.wm^ïd.i|à;®:er
vntri dignatur'in mundi e xilio , çifqûe honoris viçïiîîtu-
fdinem nonfependeret i.nnaaniffAa \Mfione ftiÆ maiefta-
dS ', àquibus digiiè fufceptus:'&adoratusefi; m oèCulns I
18c peregrinis ■ làcrâmen^orum fubrutn figims. ■ Q^omo- Ido etiamiblfierccdmerfum quod hicfâdtiim eft vnum j j
Vndè Hilàriusinlib£o.oftauo de Trinitate : ; S f ÿèrè^fer- ;
I bum çaro fa^um e ft,& vèrè nos verbum.car.ne.m faéïum.
cïboy^ninicofumitrius | qùomodù non narüralitsr in |
npbis manere exiftimandus eit qui & naturani carjiis
nbftiæiam?infèpatabilemfibidvomo'nalusaflpmpfit|;&
naturain carnis iuæ ad natüraïra1 æternitatis Ti^daCra-
mento npbis cbmmunicandÿ carnisadmifcuir? Içaenini
omnesvn.um fumüsrquia in Ghriftofpacer
in nobisydûminhisnoseflcfatiunc.Siergonosyercfub
myftedocarnem corporis fui furriimus,& per hoc vi|um
erimj.is,quiapaterin e o e ft,& illeinnobisïi nacuràlistpet
lècrfincncum ptoprietas,perfedtæfivcramentum d fnjr
taris. Jdédque fan ëti câpu c E Ccle'S* C h ri ft inn ^ E ccle-
fiam membra yelCorpus-Chiilii.dixerunt, ip(.atn.qùe gum
ipfo eapitc.fuàrÇhriiluraï Vnde Augatlfnus in hbeide
Tnnit^iêiSicuiçorptu vntCm habet W‘l~
^ 3ica & Chriftus.Npn dixj.t:i'ra & C hiifti.fedifa & C h 1'*'
^ftus : pftendensChriftum reétè appellari ctiam vniüer-
(uu m ,h oc eft, ^cap.u | c,um cor pore mo,quod eft Eceleüa.
Et mulris fçripturaidm locis inuenimus Chriftdm e^iâni
hpc modo appellari,vt cum oinnibus membris iii telnga-
tür,quib iis di&um eft: Vos eft is corpUiChrifti tir membra W
ttràexcicansjfragflitatçmqlietobpratïs , ' î ' fl T . 1 T - -,v
{e nobis pai;terti ¥<icari & .. île vblim, qu^cnnqud tin o- Inp« air: In c o ç p p efto C to f tn % , R ( p g
mine fuLêtai'cmusttdafntumprQmUit : M «‘ . r ?
nalirer ^mïtcfabiliterfètui eumns hQ« s Apoftolus f W N * - B
auEem Deipatrisnoftri, cadem natnta quapMietamps J .ÿ iit.,: v Xummu l n f umm. p § a am c nWm p.etan>,
,n n in, noliu.h.m.MC : nu intiluMbstonlH,»,,, i. ,.c- ' o hjrnnn v n n a .n .o , MK„lu.m Junta.,...! p u , v„lc
narans,ad folacndnm f to nobis>dædeb itu,n, ipfcnibjl m Ê m Ê Ê S Ê S S S A S Ê m
M f c d e b c n s ^ o M i i iu s e x tK i t : & .v t nos libaços & ) v in a tinD ao, DçD eo ,n p o tp o tW , » w p ta p e t^ N ° ; |
--------------------- . abhor-
#
abhorreatà compagc membjdrum , honfitputremerh-
br um qupd refecari mereat ur : hæreat Cpcpori', v iparDéb
de Deo.Item A uguftinus in craâ:. Pfàlra. 130. locjuens A -
pcdtolusdetncmbrisChrifti,non;iit,iiç&:membn\Chri-
ftj^ed.torum hoc quod‘d ixir,CKriftunrappclla.üit. Mul-
ra membra vnuin Corpus Chciftus. Ergo fimufeofnne's
eu ni capi te npftroC h riftus , iifie'capi te ïio ftrô nihil va-
leiîtes. Item idem in form one 11 f.Taper loanncm: Q iio-
niddûdiiciftio^quadilexitpater'filiuiiieft in nobis , ni fi
quia membra eiiis fumtts'&ini ipfo diligimur | cum ipfe
diligitur totuSj id e ft, capüt 8c corpus ? Ideofubiunxit:
Etegdiftipfts: tanquarndiccret : Qupnîam égo fuin, & in
jolis. Aliter eninii eft in hobis tânquam'in templpïuo :
àiiterautéiiï nqSin e ô , ’ 'quià&.nosipfeTumus, ciini ,fe-
cundum idquo.dvt cap ut n oftrûm elfet hp m o faétuseft,
corpus eius fi»mis. . Item idem ijn truétatu Pfeim.i^r.
Omniaautern,m'embra. cOrporiscum firit m ulta , vnumx;
eft corpus :, ita& Chriftus: Non,air,ira Chriftus & corpus
: fed corpusŸnum membramulra ^ ^ a& Chriftusi
Totumergo Çhriftps.Erquiatotiqn Cliriftus , ideo caput
de coelo,-54«/^,y^«/e,i nqtiit,^«^ me perfequerislliëm in
eodem ; Tenete hoc,&fixumdmnino mandate meraô-
ri,e,vt agnoicatis Chriftum caput & corpus ,, ~&.inde v i - ,
Q^pmodovnuinyidcpstffequodfaflumeft: ficvnum
elvMevosdiligenddvos. Haareticiquasrunt diuifionem :
cumpanislftenonindiceeniilvnicatem. Sic k vinumin
mqltis tacemis ftit,&nio<lo'in vnumeft.Quiaieitur corpus
Chriftiiumus,&.Chriftusft#nus,itaveetiam in alta-
,? ^ d c ra /ic raw n tp ftgnemur, cum panis Dominicus
rotpusGlitift, fttinfeipib, & corpus Chrifti in Ecclcfia
mirabih vmtatis gratia nos ad fe pertinere voluir cum
myftennm noftrum ficut1 & fuum in facramento altaris
nemonamur.fumerenosconcefflt; itavtetiam myfte-
riiimfunmmyeiirare corporis fui fumpmmnulli profit,
mil myftetiurn noftrum, (heietatem fcilicet Ecclefiafti-
xamcodom-facramenr0 aflb.ropfoft/quiaficttt capurdon
e ft Vitale fine Corpore ,fic ChriftusImlli Vitam confertfi--
ne vnitatfc corp°risEcdef,ar.S.ed nftm'yireriiiin lioftrum
vllatenusmfacrameto corporis Chfiftifir finefuo.vtficur
per dileaionera vnum firmns inuicirh ,-fic&plus eria
cumeoiqnatenus ficut ipfiin nobis, fic&nosmaneanins
inijlo.-qoiacumacorporefuofitindiuilus, nec in facra-
mOnro fuo veracirer W ffi dicitur Chiiilus, nifi fnmatnr
yniuerfns , fuo & noftro niyfterio nobis incorporatus.
Vnde Auguftinns in fermqfie de facramento, Apoftolum=
zudldicentcrti’.vosejliscorpuscbrijli&mmbra. Stereo vos
deansquantagratlaadDcumperaneiitis;,. v tip fe v o lu e * eftis çorpuà CbHfti & ibcmbrâ': myfterium^ v ê î t i™ in
nr Hobifcum eflcvnas\- ,ftui eft com p a tr i,vndm. Q u o - menfaDohnnipofitum.eft, Mprftium veftmm acéioitis-
mofto cum pane vn,um?Égo & Pater vnUmfumus. QuO* I adidquo,deftis i amen , refppndetfs Eftomembrum
modo nobifeumvnus ;, rnhimt.&ftmmbaiqmfitnmiil- \ corporis C h r if t i, v tve rumfitAin enruum Quareereo
tu I fed fynquam in n o &femmi tuo qui eft ebriftm. Sed \ in paneiKecolite quia panis fion i S de'tno m 55- fedde
aitabquis: 'SiCbnftusferneji AbrahÆ, nunquid&nos.J rnultis, QuaSdb exorcizabamini, quafi molet’amini
Memenrote quia femen Abrah^ Chri'ftus : ac per hoc fi Quando baptizati eftis y quafi confperfi eftis Onando
& noss£cmen'Abraha:, ergo &.no s Chriftos : Et poi| ; fpiritus fandificationim accepiftis , quafi coffi eftis
paucar brunt duo in cay ne viui. Apoftolus d ic it , Sacra-] Eftote quod videtis, &aceipitequodeftis S i c& d e v i
ipeiitumbocmagnumcft : e gb ijncemdicoinCbriftoScj noftatrcsrecolire.Granamultapenden.tin'böeio ftd ii
inEcclelia. Chiiftus&:Ecclelia,duoita carne vna. Hæc quorgranoruminvniratem confundimr Ira Dbmihiis
autem vmtas capitisinortn & cofpóns E c c lé f i ï , qu o - Iefns Chriftus nos.fignificauir, ad nos pertinere voluit
modq 111 facramento Corporis & fanguinis Chrifti com- myfterinm pads & vniratis nofttæ in fua nienfa confe-
municando Per ffeminam diledtionefn De i & nroximi municandp per geminam diiedtionefn proximi m u i r n n i m n m i r . t .
folidccur dt confiimecur,dir ipfe: Quimandticat meam car-
nemJ&bib'ttmeiimfanguinem, me m.inet, &egoin eo. Vn-
de iandlus Auguftinus in fermone r7 .1u pe r loanncm :
Sigiiumqiiiaihanducauit& bibit,ho.cen:v, iim a n e t, &
mahecur,Si habität & inhab itatur, Sjhaäret, & non de-
ieritur. Hoc ergo nos.doeuit & admöriuit myfticis ver-1
bis,vtfimus in eius corpore fob ipfo capite in membris e-
iuSjedentes carnem e ius, nön relinquentesVniüatemc-
iiiy: Qtßc vnitasyera De i dilectionc feniatur , y t corpu's
fuum edrpofi feo.id eft^ noiiisyniaturi; V n d eA u -
guftinustin fermone de fäcramentis fidelium feriaz. Paf-
ch^. QuiapajTus e ftptonobiff, comtnendauit nobis in
iito (aciainento cotpus & fanguinem fuum, quod etiam
feeit & nos corpusipiius faiftifumus:
dc miicticordia ipfinsquodaccipimus, übs fumus, Q u !a
‘S1CU1: Corpus Chrifti iumus,qui corpus Chrifti accipi-
nius : non fei um capi ti per diledrioncm : Ted cti^irii
citm membrisrtoftris inuicem vniri debemus. Vnde i-
deminferm.’ ö. fuper Ioannem , Petra Chriftus in jig - j
no.veius Chriftus in carne 86 verbo. Hic eft ergo panis dc
cedo defeendens-. vtfi ijuis mandstcaüerii ex ipfo, • non moriatur.
Sed quod pCrrinet äd virrurem fecramehti # non quod
pettiftet ad'vifibile fiicramcnturn, qui mijiaufcat intus,
non loris: qui manducat corde,' non qiii premit dch-
%■ Hnnc icaquecibuni'& pöcüm focietateni v'iilt in-,
S 'I' e,QrPorH.öf niembrorum fuprumi quod eft,iänv'|
4f^fC e^a? ^lu*us refrfecramentirm I id eft , vhita^
tlS ~ 0l’P°rh Chrifti de Dominica menia funiitur , .all-"
quihus ad vitam , aliquibus ad cxiciiim. . Res Veto 1-
^ l,|Cl1 j11|S ^5a ’?mciuuU1 eft , omni homi'ni ad vitam ,
nü 1 adcxitiuiTi qiiicdhque'ciu^partice.ps fiieriti VirpixS
emm & res iacramenti eft vt muiccm fe diligcndo, de vcrapic.
Qui açcipit myfterium vniratis, & non rènër vinculum
pïcismonmyfterium pro fe, fed reftimonium'ac--
c,P c<]??ntra Quia igituf per vnicacem Ipifitualem,
iraconcorporales & coaifacra men rales fuinus Chrifto,'
vcfimilitudineprædiâiadicâmur panis Dominicus, dica-
muretiam corporis Chrifti cib'us , & fanguinis cius po-
tus.-quiafcilicecftcu,tcib»s & potus temporalem vitam,
fie vnitasEçclcfiæ çonfertærernam ; ideo famfti.eandem
vnitatcm vocant virtutèm &reirtTàcramenrij retn , q u ia 1
'ab dofignifieacurivirtutem,quia effedtum diuiifægrariæ
cum Chrifto maxime operatur : quamtiis Chriftus vt ca-
put noftrum viçtuf principalis & res facramenci firfub-
ftantialirer & verè » focietas yero & viiiras Eccleiidftica,
figurate. Non igitur errotemgeneret quod iand i aliqua-
do de corpqreClinfti,aliquando per fc 1 oqu un tu r d e cor-
ppré Eccfefiæ ineodem facramento : quia erifin vnitate
8c cffèiftufalùcis vtriufquecorporis eft fimilitudo in emi-
nentia dignitatis,inyericatefubftantiæ,ïoIi capiti noftro
Chrifto (cruandaeft fiuv fingulariraris iiimma diïcrctio.
T f e% û i¥ » in ih% ©cramenip réfôrteet cpipushunjilK
ràtis noftra^etiam ift hacvica configuration cor port cldritatis
^ n o n tamen nos vfqj adepTuperexrendere’debemus’,
vc quanrumcunqiie nos fua h umanicacc vel fimilitudine.
e x a lte t, vfque ad cius dignicarem pci tmgere prafumaficfufçijjiàpftuis
mifericordiam iuafti in medio;
tcnvpri fui,ytyfq; in fines terra?ficlauS'fecundum nornen
eiuHpfeenim eft caput,corporis Ecdefia; , non vniratc
.perfenæ^ièdgratiæ. 5 f
S C A P V T I I I L
Philipp.
Q^ iai^ “ !' Hoc feq facramenro,Chriftus Erclefiam^QuuJ fit
(uam.vnit fibi d cjidpcorporac, de veritare cius^c jfàcramé-
Wrqfiaanii ' r S * - * °W ^ C1P,al,T : ' rtucClS r a‘'>Jercl'>c0i'^i'.qu a,,ti,lB Dcus,'dedci.i. a , i - &
j y y f l r - i cS».“,,n->; fed "«m ic icd cn a ad,fa i Icmmusilrramenpiiusquid 1: rramcntâfitdilcuritiirès fl»"1 m,c
r P J M t e c U a A i m v a , - q f i a 'f iV i i i f e r d i S S -
Àn] S ^ hlrfta,yVMePart^ cf s 4 i e * R ^ ‘lt t 'r - .y “ deit!'im b^6.ftéSdéii!èo^ÿguft.in«i)i.libix>deeioitattDci'S«i|*,,,,lfc
A«1 **- mcnrbmvifibilq,intiifibilis:ieilaci'atiiebru'm eft f id e ft, •
—,— ..yR.ia,sli ’nc tobn iperfri\e -f»t.i.-sV,p ani sDo• m+ inicusfafficf3t is. ■I ficru■■‘i'lb fiÜg nriimiten-i A- ug'f -lrf—t.in» d t d o a' r;i n â' r' b -r i• -l ) i, ,n1 ,, -I1 Bibliotb. Veter. Patr.Tom. i Mm- 3