
Hoceftper prxdicatoresfaciamuseës videre, fi vinea
fcilipetfynagogain fide flo ru it, vteaminfideimitentur;
fi florentes in tide opera fidei exequuntur, yc illos imi-
cencur: fi imitatores martyrum in parientia florent, v til-
los irnkentur. ibi dabotibi vbera mea, h o c e f t , in Ulo agro
proferamad honorera tui omnem do&rinam vtriufque
legis, q u x funt vbera mea,vt rudesin fide fugant inde lac
doéfcrinx. Etpoftquam egoexprefli vbera , mandragora
dederunt odorem inportisnoftris. Mandragora, v t didum e ft,
herbaeft for mam h u man i corporis h abens, fed capite ca-
rens.ad multas medicinas v tilis : Sc iqrelligitur gëntili-
tas, quxrationem hnmanam h abu it, fed Chriftum caput
fidelium non h a b u it, & multas vtjles (èntcntias habuit.
Huicfponfusaureumcaputimpofuit, dumeidei-
tatemfuam , qux omnia tranfcendit 1 vtaurum omnia
meralla, in fide propofuit : gloria Sc honore coronabic, Sc
inclaritate fu x vifionis fibi copulabir. Mandragorxer-
go finecapire, hint paganifine capite Chrifto, ablato fibi
capite antichrifto. Hi dederunt odorem in portis, id eft,ex-
emplum bonorum operum in virturibus, per quas iptra-
turadcxlutnad beatitudinis prxmium. Vel portx Ecclefix
& C hr ift|fun tprophe rx&apoftoli: in his portisdederunt
mandragora odorem , dum pagani ad Chriftum con-
uerfi ,in do&rinis apoftolicis& propheticis famam bo-
n s opihionis fparlèrunt. Non folum vbera d abo tib i,
fed etiam omnia pom a noua & vetera dilefte miferuauitibi.
Hoe eft 4 non folum do&rinam vcriufque legis tu n e '
conuertendisproferam , fed etiam omnia opera apofto-
lotum n o u x le g is , & omnia opera propbetarum veteris
apprebendam prando,& ducam redocendo Sc exemplü pr^-
bendo in domum matris mee, id e ft , in multituditië fynago-
g x matris m e x , & ducam tem cubict/lumgenitricis me*,id eft,
I in fpiritualemintellciftum le g is , nutricis m ex; vr perlc-
I gem& prpphetasintelligantte verum Deumeflè. ibitiie
docebis; videlicet in illa fidemihi cognirioné tuam manife-
ftabis.plulquamperprophetas&perlegem. ‘Etdabotibi
poculUm ex vino condito, h&c eft, per intelleóhim fidei faciam
tibi pqculum ex multis virturibuscompofiturn, tuo cor-
poriEccleiix infundendum , vt fuaue vinum ex multis
fpeciebua conditum. Et mußum malogranatorum meorum,
fubaudis, dabotibi*, hoe e ft, diuinum feruitium ex imi»
tatoribusmartyrumimpendarotibi. Malogranata funt
eadem q u x&m a lap u h ica ,q u x fu n n u b e a& gra n is plena
, quorum fuccus habet laporemmuftfê fignificantau-
tem pacientes marry rum im ita to r s , bonis aótibus v t gra-
nisp len o s ,& do&ripa vtmuftum fuaues. Per vinum ergo
do&ores veteris legis ; per muftum intelliguntur doctores
no ux legis , quorum laborem ofteram tibi ad honorem.
R e x itaque v in o&mu fto acceptoa*fponfa,amplexa-
tusefteam,vndegratulabundacanit,dicens.
LEuaeius fub capite meo, & dexttrailüus amplexabitur me.
Quafi d ic a t : Diuitias Sc gloriam mundi eiüs amori
poftpono, Scfo laxte rnx beatitudinisprxmiaabeo pro-
mifladiligo. C ap u tquippe E cclefixeftGhriftus , cuius
leuaeftpcenitentisvitxgloria: dextera veroilliusxterna
bearitudo, v t fcribiturrlowginido dierum in dextera eins: infi-
legis feruaui tib i, id eft , per teexponendoillis, & npn niftraiüius dtuitie & gloria. Leua ergo fponfi fub capite fpon-
folum illorum o p e r a fed etiam tua fatfta per ordinem il- fieeft,quando amor 6Chrifti diuicijs mundi prxpo n i t : &
lisnarrabo, quxvtinam vidiflèm oculis vtillividerunr. dexterailliusamplexabitupeam,quandochorusfanóto-
.Itainrelligifequentia-volunt. . rum in xrerna beatitudine conftitutus, propter hoe eam
diligit.Hicvcrfusfuperiusprimitiux-Ecclefixaffcribitur;
( C A P V I I I hierurfusiriconuerfionefynagog§repetitur,quiaeadem
* * {perfedlio fidei&operationis-in iita qux in illainuenitur.
[ S ub amplexu fponfi,fponfa quafi amore Sc dolore fatiga-
QVismibidettefratrem mum. H o c e f t , quisclefan&is taobdormitr&nequiseamab hac quiete inquietetfpon-
patriarcha vel prophera poteft mihi confcrre y t i»- lus interdicit, dicens.
ueniam teforü, id e f t , vt videam te in carne cum hominibus
conuerliimem.exfcripturisd o c e n te s ».miraculafk- A DiurovesfilUltr«fältm,mfiifiitait,/il^euigiUnfiitialii
cientem: ficut te olim viderunt, quorum oeuli beatifue- jLJL. dileétam weanv.dunec ipfavelit .Scilicet lynagoga adfi-
runt; Sc dcofculerteficut Simeon , Sc Anna , ö&alij qu am! déconuerIa,terrenafaftidiens,lbla c^leftiaappetens qua-
plures , & audiam ex ore tuo verba pacis per teredditx fi obdprmit,quado cuntäiscerrenis negoeijs fefubträbit,
hominibus : &iammenemoexin(idelibas defpiciat, ficut j & fob's cxleftibuspótëmplandistotaincübir. Qu amfilix
h a d en u s fe cit, dicens me excxcatam & reprobatam. Ierufalem.i.vniuerfalisEcclefix fiHx ab hoc fomno exci-
T e dico Chrifte rex^glorixexiftentem fratremmeum , de j tan t, dum fpiritualesad prxdicationé carnaiium prouo-
mea progenie genitum, fugentem vbera matris mee, interro-! cant. Q u od fponftts prohibet, ne lucri caufa vel humani
gantem dodoresde lege & prophetts , qu x funt vbera fauoris gratia fiat, dicens: O vosvniuerialisEcclefixjï/i<*,
ipatris m ex fyn a g o g x , quando fedebas (apientia patris xternam pacemin fuperna lerufalevifats, adiuro vor.i.fidei
in medio dodorum , audiens Sc interrogans illos • v e f iacramento cóftringo vos,wc dtleclameam /ynagogam,nu'
quando per iabbarain fynagogis de lege & propheticle -
gebas Sc alijsexponebas.
Nota quód quafi ad prxfentem ÔC (ecumin agrode-
ambulantemloquitur: perquod nimiusaffedusamoris,
vel dolorisexprimitur. Iftudquippeeft quafi quoddam
lamentum fidelisiynagogx,nimiumdolentis quod mater
fuafynagoga Dominum g lorix crucifixit, quem tp t (
miracula facere v id it, quafi dicetet : Vtinam eilêtpolïï-
bile vtChriftum per legem Sc prophetas mihi promiiTaro,
patribus noftrisiam miflum in humana carne de finu patris
agreffuro,ita ficut ipfi pofiemvidere,de mea progenie
natum,meumfratremfadum , legem Sc prophetasfpi-
ritualiterexponentem, multa figna facientem ; vteum
toto corde amplederer, &lius à nullo Chriftiano
velut ex t orris aregno Dei defpicerer.Similitudoeftab ilia
, quxnimio amore ateenfa diligenter obiêruat ficubi
diledum fuóm foris inueniat, v t ei loquatur, Sc eiuscon-
fo ’ tioperfruatur: (edquia te in carne v t illi nó poftiim videre,
faltem apprebedamte fide me fugiente in deitatis lub-
limi ra te m; ér ducam te prxdicando in domum matris mee, id
e ft,in Iudxam,quxcftdo'mus matris m exiynagogxsó*in
cubiculumgenitricismee.id eft,in Ierufalem, qu x efteubicu- !
lom legisgenitricismex. V e ite fugientem Iudxosadhuc
incredulös, fcilicettuam cognitionem eis fubtrahentem,
per ad me c5ueriàm,à quiëtej«/ckertf,quaqùiefcit à fecu
l i negocijsme^iaigilarefaciatisàfomno fuxcontemplatio-
nis , donee ipfa veht ad laborem prxdicationis accingi fola
caulà Dei.lfte verfus iam tertio eft repetitus,primo primi-
tiuxEcclefix:ftcundo E cclefixgéntium:tertio fynagogx
cóuerfxannotatur, Sc concordia omninoin vnafide tri-
nitatisnoratur. Iftud quafi hyftoricè de fynagoga didü.,
alIegoricèquoqjdeEcclefiagentiüinrelligitur.Spófuscü
fpóCaegrediturin agrit,dam Chriftus per prxdicatores Ec-
clefixfemen verbi Dei fpargit in mundü, aratro euangelij
exaratü.I« viöwcum illa commoratur,dü in populis,in vr-
bibus & in villis habitan tib. per prçdica tioné im moratur.
Manecu illafurgit ad vineas,dü feOdnat multas facere Ecclef.
N o tfu ita b AdS vfq; ad Chrifti refurredioné.ddnde fuit
mane quo lux veritatis refplcduit, in quofChriftus 8c Ec-
clefiaad vineasfurrexerunt: quia poft refurredioné multas
Ecclefiasinftituerunt. Cum illa vineamflorere, ér flores
/r«#Ki ala pu ni ca Horere vidit,dum alios in fide
florentes, alios fidei fru d iis proferentes, alios martyria
pados,in ecclefijs in exemplura infirmis propofuit :ï-
bidedit ei fua vbera, quia tali bus protulit Chrifti caufta
, vtriufque teftamenti dogmata. Poft k*c mandragora dederunt
odorem in porm.quia lu dx i fine capite Chrifto , forma
fa n d x conuerfationis Iparferunt in populis, conftituti in
fidc,
üdeScdih&iomïrivii&.poïiiSiOmntapomanoua&.vetera,
fponfediliedoferaauit ,^uiaomb ia opera n o u x& v e tè -
ris legis“ad honore CIpilli EcclefiaIudçiscxpôfuit.Simr-
1 kùdq e ftabi 1 lo cuti d i u ab fè n ti amicapoma feruat, qux
reiierteot-irlçta oftertdra Ë cclefiaIudaico populo diu à fide
■ ^ » r a W n 'm d . l ù e o ù i n d u Ctnm r e o i l f t . . l i . C- — q t ,V id f t .imellio
péregvinanti m yftcria vtriufqUelegis feruaUir, q u x e f
^ fid e venienti per Ghriftum referauie., Ghriftus fuir fra-
terEeclefiæ.quia Deum fimm naxmale pattern, fe a t per
I gratiam Ecc-kfix patreu>f& ipfam fecit fibi forocemvicili-
I cétregni cçleftis cohçredem.Hic sbera matrrs (uç,videli-
j cet primitiuæ.Ècclefiæ fuxit,quandoei legem &-prophe-'
tasfyiricualitei;expofak.Ipfadikdurofo'risinuenit,dum
• verbum.carnem kd umcred id ie ; qu x quafi intus latuit,
dum yerbumin pcincipio manfit. Huiu^ofculum fum-
pfic, dum pacem fibi per ipfam redditam audiuit. Hanc
poftea nemo defpexit^quia per Chriftum fedaca perfecu-
tione , omnisordo regum Sc. priheipum eam honorauit.
Hx c dile<â.um qu^fi per mantim apprebendit, érin domum
matris fueinduxit, dum opérande*^ prxdicâdo Chriftum
in corpus ipfius fynagogç introduxtf. Sc in cubiculumgenitri-
ctf in du xit, dum cum in lntelledum Iudaicxgétis diixir.
Q u x gens eius mater & nutrix extitic, quia ex eaapoftoli
naci fuut.-quiEcclefiamper Euaugcliurngenuerunt, &
do&rina legis nutrierunt.
Ibi eft doifta Ecclefia, quod jpfa eft per gratiam Chri^
ftivocatajfynagogaautempropterfalfanviuftitiamexcx-
cata,fed nuneiterum pergratiam iliumiiiata. Qux.Eccle-
fia dat GhfiftQ^ocidum ex vino condito ^dum offert ad
honorem Chrifti (annum nnnt o.
, . u«,vu*unmuuE, la e it , in intelie-
a j.m r e g u ^ cU ft r a h s r^ n am c is , dnir ram in es m-
tdligi doçet. Ibi feilicctin danllro docctur, quidconùen
hsmca.loptpmjttà'nr.- IbiiM m r etpoc.ltijnex vino (ondi-
i “ CnPM«siâpientinm eompofira, & '
» 8 3 W & ï m * >,d ^ . «bmpla iaftorum. Leué
lneuismcnrc vqiiaEeft^caputanitna: i & dexterAÏllmam-
piexablturcum, rd e f t , virtute,«ebona opéra m corBore &
anmwroperaincorporevviftotesinanima.Subhacdei-
tera obdormit,dura terrenaobimirdturi&cailéftia crm-* (
tempiatur , «SBequiseiimabbac^üiereoefrabat ad fecnitmmnltum.
aCbnftoperftfipturasadiuratüri ]
nagpglceaucéEcciefîa bieperegrinans cum Chrifto
in agrnm flor.bns plen u m egredifur, dnm dé-hoc mon*
dotnigrans paradifum volüpraris cnm Cbrifto ingrcdi-
rur. SnvtüiiatmmoratttT, düinin manbonibus (îbià D a o l
præparans recipitur; Mattifmgiud vi«m , dum in die in- i
di cipfe engtt ad fuper n as Eccleftas. Totum qnippe rem- i
pus hums ferali % eft quafi no* ad eomparâtionem fora- I
rnæculi.Dies anrem indicij eft quoddam mane acterni di- !
er, qui mciior eft fuper milia annorum.
Vol.vira raiufqne hominiseft quafi n o i .-marre aurem
■ vira fouira. In quo m ine qnifqaefidelis fiirgicad vineas.
dumpnftmorcelnperueniradciIeftesEcclefias. Ibi vider
flores vmeæ.& flomm fouélus, & florès malortim pun
i ro n s . ; id e ft , præmia-fideliutn, &denarium quida-
bicurbene operantibus, & mercedem q u * recompenfa-
honorem Chrifti boniin;-QgiiS''i'* fapreiitia^e chafitatX'& j'-wbilttuurro- mm”ar rvrinn*. Ibj d ab^ E ^ efi™ 'c îm i..^.nC °Û^itÂ* ,f*/-" '
faeundiamebnansproximos : Vel dum offert in farrifi- n.v.VvUo. 7 ■ 1 aao11 tc c le iia Chrifto vbera fiia,
xio fanguiiiem Ghrilliex vinoconfecraturo ,& d a rC h r i - â o r ia ^ repræfencabit in alterna
n.riuroJioininumvirtutibusrepietorum'i. V e ld um p ro - nionem dummiraculiscornle, [ax
fcrteiiempla.virtulibusfanaom.lr».dileai/ai«pir/eE c -Læ v in n n tin c a ilis
clefixeft,quia,myâeriumincarnationis,&donaaux dat diaholum^-i ’ man° ragor¥°hmfuerunt,dum
_ ip rx k n ti, étant fub capite, id e f t , fubmenteeius : quia
p e te^luftentatairiprxknti contra perturbationés mun-
danas qu ie fcii, Ô5 quoda m mod o cumeadormir. Et dextera
eius, id e ftjfu tu rabona& plenafpfiusvifiorfw/>/e^i-
tuream: quiaita vndique circundabit eam, vtnullus turr
bo milerixpoflitintemèniEe.Hanc à fomuo feculareséx-
citanç^ dum eam a quiete contemplationis ad exteriora
négocia pertrahere tentant : fed Ghcfftus per feripturas
eosadîürat , ne hocfiicri caufa faciant.
- - r ------- iiiaiuuiiii ainiicrunt: cccapui
omnium ïuftorum Chriftum induerunt, & nunc vt mandragora
multis morbis medicamina fuut. Ibi omniapoma
nouaér vetera fponfa dilefto feruamt ,q i , i a omnia opera
iaiiiftorum veterislegis, &oronia opéra fanjftorum noux
legis, Ecclefia cxleftïs Chriftarecompenfanda reprxfcn-
tabit. Ibi Cbriftum ftatrem fuum , icilicgt hominem de
humano generenatum , in D e o v id eb it; quieam foro-
rem videlicet cohxredem regni fecit. Q u i frater vbera
t c c le u x iu g it , quia Dbminicus Homo gaudia cxleftis IeT
ropologice fidelis animai» agrum eareditur in villis eo- rrullfiaaliecmnT , i:dP *efAt ^. afit“n£of,0tlmnriinimicun.slp*1n?irraii?il.i8na.u—d jLa.^L*—(e ®oi.s rI e:-.
nMr.r«rrdum agreftes vcl;vijlanew in bfnis m o r Z taltioin^
ndioimanibiis fuis Uborar.yrJiabea,v„d<i.rïbuat Hdum eins dulcedini in S ? ™ , p a c e raH a b h ü r^H an c
neceificaterapatlentj. A i a ^ a d v i a r a r .d u m f c toram amplius« ^ # 3 angolftcr r uux bi
erigicadiniitandasclauftrabu vitas : clauftracrenimfont J opprobrium h o L n u m & d e L a i o f b f c A f t f o iV “bid
fpir,talos.vme*iin quib. funt pocula vine. Fidelis quifque Jeftumdiu quæfioum vis tandem aliq^audo inurarum
der T fid' fiu^ “ l flr0i:um' flo' ej malorumpunicorü vi- j æterna dileffione apprehendit, & fo dmum munt f a
der,dum fidemEorlefi*,opera fidelium,patienriam mar-1 id e ft, in edeftem IeVufalera, quieeftdomus matris^c-
^rumimitari ftudeCiIbidarvèfrapriwii»«,düproferrdo-*l,cIcfiaïangeJiCx iu d u c e c , dum cumilloinillaroadæier
tnpo rtts, quia feculares iam conuerfii qui fine Capite lue- fecretum glorix humanitatis Thrift; * *
IbidocebireamChrilfos’ q u o d v m S
Vidit. KPf. /ïurit rtuAm'et «óo !.. ...... I_r i-
----- ,— ............j-.uiiniuui ifouuc vuiuciuiu , ramaiT
bpnx operationisin virturibus, q u x fuut portç virx/pan
guur. Omniapoma noua & vetera feruat , dum conuerfus o-
ulnia opera antiquorum Sc modernorum patrumad imi-
tandumfibieongregat. H.uncfibi Chriftusfratrem fa cit,
fium-eumftbi cohxredem regni elegit.Qui Chtiftus vbera
matris „fidelis aniinxfugit, dpm duo reftamenta Ecclefix
matris fidelfiim fratribiisin vnum habicanubus fpiritali-
terexponit. Velma^er^icuius conuerfi eft congre^itio
cpjusybera fuut rqgulariaiuftkuca,,qux Chri-
ftusfugitjdum quern.qjc.onueifumregülaribusdifciplinis
inltmic. C h r i f t u m , qui opera dilediionis ih
necefiuacç.j^p?imQrum<petagit.. Huncintusinueniriqm
caruis cpncupifcencias per Chriftum vinefi. Chriftum
depfpulatur, qqieiintimp^moreconiungicur. Hqncne-
tho defpicit , quia Sc angelis & hominibus placebit. .
Chriftum quafi peftmanum apprehendit, öcindpmum
matris (ux inducit., dum bona opera in'blauftrum , do-r
m^_£Qtlg cegationis.matris conuerforum inducit, Et in i
c ^— . . .v .u .u u im u ^ u ü Q otutusnoi
v iiit, nec auris audiuit, nec in cor hominis afeendit, qua- prépara-
uJ tDe™ diligentibus fe. Ibi dabit ei poculum de vino condito,
& muftum malogranatorum, id e ft, plénum gaudium & an-
gelorura &hominura; quod erit vt vinum & muftûra ,
qux Ixtitia funt epulantimn. V e l fponfa dabit d ifc â o
vinum & muftum , quiafàn<ftos veteris & noux legis pro-
fert, quibus dabkur plénum gaudiïim.Ibi erit Loua fpoh-
n fub capite éw , quia omnem gloriam mundi videbit fub
poteutia Chrifti, qui eft càputeius. Et dextera iBius amplexabitur
eam, qai^ngclica. focietas, & fandorum vna-
nimuas » q u x in dextera Chrifti in iudicio e rit, illam fi-
biaffociabiï. In hac dextera ab omni perturbation^ re-
quiefeer: & nemo eam ab hac quiete excitabir, quia gaudium
eins nemo tollet ab ea. Sunamite in brachio fponfi
dormiente,eccemandragoraaüreo.capiteadornata, Cu
magno comitatu fponfo adducitur, quxàchorofiliarum
Ietufalemcumhaclaudeexcipitur.