‘fi- 7.
Pftt I.IO9.
c
Bed*.
Z u h t r U Eptjcofi Cbryfipoltum,^
reinlucem. . • r »
Pariet autemfiliiïmió ’ vocabis nómeri èius lefumdpfeenimfal-
uumfacietpopulum fuuni a peccatis eorum. .
Etymolqgiam no mi nis cxpönit.Ideoenim Iéfus(id eft,
t faluator) d icitu r, qiii a fal nar.
Boe autem tottirnfattumesl, f tadimpUmurquoddittum eft
a Domino per prophetxmdicentem: Ecce virgo inytero bdbcbït, &
pariet fidum: & vouibttntnomen mts Emanuel, quod eji ïnterpre-
tatum,nobifcum Deus. . . c ,.
Qfiafi diceret »törtatura nöftra Deus eft.quiaifte filius
virgióis Deus 8c homoeft.Hocipfum qüöd^pphetadicit,
ef«,admiraruis eft tand fhyfterij magnitüdinern. Hocau-
tetn torum quod virgo propinquo fuo defponfaretut, Q>
Iofephper angeliun d oce ret ür,Scc. ita fa cta fun t, vttam
per iftaquam per illa qu» fequuntur,propheda implere-
tuf, v : '■ ■
Èxurgens autem lofepb a fomno , fecit ficutpracepit ei angelus
Domini.
Quifqiiis 5 Deo monetur, foluatrhoras, furgat a fo-
mno, faeiat qüöd iubetur.
Etaccepitconiugem fuam non cognofcebat illam, doneepeperitfiUumfuumprimogehitunif&
yocauit nomen eins lefum.
ißregoritu.
ffal. 6S.
p o& fam lia Dauid: rtpnfitimuratm Mam dijponfiüfibiv-
xore,prägnante. . . r 3 .
Alibi concipi, alibi nafci voluit Dominus, v t ïniidian-
tis Herodis furorem facilius euaderét. Nafcituro Domino
defcdbitur mundus ; quiaille apparebat in ca rne , qüf
ele&osafcriberetin æternicate.Econtrà de reprobis : De- !
leanturdelibro viuentium, dreum iuflisnon fcribantur.
Faß urn til autem cum effénitbi, mpletifunt diesvtpareret,&
peperitfiiiumfuum primogenitum.
Bene tiim propter iudicium ftemmatis régis, tum p r o -1^ ^
pterhöminis facràmentunJiPominus in Bethleem nafci-1
tur. Bethleém nanq; domus panisinterprctatur:& ibipa- j oan 6
nis viuus qui de ulo défendit,apparct in carne,ele&orüm n?é-
tes interna refiçiens fatietate. Qu otidie Dominus in N a zareth
cöocipitur, in Bethleem nafcitur, cum quilibet fi-
delis verbi flore fufceptog domum fc æterni panis efficit.
Quotidie in animo credentiü qüafx in vtero virginajiper
fidem cöncipitür, per baptifma grgnitur.Quoüdie eccle^ ^
fia quad Dei genitrix.comitatur fuum doötorem vt Maria p -F
Iojfeph : de ruinamundanæ conuerfationis,qüod Galilara
Tonat»afcendensin ciuitatem Iuda, id e ft , eófèffiqnis Sc
laudis^ternoquefegiperfolüit cenfum deuotioms.Qjye
iófephnriusMariam völcnsabijcere, cumiüftus effet, eccîefiain exemplumbeat»Mari», ^ ijeftqua fidefpon-
fioluirtam p röpalaïeaclegedecerni. N ü c autem neqüa | fata.fedabaliofcecundata : düm iu ngiturp op alia p r*-
dc partu eiuVarnbiguitas exif|èret,ipfè concepti Chrift» ex |
fpiiitufari<fto teftis aflrumitür,cum defponfatam in coniu- j né Iofeph aiiftus interpretatur,indicans m l valere ïnitan-
gern recipiat.Accepitigitureamad nomen coniugispro- ualoquentismagiftri/me ^ugmentoiuuaminisluperni.
: .r ..L ..........“ Et pannis eum inuoluit^recltnauiteuminpr&i ter caufas quas praedixinnus : & nön cognofcebat eam ad lepio^qma non
opus conjugale,ob arcana quæ didicerat.Non cognofceba
t eam'donecpeperit, non quod poffea cögnouent.fêd
erateilomindïuerforio. i. - Quimundum Varioveftitornatu'jVilibüs^nduitu^vt
j pon itu rd bn e cp ro& , vél illitd tempus retpouet. de quo | ftoJanvimmortalitatisreciperedus-Manuspedesque cu-UIttgor.
rnaiorfufpicio habetur. ficut D auidqui dicit, doneeponam 1 nisaftfinguntur, v t nianüs noftr* ad bene operandum, * a-
inimicostuos, Sec.Primögenitifuntomnes quiprimi vulua I pedes nöflri in yiam pacis dirigantur.Inprxfepjo feclina-
CirrAiognc -ilirtui mi 11 i (p n ii a nfur. tur; vt fidele&omnes, fa nét a videlicet animalia,catnisluae
frumento reficeret, qui panis efl angelorum. In angufto
prsefepi continetur, v t nos per caeleftis regni gaudia dila-
tet. N o n in domo parentutn natus eft Döminus: vt often-
deret quia per humanitatem aflumptam quafi in alieno g
aperiünr, fluefratreseos aliqui,fêu nullité quantur.
L. ; .
TaftUtn eft autem jn dïebusillisexïttedittum h Càfare Augufio,
Vt defcribpretur vniuérfus Orbisficabat
vtaejenueretur vntuerjns otuk* , r. 1 nafcebatutmon fecundum poteftatem,fed fecundum na-
Iux.afiaemhiftor.amm.tantapa^tegnau.tAi.guftttS ; c Pot e fta t« iu 5fe ip '.ume ft,
ahpts^uodceim euca tempus dominicae natiujcat^, yc ta i v i E iaora„ icOT^ „ J , f aa us homp Deus
literap coinplctunavideattudluc^ropheucam. giranumfrvmetuicadcnsinterrain, mortuumfuerit, ipfum Ida' ‘ 0'
hmtgUdmfimm w m m s .&Um ^fu asM U M MadUaaba ' * J & natus >in p t r fcpi leclina tiuJohan-
gcmiomagtmmgladmm.vacatiffimo autem tempore co- / “ « ^ m R H uit ppCrammate r . I o l c p b a u S i7/:a
gcue naici[gr Chriftus; qmaDew tratmcbrijlo mundumre.
concilunsfm. H s c itaquepax quam fecit Auguftus.figm- temnonauaeoac atu gc , i . - • • ■
pàcem q-ju- a—m. .m. .e—di-a-t-o--r r-io--f-t-e r fad-j urus^rat & ‘p^er« lfe feo h & Maria mater Domini nónvhabèntïèruulum,nS
àn ciilam,non iumcntum : ipfi funt Domini & famuli.'
Nonàudet paupertas timida inter diuites accedere, in di-
uefforium vaduntrnafcitur in ftabulo, qui de ftefcorèin-
opem leuaf.In ftercore lo b fedeb a t, & ppfteà coronatus
eft.
quoqi fuit, vt tremenda'Romaninominis'vmbra prote- ipfif«i>tDoinini_&&moU.
ge ten tur d i fci puli, quocun qj ad praedicandum franfiret.
Nam ficüta Cæfareexigèbatu^rofeflîocéfüs ab vniuerfo
órbe.,fic a Chrifto exigendaTrat fidei profeffio in toto
mundoa ÿndeilluâ : E untesin mundum vniuerfum, predicate
euangeliumomnicreatura.
titudefciïptioprimafatta eft k pnfide Syria Cyrino..& ibant o-
mpesvtfrp^erenm^^Uin^amtuiuatetn.
Hæc defcriptio prima dicitur,quantum ad tempus Cy-
rini.Nam arfteafæpe defcriptæfuerunt pleräeqj partes ter-
rarum: Gy fi nus à Cæfare mifllis iusdare gentibus & cen-
forpafrimohiprurnfuturUSjSyriam venit.^Et quialudæa
quafivmbilicustqtiusterr* e ft , ccnfus primo, in medio
ref ræ exigicur, v t indepoftèa vfque ad fines Orbis perqui
rat ur.Hi c prim um fa<Stà èft Iudæa ftipen diaria Romanis.
Imperanie Augufto & præfidente Gyrino , ibant prancs
ad deferiptionem y vtfingulïinfuam ciuitatem reuerfi,
proiterentiu debitum cenfus. Si ergo nunc imperante
Chrifto & præmia pollicente per d o â o re s eccïefiæ præfi-
des, cenfum iuftitiae profiteamur » tugum eius qüod /e«e eH
fubèamus.d^ inueniemus requiem animabusnoflr â.Cæfaf i fol-
uebatu?!RtîRius, qui dgçem nummos habebatf, qui çtia
nomme Cæfaris titulabatur: & nos otteramus régi noftro
decaloguih le^Sÿin quo yultum regis itoftri, id eft,agniti-
onem y olùntatis eins inUeniemi^p.
Afcendit autem & loftph a Gdlilaa de ciuitate Nazareth,in luenefatum.
Quicûque espaiiper,accipe confqlationem.
P fal Mi.
lob .2.
C A P V T V I.
L . I ,
ETpaftoreserantin regtone eadem,vigilantes & eufiodientes vi-
giliets nottisfupergregem fuum. Etecce angelus Domini Jletit
iuxta ih s y & claritas Dei circtinfulfit illos.
Nato D om in o , ppftores v ig ilan t, gregemqüefuüm
euftodiunt: vtpftendatur adeffè tempus quod ipfê olim
prômifeçat, dicéfts;Éfce^P tpfe reqtùram eues meas,& vifità-
bo easfuut vifttatpafforgregemfuum.Ver gregern populos, per
noâ:em'feculû,per paftores fignificantur facerdotes, àni-
mabus peruigili cura proüifurh Angelus Gum tanto lumi-
ne apparens,quod ifi toratèftamentiveteris fèrie non in,-
uenitur.myftiee prafmonuif.quod Apoftolus aperte poft-
ea dixi t:Noxpracefitt,dies aûtent appropinquauit. : *°’n' 13
Et tmuerunt timoré magnet. Et dixtt illis angelus: No/ire time-
re. Eue enini euahgelvco vobisgaudium Magnum quod ertt omni
populo, quianatus éStvobishodie {aluator,qüieJl Chrijfits Dotninus
in ciuitate Dauid. .
Omni populo fidelium die cunâis diuerfitatibus gen-
xtetnumgaudium nunqiatur. Cutn filiumvagiehtem.. Videbatfedeftirpe D au id öftattti in
n o x e ffe t, non ait angelus , häc nqale: fed , Hodie: quia Nazareth de fpiritu conccpifle , in Bethleem pepèriffe:
gaudium magnum nunciabatv V b i autem rriftia gerun- quotum omnium teftimoniain propheds legcrat. Com -
tur,no<äis mentiofolet fieri;vt ibijScandalum hoc nolle pari- paratergoVerbäprophetärum rad is , & iivomnib.habet
emini. | acgumehta.fidei.SiMadMp*dóribusd;idicic-,difcamus&
Et bocOobisfigüum, Inuenietisinfantempanniiïnuolutum^ nosdfacerdofibus.
pfitum inprafepio. ' Ei reUerfifi{ntpajlores ,glonficantes & laudantts Deum in om-
Signum falutis eft fidelibus,humilitas faluatoris > quje nibus qua autlierant & viderantlfieut dictum efi ad illos.
eft oppofita fuperbi®., per quam mors, f De liisquK'audierancab aiigelis,laudabant D eiim: &
Et fubitofafta eft cum angelo multitude mtlitiac'alrßisjdudan- de his quae viderant in Bethlè.em>glorificabant eum: Sed
tiumDeum &diccntium: Gloriainaltifimis Deo,&interrapax 15>?magiftri fpiritualium gregum riiado fidelium caftra lU-
hominibus bona voluntatis. fti;ant,probitatisexemplaquJErendo,modoadpaftoralé
Vnoeuangelizanteangelo ,mulntudoin confonalau- omciumredeuntdocendo.
dem proruriipit,& officium fuum Deó im pendens & nos i
inftituens, yt quOtiesfacram erud|tionem ex fratris ore G A P V T V IÉ
audimus, Deo laudes cordeiore,opere reddamus. Bene
militiaecsleftis d iilum eftj quiailli militabant,qui co n tr i
mälignos fpiritusadtutelam nóftram angelörumördinabar
ETpofiquam confummatï funt dies olio, vt circuciieretiirpue’r $
vocatum efl nomen eius ïèfusdQuod vocatum eîl ab angelo, pritmrücbngregando,
exercitus. Q u ia vero Deus Sih om o natus eft, homi- ufquum in vtero conciperetur.
nibus pax & Deo gloria canitur>qui ab angelis pro noftra Ritus cifcUmcifipnis ab Abraam fumpfie exordium
redemptioncgforificaf ur. Et quianeque ludjei neqj gen- quand.p & nominis amplificationem accepic; Ad^ cuius i-
tilespacem habent,non eftenira pax impijs, dicit D om i-. mitationem,nomen impqnebatuf pueris in dié circumei-
nis :,ideo determinate dicitur, bominib. bona voluntatis, qui fionis eorum.Sic etiam ratftum eft iplllefu. Bencautem p-
fcilicet natum Chrift*imfufcipiunt. Quoniampeccando d au a die ciicumciditur ; v t & eius refutredtio oftana dié
extranei erainus aDeo.extraneosnos angeli deputabant. célébranda,& noftra figuraretüröötaua »täte futura. Sex
Sed quiarecognouimus regem noftrum, angeli recogno- etenim funt xrateSj in quibusproDominolaboraturrfe-
uerunt nos dues fubs :8c timet angelus adorari ab huma- pfima eft ariimärum yfq;ad tempus refurredionisioólaua
na natura, quam in fuo rege con fid era t.HincLo t& iofue eft fe fiirte& io , quando gloria pe tfeda cifcurhcifionis
non prohibit! funt adorare angelos, Ioannes veroprohi- cprufcab i c , dcfotushomo vifioni conditorisinhirebif.
b ituseftinApocälypfi:Videdti<{aittnefeeer»,conßhi^s}nm ^\xj\(tz\xtcmv\densmuUeremadconcuptfcenddmeam,\ti€\xc\i-
tuusfum&frftrumtuorum. ■ Äjcifußivifiimhabec.Incircucififiincauribus.qttib.-Veriras
Et factum eft , vt difcejferunt abeis angeli in calum,paftores lo-\ dicift jQai«; Deo eft, verbaDei audit. Propterea vosnon auditis,
quebantttrad tntucem'.Tranfeamus vfy3Betbleem,& vidcamus hoc
verbum quod fattum eft,quodfecit Dominus&oßendif nobis. rum öslocutum efl vanitatem,&dextera eorum,dextera intquita-
Nondixerün t, videamus puerunx,fed verbum,a e fid i- tóVlncircücifi ffintguftU,qiiqspfbpheta'redarguic,dices:
cerenr.Verbum-ératinprincipiö,&Caf t ume^:^ 9 ;4 up^ qui potentes eßit ad bibendumvinum, &virifortesadmifand*
Dominus(ideft, pater &ip fumv erb ü Sc fpiritus.fandus) ebrietutem.lnciccÜGifi^^funt olfabbu Sc ta&u,qui varijs odo-
fecit,id eft, incarnati conftituit,& fie fa d u oftcndic,quo,d ribüsdelibuti, fequunturamplexusmeretricis,cinamo-
in deitatevideri nonpaterat. ' . v ; mocubilc fuüma/pérgentes.Incircucififunt greflibus,de
Et.veneruntfeßinantesi&tnueneruntMariam&ïofepb>& in- « ejuibus Pfalmiftä commemofac : Gontritio & infelicitas in
fantem pofituminprafepio. Videntes autem cognouerunt de verbo-'i
quoddißum eratillisdepueroboc. ' dme carnis peccati venerac, remediumquocaropeqcati.
Nonnulli qusrentes Chriftum,non inueniunc, quia
M‘àt j.
Bed*,
loh. 3.
m m .
I . G
Gal. 4;
defidiofequ«runt.Paftoresauteminuenerunc, quiafide .viCAmi\^(i3imßQkpro!b&tct,Sceosquißblegeerantrediineret.
non fid a cucürrerunt.Sie ecclefi» paftores, imo quilibet | N pea quod idem auxilium curationis-in lege circuncifio
fideles ,c»lefti dod:rioaere&i quafi porras Bethleem fub- j contra peccati originalis vulnuspraEftitir, quöd puüc ba-
euntes,reperiuht CAtbolicam ecclefiam quafi Mariam,Sc | pcifmu^ tempore gratis confert.-nifi qupd introicusin re-,
costum doblorum quafi Iofeph,atq; humilem mediatoris | g!mm,nondumpatebat circüc.ifis,vt modoba^tizatis‘A t
aduentum, feripturas paginis infertum quafi in prsfepio * vcrononfo lum baptifmus hoefäcit -, fed etiam paffioüis
Videntes autem puerum , cbgnouerunt de verbo quod ; Idiundiio ? quaefi c i^qcifiooi addita e ilet, Sc fimiliter ibi
di&ü erat! & nos per fidem incarnationis, venieüiusad j fieret.Qiiod aurem in tali mëbro fiebar.caiifa eft,ne aliud
gloriam verbicontuendam. Notandura quiaipfieres di- | membrumautdebilf fieret aut tarpe ,quidpublice vidé-
g n s relatu atq; di£tu,interdum verba nominantur.V nd.ej recur t &c yc G hriftüs p er caftit arem ßgn i fi care tur ventu-
fnlfaia: Nonfuit w kw ,id e ft,r e sn om in e d ign a , quod non i rus.Idepquöq;in carne p t% u b j fiebatcircücifi^ quiain
oßenderetlezdchiat Cbaldais. Similiterdicunt hiepaftores; ; patte illa magis dominatüf concupifeentia ,.p??quam o |
Videamus hoc verbum quodfabfum eft,id eft, iftam rem j riginale peccatum propagatur.Vbiprgpyia pecCaci elft,ibi
verbo närrationis djgnam, qpam fecit ipfe Dominus ex- | aptefignabatur pèecaaremediumiSciignificamt per cir-
cellentiffimam,Sc fignificaüic nobis per angelos. V b i er- j cüeifionem catnis eircuncifio mentis.qua mundatui ani^
go d icitur,cognouerüntde verbo quoddi6tumerat,acci- i maa vitijs.Tres itaqj conftat efle circuneifiones. Vna eft
pe Verbum p rolocutione i • vidpheer
Er rnnes qui audierant, mirati funt, & de his qua diäa erant
apaßoribusod ipfos. ,
Mirantur Sc dé rayfterio incarnationis,Sc de paftorum
atteftatione tantä, quifucare audita tiefcirent,fcdfimpli-
cifacundiä verapraedicärent. SicDominus nonrhetores,
fedpifcaioresadeuangeiizandumdéftinauit.SicScinve-
teriteftamento füsdifpenfädonisnübeios,paftores ordi-
nauit:ideo non eft parui pendenda paftorum atteftado.'
Mar ia autem conferuabat omnia verba bac, confererisincórde
fuo.
Maria non minus ore pudica quam corpore,tacita co-
fe r tea qu s viderat circa fe aifta,8c^u» legerat iiifcriptu-
risagendaXegeratih Ifa ia: Eicerifgo coHCipiet & parietfiliu.
Legerat ,Eoscognouit pojfejfofemfuum, &aßrtusprafcpeDomini
fut. y id e b a tin prsfèpi Dci filiumi, fuum filium vn um ,
facramentûjduæ vero funt res illiüs facraincQCi : videlicet
circuncifio à peccaro,quæ quoddie ëft in anima,& circü-
cifio à peccaco Sc ab omni peena peccati, qusinrefiirrë-
ötioneerit in anima Si incorpore.' Petrinis aucem cukiis
circu.nciditIofueintraturósterraitipromiln«nis;quiapetra
erat Cimflus,qui tollitpeccatamimdi;
Etpofiquam mpletifunt dies purgatïonit Maria fecundulegem
Mbyfi,tuleruntilluminlerufaiem,i>tfißerenteumDomino.
lof i f .
i.Cor.io.
IchaH. 1;
Dixit Moyks.Muiterfi fufeeptofemine peperit mufculum,im- 1
tnunda eritfeptem diebus}&dieoäaua circunttdeturinfuntulusiï-A
pfa vero trigintatrib. diebus manebit itifa nguinepurificationisftfa. .
N o n dixit, omhis.mùiier pariens.'fed, qu» Iblceptö (emir
ne pepererit ; ad diftinédanem i lV u s quæ v'A^ê^tönCe-1
pit Sc peperit, N o n ergo ma ter, ficut néc filius Ÿndi- !
-gebat purgati boftijs : fed vt nos fbluèremur i timöre le- I
gis , faóbi funt fub lege; Qecr.ctam quoque legiseratipar-
« ’ . uulutïi