t^ilgeriy
ocrncns:deidenticatc iubftancice ,.vtomnem nouicarcm te corporis Chrifti & fangiiinis ambigatts: H o f enim o-
veldiuerfitatcm cxcludàc, ait in Sermo.ad Ncophytos: | & Fummjr, quodEdecreditur : Se fruftra, Amen ,ab i|lis
efpondetur î àqùibus cphtça id qiiod HocacGipiccin pane, quod pbpenditincfuceihoc a a ccip.itur dilp ijtapice
in caltee, quod eftufiim eft de Chrifti latere. |
enim ei mors , non vita , qui mcn-dacem exifti m a i nnn
I vitam. Q u i ergo de fiuftlantia cam veracjrer aftruxit, il-
1 ludidem h ic e fiV q u od ib ifu it: de dmerfitate thrifts l'n
I Epiftola ad lrenjeum ita ait j Nbjn hot-corpus qupdvi-
I detis manduca-turi eftis, nec bibituri ilium (anguinem,
I rqiiem fiifurihint qui me elm a ll gent. Ipfum quitlem Sc
I non ip firm. IpTuhn inuiiibilicer, rionipfum vidbilifer.
| Quail d ic e r e t: Ipfiuri quidem lecundum inuilibilem
fubftantiam, Sc non ipfum fecundum vifibilem for-
C A P V -T X .
B
Qup<J DO'
de quoliT
; bet filio'i
1 fedde.ipfo
. Chrifto «
incellige- I
* dun) "eft. Nifimarijv
dueaueri-/
tit carné J*
I filii hosni-
$ his non
ihabebitisA
I vitam in '
obis. 1
loanitl.
ioo.Syf
podia £- É
phefina de
•Eucharißy
SÊD èx hae B. Augiiftipi feiitencia qUa dicit: non höc
corpus quod v.ideti$ manducàturi eftis , & ex ipfilis
Domini verb;s.nat,icfthcLH'efis tempore Cæleftini Papa:,
& Cyriili Alexandrini Epifcop i, quibus adniteniibus
celebrata.eft Synodiis Éphelina, Si deftru&a eft h ir e iis ,
quæ dicebac paneni-Sc vinum altaris, non in propriarri
carnem Sc fanguinem Chriftiquæ iam ihccelo erac',poffe
in muhdó mutarfifed iiicarnëmSCfânguinemcuiuslibec
filij hominis iufti fa n d i, qiiiremplum De i,&m en to
fdo corpusChriftiefteCjde qiioChriftusipie dixerat:Ni-
fi manducaueritis carnem filii hominis , non habebitis
vitamin vobis.Igicurijp.Epi'icopi in EpKefo congregati,
contra liane hærcfin» itaferipferunt. Neftorio Epifeopo'
hæreticoriim : faniftificamurpirticipesfandicorporis Sc
preciofi fanguinis C h r ifti, omnium noftriim redempto-
ris-effecti, non vt. cómitmnem carnem pércipientés|
tür. Item Eüfebius Emillenu^ilnuifibilis%cetdos,VifiJ
biles cr'Caturas in fubftantiam’ corporis;&,fanguinisfuiJ
verbp fuöyffecreta poceftate conuc,rrir,ira dicens:Accipite 1
Sc bibite,Hpceftcnim corpus meumrEc re'petitafan'difi-
cationeiAccipite &; bibite,Hie e ft fanguism cus .Ergpfi c-
ut adn u t u m prtecip ie n t is, rep e nt e ex nihilp jfupfEiterunt
.excelfaccelorum,pro£indanu6tuum,'vafta teriarum:pa-l
xipotentia in fpiritualibus.Sacramentis vbiptaecipi^vir-
tüsyreiferuit eftedusl Q ^ is e rg o a e vulgota lis, yt vqicusl
D e if iliu s , qüi in eadeip carnequatu fumplit ex virginel
Sacrainentum propiciationis-nobis in dexteraDei iedens
cxequitur, Sd inuiixbtlis !Sacerdos,yifibileS' creacurdS in
^ mbftantiam lui corporis conuerrü: A quaprsefumptip-
ne Eufebius prorfos nos conipefqens a i t : Cum^d reue-P V
rend um a! tare cibis latiandus ^ accedis: facrum Dej tui *afcJ
corpus & finguinem fide refpice , mente epneinge yho-
nprä,mirare,cordismanufufcipe,S<:maxime;hauftuin-
egriori aflume. E,t poftpauca. A d agnoftendum Sc;per-
cipienduim lacrificrum Veri corporis , ipfa te roborecpo-
tentia Cpnfecrahtis. ,Qui tunc latuit praefiguratus in
manna, eft tibi manifeftatusin gratia. Ipftim autem in
man'nse illiusfpecie prajfignatum etiam Prophet'a. often- H
die dicens: Tanem Angeloruin ?nahducauithomo. Ecquis eft
panis Ange 1 orum,nili Chriftus qui pps eibo liute charita-^H
tis,Sc 1 uminc iua: cla'Litatis exaleat ? ' - ;
C A P V T , X I.
SEd ecce ex verbis Euiebij , quibus aftruit inuiftbucm Qÿjl
Sacerdotem,vifibilcs cicaturas,in fùbftantiarn fui cor^ Sacrjl
quód a bile, nec v tyiri fandiheati & verbo con iu n d ife - porisconueitere : n o i qy m one tip fu m Dciporpüs & fan- . . .
cundum dignitatis vnitarem , aut fie n tdiuinam pofll- j guinem,fide, mente, cordis manu, inreiiorihauftu,ipi- -.[ij!!
Èpifi. 24.
Servant <
(extodeU0
turn Ieptik
■ enfisl
dërttis habitatiorifem : fed veire vitxificatriccm, 8c ipfiuâ
verbi propriam fadam. Vita enim naturalitcr v t Deus
exiftens, qui eidem prpprix carnivnitus' eft viuificatrilitualiterfumerc
:vidctu.r quoercndum, ftfacerdpseftui-
uifibilis, quomodo fua. fubftamiä fun t, çùm nq t'yifibilia carp]
H | | ^ P P i P P H H M P iP ^ H | H i | ^ | ^ | ^ c o r p t i s 8 c ^ 'n g u i s ? Sed fciendum quia paft tefurce^ibné ,CS
cem cam eile ptofefthsr,eft. ' Et ideo quamuis dicat :Nifi ■ corpus Chrifti ficur inpo.rruptibile, ita & in.uiiibilefuiT: _
hianducàtieritis çarnem.Ælij hominis.»viion tàmen eàm quia v t ait ^ApoAol. mn apinjaletftdfyirtiualejurrexitfißc ffinf‘^
vt homiiîis vnius ëx.nobf|exiftiipare debemùSvQupmo-. quale produt de fepulchro, talc|ft in' pahis tk viniiSacra- ■ ■
do enimïuxtanaturam fuamviuincatrix elfe poterie ca- mento; Q u è d enim legitur poft r e i nrr e d io n e m d i fc i p uro
h o mi dis ?S ed p roficeniur Verè propriameius FâdamJ
qui, propter no’s' films hominis?& fàdu s eft & vocatus.,j
Qmim ergo hac Synodo fatisaftru d um fi ç,no n al ic ui us
de vulgo hom inis. cârnem Sc fanguinemin myftèrio(u-J
mi, fed carnCm yiuifieâtncem, S c i^ u S verbipro.priam
fàdammeramen verbis beati Auguftini, quibùs dixitéx |
perfona D om in i, nonhpecorpus quodvidetis maftdu-
caturieftis,quafiillud remouendoàle, Siiterum myfte-
riüm veftrumin meniaDomini pofitum eft, éftote qupdi
videtis Scaccipite.quödefti?, ncc ex hac qualîy nitatiSrfâ-
miiiaritatc fubrepat,vt ad han:cdignitatetn.afpirare praé-
ihmataliquiSjVtiiuinl velalicüîus cprpusde vulgo fumi
aèftimet in Sacramento :quod yerèioliiis Chrifti cPrpiis
ibi-fitaftruamus. Aligufti 1^^ in libr.de Trinfcace +. Quis
tam fan d u s& iiiftu sSa c e rd p s , quàmvnicus h liu f Deiî
Et quid tam gratè ofterri M (Ufcipi poflet, quàm carp la-:
crificijmdftn , corpus cffëd am Sacerdoris no ftrf ?^ v t
qùohiam quatuor conCidecantur in ômiii lacrificib, cui
offèçatur,a qup pfteratut, q u id offeratur,pro quibus pf-
fetatur:idem vnus ipfeverufqf n,Kdiator p d façfifi.ciiim
pa c is recö n q lian sn o sp eó ,y r ium çum illo inanerët çui
|lis ofteûdilfe irianus & latu s , B. Grçgorius ita diftinguif
in Homiiia Pafchali r Cormimpi iiec^re eft quod palpa- mEn
tu r ,& pa l|iâ r i non p o teftquo d; n o n e o r r u m p it ur. Fèedj^H
miro, 8d inaeftimabijli m o d o , redçmptor nofter Sc incor-
niptibilëpoft relin redioncm, 8C palpabile corpus exlii-
b uit : v t mon ftrando.i ncprruptibile in ui tarer .ad præmi-1
um,proebeHdopalpabilefor;narec adiidem. Et ineorru-
ptibilémérgo le , 6c palpabilém demonftrauit : vt èftem
der«t bçrpus fuum ppft refürredionem & eruTdem na-
turæ/&aîtermsglorM. Quod.autem corpus Chrifti ipi-
ritualefit,&incorrupribile, &: muili b ile , nec.tamen mi-
nus fubft|pdale in Sacramento : teftantüt. cæteriTandi I V
çum Elifebiq : VndeAmbroliils in librp.de Sacramentià De.”'Â
His Sacraftienns pafeit Chriftus Ecclefiam fuàmyquâîus
animæ^firma:çur
perPrpphctamSpiritusSandus çxpçeflîrdfcèns ÿBùpti 1
&vïiete quôntamfuauii cjl ï)u>ninus. In illo Sacf^iticnto |
Chriftus eft,quoniam corpus eft Cltîifti.- Noivergoeor-1 Jl
poralisefca, ledfpuitualis èft. Corpus enim * DcVcôr- J
pusfpiritualc e^xorpus Chnlti, corpus eft diuiuiSpin-1—
t t j i Item Augiift^Hbe eftquod d i ci niu sfacr i fi ci un iE cofferebat,
vrtüm in fé faccréc pro quibusPfFere.bat, v- elcfige duobus canftare, viliblli el cmen torn m fpcci e
uùstpfëeftrétquipfferebat& quôdoiferebat. Item Led j innifibili Domirii noftri Ieftt Chrifti cärne 8c fimguinc.l
Papa in Epiftola Anâthôlib Epifcppo miflâ-, Aliter in j lcëmidein î nos^ntem in fpecic panis & vini qüanyiide-
EcciefiàDel,quæ,çdrpu^éft C h i if t i ,nccfai;a,funt-làcer-
dptia, neç v«ra;lacrifiçià : nifi.in iipftt^ proprietate na-,
turæ yerus nos PoiTcifèx réc&nc|içt-y 'y'eriödmiTiïreya.d'
ni fanguis einundet | qui licet in patris Et, d,exte^
co^iftitutusjin eadcm. tame^nçarne quam fumöfit ex vit-2
gine,SadàmentunlprdpiEitftiôiiis exeqüitar.Itçiri'Xeoi
dlcëntë hymitk>&.
t>ius,rcs inuifibileS, id e ft, carneip Chrifti & ianguuSm
hpnoramusj Scdin ifta carneSc langui ne nil cruentumj
nil corruptibile mens h|manacd aapia t i fed viutficätri-
p m fübftantiam atqi faluatriccm SCipfius verbi propria
f i^ n in p a n e & Yinaypeï quæ li d ig n  m a n c ü r , no-
bis eft peecârpruni remiflip collata. Item Auguft,ad îic -
næumjNonh oc corpus quod v i d e r i s'm an d u c a t u 1 i eftis.
IfïberitüeHM fanguinèm »nonhabeliit^vitain ttl v^ibis^e lacræ Ipfunvquidem & non iplum.Ipfum inui/ibilicçr;SC'i|°n
imcnfæ conimunicaiG debetis, vtniliil prorfus dé v cri ta- ipliim vifibili.te.r.V nde Ôc fubdi tu r iS i liècelfe eft vifibîlil
I De Sacramento, Tib. I. % 2 ,
érgo'CoEpus DomÂi foEït[iaIe ,pDn çffi,corporalis ' . ' ipecquodeftficut eft malè fumentibHS
fed ............. ,8s usecBi-iftjnmfib iliter d uAintpffigj, i oprrarur L kvi enim -nlie:.
j ideb Äaguftinus in ]ibro.5, de Dpatinn C h r i i t i a n a t f f io y j j tarnen fpïdréa-
:Locatio'iiflagniu«naiitfaanusvidet«rmbcft1antytil1.riiie ifv à fe r ,<5uia fempeiûîut«nopèratur
I Eai:em’&.b‘pne.bPencian3vçtàrë(
IcaUifitis, in q u it , carnem f l ij horn mis ,& biberhuans fanguii
nem, non habebitis O
I deturiubere. Figura er.goeft pnEcipienspaftipni Domi-
I ni e’fle comm dm can dum vtilitefx evCondendumirf
j memoria,quod carp eius pro iiobis criicifixa &: vulneia-
ta (ltyQiiod & i p fe D o miUusprtece pit , Hqcfacite in mam
comnietfioratipnem. item Hierbnymusin Homilia fuper
Leüiticüm: Non folum ip veteri teftamen to litera*oCcir•
derts deprehenditur | E f t& in nolio teftam.eiltoditera,
qu^ ptcidit eum qui npn fpintualiter aduertit. Si enim
111 ter am le quari £, h p.c ip fu mquod/ c r ip tu m eft, nifiman-
ducaueritis carße^:med^&^heri0 'pf^uinm weüvt+ösci-
dit h&c li’tera. Si enim fpi ritual iter earn inteiligas’ npn|
j pepidit, led fpiritns viuificanseftih ea.
! nus in expoli tione Pfalmi 54..apertiusex pone ns prfma,
j inquit, ha*relis in difcipulis Chriftij,yelu ta duritiafer-l
i monis eiüs raS|ä eft.Qdum emm4lceret?n$^it,;mandu-
caumf carnem
j vitam aternam: Illi non intelligentes , dixerunt ad inui-
cem:D«me/l;it/er>«o:&fe:paraueruntfeabillo. lllisde l-|
J ccndentibus,inftruxit jlios qui remanferant -. Spirituseft,
ihquit,^«i vmficat,carononprodeft'quicqudm. Verba qualocu-
tiisfim ad vos, Spiritus vita [tint. Intellexiftis fpiritalirer:
Spiritus Sc,vita funt. Intellexiftis carnaliter :& fic I
fpiritus & vita fu n t, fed tibi non fiint. Spiritualiter intel-
ligiie quae locu.tus fum. N o n hoc corpus quod videtis,
j mandifeaturi eftis, nec bibituri ilium finguinem, quem
Afuri funt qui nie crucifigent. .Sacrameritum aliquod
vobiscommendaui, Ipiritualiter intelledlumviuificabit
vqs. Caro autem non p rodcftquicquam, led quomodo
illi intellexerunt?Carnemquippe lie intellexerUnc,quomodo
in cadaucre dilaniatur, aut in macejlo venditur.
Sciens a iucmmc. Hoc vos{Ciindali^at ? Siergu videritisfilmm
hominisafcejidememvbi e m prim. Quid' eft hoc? Illi p u ts - ;
bantillum erogaturuni|eorpusftium,illedixitle'a(l:eh-1
(mumin ccElum,vtiqueintegrum. Cum videritis filiumj
h pin i ni? afcen d e nte in v b i erat priusi cert^ vel timcvfcle«
tur fpirituale corpus Chrifti 'Sclangiiis non carnahs,icd
l i p f f ^ ‘Pocus efts»'quoipiricualiter Chtiftus,
luam,|ibiyc.cprpuscapiti vnit & ineprporat Eccleliam:
idco Auguftin.fig'uraramiocutionem, quacaro Chrifti
manducari iubebatur, allegorice intelligendam dixit.
Itejn H ieronynius literam occidentem, nifi Ipiritualiter
intclligeretur, vocauit: vt corpus Chrifti non membra-
tim di(cerprum,& coPtum velcrudum manducari dc-
^ r e videretur, led potius Ipiritualiter, v t dictum eft;in-
böj.rPora,:i Ä vniri fidelibus crederexur. Q uam uifr autem,
cqi'pus 8efanguis CJnifti fpiritualis cibus 6c potus fit 1 &
fpiritualfter lunli iubeacur: hon tarnen ita per onmia ac-
cipiendu m e ^fpirituali ter1^ ttan tu ma ni mx & non cor-
ppri noftto falutem a:ternam' operetur^: Ait enim Am-
brofiusin priUia Epiftpla.^d G b d n th ip s : Galicem my-
fticum ad tuitionem aniina: & corporis percipimus : C a ro
Saluaroris pro filuce corporis, languis v eio pro ani-
ipä noftra elFufus eftrvt t’ottim horn in cm (aluiim taccier.
Item Auguft. in lermone 2<J. fuper loan. Cum dixiilet,
Qu} manducat carnem meam & bibit meum fanguinem> habet
vitam atirnam i^qh'tinti'b'Kibie^^. i t cgd fufutabo eum in
I noutfsimo die, v t habeatinterim lecundum fpiriturn vitam
aeternaiu , in reqiiie- lpirjtuS'"|ufc(;pit.
Q^dautemadeorbu'sattinet,ncceivita£etcrnafrapde-
tu t, fed in refurretftione mörtuorum in nouiflimo die.
Vnde etiam fecundum corpus dicimiir membra capitis :
Chrifti elfe. Auguftinus in ferm, de verbis A p o fto li: Si
Dominqs nofter Iefus Chriftus animam rantummodo
fufeepidet htimänam, membra euis non.client nifi anir
noftrar. Q u ja verb & corpus lufcepitjpet qupd'etianl
caput nobisclt,quiexanima 8c corpore couftamus, pro-
fedto membra illi us fun t SC corpora noftra. Quja igitur
Pos ex corpore & animä conilamus, Chriftus autem ex
cqtpore Scanima8edeit^tej yideamus fi imtam vnicb v- :
nitatis Sacramento |qupEccleliae, vt.cprpori (iib cpipus I
fuumincorporat, ficut corppeisSc anima: Dominiece, J1 c J
etiam ip fins diujnitatis fucc mereaniur habere con lor tiu.
bitis qma non eo modbvquo putatis yerogat corpus fuü: | A it Ambrof.de Sacramencis.Quia idem Dominus nofter
:e vel tuncmteiligetis, quiagratiaeius non confumi- Iefus Chriftus con (bis eft & du.initans & corporis: & tu ,
tur mqrlibüs.r ^Non enim reuera c r éd en d üm ^ l^ ^ ^ S
Chtifti-, cum fpirituale fic Sc inuilibile , more cibprum
communium dcntibüs SC hiorfibugn^Öftrispblïè^dilcer-
piSc c on fumi(ed quamuis in SacEamentP fitb yerè fit,
Sc vete fiimatur quantumad Fubftantiam, verius tarnen
Sc pèrfe^tiusfide ac deuotiolie fumitur ,. quanrum ad (a-
lutisgramam. V nd eA ugu ftiinis^libro fecundo^depöe-
«itehtia: Vc quid paras deii tes &• ventrem ? C rede re in
eum , hoe eft manducare panem yin urn. Q iii credit in
eupv, manducat eum. Item idbminlïbrode verbis Do-
r | inia TUnCaiUClll Vi-a vn 1 cuique eritx:orpus bc fingi}is-
UuMti.: h quodin Sacramentovilibiliter fumitui iirmla
ventate 1 p iri t u | li ter m an d uce ru r ? Jbi r i ra ai itcr btbatur.
Cll,dentiiis GregoriüSin Homiha'Pafchali. qxpo-
jieuia it: Qm d (it languis^Agni, iroiviam audiëndo yfed
i ciiqo diqiciftts,. Qu: ,'anguis fiiper vcrumqc pbfteM'
ponitut. quaudp non loiunvocc coi'poiis^led ët’iaifi óte
<^wis haiuitur.. Ih.vtroq; enim pófte^AgnTfmgaftcft
policus: quandp-Sacramenttim pjgbrfisiÏ!ius',cum ore
aa.icdcmptionem ftmiifut, ad imitaciotièm quoqc.i'n-
tenta meute 'cogitarur.
In
quia accipis cavném eius, diitin^ eius fiiblki-n tiæ in illo
partieiparis alimenpp.
C A P V T X I I .
8 V f ‘Aygefe (piri tua
ale Sc-.innifibile çprpus.Chrifti a- '.Qit'ó'd'
ftritximps'Sc p ipf
{a 3l»°.nbtundum e ft,quod A u g n ft in t is |b | ft.u
n m aictinr, m SacV.amento vilibi licer^rb, cooepxis.Ju-fe! pis
iiiumtaniennon lolum lpiritalitery.rf^,,,s.
ic a S:corporaliccrhumaniratis& diumicatiseuispainci-
P -mi ur : c u n de m haben tes a d tuitionem n pi tram in via- S,crafr,
ricp’i q u e m t f i lit IpiC
vt fubftantialifer Se vere in Sacramênrohiioelîècfçdafury ritualuet
qiip ipfe nobi.s,Sc nos(ibi vnimurede yericate corpbçise - ^ §
! us, q in mu isfupe ri us ma n ife fte didtii ih lie, certjus tanvé.
adhucdillcremus. Cum igitur Aiigultinus dicat, eiit ci n,inlIS '
m‘o rs, lion vita, qui m c n d .1 ce m e x i It nn a u e 111 vitam: quis fubftan--.'
hoiïcreda te i, que in pater Deus m tindbc o m m c nd a n s, Sc b aliter &
vtiummu m pontiricem pivetercns ait: Hu cßpints mais di- v^’^' (
b^di>inquoikijicomplacuiiiplntn audite} J.ûàbèdiçntesài'i} ^ c^ t '1
mus Deopaci'i,li v t ip/è jira’cepit , non aiidierimus filiü , j H
auribusaudiehdi,id eftjàuiibasfidei.îpleautem liliuste- I
t use ft niu ndo^ q n ia .nifi m undue Mentis carnemfil ij homi- i 'loan. 6.
mi quod» • r. ! v v r -v*t— v wipqns.'Ju^, 0 i biberttis eyas fanguinem, non habebitis vitam in vobts*
nomii.A^ r l il Veru,a^c f? orei-prdis hauritur: 1 Erqiiih omnis'e^o in/ua eft poceftate , ne polfet alia
lu '* ’ . ° r,a- ab<ru,d vc^ ci-cdarur Corde,#q\icl‘m fifalpxopiia'cafp in tellig i, (ubiecipi Qgi manducat [
^ iV q u a i^ 11' 1 °T5* ?'C lh- ^veritatefumiyciitas d :c i-{ me;viuet proper me. Scdquia:|iianducare.honnu.em ,erat
uuuubilic ° 3l! ° d Ipuitiialiter, muilibiie j contra humanaiti-cpnluetii jm em Sc legem, dilcipiild
cur in tabu Ji’ a ut'l!’e^ iu^n t^r I quodeftficut eft fumi-' ciusjcandalizari dixerurir iduruseji hufermo, Sc rccelie-
ipiavefir J c r an^ ° ‘ ^ i£?d uicm tiMncn exce«d snonini runrab co. Vnde Augjin Plalm.jj. Videbanturignaris
-------- - - lL1dTi d f 't u r jn Sacramento; quia in co n ec mfantilia verba Domini ha*c:N iftquis manducauent union
Btblioth. Veter. Vatr,Tom. 11. ' “ ^ ■----------- ------------- jq ------ m(am