Anguß.
G
Rom. h.
. Quod factum eft, in tpfo vita erat. i • •
Sciendum quiajmproptie 8c figurate dicutur eftedus
fuifle,vbieoruincaulsoriginalesprscefierunt.Sicenim
diet fpler.Omnes fuimusinlurribis Adas,id eft,acaufaibi
precedence propagaji(limus;Ita etiam dicitur area fuiile
in mete artificis,quiaeius difpofitio & ordo(: jb i prasceffit.
Similiter quoq; % itu r . Q g od fa^ um eft,eracin ipro vita,
Seda.
',Tar.i4.
hoc eft,avita inverbobabic^contraxit quod fadueft,
& fieri & 'fubfiftere, yteam veroin verbo norhinat rerum
rationes & cauras,immtitabiiesatq; eternas.Vnde Auguftinus
libro qusftionum odogintatrium; Omnia ractorie
condjtafunc, & noeadem ratione homo quaequus. H oc
enimabrurdumMexiftimare.SinguIaigicurproprijssut
creatarationibus. Has autem ratibnesarbitrandu efteilc
in ipfa mente crearoris. N o n enim extra fcquicquam po-
fi cum intuebatur.vt feeundum id confticueret quod con--:
ftituebu. Q u od fi h s return omnium creandarum varis
ratiortes diuina mente con tinents ,neq; in diuina mente
quicauam non sternum atqj incommutable poteft efle:
h e rationes return principal||, aeternsatqi ihcommuta-
bites manentt quarum parricipatione fi t , vtfitquicquid
eft.qaoquo modo eft. Hasquidem rationesfiue ideas,fiu
eFormas,fiuefpecies,ƒ «er4rio««,licetvocare, & muitis
coceditpr appellare^fed paucilfimis viderequod verfiefh
Etvitd'eratluxbomihum.
f§ Id eft, vnde rationales creature, v t b e a ts fierent, illuminandserant.
In futuraetenim v ita,qusvere vita dice-
da eft , cognitioTapientis Dei&rationum eius, perqua^
optime cunda funt condita & dtfpofita,tanto Beaciorenf
quemqv efficiet,quanto amplius cuique 8c innotuerit, 8c
participation? luimagisilluminaueriteum. Nam fapore
quodam (piritualis guftusid tune experiendo cognofee-
tur in ipforeifpecie,quod nuc tenecur in fide. D e quaco-
gniuorieipfa Veritas ad:|>atretn;ifl<c eft autemvitadterna,vt
cognofeantte verumDeum,& quernmtfifiilefumChrijlit.Q u o d
etiam\donumfpititus fapientisdieifolet.
Et lux in tenebris lucet. ■
’ Ho ceft > yb i etiam ip fa non videturtiecaduertiturab
his,qui quafi e sc ifu b foie manent. Quit enim nouitfenfum
Domini? Ho c eft,exfepereipere fofEcic rationes,quasDeus
habetin omnibus condendis Feu difponendis. Vnde &
fiihditur:
Et tenth a earn non comprehenderunt.
Mi videlicet.qui nodum per earn funtilluminati, earn
Fed apud homines opprobrium Fuftinebat i qüia lex fieri- J
les maledixir.Prius eft mandatum, deinde, iuftificatio; In
mandatis Domini incedimus|cüm eisobedimus. Cum
ye.ro cpngrue iudicamus, iuftificationes eius tenemus.
Plena eft hsclaudacio,quçgenusinmaioribusitn0resinsquitateiofficiuiqin
percipere nUllatenuS valent.Tenebraseciamvitam totam
prsfentem extra futuram Peivifiphem comparatiqhe il-
lius futurs c^aritatisintelligere pdflumus. Lubet Iraqi fa-
pienttapei etiam in hac vita,fed lux eius tenebris ign o re
t i s iioftrsn'onapparet:quia tam Fapietjter a D$o omnia
condita funt Feu difpofita,yt in feipfisfam habeantiynde
iianede fe cognitionem prsberequeantiqus furors beatitudinireferuapdaeft.
Atv erovtceneb rsilluminarcntura\,
uce,rriTfiuseft Iohannes t^hmonium perhibere ve-
ritati-ldhaptnis igitur nobilitas,nonfblum a patentibus,
Fedetiam a progenitonbus monftratur: non Feculari po-
j teftatefublimis.Fed religione,vt quafi h^reditaiioiurein-
! ffifamfibi fidern aduentus Chriftiprsdicaret. ■
C A P V T II.
BV'tt in diebus TJerodii regis lutk& facerdos quidam nomine Za-
chariasje viceAbia,&vxorilli defiliabus Aaron,&nomene-
mElifabetb.\ . . . , .
' No taeft dignitas/ Aaronpnmi pontthcisin lege ;de A -
bia vero paucis drc%mus. AbiafamiIiam de qua Zacharias
ortiis eftifors 66kauacohtigtc, cum Dauid cultumdomus
Dei arnpiiaret,- minifteriaFacerdotum in vigintiquarUor
fordbusdiuidens. Ap^? itaque prsco noui teftamentiin
vice Fortis o fta u s nalcitur,quia per o6tonarium, nouum
teftamentum propterFacramentum reFurretftionis, fieut
per Fef^enar^im vetus propter Fabbatum Fspe intelligi-
cur.^ I ""-f
Erant autemiufli amho ante Deum> mcedentes m omntb. man-
datii&iupficationib us Domini fine querela.
Ante Deum qui videt in co rdb& non fallitur.iufti erat,
facerdptio, Fatftum in mandato, iu-
dicium in iuftificatione cômprèhendit. De hoc quod ad-
dit j fine querela ait Appftol us: Prouidéntes bona non tantum
coram Deo > fed etiam coram bominibus. Ec Ecelefiaftes .* Hefts
(inquit) multumiujius. quiaplerunqueiuftitia duripr,ho-
minum querelaroproubcatiqusY6101? ^ 6^ ^ ^ » e^'
iam inuidis querimoniam vicar.
EtnoneratiUisfiliuSitoquodefttElifabetbJieritiSf&amboprocefijfcnt
in diebus fuis.
Diuinitus eft procuratum, vt de proueâis,diuque fru-
£lu coniugij priuatis,Iohannes naFceretur, quatenus 8c
donum Deigratius eflet eis, & estèris miraculi ftupor,fu-
turum prop hetam defignaret.
Tatttim eftàutem cum facerdotio funger etur Zacharias in or dine
vicisfua,ante Dettm fecundum confuetudinem facerdotij, forte,
exijt vt incenfum poneret, wgrcjfus in templum Domini. &omnis
multitude populi erat oransforts bora incenfi.
Cum ex prscepco Moyfi viio lacetdote, deeédente, v-
Rom. i2.
Eeckf.i,
nus Fuccedere iubeatur : tempore Dauid ftatutum e ft, vt
y iciflim miniftrantes per o£tonos d ie s , à Fabbato vFq; ad
Fabbatum tempore vicis Fus, finguli caftimonis ftuderet,
nec intereà domfirn Fùam.tahgerét, Zacharias forte e x ijt,
non nouai Fed priFca ilia videlicet, quaFucceftitin vice A-
bia, cum primoadpontificatum accederet.Hsc folenni-
tas décima die feptimi menfis i paFchali menfe.quam die
expiationis fiue propiciationis vocant,celebratùr, quan-
do Folüs pontifex introibac in Fecundum ftab'érnaculum
cum Fanguine. InquofignifieaturleFusFacerdos, quiim-
pleta dilpenFatione carnis, c s li Fecreta Fubijt,vt propiciu
nobisfaceret patrem,&interpellaret pro peccatiseocum,
quiadhuepro foribus orantes e xpe^ ant, & diligunt ad-
uentumeius. Pulchrè igitur ea die deFcenfio eius per an-
gelum nunciatur , qua eius per legem afeenfio figuraba-
.tur^: quia qui defeendit, ipfeeft & qmaftendtt. Bedain tra&a-
tu deele<ftioneMatthisapoftoli:Summus FacerdosForte
qusri iubebatur,vr verum qusrendum fuiffe Facerdotem
figtirârctuti donee veniret qui per proprium fanguinem in-
troiuitfemelinfancta, aternattdemptioneinuenta. Cuius ho-
ftia tempore paFchs immolata ;*Fed die pehtecoftes fpiri-
tufanclo igné apparente, confummata eft. Veteris enim
eracconFuétudinis , acceptas Deo viftimas , cslefti igne
conFumi. Donee ergo veritas implerctqr ,figuramli;cuic
exèrèeri. Vnde eft quod Matthias i quiante pentecoften
ofdinatur,Foirte qusritur: Feptem vero diacoiii, qui poft-
%a non Forte,Fed diFcipulorum tantum ele&ione, apoftb-
tum vero oratione 8c manus impofitione.
M Apparuitautemiüï angelus Domini,fiansà dextrisaltarisincenfi,
’
Angeli Dei dicuntur apparere , quia non pofTunt prs-
uideri, Fed in pbteftate iltorum eft i 8c videri quando vo-
lunt, 8c npn yldériquando nolunt. Bened dextris alcaris
apparuit, quia &aduentum veri {àcerdotis,^ myfteriüm
FacrificijVniuerFalis & csleftis doni gaudium annuncia-
bat. Sicutenim perfiniftram pr s fen tia , fic per dextram
fspebona pronuqciantur s te rn a , iuxtaillud in laudefa-
pientis: Longitudddierum indextraeius, injtnijlra tSius diui-
tii. .
Et Zàcbar'uts turbatus eft videns., & timor irruit fuper eum.Ait
autem ad ilium angelus : life timeas Zacbaria, quoniam exaudita
ell deprecatio tud.
Sicut humani defe&useft terrèri, itabenignitatiseft
angelicas, pauentem deFuo aFpedlu, blandiendo eft Folà-
tu Contra* dsmonesfi quosFua prsFentia territos fenfe-
r in t , ampliori horrore concutiunt. Exaudita eft depre-
çatio fàtfta pro populi tedempeione, nonpro fobole, qua
defperabat fe pofle habere.' Sed quoniam populi Falus
per Chriftum futura era^ nunciatur Zach an s filius na-
Fciturus, qui prsdicando pcenitenciam 8c fidem, prspa-
raret Faliia'cori p le b era i
G
B ip * .
W - u
Àmbr.
Beda,
Trou.}.
: H
- ï n e k Q u a t u o r tLib. I .
Etvxortua Eliftbeth pariet tibifilium, & vocabis nomen eius
lobunfifsni'. , . . .P l J l p L g -™ ...
Singularismériti indicium datur, quotieshominibùsà
Deohomenvelimponitur.velmntatur.SicAbram,quod
parfr mulcarum gentium erat futnrus, Abraam eft voca-
ciis/ficiaeob quia Deum vidit,lFrael appellari meruic.Io-
an h« interpretatur,in quo eftgratiâ , yel p pm i ni gratia,
ip qiio declaratüt& parentibus eiüs gratiamjefle dona-
tam,& ipfi Ioanni v, qui ex vtero matris làn&ofpiritu état
repléndus.
Et eritgaudium ftbï &exultatio , & mtilti in natiuitateem
gaudebuhf. , m ■ _ ., _
Gaudium àd m entem, exultatioad corpQrishilàntate;
rpetftati'Nato præcurFbre,multi gaudent;nato Domino,
magnum gaudium nunciatur quod ent omni populo : quia hiçFa—
1 u tem muitis prædi cat, ille Omnib. dat.Notandum qu od .
Iacob in generataone duodecim filiorumgaudet , Abraæ
pariter ôÇîZacharis.filij dantui.Diuinüni igitur muntis eft«
foecundicasparentis.Agant igitur patresgratias, quiage-
nuerunt: filij, quia genitiFunt.-matres , quia honoramur
prsmijs coniugij.
Erit enim magnus coram Domino, &vinum érficeram notfbi-
bet,èffptritufanâo replebitur adbuc ex vtero matris fua.
MagnæfcoramD^>minovirtutiseft,prædicareindeFer-
ro cæleftiagaudia.terrenasdelïciâsFpérnerejprôveritate
capite truncari. Siceram vocant hebrsi omne poculum
quodinebriàré poreftjfiuede pomisi fhié de frugibus,Feu
dé qualibecàlia materià cotifecftum. In lege nazaræorum
erat, yinô&(iceratempore conFeerationisabftinere. Io-
hàhnes Verb & S âmlbn Ödlere m i a'sv tFe m pernazarsi ,id
eft ,fan(ftir#anerent,Fempérhisàbftinebant. p ecètenim
eüm qu imuftpfanài Fpirituf defideracimpleri.nullo por
culodebriari. Siceràm non bib e t, 8c adhucidem pister
illam vircutem FpintuFandloreplebiturexytero.
Et multosfiliójum ifradconuemt ad Dominum Deum ipforu.
& ipjeprdçedet ante Hluminjpiritu & virtute Eisa, vtcùnuertàt
corda patrum tnfliOSi& incredulosadprudintiam iußorum, para-
re Dominoplebemperfeclam.
Illos cbnuértit ad Dominum, quibus in fide veturi de-
dit baptiFmum.in fpititu, E lis dicitur prscederè; quia fic-
utille præco venturus eft j'udicis , ica hic prsco fatftus eft
redempeoris. Vir'tu’squ oqj fimilimafuitambobus: quia
ambo indeFerto ;ambo‘viólu pacci1,yeftituinculti,am'bo
regum inFaniam tolerant.lllclordaaem,cælum petituçU^',
diiiifif.hic ad laùacrum, quo c slum peciturîmultos cou-.
uertit.Corda patrum in fi lio f cOOuertere, eftf|>iritualem
Fatiàoruhi antiquorum Fcientiam popuiis prçdicando.in-
fundere:prudèhtia vero iuftorum e ft, non de,legis operi-
bus iuftitiam prsFumere, Fedexfidè Falutem qu^rei;e : r t3
quamuisin lege ppfiti legis iufla perficiancjgratiafetame^
per Chriftum Faluandos intelligent, lußiis éhimexfidevi-
■ uit. Hinc PetFusait : Pergratiam Dbmini cred'mUs faluarkque-
admodum &,patresnoftri,Qgia. vero hacFenrêntia per Ioah-
"nefiiîrnbutï* & per Eliam imbueridi Funt lu d s i , vtpote
diutius incredulii Fere eadem verba qusan gelus de ioan-
ne,Malachias prsdixit de Elia. Literam ficiunge:pracedét,
par are Domino plebemperfeftam.
Et dixit Zacharias ad angelum iVnde hoefeiam lEgoemmfum
feneki&vxor nteaproceßit tn diebus fuis.
O b alticùdinem promiflbriim hæfitâns, fignum qus*
rit,culaiîocütiô;angeIica fufficere debuerat. Vnde ffieri-
to poenam luit iii tacitürnirate quam meruit,v t quidiFcre*
dendo locutus eft,iam tacendo credere diFcat.
Et rejpondem angelus * dixiteiißgdfum Gabriel qui afioanté
Deum,&miffusfum loquiadtè,&bactibi euangelizare. Êt'èccé
erit tacens ,& non poter is loqiii vfqùèin diem quo hdcfiant ±pro eO
quadnoncrèâidifii Verbis mets, quaimplebumrin témporefitó.
fteriura, vttamen nun quam défint interius percontèm*
piaitiôhem.Miffi,ante Deum Fuùt:quia quocunqj veniut,-
itlttâ ipFum currunt qui vbiqueeft. -
EteratpiebséxpeftdnsZachariam. c&ptirabantur quod tarda-
retipfein templo.Egrejfus autem non poierat loquiad illos. , Et co-
■ gnoiuruniqùod vifiotiem vidißet in tentplói & ipfi erat innuens
Bibliotb<Vet. Patr. tom.irm/k
çisI &permanfit mutus.Etfaftum efi, vt impletifunt dies of fuif è-
ius,abijt tndomumfuani.;^
MutoZachariæ fimiliseftpöpulus ln à x 6imr\^0cm\m[Ar»br.
Fubcumnon potens reddere ràtionerh. PohtifîcesàùtÇin Soda.
vicis Fus tempore continentiam fernantes, impletb tem - 1
plibfficip,ad dombsvxprf^q;Fuasnecefiaftoredibâc: qiiià
püncfacerdotalis Fucceflîo ex ftirpe Aaron quærebatur-.
N pne aurem quia FacerdotÂ>us non carnalis Fucceffio,fed
(piritualis inquiritiirpeiFeólio, vt fcmperalcari qüeantaF-
uftere,temper caftitas öbferuanda prscipi tur.
Pofl hosautem âiesçoncepiïEüfdbeth vxor eius. *
^ Poft'dies videlicet bmcij ZachanscompletOs. Geftai
Funthsc,inqUit Ioannes C h ryFo fto iri us ,rpéfe (êptembri, I
viij.calenclasö(5lobris,luflaxi.quandócelebraturieiuniü I
Fcoenopegis in æquinotftio qàando incipir dies minui',
quiaiile concipiébaeùr,qui dixit:Meoportet minui, itiumau^ ioan.i.
tem creftere.Minot&ta. etenimFuerat lux àtenebris,C!jmFer
cundum legemDeo Factificia ofFertentur,qus iam ce (Tare
oportebatjeutn baptifta cohciperetur. Et idëo pater eius
Facerdos Iudæorum erimtuic, quia iam ceffàtè oportebat
Facrificia Facerdotalia.veniente Facerdote qui pro pëccatis
omnium Fe offerret. In dieieiuniorüm conceptio Ioannis
prsdicitur, qu iipë r ipFum aftlfiftiö pcbnitenriæ erat prse-
dicanda. v
Et, occult ab at fe menfibus quinquejicenstquiafie fecit mihi Dominus
in diebus quibus refpexit aUfirre opprobrium meum inter homines.
Quanta tandis cura fit,ne quid tiirpe.de quöêrubeFce.
redcbeant.admittantjoftendit EliFabeth , q u sd ed o n o Beda.
DeierubeFcit,&verecundaturconcepiftèinanilistate,ne L
in fenedute lfbidini vacailè videatur', q u s eciam in iuué- 1
cure nülkteniis exerpenda eft,nifi caufà Fobolis vel vitan-
d s fornicatiphis. Allegorice jier Zachariam,fàcerd otium [Bedà.
Iudsorum .-perElilabeth, lexfignatur : qusfdcërdôtum j
dodrinisexerGitata,quafivirili auxiliô,fpiritùales Deû fi- 1
HPSgignëre dëbëât. Sed quafi fterijis,erat, quia *némihem
ad ptrfeilumducebdi, nec ianuam c s li aperiebat^ Ambo eräc
iufti,,quiâ’&bonaFuitlex,&b onumlâcerdotiumtempb*
refiio. Ambo proceflerùntirtidiebus Fuis,quialëgalisde*
uotiotemporeMôÿfi,quâfiin adpieFeentiacumfacerdo*
tiofloruit. led aduenienteCh,riiftb,'lex & (acerdptium in
lFenedafuerunt:cum &Facerdotijordoperambitionés,&
contentionesp.ontificumconfuFus, êc lèx perphariFæorü
traditionesprsuatic^ta fuit. ZacHâriasihgrediïur tefii*
plum:quiafàccrdotumeftintelligëre De l landuariuinj
8cintràreinillud périntelledum. Fori,soratmalntudo :
qaiadum myftica penetrare heqüit, heceïlè gft vt d o d o -
ru m m o nitishu militer intendaE Dum alcarithymiama
i m p o ni tjpàFcit urum Iohannem cognofcit: qüiâduraqo-
dores (liuina led io » e inflammantur,gratiam Dei vcfitu*
ram per Chriftum de interiori meduellalitèirâtü,quafi dë
vuluaEliFabefhprodicuram,reperiuiht. Ètbo cpe rang è-
Iriycfiûolexefiordindtaperapifielosinmanu mediatôrisMôii cre*
dens,mutusfit:quiamutus ë ft, q u i Fpiri tualem fènfum in
ïitera non intelligit.Nec quafi magifter,talis valet dopere
populum,Fed quafi nutibusinnuitiquianecrationemat-
tendît {àcrificiorum , rn eç cura tj Fcire di d a pr öphe tar U m.
Mu tô Zachâ'ria,conëipitElifabeth ioannem : quia licet
pontifices&pharifæinccîntrentinterioralegis,necaudi-
tores intrare permittant,.inreriprafamen legis fàcramen-
tis Ghrifti abundant. Qu inq; menfibüSElikbeth ocçul*
tat conceptum,fiue quiaMoyFeslègiferv/libris tnÿfteriâ
Chriftiparabolatim de.fignat : fèuqüiàipfalex * Çhriftirr fihi.
difpënlationem inv.mundi ætâtibusper fandorum fa d a 1
Vel d id a figurât. Et quiaincàrnatio Cÿirifti Fexta Fcculi s -
tàte adlëgisimpletionem futura erat,rede fëxto roërifê à
concëptione Ioannis nafciturumfaluatorenx
angelus Màtiæyün-
ciai.
tlfl.)
H
C Ä P'.