Gofftidi^Jfbbatis ___________ Vïnàocintnfisr
ffîciha nóftra facimusplagain, iple dcvulnerenoftro nobis
adhibet mcdicinam.Dc medicina etenim noftramile-
ri Sc infipientes vulneramur,’Cum de abfti hernia, vel qua-
iibetvirtute noftta,qux medicina effe debuic ani,mx, fu-
perbimus. Sedmifericors Sc omnipotens Deus de vulnc-
Tenoftromedicinamoperacur,cuih in luxunam couru entes,
non quia lit luxuria fo|ferbiagrauior,lèd quia turpior
elfe videtpr,nos humiliât : & f i c in nobis vuliius de vul-
nerelanat. Iftevenrciter verus Sc plenuspiecatisvifceri-
bus mediCus,no ftrx i n-firmi tati omnino compariens, pro
cxhibenda nobis infiïtnis fanitatç nullum exigit pretium
:fed li tantumab illo fanarï defideramus , merce-
dem promittit, foipfum,V idelicet, & tribuit. Venir de
coelis ccelorum conditor.hodiernadie, vtfupra diximus,
de Vtrgine-matre na tus, qui cohtra fuperbientcs & im -
poenitentes Angelos lententiam protulit damnatio-
n is , &poenitentibus hominibus attulit abfolutionisre-
medium. L ic e t , fratres cariflimi, hunclacratiffimum
diemin laudem dominiez natiuitatîstotum debcahius
cel eb rare fefthmm-, dein hactamiucundafiölemnitate
triftitiatemporali, lèu meer ore carnah affici riooopor--
teat,pro quö hodie natus eft Chriftus, Chriftianum : tarnen
fi p la c e t , quod làtis plaçere d e b e t , aliqUid vel
pàrurft loquamur de poenitentia, fine qua peccatöri-
bus nulla profont iacramenta , nulla ab eis digne fella
celebrantur. DicamuS priùsquid'eft poenitentia,quo
agenda fit fru&u , quo tempore, Sc qua mentis inten-
tionc., Poenitentia eft prxtericorum humilis fatisfa-
dtio peccatorum , Sc cauendorum prouida follicitudo
futurorum; finis & odium m a li, quoddam initium Sc
amorboni.Fruduspcenirentiaeeft magnus, vrilis.pari-
tcr & ncceflarius.^ Nani poenitentia pnecedente bo-
hitale diuina , v tiu ilu s fia t, vertitpeccatorenu hominem
a diabolo v i& um , diaboli facit viótorem. Delidta
lafciuxÿiuentutisDeummeminiffe non finit» necigno-
rantias püeritiae : lenes etiam longa peccandi con-
fuctudine de cep cos reparat j- fed virtuce potius mentis,
quàm çptporis nouitate. Poenitentia liquidera more
fidelis oftiarixgerens officium -, oftium paradilipeccan-
‘tibus ciaufum, quando v u lt, aperit; & quos poenitentes
agq ofei t,re cip it i n tra : impoenitentes vero nee prece, nec
pretiö intrare perrai tf it : led quia mortem dilexcrunt,eos
penitUs excluait à vita. Eo agenda eft poenitentia tempore
» quo talus corporis m an et, quo fua quifque vtitur
poteftate. Adàgendampoenitentiam non debemusex-
pedlare viræ noftrx extremum diem : quoniam qui vique
in extremum diem poenitcntiâm difFerunc, v ix aut nun-
quarnperueniuncadlklutem. Fitplenumque in mileris.
hominibus,quodeorüm vita per voluptatem carnis ex-
penditur: &dcùmrepentevolupcasiplafubcEahitur,cutn
caro infirmitatc atten tur,cùm iam egredi anima vrgetur;
tunc quafiad bene viuendum Talus ami fia ab illis re-
quiritur, quibus pro v o ltij rate breui perpétua poena de-
beturl De talibus enfind'icitur in Pfalmd : Cum Deus occi-
deret eos, qu&rebanteum. Certènimis tarde ante iudicem,
qui facit omnia iufte,luam quilque caulam exponere coe-
perit,cumin fe prolatam triftem & immutabilem lua: da-
mnationis lententiam ab illolufceperit.Igitur dum licet,
&agendæ poenitentix tempus con ced itu r, nos oriari
nondecet , necnin^mm ene lècuros j quibus pro mentis
fingulorum, poft vitam, quæ breuis eft, & eius bre-
ui tas incerta, aut lempiterna félicitas relèruatûr,auc mi-
fetialine fine manfura. Ea mentis-intentions poeniten-
dam agamus, vt inde non affedtemus laudes homin um ,,
fed loll Deo de bono poenitentiæ placeamus,cui difplice-
rcveracitei non polluntpoenitentes, ôefinepoenitentia
placerévliaratiohe peccantes. Ica preteritapeccata no- :
lira plangamus ^Vt nulla dèincéps ptangenda, auxilianté
pietatcdiuinadaciamus. Pietasenimdjuina auxiliaridc-
ude^acjfî homo non différât poeniteiis,confiteri. occalio-
, nerqquæritvas confradtum reparandi, non conierendi
quallatumj& v.tp'eccatt>rkdDeumco.nuertatur, paticn-r
terexpedàtiv cleDeus ad peccatorem eOnuertat.Noftros
gemitusoptat.led temporales ,v t remittat perpétués. A b
oculis noitris breuishuius temporis kcrymàsex igit, vt'
landti Spiritus vndlionem fuper nos effuhdat : q h *& a
nobis in pr£elèntiomnemmacuiam,&ab Oculis noftris in
futuro omnein Iderymam tergat. N o n eft,fratres,de Do mino
tantjepictatis delpetandum; nec ab illo, Ibdadil-
lum fugiendum, qui magis voluntarius crediturad igno-
fcendum,quam diabolus ad.luggerenduih fuerit, vel homo
ad peCcandum.Quod hie a nobis didfum eft de pteni-
tentia,non erat pra*tereundum; 'qiuefola medicina pec-
cati hominibus relinquitur poft baptifmum.Dc natiuira-
, te D e f & Sai uatoris noftri lelu Chrifti,vnde tradfarc propol
uim us, quam uis vita hoftra non mereatur; Sc facundia
ad-loquendumnon luppetat: & parum vel penitus nihil
feientiä nöftra fuftragetur; tarnen de dulcimma Domini
caricate,& pia eius patientia amplius prxfumentcs,quam
de noftra dclperantes imperfedtione j prout ipfe indi-
gnis fiepe ttibu it, dignaloqui donauerit, profequemur.
Üölemnitashajequa;hodie a Chriftianareligione annua
celebratur, iocunditatem mentis magis, quam carhisaf-
flidtionem r eq u iu c : quia hodierna die valde iocundari
&laetari Oportet.; qua homp perditus inuentus e f t , Sc
quimortuus luerat,reuixit. Natus eft hodie Deus fadfcus
homo , pro nobis mqdicp tempore multas pällusiqiu-2
rias.qui cumin erüeepolituseilet ab illis,pro quibüs venerat,
delacratiilimoeiuslaterelanceavulncratOj vnda
potiuspietatis exiuit,quam languinis. O humang.irapie-
tas,niü a Deo permifia, omnino irnpotens, audi E in te ilige
quae pro te Sc £ te pertulit Deus omnipotens. Tuis
cxccrandismanibus, quas faciens ille lacrauerat, non eft
alligatuscruci j ledclaüisaftixus , vtmaiori dolore cum
conltrmgercs, qui venerat v t te abxternis doloribus liberaler
, Sc grauioremin eumcxerceres vindidbam, qui
nullam commilèrat tulpam. T u quidem contraeumim-
piè läsuiensjfedin hoc etfarn ipfe:tib i piè compatichs, id-
eircoihftinuitgrauiora tuae erudelitatis tormenta, v t tibi,
qui eum oderas line caula » maiorem diledtionem o-
ltenderet: &permemoriam tarn iniuriofxpallionis, quail
quibirfdam milerieordiae -clauis animam transfigetet
peccatrieem, v tv eM c reuocaret errantem, he penret.
Pius ac bepignusDcus, cumin crude lèlitire perhiberct,
' & a b illo infideli populoaccepiflec amaritudmem felhs,
proillis orans duicedinem exhibuit caritatis. N e c tune
multum humilis dilpenlj^or noftrte falutis , tam vitis
vel aqua: calicem , quam populi fe interlicientis li*
tiebat falutem. O imsftimabilis D e i Sc Domini nöftri
lefu Chrifti circa peccatores b en ign ita só inèffabilismi-
fericördia.' 6 miiericordia inenarrabilis / o admirabi-
lis patientia! Q u x enim maior benignitas , lïuc mife-
ricordia , humilitas vel patientia peccatoribus exhi-
b e t ip o tu it ; quam vt'ipfe Deus fe contemnentis lierct
precium hominis: ica v t contra Deum peccaret homo , Sc
Deus pcenitenciam faceret pro peccato : homo etiam
contraDeumlseuirec; Ik tuend etiam D eus propitiarec;
formam feruicoeli& terrae Dominus allumeret , in qua i-
plè panisveras efuriret, fons viuuslitirer, virtus firmilu-
ma infirmaretur, immortalis vita pró fup interfedtore
moreretu'r 2 Qijicquid boni in kerfa exhibuk Deus*
pro homine fe c it: Sc qulcquid mali lu ftin u it, ab ho-
mine Sc pro homine fuit. Quid, ad haec, fratres, cogita-
bimus ?.quid dicenius 2 quid faciemus ? ctim Deus talis
lit circa nos,quod meiior effê non po ffit;& nos tales contra
eum limus,quodpCEnè peiores elfe nó polïumus? quo
ibimus? quèlugiemus?au tquem conliliatoremautau-
xiliacorem contra iuftum’iudicem Deum nos iniuftihabere
po terimus; Nullum penitus,nili ipfum. A b illo ergo
conliiium Scauxilium diledtione,humilitate,patienda Sc
caft'itaté imploremus , euius- bonitafis Sc milerjcor-:
f f i« non eft numerus. Vtinam enim tam cito vnul-
quifquenoftrum fepoenitendó agnofceret ream, q^uam
citöDeusignqlcerer reatum. Vtinam tam citó conuer-
teremur ad posnitentiam,quam cito pius conditor nefter
etiam praffnitamffe nöbis pradio eilet mütare&nten-
tiam. Mutaturlbnteutia incommutäbilis.cönditorispip
conuerlione, Sc bona conuerlationc péccatoris : Sc cui
peccanti ante pro fua iniquitate minabatur mortem, efc
dem conuerfo vitam piomittit Sc tribihk fempiternam.
quam ipfc Deus & Dominus nofter IefusChnftus,qui
hodie-pro mundi falutc nafei dignatus e f t , fua dulciffi-
ma- caritacc, milerieordia ac bonitate nobis donate di-
gnetur: qui cum patre Sc Spiritu fandto viuit Sc vegnat
per omnia fecula lieculorum. Amen.
InUatiuitate Domini.
S F. R M o I I I . /
Chriftus fufeepit; non talem qualem Adam earn pec-
cando poftea fecit. C x te r i liquidem homines , qui
funt hommes tantum | nafcuntur lege hominum , in
peccatofcilicet , cum dolors & corruptione matrum.
Filius aurem D e i, qui Deus erat Sch oh io , lege quidem
hominis natus e f t , led amplius lege D ei. In quantum
natus eft defeemina, natus eft lege hominis: led
amplius- lege Dei natus eft j quia fine peccato Sc fine
dolore & corruptione matris. In eo quod dc jx è -
mina natus e ft , leverum hominem oftcridit: in eó ve-
ró quod natqs eft fine peccato, 8c dc virgine matre,
Deum omnipotentem. N e c credendum e ft, impoffibi-
lc fu ille e i qui om n ia p o te ft ,& leiplum in matie, & de
matre creafle hominem, Sc matris fuse feiuafle virgini-
tatem. P o tu it ita q u e& voluit Deus & homo fieri, Sc
de virgine" nafei , vt per h o c quod faifus eft homo^
veritatem oftenderct carnis : per hoc autem qqiod in-
uiolato virgihitatis figillo prodijt dc matris vtero ,o -
mnipotentiam diuinitatis''monftratet. Prseterea alio-
rum hominum priüs formantur Corpora in vteris matrum
, -Sc formatis corporibus infpirantur poftea anima:
, quibus corpora ipfa viuificantur. Filij veto
Dei vefacaro non priufquam iple veniff’ec in virginerff,
in vterö virginis cöncepta eft i^nec poftquam carnem
fu lc cp it, carni ipfi anima coniuntfta : led mox vt ipfc
v enitin virgjnem, totum fimul lufiepit hominem, animam
fcilicet & carnem. vn.de Auguftinus : Cum verbum
Dei permixtum eft anima babenti corpus , fimul & ahi■
CHriftus De i filius, fratres cariflimi, qui in Eifange-
lio ,v t eum hodierna die porporaliter natum creda-
mus, docer Sc prarcipit, iple etiarn quod concipiendus
effet in virgine qu odd c virgine nafeeretur per pro-
phetam dixerat an te, quod fie fuilfe prardiâumagno-
feitur : Ecce virgo concipiet &parietfilium. Q u o d olim à
propnetâ de incarnatione Sc natiuirate Dei Sc Domini
noftri lefu Chrifti futurum praedicebatur, iam fa-
<ftum agnouimus. Nam lecundum vaticinium lan-
âiillîmi prophetæ illius, virgo quaffam erat conceptu-
ra, Sc paritura filium : Sc hæc virgo,fuit bona, Maria.
H xc eninj 'concepit Sc pepe rit, non qu em libe t, vel
cuiuslibet filium : fed Deum & filium Dei. Deüs cum
patre, films depatre : Deus vnus eum patre ; quia vnius
fubft^ntiae,, vnms elïenriæivtiiusdiiiinitatis jvnius po- t ................ wjr __^ v
rentiæ,8c naruræ. De patre filius; quia in patre, & f f e j mam fufetpit & corpus. Et K S I u S S J& accc]
patre eftlapientiaeius. Mento fapientiam patriseiusfi- pit fimul in virgine animam & corpus. Ec B.'Giegorius,
hum dicimus; quia ficut rex quilibet temporalis per fa- | Damini, in qu it, caro non prim m vtero virginif epneepta eft,
pientem hlrnrn luum régna terrarum regie Sc ordinat: ■ &pofimodum diuinitas venit in carnem : fed mex vt Verbum
ltapater caeleftis per fapienriam fuam omnia creauit, venit in vterum, factum eft caro, & perfettus homo , id e f t ,
W f f i S r g , ernraC; Hunc cariffinrum-filium fuum in veritate carnis Sc animæ. Hoc admirabili m o d o .
c^ilubftannalem f ib i , arque coaetprnum incarnari,id diledlilfimi, puer natus eft nobis, & films datus eft no{
eft„abiilohominem affunn, & iplum hominem mife- bis. Puerinarurxeft, nulli nocere , humiliter obedire,
ricorditer mon d ifp o fuit, vt hominis morte leeundi, ; foam cico condonare iniuriam. Puer Chnftus null:
pnmumfo fata reci.morte peccari. Sic cæleftis & no> | n o cu it, omnibus profuir, pa,tri vfque ad mortem obe-
uus Ad am,Ad am terreftrem & veterem, vndereceffe- ; diens fu it, morris fua: condonauir iniuriam : p r o i l l i l
rat,repara tut ad vitam. Hæc fan<ftamiferatio,ideft,ine- ; eciam qui eum o cciderun t, diligenter orauit. Puer
narrapilis dminæ piecatis circa-peccatores e x h ib it io n i l ie , fratres, verus innocens veins humilis , verus pa-
Deo patre per filium | coopérante Spiffru fanélo , de tiens , & noftræ fragilicat*' multùm compatiens , pue-
virgine , &. in v irgine, & pervirginem fa d a e ft, nunti- | ros quxrebat non xtare , fed malignicate paruos ,kiéc
ante Archangelo. Pater quidem v t filius incarnaretur, | tamenæquales fif>i,fed lïmiles. Huicenim puero æ-
præcepitcantate: films voluntarecarnem fufeepit:car- quari nemo poreft : fed ficut ei nemo poreft æquan;
nem îpfam, quam fufeepit filius, fandificauit'in Maria | ira nemo eft quiéum in aliquo , quo faluari valeac,eo
SpincusSaînSlus. | Et ficut font duo prxcepta caritatis; | adiuuante , non poflîc imitari. Natus eft n o bis , no-
itacluobus principaliter modis Spiritus San âu s opéra- ftræ videlicet caufa falutis. A d hoc enim natus eft
tus eft in landlmcatione virginis. Primk in virgine fan- vtlacerdos effet: nec facerdos tantùm, fcdfacerdos &
CliSpmtus operano extirit, in eà omnium peccatorum facrifieium. Non eft facerdos fccundum id quod na-
mortfticatiO.Secûda,beatæeiusvirginitatisfanélaeufto- J tus eft de pa tre , fed propter carnem affumpeam , de
dia. Et hoc e f t , quod Mariæ ab Angelo dicitur,priuf- virgine matre. Propter vidlimam vtique quam accepit
quaimea Deifilms côaperewr:5pim«j54»ÆMf fuperueniet à nobis,, & pro nobis obeub! ipfc. A d hoc
inte, & v irm Altifsimi obumbrabit rffi.Superuenic in eam ; bis appa ruit, vt lu x nos innOceniix , humilitatis , 8c
Spiritus San6lus; quia corpus eius & animam abomni ' patientiæ priùs exemplo d o fe r e t , quam pro nobis
peccatomundificauit. Alriffiini virttiseiobumbrauit; ; mottemfobiret. Viram foamnouamnosdocuic,quam
(Juia beatam eius virg^itatem illibatam feruauit.. Et teneamus : dedocuit veterem noftram , & interdixir,
I f j ^ tep a r tum . erat vjrgo lan<^a , in-partu fadla eft ! ne eam fequamur: quia vitam malam mors bona non
virgo (anélior, & poll partum virgp fanélilfima. ,% i - ! fequitm^ Chriftus puer paruiilus harus de marre , fili-
nt;us San&us & Altilfimi virtus non font.duo , fed v- | usexcelfus Dei patris eft,xquali's.ei peromniain diui-
num , ficut m Euangelio difeipulis fois Chriftus diçit, | nitate. Hie piusj, humilis , dulcis , benignus datus
ego mittampromijfumpatrtiin iw , Spiritum videlicet fan- j eft nobis . n o fttx vtique.pretium ledeuiptioms. Debi-
^ 3 '' vof ailte[ nfedetc™ cmtateyjjuoadufque induaminivir- tores eramus D ia b o li, & quia nemo noftrum foluere
poterat quod ei debebatur per primi hominis pecca-
tum , in eius carcere tenebamur captiui, duris Sc diris
legibus peccatorum adftiiifti. Nos aurem à peccato libérale
nemo valebac,nifi qui folus erat line peccato,
filius'D.ei. Ille lapientis more med ic i, qui languebat
diligens hominem , & odio habeas hominis languo-
rem , carnem a f i u m p f i t Sc de carne fua noftri tecit
medicinam peccati; Vere all'umpfit carnem : inxfti-
mabilis Icilicec milcricordix artem inuenifle veraciter
crcditur , vt beara vita , q u x mori non poterat , pro
tutecx alto, id e ft, repleamini Spiritu.Sandlo. Archan-
gèlüs Gabriel milfos àJDcovemt ad.Mariam virginem,
annuntians ci diuinam fimul & humanam ex ea futu-
ram natiuitatem. Chriftus itaque d e virgine carnem
in virgine non quidem de. Adam pecca,tore , fed vnde
Adam iuftus animam fufeepit ,, & per^ virginem carnem
egrédiens Deus homo mundö apparuic. A D e o da-
caeil À d x anima , ficut in Genefi legicur : Infpirauit in
facïem eins fpiraculùm vita. Et qui carnem A d x anima-
uit faélam dé lima , animauit 8c Chrifti carnem in mains
veero, Spiritus San d us . Igicur vnde Adam longe vitâ hominis morererur. V n d e Ilàias Propheta fiefo -
‘»te lui cep; rat animam, Ôr qualem fo lçepe rat, Sc quitus : Et vocabitur nomen eius. Emmanuel, quod eft No