m m h
) I
ioä.ChryJ.
kite acci
pe potenti-
»liter cre-
Meß,
inciperé *
'ejfejkbS.'i-
cratnento.
ViJe nota
fium cap;
Cap.fr.
t^ilgeriÿ
fùisinrercludi perChri- . cuçn eiufcîem beat?ç pàlîlonis raçm^i^ad al^rërëjpp^.
ft tun ,tcigi et ac i occ'det. Sei e« d um Igitue, qnra hcçtobla- ru t, corn pahis & vi oi*ci ea ru ta i n S a q amen tum earn is & I
tip GHriftïferöfelinçruÇe ii tyeraj^^ridia ifa -aufem
altaii fit figürata : pró ri us tàmeneadém hic & ibi nollræ I ne: licquc corpus tk fa ngiiis UH us non inhdelui.m mani-
fàlütiséftgciria, htcÀ* il*ivèta:,ruffidiensjV^ (c n ip e rn e - j busactperniqemip(qi\a,m Finidicur & o eeiditur, Tedii-
ceÆài^ia^ qujXhic 'èÿ'ibi.'idtïin veriis Chriftu.spoeens, çft,j deliiinfore'fuam fumirurin fàhirem. ;1 témÉtilfebdus,E-
ad omniav..:-Qnpd qüàmeuideiïteedanéli atteftenturi mi fleh us: Quia corpus a-flu ropturn ahla turus,pfat^bo-l
fubie&is'eçmni àu thonr.TCibus’videamus: ram de Chri- j eu 1 is n o ft ri s, & fydenbus îlhmmis, neceUarinmer.at, vr
ft-i h it & ibi eflcittiaii veMtatc,q,uàm: de îîoftt^ falutis j nobisin.h^cdie:Sacÿànïenciîin eorppris£& fanguihis fui
hic & ibiv‘cna& a'qua.vtilicate.ALiguftinusin libro fen- | confccrarct, vc coleretur' higher pèr.myfteiiumV, cjudd.
ténriariimlh-ofperuSemcloblatuseflChriflusin feipf'o, iemel oftetebatiir in pr.ecinm : vr quia quotidiana & in-
& tarn ep^quori'di e iltjmpla t d fm lacf aqvenyo * Qoiod-it;
defefTaturrebafpro hdmmuan l?Jiffei edempti'Qi, peipe-j
intciiig.endum e ft, qitia' in manifeftatione iui corporis,
tna etiiuiredcrycdempnonisobiario: & pei:ennis illa vi-
in dull ivttione fuprum membro^um othriiuni-,--: -veins
idlima .viuci'cti'n%emor>jaf&/emper p'r:jelen,s eiTct iij gja-
Dcus Sc verus homo lemel tantum in ciuce pependic,
cia. kefii Auguftinii^inferfii'pVde^.fei SffanguinIfij
o fterenspati i;feig fprrHi' h oftiaM vhia m, pa flibije rri^| jh| o r-
C h riftt^ b ^ ^ i^ e u d r^ tta 'p c ^ p « ,_ c p ^ i^ !e s p e r illmp
talerii, viiiojeum atqu;e^qiTuonii^''fedejE9.pti#fmS'-effica-
|||t ib id in d tti p'eceata.‘-Ire,ipi\i codem. Tu animaChri-
ccmieprunt^idelidefVqdQsaUiiudddiuinitdijfi-lij redh
ftianajvidpn? dele‘ra$. rneniapf ^on(i; tu iy ^t'p iik hm p ^ -
mendpsiu didaui t, prsefei p t, pried eftmauit, iti odis.atque
ifianeas. Catner bius ^ |ioti|lie mandueabis|:vc viia^[a:-
temporibus quibus id fiericongruebnc.Dicir ergo C lu i-
lernam habeas: &ianguinem cius porabis. • it.
Aum inmanirefto corpore fuo, &ind.iftin£tis luerabris'
hutnanitatis fu^ femel pafftfm incruce :qui ifonmanife-
fteVfcd in u ill bi liter eft: i#Sacram ento quotidie-h ‘ non -
pafl'iiSjfed qufifi pari repra;fencatus. Vera eipmpafliohb
Chriftum iterum i m m'dl a ri hplla te n useo ngruebat, turn
quiaimpofilbileerajlinmortalemoeci d i, turn quiacru-
deleeratm (accificibEtefeiiiiiominem^norebeftiai:um
facrificanda laniari £ dentibufque vorai|. Quid ira'que
in Deum fimul efle"nori poterathus crudeles & dcuoti,
incruentum efle congruebat ^quod-pium erat fidelibus
Ghrifti: vc non vera Cbrifti paflione & rnortdab eisim-
malatid tompleretUr i in-qua GhriftiSs jftopitiationem
fuam exeqiiiidmnibtis dignaretur. Inquo enitn-meliptcs
p i
PM- ■
'‘Gap. 6.'
Quoridianam igicur Ghrifti ifnniolationem peccato-
L'lim remifliohi, vita: xcernx^adepripnf. nete ffarmLu;,&
(uffici.entcm nobis aftiuxinms. Ipiiautem Chriilo non
('uppJici'apaifioiu'sVeloccifibniVddremoleftain
dam iphus pafiionisimagine nobis yrilcnrad memoiiam
concirandam, & deuotionem augendam , & iniitacio-.
nemprouocandam oftendinnis. Curcnim.Beatus Am-
I brofiuf'ad recordationem mortis; eius hdlftiam CMrifti
quoridie ofterri diccrcr, noftrum fiiciificium , exem
lplumdllias{acrificij:fidaritisbeneficiisnosy'elleccftein-
gratos &nonmagisdeuocione & imicacioneiioftra,.ian-
c/egratihE clle obnoxios ? Sed ramen quia eoniaciamen-
|tales & concorporales fuiiius Chrifto, licfet: non veia,fed
eiftemushis qui eüm cruGi^erunt :r|iiipjetate& dcuo- j imaginariapaflioneinfÇipfo immolemr, vera tamcn &
tiohe differremus ab e is |qu i çuràfpqdere praefumpferi non^triagiriarià paffione in memb.ris fuis imh&jiltur.:
in ifta ca*he& fanguine nil eruentum , nil corruptible turn tanta: fine pie.tatis agimus iacrificando ipium vflen-
mens & cor noftrum vWcothpuu<ftione attcrendo.moratque
faluanicem & iphus.verbi propriamfadtam in pa- j tern ram pij & diledti Domini & patrig anpuiicidmus.
ne & vino credat : per quaefi digne iumanrar,nobis eil, Sicut enirn cum Petrus diceren Do mi n e q u o- va dis?
peçcatoruin remiflio collata.' Viide Auguftinus in lib> j-ChriftiiS irelpondit', venip Romam itetumcrü'c|^ôti.ÿVel-
d eS zcxam cm isakan s :Vm t^ iii Caromaveree£cibus>& : ficut Paulus air :Suppleo ea qua-défunt pailloniî Ghrifti
fanguis verè eftpotus. Alibquin'quomodo vfâcum.erit,pa- in carne meacita & didnibusmembris Lais compatitur,
nisquemegodabo, egromea eft pro tnuiidi vita: rri.fi vèra fit ça- j v t& i ib i compaticntibus comegnarc faeihus crccl a tin :
to ? Sed quoniam Cluiitum vorari dentibusfas non eft quiateuera d ignabitureos d ie participes fu e gloriç quo-
yoluir hunc,panem & vinum in myftérid verè camera, | rum non dedighatui efiè,p^rticepsÆrumnæ..Gùnvenim.
fuam & fmgiiinem coniccratione Spiri tus fan éli pote n- vinû proCiuifro,aqua lacnficetur pro populo A 'v t ium -
• que vpus languis fiat| quid nifi Câpins & memhrdùum
mde cpmpaffiorte & moite vnita tenv fignifitarr Vndc
Auguftinusinlib. iQfde C iuitate Dei: Htyus'rei Sacra-
méntüni, quoridianam volume Ec,clefi«e eJflbfad^ficiu.m:
quit Cum capitis ipfiùs corpus fi t, fèipiàmper rplum^ifr
cit offerre. Non enirn poteft corptis trucifixi eflc,> qui
emcifixus non efti >Ynde Apoitolus : Per quern miHi
m un dus crucifixus eft, $i egomu rid o. Vndc Gregorius
indialogoftimli&l',o 4. Q u i paffiènisDbmi»^cæ myfte-
ria celebramuSjdebemusinrirariquocl-agimus.Tunc err
gq w e pro npbis Deo hoftiaerif: edm uofiprfo's ivoftiam
recertrous. Item Am|nkfius in libro de Sacramentisc
Q ù ià crueis ipfitis fign * s^ e s forma, ab ipfius pallrbitc
accepifti fignaculum atque fiitiilitudinem : v t ad:ipfius
formamrelurgas, jpfius viuas figura,‘qui pcccato crucifixus
eft & Deo viuit.
Q u ia ig i tu r be n efi ciis & exein plis tarn eximiùm«,tam-
que vtile nobis eft corporis Cirri ftiSacr^mencum,videa-
mus ne nobis tantam graham aliqhis error fiipplantet:
Sedpotiusipfa fidei yeriraS,^cufcbrtûsad eaquaiexhib
e r ,( icp r te s conftiniat ad eâ quae monte. Infirmi ehim
qp i , ctrcun fer un tur omni vento dqblrin® i ftatim vtau-
diunt:quae.ignorant, de fidei véritate dubitarit ; (quos
quantum pofl’umus, Deo annùent-e, ianare (tudeamus.
er^im Sacrameiïtum eft figura v.eritatis C hrifti, &
b « Chrjf,
-tiafiter crearii& quoridie promundi ÿita myftieè im m o ï
lari: vc fieu t de viFgineperfpirituuï ver.a <aro fine coitu
creatur,itaper eutidetri ex fubftanria paniç & vini, myftb
cèide.m corpusGhrifti cpniecretur. Iteraturautem quo-
tidiehæc o b la tio , licet^hriftuS femel jiaflbs fit : quia
quotidie.peccamus , fali^m p é c a r is , fine quibus morca-
lisinfirmitasviuerenonpoteft. E tideoquiaquotidiela -,
bimur :;qiioridie Chriftüs pronob ismy ÎHeèimniolatur.l
Hané autem -immojarionem non, vérq fèd imaginario
àdfcu pàflionis.& mortis fieri., & ta.mèn veram fâlutem
opèyàri, teffarurGregprtrisih quarto libro dialogorum:
Hæevfingulariter vidlima ab æternointentuanimam fàl-
uat | qua:'nobis morcem vnigeniri per myftermm réparât.
Q u i lieec furgeiis a mortuis, iam noh montur , & mors ]
ei vltranon dominabitur: in feipf'o immortaliteratquê
iricorrupribiliter viuenSi.pro nobis-iterum in hoc
myfterip fâçra* immolafionis immolatur. Èius quippc
ibi Qprptis fiimitiic, eius calo -in pppuli falu tetp parcitur:
e ius languis non iamin marfiisinfideliû, fedino ra fidc-
liumfunditur. Hi n Ce rgope n&m u s q ual e fi t pro npbis
Sacrifiçium|: quod ^ro âpfolùtioiie noftra paflîonem
vnigcmti fifijfemper im itarur.Qjaamuis fcrgo non- dixe-
rir,paffiphernvnigeniïlpperatur verc ,-fed imitaturima-
ginariè :taifien teftafurillam vi£fcimam,iios:Verèab æter- __
fuis.Nônÿolum lauit tïpsà peccÿris noftris inlânguine i'iii^guraSacramentffitiégùrâ
iuo ,qu an dp fanga inem^um;fuditin eruce : veram e tif •.fid^irt-totfiguris.veritatem âteréttrtthaot:roaxinlè-€Ùhi >
quottdie jauac gp s in.- fanguine Çuo d.pecattis noflrtss dicatur Gfirblns fcmelimmoiaii fa feipfQ, &: quotidieiff î
^rameiitbVquafi veriisinccdligidebeat ^ eum diciturin' fu n te a ad q tix re fe ru n tu rrb lo n eftigitupSacramentum’
(eipid'.A: n P n ^ e r u & f e d E c f i c - d e casteris vocabulis in nullo prae-
fcictidum q ma Ghriftps immolari^dicjtiirin feipfo^ id eft> iudi ca tu rfidciquacredi m u s, &.verita:tiqnam tenemus.
iii hbman'a forma,& in Sacramento,id eft,in panis & v i- Vtcriim (iipei ius di£liim eft , quantum ad vifibileSacra-,
ni forma : non quin tam vere hic immolctur in feipfo • mentiim , Species Sc- fmiilitudcillaium return fiint no^-
quantum ad lubltantiaimficucibi,fed vt n o te t h ie& :ib i miira : qua: ante fueruntpanis fcilicct & v in i, n’bn cotdiuerfaméïufdem
fubftanria: formam.,
C A P V-T X Vl-I,
Acdecaufaetia'm fariïli de torpore & färiguine D o mini
yai-iè loquiinturffednÓTOntratièiadeo vrbea-
tuS H ieropymusillud djriplIdt^r, Auguftinu§ autferri tri-:;
Inquq-ijefibi velahjsfitn-
(ftisdiircntile^ideähturrquomödptbi’piiSGhcilliduplex
j credénduWfit videamus. ’Ait Hitronymus m epiflolam
‘ ad Ephefips. Dupl:'ci:ter-fanguis Chrifti & caróinte.lligi-
: tu^yclfßi¥ituai'ii^flia.atqu.e muinä,de qu^ipfe ä i t : Garq-
I niea verp eft cibüs,^fahguis meus vérèeftpötus Nifi
mandtrcaüeirfiscarhenviriëam &biberitisiaqguinéipeü,
non liabebitis vita'm irterniVm : vel caro lila qure crucifixa
c ft,& iarigu isq uimiliris tffu fü seftlan cea .(^ od n^ dij
xifle quantum ad duplifem fubftantiam credendus'eftyi
fcd cjuantumäd dnplicem eiuklem fubilantia: fifrmami
q u * n u n t i n Q ^ » d , A u -
rguftinusapertiüs p f ten d it , c|ui eufti terrium n|.o.dumJ
' coipiirisCHi'ifti dixiffêtËcclefiam,de eodemdupliciicor-]
, po.fejvnde H ieronymusitadifTeruit:corpus Chrifti e ftSc
j iLIud myfticum quod ex fubftantia panis &y-ini perfpi-
I ritumfaiiólumïconfecratur. E taddidit: C«terum illud
corpu's‘quPd natum eftex Mariavirgine , inq^uod illud
transfertur,&c.Q^odiftudpercon{ecrationemakarisin
-illud transferri Sc conuertidicit,nota earidem fubftanti|.
Qupdautem d ifternit dicens,hoc vél illudfacir, vt diótü
éftjfecitndumdiuerfam fpïmapi^^iuimfubftanti^ iden-
tiratem perfêiftèftïbinnuens, airde tertio corpore Gh rb
fti,quod eft Eeclefia. A d queimfi reörè conimunicamas,
mentemdirigimus f v tn o s corpus eius ex ipfo Sc ab ipfo
cainem ipfiu|ilio manente intégro fumamus. Cumepim
carnem ipfius ëxipfo nos inonet ab ipfofumeret quid nifi
dantem& dontim idem fignificatefle? E tad d id it: Qua:
nimiEum cato ip fa e ft,& fru d u sipfiu s carnis, vt idé fe^i-
per maneat,& yniuerfos quifunf in corpore pafcat. Ho c I
corpus dieit Eufebips , uderibus illatum, ( cóli iugitcr a
liobis permyfterium.DelvocSacerdosin fine: cui'uidam
miflte orat.vt quod nos f^ecie gèrimus,rerum've'ritatè ca-
piamusridem quidem nocantéxiufübftantia , diucrfum |
in forma.Quam fuam duplicicatem in-cosnaipfe Chriftüs
o ften dit, cum ipfèin humäpäförma prtefens feipfum in
Sacramentö difcipulis exhibitie. HancdupHc;rarem non
firbftahtr«,fedformtr,färicftinötauerunr-,qüotiesdecoi'-.
póreChrifti.ipfiimmon'ipfumdixeruifti'vfrpfumfecun-
d um fu hfta njia ma no nipfu m fi t (ecu nein m form am.
• Gum igitfurcorpus Ghriftiin humaana formai :corpuS
ChriftiinSacramentOjC.öfpus Ghrifti''Ecdefia tripliciter
dicatur : his.-qai in fa et is Seripturis höc;difccritëre ne-
qu e u n t, m a gn a eo n fu fi o n afci tü r :v t quodde vn a cibr pö-
te C lïiifti d iciiut.dealio dictum efle creditur. Eft & alia
item eohfufia,quia cum Corpus ChriftbtnpLiciter dicatur
, -corporiChrifti in alrari pariis & vini attnbiuint Sacrament
um , ipfumque corpus C iu iftiin alrari j Sacra-
ïuehtumfaciunDcorporisChfiftiiiihui'nanaforma.DuiTl
porîs C h r if t i':. Corpus yerÔ^& languis Ghrifti vocantur
« u b c upä t i il e ,'cq 1 à.cù t fo iris modo ,' quo res fignificans f
fdlecfëi fïgn i fi ca t ^vocafiüui n nn cu pari. Vnde Aiiguftl-
nus iiflibjro locuribHfim Gehef. cap. 55», Locutio nOfaftj,
daeft^ vbia li^ilifignificau tia earn in rerum qpas figni-
ficaptnomineàpppellaritur : inde eft q u ö d ait iApoffo-
liis. Petra autem trat Chriftus, pon aft pen a'fignincabaE l 'çpr.û
Ghriftuni.
€ A P V T XVIIP.
.... J , . v . J B p m g f
ET hoc quidem Sacrampti'rum vel figuraidiuerfaeft a Qnodiu-
re’fua,vti'es vifibilis ab in uilibili, vt fupradlptum eft.' uiubilc
Sedtamen non i 11 fte q uifquam-motiebitti.r, ’fi etiam eorpus ■
ddm vera cai^idemqjlanguis Ghrifti firi ipfbfum Sacra- ^
mentaexiftanr,feeunduib afiiid arq; a liu d lec ep ta , ima- to, SacrX-
gina ri a pan is fra^lonp Sc ('ahgili nis de calf ce effufip ne, j - .m en t um
ta repri:efentand;byeram fra«ioneni ^oi'poris fu i& e f lu - ¥'fi131'!
fionem finguinisiri paflione:v.erbi gratia,ficut ego' fencx
ba 1 biltieridq&ieptando & alia^pefilia m:ea imaginAndo ji! ^
repraefenracem me puerum,nori^aliuin-tamen, fed me ip- mana for
ftim,efIemq;‘ego ipfefigura'&'figmatus: adlio tamen qua ma.veru;
meipfumteprtefencarem'inme iene i; efletimaginariail- yen,idem
lius , quaein m epuerofiufret yera. S e d& Clir-iftus poft ^5^™ ’
refurredtionem fuam diueifir adlione diuerfaq-, tempo- cxg
tumracibnC,fui jpfius typurn gefll.t & figtiram. V c enirn plum, j
aitAugitftinus,apparens cJubbus difcipiiliS,d.um finxit fe Luc/olt.
lotigius ire , fiejmficaUitfe ppft- paircosdicsafeenfiirum;
in'coelum : quod icer lopgiEts eft rernoturu: a-c6mmu.ni
hominum Vjta. Chiiftus itaquefongiusfele-ire fingeris:
Sacramcntum eft Chrifti afeendenris in cpslum. Idem
ciufdcrnmectampn vfquequaque eiuldem. Idcm ’nam-
que ve|tis Chriftus & fiiTgens &aIcendens riVeruncamen
aliudeftfiglnentqpi terrenmineris , allud eft v,eritas in _ '
ccelurn afeendeptis. Neca liqpisita d eiipit, vtpropter^a ^
rieget fingentem felortgius ire,efle verum Chriftumiqiua
figmento longiorisitincns^ignificat fc yerum Chriftuin
cceluafcenfurum.Neergoin re tanta,fiderudes titubent,
diufna gratia afpira'nte quiddc hac lefenrienduni ficyfaii- ■
dloruiii anthoritates bfteridentrvt corporis Chftfti in Sa-
cralnentb Sa'cramentu fignifiCans & fignificatum i, in pa- v
n is& v i n i formai tern q iin ho mi ni^formafub ftautiaHter
& vere:,vnum cundemq; Chqftumcredahtefle firdeSa-.
critmen fo quidenipanls&vlhi§quodfignificet& fir nqp-.
cupatiuecoiprisGh^iftiifiiperiuVdiiftum eft/ Q u od verb |
velum corpus Ghrifti inuifibile^oft refurreiftionem fit j
S a c ra in e n t u n 1 v i 11 b 11 i scorporis Chrifti yin paflione fcili-
cetfui ipfius:' teftatur Auguftinusin libro fenrentiarum juguflin
Profpcri.Caro eius eft.quam forma panir opertamfri Sa-
cramen to accipimus,&(fan guis hi u s-yquemfub v iifilpecie
Sc lapbre potamusicaro videlicet cafnis,& fanguisSacfa- H
mentumf!ngtrinis.G^rne&.f'anguiue'Vtrbq,uefnuifibili,
iptelligibilri'fpfrituali^gpificatuc.y corpus vifibilejDo-
mini noftri Icfu C hrifti,& palpabile: plenum gratia om-
nium yirtutum, & diuinamaieftate.Itemin eod em: Sir
cutergOcixleftis;panis,quivcre.Ghiifti carOeftffub mo-
doyoc^urcbrpiSs C h r ifti, cbm reuera fit Sacramentum,
ergo forma panis & , S ac ram e.n rii m c orp o 1 is G h vilr i ’ corporis Chrifti,illius videlicet, qu odv ifib ile , palpabiin
altari, & ip him Corpus Chrifti in alcari Sacramentum • lc,mor.taie,in erucepofitum eft : vocaru tque, ip fa camis
dreitur humadlcorpöris Ghrifti,qubdipfum e f t , non i- immolatio „ qua;Sacerdoris manibus firCh rifli paffio,
de m i p fum' e ft con tend u n t , fed hoc quail diuerfum ab morSjcrucifixio,no'ninreiverftate,fcdfignificantemy-
illo conftituunt. Dic et eriini aliquis. Illud in altari, !,fteiio:ncSacramentum fid e i, quod baptifma intelligi-
qiiod tu afleiis efTe verum G orpus Ghrifti,in facris lke- .tutjfides eft.Vndeidem btatus Auguftiniisin Epiftolaad
risappellatin fpecies,fimilitudo,figuia,fignuin ,.:myfte- j BonifacinmiNonnefpmellmmolatuseftChriftäs ih fei-
nu^f , Sacramentum. Htec autem ypcabulaad.aliquid pfoJEt tamen in Sacramento non foldm per omries Paf-
fu'nt,nulla verbqu2 a’dal'iquidhint, poffuntefle fdquod eh*folennitates,fed,omni.diepOpulis imrnolatur : ne'e
N:h 4 ■ vcioue