Honor ij ^Auguftoàunenfis Tresbyteri,
homo iuæ mentis gaudiutn & çxultàtionem animi de-
monftrat.Qui ergo in prsefentî vita plangehdo ftiidet ab-
olcrepeccaca, infutura vitafaltabit', lioceft, laetabitUE&
exultabitin gloria «ternie felicitatis.
Q u id eft quod dicit, Tempus jpargeiidi lapides, & tempus
coUigendi ? Q u id enim prode(k lapides.Jpargere ? aut quid
prodeftcolïigere, niftfortaflevelit àliquis aedificaredb-
muin? . , 1 n • : 7 . ■
N o n h a c de caiife loquitur Sa lomon, feddegentium
difperfione&cblledtione. N am per lapides gentiles de-
3.9*1 fignantur. Vnde Beatus Ioannes Baptifta : Potensefl, inqu
it , Deusdelapidibus iftisfufcitarefiliosAbraha. Tempus e-
nimffiargendi laptdes, fuit ante Aduentum D om in i, quia
gentiles non permanferiintin vmtatefidei, fedreceden-
tes à Dëb,difpçrfi funtjquia varies deos àdorabant, & di-
*ƒ idola» uerfa * locà colebartt. Témpus âutèm colligendi lapides,
fuit poft Aduentum Ôômini : quia fiçut ait Apbftolus,
Vbi venitplenitude 'temporis, mißt Deus filium fuumfaäum ex
multere, faftumfub lege. Tün cquippè tcepitcolligere lapides,
quia peraófco palfîonis myfterio,direxit Apoftolosin
vniuerfum orbem terrarum,dicens : Ite, doceteomnesgentes,
baptisantes eos in nomine Patris & Pilij & Spiritus fanât. D e inde
celebratoXL. d ie Afcenfiónis eius myfterio in ceé-
lo s , mox vb i ab Apoftölis famanominisciusdiffufaeft,
longe lateque per muhdum lapides, id eft, gentiles qui e-
rant difoerfi per variamidolorum culturam,colle<Sfcifont:
quiareipuentes& abominantes idola , in vnitate fidei
qùieuerùnt. -
verf*. Quare iter um dicit, Tempus dtleäionis & tempus odij, cum
Ioannes in epiftola fua dicat : £>ui oditfiatremfuum,bomici-
daefti .
T un c quidem eft tempus dtleäionis,cptando poftDeum
diligerc debemus patrem & matrem & vxorem, & filios
accaeteros’propinquos. Odij veto tempus eft , quia pro
Chrifti confeffionecontemnerefimul 8c odiffe debemus
patrem & matrem,omnefque propinquos, fi nobis in via
De i fuerint contrarij,ficutfanóti martyres fepe feciffelc-
gunttir: _ v 1- .. '
,erf * ‘ Q u id eft quod rurfom dicit, Tempus belli, & tempuspactsi
Q u om ód o cempus belli eft , cum Dominus in Euange-
l io diçat, Eftoconfentiens aduerfariotup citb dûmes cum eoin
uatt . I vja 2 3c item : Si quis tepercujferit in dexter am maxitlam, probe
illi & alteram': & quivolueritaàfer'reiUniçâmtuam,dimM
'&palliumi . 7 . ■
; Verefemper nobis eft tempus belli fiepugnse, quamdiu
in praefenti ïçculo fumus,quoniam femper necefle eft no-
bis pugnare aduerlus infidias antiqui hoftis, hoc e ft, ma-
lignorum fpirituum debellare potéftates. Pacisyc ro tem-
puscrit,cumde præfentifeculo migrauerimus : quoniam
fi bene pugnauerimus in hoc lcculo, in fiituro eoronabi-
m u r,& in cceleftiHierufalem aeternapace fecurirequicf-
‘cemus.
'Quare dicit, CunSa fecit Deus bona in tempore fuo,cum fu-
periiis dixerit omnia ejfe vanitatem ? Si omnia ?<*«<<,quomo-
do ergo bona font? ' • •
Omniavaha,qùia tranfioria,fimt : veruntämenbona
font cunfta,'qüiàd bonoDeo çreata font.& b ona quidem
font,tarnen nonieftiper,'fedin tempore foo.Nam bonum
cftvigilare,bôhùm&dôrmire.attamen vigilare femper,
femperdörmirc,ttönvtiqueeftbonum.
Q ^ r e dubitaàdôlôquitùr Salomon, dieens : Qttis no-
Mtfifpiritüsfilïorum Adamkfcendatfurfum, & Jpiritusiumen-
tbruth defcendatdecrfumiqms ènim ignorât, quia fpiritus iu-
mèntorùm defcehdat,‘ideft,:cunâ:ôrumpeccatorum bru-
torumqùe animaliiim fimul cumcörpore difloluat ur,ied
mox vbi egreditixrde corpore, àüt dèdùcatur ad gloriam,
aut dimérgatiir adpoenamî
Paulo iuperius oftêiidit Sa lomon, quia quantum ad
corporis vilitatcm,riihildiftat inter iumentum & hominem:
quiaficut moritur homo,fie&iùrhénturn: & fiçut iume-
cuniredigitör in puluercm ,firhiliter ôc homo : fed vt o-
ftendéret quod feciindum ànimç dignitaeèm mültum di-
'ftat homo àiümehtô 8c pecöteifobiuhxiVidcirco^dicénS:
Shis notât fijpïritusfiltorum Adam afcendàtfurfum , &ßnri tus
ïamentcrumdefcend'atdeorfumiOAenditetiimquia hâec ibla
Ef*ùU}},
differentia inter homiijes & beftias f i t , quoniam fpiritus
h ominisâîcendit in coelum, & fpiritus iumentorumfeu
pccorisdèfcèhditin terràm : quia moritur & fimul cum
carne diffoluitür. ÇümergodicitSa lomon , £>uis nouit,
quafi nemo fit qùihoécognofcërepoffitfideo ait,^g» no-
«if,vt difficultatèm aut raritatem fignificarët, ficut cftil-
lüdyGeneratïonenieiusquUenàrrabit} hocêft,hull.ûs aut per-
iarus.Namquodimpoffibileefti hüilâtenüs fieri pOtëft.
Illiid v eroquod eft difficile, fieri potëft i quamuisfcu magno
labore, Spiritualiter autem quidfignificant iWifilij,
autillaiKweww? PilijAdam,ûgniûcant fandtos àut ë le âû s
viros,qui merito âppellantur homines, quia rationabiliter
ac fände & Ipiritualiterviuunt: per iumenta vëro defignâ-
tur carnales,quiproptereaiumenta vocantur» «luoniam
beftialiter&carnaliterviuunt, ficut iumenta & pecora.
Hinc enim dicit Propheta DauicJ,: Homines & iumenta fal-
uabis Domine.Soleteninvftéri, v t illi qui videhtur homines
iufti,peccent&auert^nturdiuftitiafoa,&faciantiniquitatem:
econtrario illi qui font mali &impij,conuertantur
ab iniquitatc fua,& faeiant æquitatem & iuftitiam. Ideo
dicit Salomon,Qtnsnotf it ftjpiritusfilioru Adam afcendatfur-
fum,&jpiritus iumentorum defcendauleorfumîcpiit tam incer-
tus eft huiusvitæ ftatus,vt &peccator qui iumentum voea-
tur,per pcenitentiam conuerius exurgat & aicen^at in cç-
lum ,& i«/oeàiuftitiâfoaconuerfos,ruatin peccatum ,&
demergatur ad inferOs.
I N C A P V T I l l i ;
QV id e ft quod ait,Stultus compile at manus filas, & come-
dit carnes fuas ? Q u is eft enim tam ftultus, qui carnes
iuas comedat?
Stultusifoe, piger ille deb etintélligi, d equo inProue r-
bijÿdicit,Àbfconditpiger manum fubafcella. Ifte ftultus & piger
complicat manus foas & comédie carnes fuas, quia
magis eligit in ocio & terpore viuere & habere pugillum
. farris,quam laborando acquirëre vndepafcatiir. Comedit
carnesfuas,diâum eft per hyperbolen. Q u id e ft, per hy-
perbolen ^Hyperbole græcè d icitùr, quàndo'aliquidpro-
fertur inéredibile. Q u om bd o ergo di&um eft hyper-
bolicè j Comedit carnes fuas ? quiaincrëdibile eft v tali-
quis cbmedat capnes fuas , fed àd èxaggerandam pigri-
tiamhuiusftulti, ait: Comeditcàrnesfuas, v toftenderet
quia magisdefiderat ftultus, v t càro eius tabéfcat inedia,
& mifériàfamis deficiat, quam v t manuum fuarum laba-
ribus fuftentetur.
Q uis eft ille vnus de quo dicit Salomon*, Vnus eft,& fe-
cundum non habet, non filium, nonfiatrem iautaliquempropin-
quum : & tarnen non ceffat laborare, h o c eft, diuitias congte-
gare,nec tan tas congregat : & ideo maxima' vanitas, quia
congregauit diuitias, & ignorât cüi congreget eas, vel cüi
eas relinquat i Spiritualiter autem que fignificat ille vnus,
qui non habet fecundum?
Dominumnoftrum lESVMCHRrsTVM,qurnaturali-
ter folus eft D e ifiliu s ,& folus defeendi t Deus de coelis ad
redimendum genus liumanum. Q u om od o non habet filium
autfratrem, cum in facro baptifmate omnés Ghri-
ftiani filij Dei efficiantur, & fratres Domini n oftri I e s v
C h r i s t i ? Ifte folus proprius & natura filius,cæteri ve-
ro omnés font adoptiui : & ideo fratres eius non natura,
fed gratia.Q u om od o ergo ifte vnus laborarenoncejfatl quia
peccatanofträ patienterfuftinet,Scmifericorditerad pcenitentiam
expedtat, & pro nobis quotidiè apudDeum
Patrem interpellât. Q u om od o non latiantur oculieius
diuitijs?quianoftram femper defideratialutem. -
Qu is e ftill e funiculus triplex,de quo dicit Salomon,F«-
nieulus triplex difficile rumpitur?
Hoc eft, vnitas Patris & Filij & Spiritus fen&i i quia in
diuinitate très font perfonæ, fed vna eft natura. C u r ergo
ait,bifficilerumpiturîl\\ad enim quod difficile eft,fieri po-
teft,quamuis cum magnolabore. Nunquid ergo funtcu-
lusifterumpipoteft? Verenunquam, quiaindjuiduaeft
fandtæ Trini tajis natura, fed difficile, in hoc loco pro im-
poffibili accipiendum eft,quia fieri non poteft vtTrinita-
tis natura feindatur; . ' ■ •
_______________________ Qu js
» i
Verf. j.
VtPoI/- f
luü I
tercurci
hrrfu*
" f ' , _ In E'cclefinßenSalomonfs. T ''T . ; • ~ ! i l f t
; Qfo s e ftm ju e r fA itp e r& ffip iéb ^ î meho ie ftregefenè-:] tem.&læt
, : ■ • ■ gii&:cmendatpcccanrcm.
..Doininus liofter C/;;7/?»î , qui puer diôtus eft pro- Q u id eft quod d i ci r, Cal uni ni a conuirbat fapiemm &péf:
pterinnocenciam & iimplicitarem : quia peccatum non I ditroburccrdi-sd/«?Qm enim vereiapiens eft nulla tuib'a-
téci t^iec ihnen tüsçft dolùsin bTeeiy;s. ille puer- çum eilet | turcalümnja^necdeijcituraduerfi.Ää^^B *
! diue^vfaétuS eftpaup’er proiooftrafyute. lilëyëracitereft
h^fe>i tat4ffii0 plfffitu^di;tjnifafiscorpp--.
î| r4fo^r. ' Qnise'rt:ille icx fçnex de ftütrits ?' Diabolus^ 'qui
j,nq;;'&ideo.^«evVvO:catur,&veieftuhu$cfti:ex:quJaquâ-
;ju,plures deçi p i^ta nrd irb i p ce n a ma ce ù m ulâ t. loTegno
, , .quippè Iwiusregtsjênts &ftuUl,iàclï, diaboh , natuseft
p | |É | pueropcim us3-Domiriusvidçli cet le fus Chriftirs, quifa-
\erfa- I Q u id eft quod a it, C::jlo,h pcdmi t::mn higraliens iomum
I Dei \ N ün q uid ôffenli oi^e . 1 api duni in oneti euftodi ri p t -
dèm -, quandoingredimurdomufn Dçi/id eft, EcCÎéfianl
Dei? ■ m
Quamuis lemper honeftè & cum timorë ae filentio
debéitmüsingi'edi dôjruim Dei ,tamennonÿe^)« cbEpo-
ris4o_eetçuftbdiendum,'fed/)erfeiK,animç,ideft,ingréfîum
J>‘li>!ais*n hocloco non ilieintelligendus eft, qui per
reejrus & confuin ipatuseftiri fepien riaj'fed qui îam coepf
■ hab e; oe fa p i en tia m , & tamentnôh e fl'perfeàüs. fTaJci^
içpieh tia-m cal um nia h óm in u ni fi ué a auérfitas âliquà fa-!
c , ’ contui b a t,& perdit vigorem a c forti tu din efnàuimæ
dims : qüia cüriipaciëhter non foftfoet aduerfa,-:vëxatur
împatrentia. ■
Q fo d c ïl füo,Omdpumeaujaefi,
quodmehora fafrunt temporaprioŸa quam nu'nc
^ fv ^ é0raa^ümeffflc>cd ic ëre ,quia fiëu tipfea it,5f«//vi
W M t ftm r o g am X ^ f tu lta x Q & a vnus Deus cónditor
omnium temporum liuedierum. Nunquid non fuerurit
teippo'r-a bona & mala?
; : . Vere /«c/;/;;;/--içd v imites fâciuht hobis tempora bona:
vitia A' peccaca , faciunt?;^/.« : & idcirco nos femper ita
beneyiueredebeitius, .vrdïesprsfentes melibres nobis
ü
corporis p y t in çoilfpeétu Déiinundas precës effunda? fint.quam pfætemi.
I mus. Et eft (ën fus : videlicet | Qu-d eftqùod ajtSalomôh , 'aut w ^ !7-
j Eçdèüam^tffiptUpedenrtUuniM eft,ingreflÜm mentistiVæ, i famlpfaumnecefficffite Q u id enim mali eCtJmuttùm eft
i ne oftendasm cogitatïonrbusmalis/vt oratio tua pmadi- ^motitjhuxa u t qu is po reft ^ upcrc cjuh:i Pccefclb
I KgaturadDttini. » : - I ^ w ü W & h h n i s i i t o é f t ,-cuTasiufticii&ua &
crudçlis e ft, & alios excitatad q u e r a ^ &mitrfouratio-
nenj. Verbigratia : Q u i vider fratrem fonrri peccare, &
magis volt eifincondenpareatquep'unire^uamperbcenite
n tiam eorrige're & eïh qfda ië -, i i l e v tiqu c m u 1 v u m &
niniis éft juftus. C ^ ^ eA b fa p ib h o é^ lm k jU sm in c c ep e ft ?
i BH H B B
b us earoineiteturad peccandn ni , hoc e f t , noli dicere, 1 m i , f e d Urne. Illeplus eciam fapit quam n c c e fe e ft, qui r I1,lC'
N onpecco, lcd c.;;oâ habitat m m*pc.(catum, i d e f t , fragiluas ■ vultintelligereeaquæ non poteft coniprchendere neqiiê
i .unis mta/rquia fi boc dias,Deum prouoc-as ad uâ,quafi ! pcncciaie. c ■ , . . ■ / ■ K
ipl ê fit auto t m a li 11 æ tua: at que peccati. - | ' verf\9.
" \~ ' J ' * \ • ■ * - - j ^pdltoliïslacobus dicàt,InmultisoffindimtüomnesxN\in-1 G
^ I N C A P V T x % y i f .... 7 qnidlacobus aut cæfëriApoftolinon ö ihebantDeü, q u i Iaco^3' ;
ieihmüitis öffehderéconfitëbantür'
I N C A P V T V.
QVi d eft îjuo d aiiiNededcris ostUum vtpeccdre facias car-
ncmtuam) '
•Quéâdto loquiturvànitates& verba libidinofa , qui«
f~ \ Vid ëft qtlbd; ait ,Omnis labor hommis in ore ètiisf fed anï-
^-^jnaiUlwsnon implebiturî Quombdo-fieri poteft,vt çm-
nia quæ hqmo laborat,lmt ih o ie eius?
V.irecclièfiafticusfapieïis,o?wnm/4/)om«7wèeri»orfe/K<»:
qiiiaomniaquæin-fcriptüris d ifçit, quotidje medita'jur,
prædicat, &<locet. ^.ammailhus aonmiplebitui, quiahon
fofficitfibi quoddidicitdedma^sa'crrragisfempef'difoe-
re.cupit &ftudet.7- ^ ?:.
* .Qui défi: quo d ai t , Meliuseft videreqiiod cupias, quamfig-
fide»aH qupdnefciàif Q üpmodo-cupit, autquomodbdeïi-
dc.rat,)auod nefeit ?
Ille qu i oculo mentis' difiernit inter bonuin & m i-
lam, videt quodçupiat bonum,&quodrepudièt malum.
Qui autem iequm.it voluntatcs cordis fui & ebneupifec-
tiasi&pedefidGratquodnelatjquiavultGompreheude-
reqûod nq'npoceft.
De quo dicitSalom on yjgvjfuturus eft,tam vocatmti eftmo-
men Sm,&fciturqupd homofit} .
DcDominb noftrblefu Cbrifto, cuiûs tiom'en aniè vo-
ca'tum eftifl'S.cripturis feeris^qudm ipfe carneiû de Ÿargi-
nelumpferiCj&CognitûeftProphëtis&iàndisDei.quod
verus hbmoerat venturùs* ; •
'•Si fiocdeb ominonoftio-iefo Chriftodidtumçft^quid
eftqiiod fequirur, Etnonpofiitcontr* f°rtioremfcinludicio
contenderex quisjeftilléfornor cot r a Domïnus nq1-;
fter lefuçChriftus contendere non-P0^ »
Domihuspater, qdi fbrtiqr eft ,. q uia fihusfecundum
lïu man i çat chi riii n o re ft p a trÇ.^^ s-
I -N; C A P V t V IL ;
QM |
eft.quodait, Uelioreftirarifu, cumîifiiiï .*itnaf ur‘
fes? ’ - 1 , pi àtjftè.
rallisfi
Ira non femper eft vitiuin, fed. ali quango eriam vir-
tiïseftjqufoldoïrafeimurnQbifoietipûsyelalijgpecçàu.ti^
bus.Hæc ergo ira meliorcftrilu, quia rifus difloîtiit men-
n T 1 mqban t v tique ,& i n mul tisoffend ebhn t : quianqh
eftlupertdream qfiifaciacbonuni & honpeccèc.
modo J.gi tur verum eft quod dicit, O/a ;/<?-
gf tgïp: Qiiicnim fanduin Sc caftütri timoicm hab e t, nihil
:<3uianec ptólperiseleüatur, nlécaduerfis deijci-
PK.r^l^^oicqtiidJUi^êgÈdït, öbnëurncbn'ttiftat. Quis
eft,illeqiii tan<fturri “Sc caftöin Ddi tiftrorem habef ? Qui
Demn m nulió vult óffeifderé,5èquaiH,umipfe adiüüalê
u rtfo s vol u nta té,, ipfi us inandatain^omnibüs v ülé
Sc ftudetadimp’lcré. '
Qqid eft qüód dicit, kapiehtia coftfortabïtfapièntem Cuper
tkcernprincipesciuïtatis ? Quas.ëft haec lapientia ?& qui font
ifti principes? ,r\
- in hoe loco Dominum nóftrum Ie s vm Chriftum^
ignififea^qui eü virtus $ fapientia^eipatris. - Decem
p rincipeSCiuftati's,id;eft, Hiëriifalemcóeleftis,'fuht'prin-
cipës Eccfefia:,qiiiaiptam quotidie regunt. Cur ergo de-
«»idicputur ? Quiadetcm fueruntordmesAngelorum,
‘led vnus decidi c -per fupérbiam. & idea co bom An.geli
,ic m pe rad ii pc 1 a b o^an t j v t de hominibus ieprum numè-
f us adfinplcatur, 8c veniant^Jpeffe&um numpriim, id
eft, ad denarium. Qüprhpdo ergo fapiéntiacbnfprtat tapif«.
ën tenifiiper detcuiciuitatisprincipes ? Quia maius au ii-
lium eft fapièntix,id eft,Domini noftri is; s V, C h r is t ï ,
qudin fit Angèlprum;
Q u i4 eftquoddicit?Salómo'n, virum de mille reppeti v-
nUf)(, wiihcn’iii ex vnnubiis non intieni X Nunquid non mul-
ts: mulier.es (ancta: fuerunt, virgines finrul & vidua:,
quiu jiudicitia & caftitarë ac botns operibus Deo pla-
cuerunt, ex quibus plurfniiE illaram maityrio cörouaue
iunt? .. .
^Pi'e fuerunt,& vfque nunc fontplurimie virgines fi-
m u l& vidiue, Deoaccepae.Sed hoedicitSaiombn,quia]
iiïöteifi.pored-e^viris mulrisyixpocuic aliquem iftuehire
bónuhpbemulieribus^eronüllaniinüenir, quiaomnes
ad luxuriamtrax?runttè.E,oteft haeg fe'ntccia.(pirirualiter
ihtclverfio..
verf. 2o.