Matth.1.0.
Angriff.
M. R. ,S\ L.
Veftireautemfafto, venit& difcumbcbat cunt duodecim difcipulis
Juis. ; ’ :
OmniaficagicIudas,yttolIaturrurpiciGproclitoris.na
difcumbit cum alijs difcipulis. Vefpera dieiyefperam in-
dieac niundi;, circavndecinfkm namquc.hpram veniupt
nouiffiraijquipvimi denarium vita: ac cipiunueterns. An-\
te cmcem Abr&imerat ininferno, Sc port crutcm latro e-
ratin panfdifo. A liter : Vefperaerat, quando verus folad
oceafumproperabat^cfl dicerCt: Temp us me um prope eft, quo
iturusfum demundo ad pattern . Cum difcipulis dncumbehat,
qui^,eisierernain vitam prarparabat. v;
Etedentibus ill is dixit.
L. $
Defiderio defiderauihocpafiihdmanducarevobycum dntequam
patiar.
eorrigatur.Etiamhodie væ jlli qui aharibus facrofandis
malignùs accedjt,:& præcordijs aliquo. fcelere pollutiS.
Bonumeratekfinatusnonfuiffet homo tllè. ,
Si in vtero matrismortuusfuiffetî neviuus nafceretur,
in cobiparatipne tiiali quod poftea promeruir, bonuro fi-
bieflèt. Sic dicitur Pohticum marèdülcius quam caetera
maria,id eft,minus amafüm. Vel vfitate & fimpliciter di-
d um eft,multo melius efïenô fubfiftëre, qhàm male fnb-
ftftere.vt 15 dealiquopefiimodiceretur. Melius eftètillifi
nunquam fuiflèt. . A. II2« M. 2 ^ Q . 16.2. m î6p.
Ajpiciebantergo ad inuiceni difcipuh, hsfitantesdequo diceret. L.2f j\1/sc- R.1“- A."2’ -
. Et quarentes inter fe, quis effet ex eis qui hoc fa ft um effet. 1
A. f-
Eratergo rgçumbemvmu ex difcipulis eius inJinulefu,quemdi-
Defiderac typicum pafeha mandu care, & fie palfionis A '
* QuM fix en t inlînit,pau\o poft air, vbi âicit fuprapeiïus
ginem3in:quoformam contcmplatiuorü propbfuit.' Erat
enim confuetudo, vt feriptorgeftorum cum atffeveniret,
tanquàm de ajio lbqueretur. Per finu m fignificaturfëcre-
tiim, de quo bibit diuinitatis facramentum.
Ihnuitérgohufl'SimonPetrus, & dicit ei : Quis eft de quo dicitï
naV'poftquârù' comederunt filij Ifrael defrîigibus terrée,
nec vfî funt'Vlcra çiboillo.’î
W m m I ïfc; R.
Duo enimvqbisßjutaexbocno manducabo illud,donecimplea-
H o c d ï , »0? ï h « M ? rM ^ 0 iM ia » k « ^ w ^ a .6 n * c
in cççlefia, qu^ellrçghàni p?i,.(pjnt^Ift6r'intelle<äum j
coinpleamr. In hofcregpononilntishome pâfçha^mandifc-1 pons^IohanriesDbrbihum famïliaricônfifio.cui fubinifta
ca t,quia eâquæA^py/cïfuqipopulo carnalitçrobleruan-
voce exptrmitproditorem.
dapræcepir, iple innjembris-luisfpiritualiter exerCtt. .
a . :?■ L.
Amen amen dicovobis,quia pnus.ex voois traaet me. ~ • • ••
Profeftatur,id:éft,praediciroçeùltum çritnen,vtvidens
proditor fe lateçe non pofte,poeniteatfàéli.néc tarnen de-
ligffateuméxnoraine,n,eaperteeoargutuSjimpudentior
fiat.Mirticergocriir.en in numéro, vcconfcius poeniten-
tiam âgat. Turbatuseft dominus poteftate, transjîgurans
inTeaffedünoïkæinfirmitatis. Ergo quando turbamur,
Dominus per buccellam tiinftam fuum exprimit tradi-
per
^ionem, Nonènim omniaqüæ intinguntui abliuintuf,
fednonnulla tingunrurvt infidantuxv.;: Si autVm bonurn
aliquod haec tinâioJjgnificat.eideip bono ingratgm non
immerito fecuta: eft dâmnatio. No ta quia pmaiierat là-
thanas in corlu dæ , quando,pa<ftuséft cü ludaeis precium
■F
P Uguflk
W£ufld
é f t i ^ D ^ i n l n ^ l ù â ^ V e M m ^ à c Â
uit in eum,non ad ho cytalium tentarct^lèdyt proprium
TurbacuranimusChriftiahusineniliiferia.fedmifericor-
dia. Qirpdenim'^pminustuiljaturfpiritUi fignificattur-
bandoifoiricualesexcharitatej curnvrgens caulazizania
atriticoante meilem cogit -feparare. R. l6a'- M. Ij. 2<s»- A. I12* | At'tUicoeperunt contrifidri& dtcerefirijfuUtim: N unquid ego
fum Domine ? <* .
Nouerant vndecim Aj^jftoli qiibd'nihil tale coot’ta-
rant,led plus credunt niagiftro quam iib i.& rimentes fta-
gilitatemfuam, triftes qu*runt'depeccaW>cuiWnon ha-
bent eonfei^ntiamtr R. *«- M. 2H' L. Qu'tbus ait r Qui intingit mecum manum in catino, bit me
tradet.
I 1 Ca:teris contriftatis Sc retrahen tibus manus,&interdi-
centibuscibos ori fu p, Iudasimpudentiaqua prodirurus
erat magiftrofti, manummitcic in parbpfidem, vtaudacia
bonam confdentiammentiretur. ,Et notandum quod o-
mnesduodecim deeodem vafein circuitucibos cum domino
fumebant, in cosnaculo ftrato, quali iacendo, more
autiquorecumbentes. Alioquinproditorperintindionc
• manus exprefte notatuseftet, ft nullus de alijs ad efcaDo-
Augufiinl miinpmanum extepdiuet. Q u od vero Matthxusparopjide,
Matcas catintsm dicit }ynus quadraturarn vafis; alter quia
efteLftctiledefignat.
* filius quidem hominis vadit,Jicutferiptum ettde tUo. :
. • M. T R .)%,:;
Va atttem bomirii illi, per quern filius heministradetur. , ^
H ie ron jiJ JPoenaprgdicitur,vtqui-p.tdore nobvincitur, timbre
pollideret. Intratenim in co r , immirtendo iniqUas per-
fuafiones cpgicationibus iniquerum. Sed nuncinte llig^'
re d cbemdsddiabolo Iudamplenius efte pofteftumviicut
apoftoli qui iam poft refurredlionem acceperant fpjritum
fandum infufflante D omino & diccnte rAecipite spirit um
fanätim^oßiea plenius acceperuntindiepentecoftes.-
A. fl
Dicitei Itfus: Quod facts., faccitius.
Non pra:cepi t Facinus,led pr?dixit,dansin fe poteftate,
vt qu ia völunratis crimen pro fa d o penfarur, inuidiapef-
agererrc,quod voluntateiam facerer. Feftinat Domifius
in bonum laliitis fide{ium, quod'Iudas operatur, fed non
fibi. M u1ti quippe bonum vt Iüda^fadünt,fed nihil pro-
ficitillis.
Hoc auteni nemofciuitdifcumbennumsad quiddixerit ei. QUi-
dam enint puiabam,quialoculoshabebatludas, quoddicit ei lefus:
Eine ea qua opus funt nobis adiiem fefiu Miegenuv faliqitid daret.
Habebat Dominus lociilosi o blatajdehum co%uans
fuorum neceffitatibus. T uncecclefiaftic* peenni'e forma
eft,inftituca.vtintelligMemus,quod pr*cepitnbcoVitatidum
decraftino,noriad hoc fuifte pr^ceptum.vtnilul pe--
cuniaeferucturafandis, fed ne Deo p ro iftafe ruiatu r,&
propter inopixtimorem iuftitia defbratur.
Reflondensautem ludasquitradiditeum, dixit: Uunquideqo\
fum Rabbit
Ne tacepdofe prodere videretur, in te r ro g a tficuC & i
W$gußi*3
Augußi«- j
mgjfißi*'
'bgujtinln
vn um e x qttât u é r , L ib e r IV.
In hoc quod ait RrfWi.iungic aftedum bfànâieiuis. Sc magiftrum
vocat,quafi excufêt prôditionem.
Ait illi. Tudixißi. ' .
Cogitandö aliquid d icitur, iuxtaillud : Dixerunt apud
femetipfos. Conftatitaquejquià ludfs cordé d.ixic & ratum
habuit feeflè proditorem. Çonfutatur ergo, ç um audit.
Tu dixifii. nee tarnen alijs aperté expriuiirpr. Potcft enim
incelligi quafi Dominusdicerefjtiôn ego dixi.
. À ï-
Cum ergo accepiffet ille buccellamsexijt continuo. Erat autenosi.
Quia bono male vfus e ft, hæc praefumptid peccata au-
x it , v t aperte à Domino recederer. N o x autem congruit
fàcramento. eratenim qui exijt,filius teriebrarum,faciens
opera tenebrarum.
Cum ergo exiffet, dicit lefus : Nuncclarificatuseßfilius hominis,
&Deusclarificatusefiineo. Si Deus clarificatus efi ineo\ &
Deus clarificabit eum infemetipfo,& continuo clarificabit eum.
Exeunte lu daproquod icëbatu r, non efiis mundi omîtes,
remanfèrunt foli mundi çü fuo mundatote. In hoefignifi-
cataeft darificatio C hrifti,in qua feparàtis malis, manebir
inærernitate cumfandis. Cum cnimtranfibitmundus,
nemo in populoChrifti remanebir immundus.Et quiarcs
figuificances tanquam fignificatæappellantur.Vt petra no
dicitur,fignificabat Chriftum, fed erat Chriftus : ira non
dicit,nunc fignificata eft darificatio, fèd clarificatus eft filius
hominis,id èft, Deus clarificatus eflineo, quia hæc eft çiarifica-
tio filij hominis. Q u od quafi exponens,(ubdit: Si Deus clarificatus
eflineo, quianô venit facere voluntatem fuam,lèd
patris: & Deus glorifieabit eum infeDeo,Sc continuo fiet hæc
glorificatio.Stnim namquepoft mortem refurgët huma-
na natura immorcalfæternitate, in quo apparebit Deum
habere in fè , qui eam refufeitabit. Vel quia moxfutura
quafi iam fa d a repiitantur. potcft ôc ita intelligi: Ëcce tra-
ditor inducit mercatores mortis,flagella,crucem.fed glo
Aaipiens càlitem , grattas egit. ob hoc nimirum , qiiia
vetera ti anfitiira eranr,& noua ventura. Vtique patri gracias
e gitinobis rribuéns exemplüm glorificahdi Deiithin
Omni bonainchoâtione; V e l ita : Accipiénscalicempaf-
Upnem fuam præfigurantém.gratias egit dé rédeinptiônë
humahogeneriçoliataperiliam. Gràtiaenim,bon'inèri-
tislaluatifunïusàDèô. Patctigiturqùid vnufquifquë fa:
ceredebeat infiagellô prôpriçeulpæ,qiiandbquiaeni pâ^-
tri æquahs.æquànimitettuiit flagella çulpæalienæ. Hin£
quod ait\Bibiteex hocomnes,Sc orc & corde,vt fitis participes
pdïionis meæ. VndeApoftôlus : Si compatiinur, &
coinegnabintus. Beqedixit Dominus caliçëmeadem èæîcfti
henedidiobe qua & panèm: quia paflîonem furtta cOnfti-
tuic holb'am fufficiëntenî, quam un dus Dco recbncilià-
t ur. V tide A poftol us : Mtbi abfit glorïari ,nifi in truie Domini
nqftri Iefu Cbrifti. Hic eft, inqait, fanguis meus, nom lefianienti
cônfirmator. Vêtus autem tëftamentum hircbrum&yi-
tplqrum fuit fânguine dedicatum. Igiturquia linpoflibûe
eflfanguine htreorumpeccatatollt, neceflàrib effdndicuf fan-
gujs Chrifti in remiffionem peçcatortim. Promuitiseffun-
ditur, quia non oinnes emundati .quamuis emundaré o-
mnes fufficeret, fi.fide acd iledione Si faCtamentôrü pàr-
ticiparione virtutem eius attingerehr.
Dico autem vcbis,nonbibam amodo de hocge ni mi ne vit is, vfqùè
in diem ilium,cum illud bibam vobïfcum noua in regno patris mek
' De carnalibus cranlic ad fpintualia. Teftaturlcriptiira,
populum Iftael appellaçum eflè viiieam. Dicit ërgo Do-
minus fe de hac vinëa non bibiturum, nil! in regno patris
fui. Regnumpatris,fidemputoéflècredentium. Vnde
¥Apoftolus,Regnaw Dei intràvoseft: Attendite d idum cf-
fe patris,non Dei; Omiiis pater nomëti eft filij, Cum enim
çcediderintinDeum pàrrem,& adduxéric cos patérad fi-
lium,tunc de vino ëoriihi bibetDominus,& in limilitùdi-
nemïofephincbriabitur cumfratribus fuis. Senftis éft:
Dejnceps nori deledâboir in fàcrificijs ïynago gæ, donee
ffe'dft:.
\ natriumphantis eft hæc. Nunc clanficabitur films homi-~ -j I , . - », • ' •«, „ i r~ c'a i- . K , . 1 n . j « ^ . credatm pâtre m e u m m e , ocmcccielia haeliterim-
» ms.quialanctiquimtenebrisexpectant,viaebuntUeum. , >• r .c . . ■ ,. . r . \ ■ j . -
i . : m - • r • i - r L ■ ' n. j molct lrcrmcium carnis meæ pc fangumis mei. Q u od eu
S.an.macmsm.n.ftranKqaacitoexp.ßbit^JÎthbc eft,quod , ^ bibaID.h o c e ltd e ieftaborv ob ifcumi^itn o --
dicit Deum clarmcarimeO. Si Deus clarihcabrturin eo.id i . r c \ , r i • iâ _ n >»•
,n . H M . r n n ■ rx 0 luationeiuaperhdcmeccleiiæ.IIedainMarcumt-.PaUu-
eft,in meinbriseius,vtexpolitumelt,conitatquiaDeus& ..y. ï r i .
, r , . ’ . r r - i -r * i • i,- \rusDomim\s,{Lit:lamnobibamdegeM}wnevitis.Acnapeielotihcabit
eum înleiploloe continuo slorincabit,ne dir- • x1- , Sfe . ‘ j i a l r •••
? N . . , , r r n . « ’ . te dicat : Non vitra carnalibus ceiemonijsdeledabor,in
reratureiusimmortaiisrelurredio vtaliorum. ’ - -
M.
C A P % T CL VI.
284. J j
C
[1 aper-
bor, iri
I quibiis carnalisagnps locum tenet. Aderit enim tempus
me refurgente, cum ego fublimatus in glbriam viræ im-
mo.rtalis, vobifeum fungar de fàltite huiuspopuli fonte'
A <7. , gratiæfpiritüalisregenerati. Idemin tu eam: Poteft fitn-
■ ptiCiteraccipi,quodabhoracoençvfqueadtempusrefur-
OEnantibus autem eis,accepit lefus panent, & benedixit, ac , rvdionis,vinumb’ibiturusnoneflèr.- Pofteanamq; man-
fregit,dédit ^difcipulis■ fuis,dicens : Acctpite&comedite.Hoc ! ducauit & bibit,vtait Petrus apoftoltis iquimandùçaüimüs
efl corpus meum, quod pro vobüdatur. cumtllo, poftquani refurrexit dmortüisi Mülco tamcnconfe-
Poftquam typicum pafeha fuerat impletum, & agni \ quencius in telligitur, yt negeefe vitra guftacurum typicu
carnes cum apoftolis comederac,alïùmic panem qui con- 1 p o tü , donee roahifeftata gloria rèfûrredionis, regni Deî
fortat cor hominis, & ad verum pafehæ tranfgreditùr fà- j fides mundo adueniat. ^
cramentum,vtquomodoin præfigurationeeiusMelchi- j
fëdecfummiDei fà cerdospanem&vinum fecerat, iplè i ' i , ' _
quoque in veritate fui corporis &fanguinisrepræfeiica- j Hocfaciteinmeamcothmemoratïonem.
ret.Bcda in Marcum : Panem gratia certi facramenti, pri- Hpcexponit Àpoftolus,dicens kQùôtiefcunfeihàhdiicàtis
ufquam frangeret.tewedixif : quia naturam humanam qua ! panem hune & calicem bîbitis,mortem Domtnï annunciate donee
pafturus a fliimpfit,gratia diuinæ virtutis impleuit. Benedixit
&fregit, quia hominem aflumptumitamortifubdere
dignatus eft,vt eidiuinæimmortalitacis inefle potentiam
de m onftraret per cicam refurredionem. Idem in Lucam;
Fini tis pafehæ veteris folen nijs,quæ in co mmemorationé
antiquç liberationis deÆgypto agebantur,tranfijc ad no-
uumpafeha, v tpro carne ôefanguineagni, fuæ carnis &
fanguinis facramen tu m in pane & vino monfiraret. Fran-
git panem quem porrig;it,vt often datçorporis fui fradio-
nem non fine fponte fua futuram. Q u od ait difcipulis,taie
eft : Accipite & mente & corpore,eomedite & fide Sco-
re.feruantes in corde precium redempénônis veftræ, videlicet
corpus meum quod pro vobis datur. *
M. f R. L. :67'
Et accipiens calicem,grattas egït,&benedixit & dédit eis dicens:
Bibite ex boc ontnes. Hic eft fanguis meus noui teftamenti, qui pro
vobis ]&pro mult is effurtdeturin remiffionem peccatérum'. j
M o t h . Veter.- Patr. TOni. ij,.
Ventât. Hanc vlrimam memoriam nobisreliquitquemad
modüfi quis peregre profîcifcens ,aliquûd pigniiÿei quê
diligit,relinquat: vt quotiefeunque illud yident,poffît
eiüs beneficia&ämieitiasrmemoran^ Quem fülle perfe-
d c dilexitjfiueingenti illud defidefio yel ftetu non poteft
videre.- Ideo hoc faluator; tradidit fâcçamentunf, vt pér
hoc fempercommemoraremurjquia pro npbis mortuus,
eft.Nam&:idep.cumaccipjmus, aiàcerdoçibus coraino-
nemur,quia corpus Sc fanguijseft Ghrifti,vt non fimüsin-
grati taintis eius benefieijs. Beda in Eufam ; Panis Corpus
Ch'tiftimyfticeintelligitur, vinum verofänguis. Verum
quia & nos in Chr ifto , & in nobls Chriftü manere oportet,
vino dominici calicis aqua niifcetur. Vndelphannei:
Aquapopuli funt. Et ideo ne diuidamur à Chrifto, hon licêt
ö.fferri velaquam fblam vc!vinum folum,ficut neegranu
frumenti folum fine aquæ admixtione inpanem. Q uod fi
quem mouct, cu tp coen at is fäluaror apoftolis mum corpus
acfânguinem cradiderit, quare nosiemnieademfk*
PT^ “ cramenra