A
, C A P V T V I I .
t>e ter • r - p '£ r ternas autem efle coeleftium ordinum difpofi-
d™'dif" «owes, nullus eft qui ambigat. In qui bus nimirum
pofitiù- ordinibus imago f a n £ # T rinitacis fplendidè liic et, quia
çibus. ! videlicet ab ipfa dcifiçæ Trinitatis vna & jndiuifa fub-
' ftantia fpiritus creati , in ter ternas ordinum diftin&io-
! nçsd iip ertitifu n t, .quoçiiro (implex &indi(folubiliseft
I nâturaàl>ipfô,qui eft vnuspater fpirituum formata. Ter
i tantum namqueimpar eft numerus', a primo impariüm
numerorum terriario ter du&o m ujtiplicatus. Namnu-
mero Défis irhparegaudet, qui pariurâ numerorum fe- '
âio n é rh in fiïaT imitate arque indiuilà ynitàte non reqi-
' pit.Iplaitaqucèoeleftium fpirituum agmina in fuis ordinibus
diftinfta , lècundumproprium donorum Dei di-
B ftribfitionem, fiefîmilitudini eius à quo crcati & difpofiti
fünj,appró'pinquant, Vt alij ex his fint qui illuminant,
alij qui illuminator, alij qui perficiant, alij qui perfician-
tu t. Plena namquedfûinilûminis&perfe&aDeifimili-
tudine relucens beatorum fpirituum concors multitud
e ,in actepta diuinitus gratia, itainfeinuicem fine de-
fcdlu redundant, v t per charitatem mperiores inferiori-
i busdiuinæ illuminatiónjs perfe&ani claritatem quair-
• radiantur adminiftrent. Qua? enim Deo viciniùs adhæ-
; ren t agmina ipirituum, infra fè ppfitis ordinibfis eo mor
do communicant. Omnis ergo coeleftium ordinum dil-
pofitio in Dei imitationetfi afeendens , » diuinam in feâ-
£Uonera,&DeiimaginenfoftéditTêru'centcm , & fecun-
dum hoc quod vnufquifqj ordo fpirituum remotusaut
propinquusDeo affuerit, acceptam de p 1'enit udine (a-
pientiæ Dei gratiafn çæteçis trasrundit. De origine nam-
qiie fiia,- hoc-eft, de fonte omnium bonorum fuperiefra
fpirituum agminavberrimhauriunt, vnde focij fpiritus,
qui illis proximifunt ordipis pofitione.percontempla-
tionem indefinenter bibunt. Sic enim ilji beatr fp.iritus
fimilitudinem Dei tanquam fpccula clarifllmarecipiuht,
vt tarnen iuxta ordinis foi difpofitionem alij alijs propin-
P quiores Deoexiftant. Quatnuis verb bm'ni Angelic*
creatura? quafi fignaculo fimilitudo Dei imprefia fit,vni-
tati tarnen eflentiæ Dei diflimili quadam fimilitudine
adhærc t,v t participatione fümmi boni',boni fint,& con-
templatione lucis æternae lux fint. . > -
C A P V T V I I I .
DE 2 \ £ 0 V E M CK OD I S VOC PM
ficdium}& nouent o r dinib us ngelorum.
QVia igiturper nouenos ordines angelic* yirtutes
dilpofit* fecundum fanftarum feripturarum voces
laudem lui condicoris incellanter dccanranr, has (apien-
tia Dei npbis ad imitandumpropofuit,vt quihbcin prp-
miflione habemus, quodAngelis.Dei in ceelis quando-
cunque fimiles primus, ficaDeorum focietate quotidje
annelemuSjyt cum ipfis Creatorepi noftrum femperlau-
demus. Hac namque deuotione promerebimur non fo-
lum veniam peccaforum , verum etia.m confo.rtium &
gloriamAngelorum .Etquoniam omnis lapientia a Domino
Deo e ft, omniunvartifex terrenos homines docuit
huius artis lcientiam^vr^in modulandisDei laudihus iimi-
tentur nouem ordines. Angelorum per nOuem:modos,
vocutn. Itadiifinjemaieftati gratesimmenlas referimus,
c(iiusdignatiocumhymnidicis Angelorum vocibus no-
ftfas adtiiittit voces. Nam iuxta numerum nouem ordinum
Angelprujn,nouem funt confonanti* vocum,qua^
fubiedta monftrat figura,quibus videlicet in laudeni Dci
omnis cantionum modus contexitur.
Dcfimi- -
litudine
ccntri &
cireuloru.
D
COhgruum proinde videtur, fi exemplariainuifibi-
lium,vifib.iliaconfiderantes, creatori omnium,&
h is quæcjrcaipfumfuntintellcâiualibus creaturis, de-
centem fimilitudinem accommodemus. Sicut enim fta-
bileatque immobile centrum decenti æqualitate , difli-
nfili tamen quadam fimilitudine circules, iuxta fe pofi-
tos circino modificante aidlêcolligit, & illi quidem qui
, vicinioreseidemcentrofupraorbes, arótiorifpatiovol-
uuntur,qui veio remotiores, amplius fuo circuitu dila-
! tantur,ficquodammodo in cçleftium ordinum mira difi-
j pöfitione agitur.Increatus namque fpiritus omnium fpi-
rituum creator;y:& ordinum difpofitpr Deus cceleftes ef- .
fentias,rationales vidéliçetfpiritus in diuerfis ordinibus, .
' ac fi circulos ad fimilitudinem luam,& æquicatcm è proximo
rcfpicientcsjipfc centri more immotus in feperma-
' nens,circa fe collocauit. Et primas quidem ter tprnas âg-
minumcoeleftium difpofitionesinfummis fedibusiuxta
fe pofuit,hoceft,Seraphin,Cherubin, &thronps. Se-
cundas autem poft has principales ordinum ter ternas
difppfitipnes continent ip coeleftibus.Sedes item ter ternis
diftinftas ordinibus,qua? fcil.dominationibus, virtU-
tibus & poteftatibus çomplcntur.T ertiavero,quæ & ex-
tremaeft ordinum diftributio,in tribus confiftit, id eft,
> in prinçipibuSjArchangelis & angclis. Cæterùmeaqu*
de centro ac circulis præmifià eft ra tio , ad eafdem ordinum
difpofi rion es pro fimilitudine fpeâans,hac icqucn-
ti figura dénotatur.. 1
Hls breuiter digeftis, ad p rio ri vnde paululu digrcHi
iiimus,redeamus. Séraphin itaque in prfinaterna-
rium ordinum cçdeftmm dfipofmone altilfimafedclo-
cara,tan ta Deo vicinitatc fupra coniuntfta., vc uulla ipiri-
tuum agmina infer ipfa&Deum medi^fint.. Serapffin1
autem incendentes fiue calefaci,en tesidicun tUr,^ eo, qijPb
incendio diuin i am oris incomparabilitc r ai dcanr,ciqi dc
proximo infeparabijifer.adhaereant. His proxim^adiufi'
^afu n ta gm in a q u * voçancur Chérubin,quodinrerpiç'
tatut
tatïir'plenitudo feienriæ. Incendio quippe diuini amoris
taneuntur ex adiuhiftis'fibi fuperitis â g ^ n ib u s . Vnde.ex
iplodiuiniamôris calorepaifter & plen^ftientiælumen'
fortiuntur. Piimaergo agmjnaSerapliim in media fibiqi
adiundta agmina Chcrubim caloremex incendio fui a-
moris,quo D cumamant,- & fplend.orem plenæfcrentiæ:
q u aD e u m edgn o feun t, t r a n s firn dunt. Media rurlusag^
mina inrlubieâafibïagmirrà de plenitudi ne fcientia? fu*
portionem,nonminimâmfrautmfttüt.Proinde pulchre
no mina o tu t T hroni agmina ipfa, in quibus exinfufione
fà pie n ti æ, quam de luper aêci p ian t,agi tu f , v tin his Deus
fcientiarum Do’minus fedeat, &pere aiudiciaiua exer-
ceat. H*c igiturdé primbrumordinumterhariadifpqfi-
tionediftalunt.
fecretis coeleftibus loquimur. Nequeenim digne de his
loquipoflumus , etiam fi linguis Angelorum lpquere-
mur,quibus datu cftenarrare gloriam D e i, opeiamanuümeiusannunciare.
Eoiumnimirumlinguæ finefono
& fine ftrépitu verborum loquu n tur verirâtem Dei.
Siciuenim intri.nfe'cusà Deo Angeli fan d i erudiuntur,
ficdeDeo intnnfecusloquuncur. Cæteium nos vcrita-
tem rérura ad hue velut in fpeculo confiderantesfinterim
dura corpus quod eorrumpitur ,' agg'rauat animam, 6c
terrena habitatio fenfum multacogitancem, d ev ifib ilj|
çum tribus primiS &rvltimis ordinibüs , minus q'uideui
habentia ad primos, plus ad vltimbs. Nam etfi orohïin1
telledùalicréatUKe cqmmùne fit elfe participem fapien-
!tf<e ac(cienti* Dciy vnicuique tarnen ad menfiuamdat
D e us'fp i ri tum’,diuid eh s finguli^prout vült.
C A P V T X I .
His lànè digeftis tranfeundum^eft ad vltimäs ordinum
coeleftium difpofitiones,quæ in tribus choris
eonfiftunt, feil, Principtim Archapgelofum &Angelo-
rum.Qnprum officiorum vocabula confequenter expo-
nâmus.Piincipesitaquè vocantur, qui ipfis quoque'An-
gelorum fpiritibüjspræfunt^qui fubiedisalijsdum quæ-
que funt agendadi[ponunt,eisàd explenda atuina mini-
fteria principantur. Archangcli dicuntur, qui fumma
quæquenuncianti Angeli vocantur, qui minima nun-
ciant. Tefte aûtem Kàcro eloquio, Angeli ex officio d id i
func non ex natura. Semper enimnatura lpirirus funt.
^ T une autem lolummodo Angeli dicuntur, quando mit-
tuntur.Summaergo Ârcnàhgeli huhciant.fiçut Gabriel,
qui fummutn omniium in carne ventùrum,beatæ Virgini
Mâriæ nunciabac. Quia namque ad debellandas aërias
verorum extrinfecus accipimustvnde inciiufecus eçudi- qm f o rm u d oD e n n te rp r ^ u r . nu n ca rid ec eb at.’ M.-
mur,& vnde ’ excrinl'ecus loquimur. neraagno diabolo beilum committens,illiusluperbiam
C A P V T IX . q u a lè contraDeum e rex it, pocçnti viitute eôncülçarj
, nullumpoflequodDeus.potefteuidenteroftendiEiiRi.a- B*E. ue,m u• s ereo mentis noltræ noc. nuilnumm -a/dI rcnoiinftAemm.- ,pr haè'lmed■ icinaDe. idi_du S, j?à deffu, g6a ridumàrS a/rra idæthdplandutndomùs
cçleftis ftatam.cui c r/a tor omnium T o b a o c a l o s « W M k g n u r .
adm L b ileT in d id it o rnatum.iu neuen, ordmîbus A u , Magna funt h s c opera De, A rchangehe* vutuaaopera-
eeli orum. TIbL-i p rocfe Ad oimin.taennMtamm mm entfiise aoc rii e/.mm /aI e nfi xt ia mm 1, tione declarata.M, i ttun tur et.i am,vt didum.eft ,ad mir n o-
L b eb a tau im aP ro p h e tæ fan â i.q u id ix iti D oufinedile- ra q u ^ u e a g e u d a m^orea Augeb . quodexfacne fcnxidécorem
domuatuæ . & locum habitation« g lo tte P‘u ts t e f t n n o . n t o P ° f ft- NatuZachaaas
ruæ. Domushxcdoitiuseft.non m anufa âa . ætetuain Prpphetamv,f,onefuad,c,t'.EcceAngelus ou, loqueba-
Devlti,-
ma ex left
ium ordÎDU
difpodtiooe
tu r in me egrediebatur , & aliusin occurfum eius egre-
ccélis , ad cutus decorem agmina beatorumfpirituum 1C §
Deo mmiftrantium & affiftentium, miro ordinc dirpofi-1 dieba tur, & dixit : C u tte&lo q u c -ea d p u etum .ftum.
taCunt. Ali, quippe exbis-miuifttant,alij aflîffiunt. » Abfquemuro hab,tatutIetufalem.Patet,g,turquodan-
quiminifttant,àdextèrioràexplanandaminideriaaDco gebmmot,s o tdw s a .u a ,onbusadmmoiaexplendanu-
mittuntur,&tamen contemplationem creatorïs fui non j niltenamittantur»
deferunt,illi afliftuntjqüi foras non mitruntuf. Sed hoc
præ cæteris plcniùs in imUnere acceperunt, vt contem-
C A P V T X I I .
plationi Dei indp fi nén t ef a fli ftan t. E t de illis quid'em (pi-
ritibusquimirtuntur,Apoftolusdicit s Nonne omnes C V n t & aliæ Angelicæadminiftrationis diuerfitafes'j
funt mmiftratorij fpiritus, miffi propter eos qui hæredi- O quas paffim noui ac vereris; reftamen ti paginæ conti-
tatem eapiunc làlucis. De illis vèro qui afliftunt hoc nenr, per médias fiquidém coéleftis militiæ virrutes (âli-
indubitantêrâflèrirnùs, iuxtaferipeuræ fandæauthpri-l ébipâtresnoftrivifionesôcreuelacionesacceperunt,&yc
tatem, quia fuperiora ilia agmina Angelorum exterioris nociriam futurorum'haberent, iuflli Dei illuminatoreS
miniftefij vfum nori recipiunt, quæ ab intimis nunquam Angeli,Prophetarum bculosreuelabant.Nam & lex (àn-
6fa per Moyfcn-data , ordinara eft per Angelos in manu
mediatoris. Sunt etiam ad alia minifterialinguli Angeli
C A P V T X. deputati. Nam alius Ifr^elitico populo piæeràt ,a liu s
piincepsalterius gentis fuifledignoîcirui-. Aft aliùsex-
cubiàs,in circuitu caftorum Domïiii obletuas, Iofue ftu-
pétiapparebat, feq; puncipenxexeicicusDomini Arpro-1
te â o rem fore Ifraël manifeftauir. Alij ex his poft lofue
iudieibus popùli præftoerantj eifquein libeiationegen-
tiycbntrahoftesauxiliumfercbanc. Aft alius virumMa-
ri'æ Iofepb erudiebac,& ne timerecaccipere delponlStam
fibi coniugem, filium Dauid adntonebat, vr qubd pro-
mifl’umfuitDauid,ratumforet. Alius nato D ominopâ-
ftoribus nodfcu cum lumine appatens i nouo nuncio ex-
ultantem coeleftis exercitus cuocauir mulritudinèm,Cla-
mantem A dicentem, Gloriam in alciflimis Deo , & in
terris pacem annunciantem hominibusbpnævolunta-
tisi Alius in fournis Iofèph yifus, tyiâniderii Herodis de-
clinarc,& in Ægyptum fugerèlllum cüm marre & puei ô
præmonuic. Abus, item d e fu n â o Herode relationeih ex
Ægypto fieri puerilefu , eid’em naciicio Domini man-
dabac. Diuinisitaquc di(pbfitionib,uSipcr Angelos ad-
’miniftratiS,non folùm homines fubiaeenr.ïed etiam hu-
ftiani generis conditor&redemptor , Angelorum Do-
minus, paulo minus mihoratus ab Angelis, his iubcflè
Dediuerlitacibus
I T aque noui es diftinéla beatoium (piritutuii agmina,'
H H Jl in primas, médias , & vltimas oïdinurn dilpoliciones
. & vU4'- diuiduntür.Et quja primas trium ordinum djipojitiônes
«is dif- præmifimus, nuncTdçmedijsiçônfeqücnterdifleramus.
wtioni. Sunt naifique mediafpiricuumagminaitemintribus ordinibus
dilpofita, quæ lunt DominationesyVirtuces,ô£
Poteftates. Sed quæ funt eorum officidrum vocabula
exponendo exequamur.Dominari eft fubieéfcos quofque
poffidete. Vnde ilia Angelorumagmina, quæ mira po-
tentia præeminent, pro eo q uçdeis cæccraad obedien-
dum fu b ie d a /u n t, Dominationes dicuntur. Virtuces
funt ilia agmina, per quæ fignà Ôc miracula frequentius
fiunt.Poteftatesfunt,quibus aduerlævirtutes fubijciun-
tur,& eorum poceftate refrènantur, ne corda hominum
tcntldo tantü nocere valeâc,quantü cupiunc.Hæ nimirü
funt in officiorum vocabulis proprietäres illis fpiritibus
eonuenierites » quorum mediæ ordinum diipoütiones
funt locatæinterprimorum öc vlcimorum bis tripartita
fpirituüm agmina : Participant verà &ifta media Angelorum
agmina, in (apientiade fcicUtia p roportiona liter,1