
vt velficpofletagnofcere,quamgraue fit in eum q u ifo li
coelo innocentiam debet,os ponere.Nomtpræterea vef
trà d ile â îo , qüidmagiftrodébeatisi &qu id d ifcipu lo.
Nam fecunduin faluatoris teftimonium, Non eft difcipulus
fupra magiftrum in c lu e Apoftolusmaioreo, qui mille ilium.
Si verb pro domini Papæ obëdientiamihi iniuria
redditur,lçtor non medièpriter&deicftor pro tanto domino
iniuriariv pro quo nànfolumquàmlibet iniijriam
fuftinere,fed etiam pro ipfo crucem porcàre paratus fem ••
à cuius fonda obedientia & fidelitatc nemo vnquam vi-
uum vel mortuum me poterit fepàrare. Cüm Niuelone
n o n-caufam agendam apudCarnotum}fedterminumau-
dien tiæ de inueftitura,veftro confilio in du d us , non no-
ftradudus voluntatc fufeepi: quod totum occafione vë-
ftracredidi&credô prceterijftë.. Nam dum adhuc apud
Bonamuallem eflem vobifeum, dixiftis, quôdCarnotùm
me minime conducere potëràtis,î& ideo.vtile-, immo ne-
cëflàrîum èra t, vtterminum mùtaretis,& locum, ficüc
féciftïs. PerHugonem etenimDecanumveftrum mihi
poftea mandaftis,ne termino inter m e& Niuelonem fta-
tuto Carnotum venirern, quia ib i adeflë non pofletis.
Praetereaperfratres noftros Paa^num, 8c Galterium vf-
que adRogationes vos ad partesnoftras venturum fig-
niflcaftisjvb i fecurè & certo.diede inueftitura tradare-
mus,& intérim N iü e lonem, v t nos inueftiret, rôgarctis.
Expedauimus quidem terminüm : fedneque vos,neque
aliquem ex parte veftra vidimus : & adhuc éx{pofia ti,&
multiplicis dilationis pondéré praegrauati» vtinueftia-
mim,« domini Pâpæ præçeptumobferuetur, diligenter
rogamus. Alioquin cum Nab oth Ïfîàelita,& plcbe Ifrae-
litica aduocatum de coelo ,v t nobis fubueniat, implora -
E P I S T . X X X I .
Dilefto Patri & domino, Goffrido honorabilis vita Epifco-
po,frater Goffriduspuradileftionisajfeftum pari-
ter & effectual
NÉfcio cuius fuggeftione Sc confilio mihi fiepius dixiftis
in h o c an n o , qüód Ecclefiae veftrae höh tollerem
quodhabuit, Sc haberedebet in mönaftério noftro.
Et ego vobis iam d ix i, Sc fcriptopraïfenti adhuc dico*
quoQ Ecclefue veftrae quicqüam tollere nec poflum, riec
yplöVimmóiïlamj&intemporeVeftromaximè, diligere
&honorarë toto córde defiaèró,fi malignitasinüidorum
permifëntjdhön amplius, non tarnenminus, quam qui-
libet prcedeceflorum noftrorum ante mé fecèrit.Et quic-
quid Ecclèfiaveftrain creation^ monafterij nöftri flbi iri
ipforeferuauit, veldeincepsiuftè Sc regularitër habuifle
dihöfcitur,non contradicö, fed concede, 8c quamdiu vi-
xero,velintnolintangelidiicordiarum,diligenter obfer-
uabo.Iniuftumeftenim 8^mpium,quod iu ftä& pia dif-
'póhnone bonorum prcedece'flbrum Yeftrorüm,&funda-
torum monafterij noftri fadüm •, Sc per ipfos inretrada-
b ili Apoftolicae fedis audoritate firmatum nouimus,violate.
Ea quae ab antecefloribus veftris nobis funt fcripta*
vobis Ahdegauis monftrare v o lu i: fed vos non habuiftis
fpatium yidendi. Ibi enim praecepta & priüilëgia iam 'pér
tres annós referuantar, propter füpernuitatesaqüarum,
qua: armaria noftra,quae lunt Vindocini,adeo inundaue-
runt & aquofa rëliquerunt, quod ëx parte libri noftrij
qui ibifuerant, perierünt. Et quoniam ad praefens par-
tim corporis Inhrmitäte, partim monafterij neceflitate
dëtentus,Vihdöcihüm for taflis venire noft poteró,rogó
fuppli citer,vtdomnum Bernard um,&domnumRai nar-
düm •, vel eorum alterum.ad nos mittatis, & ego eum a
VindocinovfquéAhdègauim condücifaciam, öc ad vos
réü uci,qui nofträ videat fëripta,& ad vos,fi placet,repor-
tet tranlcripta. Vobis iterum,fi quxfierifis,quando Vin-
docinum venérimüs,ealibëntermönfi:rabimus.Ibi,Deö
duxilianteividebitis,vnderëprimi dëbëatilnportunalo-
quacitas «mulorum, qui fuoium ventofitäte verborum;
tempeftatfcm fufcitareconanturintranquilla merite b o -
BhI
E P I S T . X X X I I .
Dulcißimo domino &amicorum pr&cipuo * Goffrido venerabilis
viu Epifcopo,frater Goffridüs diftus Abbas, & omnis con-
gregatio Vindoanenfis monafterij,quod
poJfunt9quod fapiunt,
&fetpfos.
Enedmmo optimè,cariflirtie Pater, de iuftitia nobis
— 'facienda praecepit veftra dileétio. led quod bene
præcep turn eft,non eft bene feruatum. Theobaldus enim
de Grauiahominescxcoramunicatos, quos fuos efle ne-
gabat/ecumhaberadmenfam; & in fe ru itio fu o : quod
riouerunt m ulti, & fortaflls domnus Decanus non igno rât.
Praètër ifta & multa alia damna,domnus Ioannes fi-
lius'Comitis V indocinènfis,‘& cum eo quidam vauäflö-
resmilitesde Caftro V in do c in i, quandam optimam O -
bëdientiamnpftram adeodeprædatifunt, Sc deuaftaue-
rünt,quöd neeeife eftmonacnos, quieam inhabitabant,
Sccultoreseiusdifeedere, eatnqueinfolitudinemredigi.
H o c nouit, domnus Decanus vefter. Locütus eftindc
cum Comité jiioftraammonitione. Sed Comes nihil pe-
nitus fe cit quod rtqbisfit vtile. Vnde d ile â io n i veftræ
, hümiliter fupplicamus,vt quod contra nos a&um e ft, &
quotidiepelIimèagitur,fie corrigatis, quatenus raalëfa-
• â o r e s npftri,parrochiani veftri, & ablata nobis reftitu-
j ân t,&qùicto sdeinceps nos eflëpermittant; Bone & pie
domine,tot & rantas preiruras,tribulationes,&: ahguftias
d Vindocinenftbushöminibusnobisillatäs,quarüm et-
iampartempraefentibus C omité & h om $qibus eius * vd-
bisdiximus j v itra fuftinere v llâ f ä tio n e n ^ J fo f tu mus*
Inter cætèra, qüæ contra nos eorum intolerabilis rabies
egit,hominesB. Martini, & famfti Launomari captos &
ligàtosnüperin vnam de O bedientijsnoftris adduxerüt:
& ibi eoS,quamdiu placuit,tdrmentauerunt. Rapuerünt
quse eranr in d om o :& monachorum clauftra carcerem
fecerunt captiuorum. Hac itaquenimia & inaudita neceflitate
cogénte,dominus Papa d nobis requirendüs eft.
Cuius a u tom a te & confilio oportebit rios aut mutare
locum,aut in loco,quæ decetmonâehds, quietem habere.
Horiim alterum neeeflàritim imminet : vel nos ab in-
uicemfepararij&adalia monafteriatranfmigrare.
GOFFRI DI ABBATIS
V I N D O C I -
N E t t S l S E P I S T O- Î
L A R V M
L I B E R T È R t IV
É P I S T . I.
GoffridoAndegauenfiumEpifcopo -, domino fuo éramko,
Goffridus Vindocinenfis monafterij indignus
minifter,falutem.
I t é r a s veftras accepi : quibus hullo
modo credidiflem, nifi eas figilla-
tas figillo veftto vidiflem. Ibi enim
dicitur, Vbs ele&iofti Petri Bellilocen-
fis conftnfifle : & ideo nunc necefle
habetis,vt eum in Àbbatem coniecre-
V s * Q u p d fl ita eft , paruitatis no-
ftræ confilio fiiper h o c amplius noniridigetis , quippe
quia remiam fadtam habetis. 'Tarnen fi placet & bonum
vobis videtur, v t ad hoc me expeélarc dignemini, termi-
no ,quo mandaueritis, ad vos veniam : & quicquid melius
eonfulere vobis potero , minimè diflimulabp.
Vnum tarnen vobis celare nec polfum , nec debeo :
-_______ , quod
^ ö d cam Gdillclmp cbmmunionem habuerit èë habet
excommuiiicato ttpftro. Qu em quia rès Ecclefiaïhoftræ
fubtraxerat, & fratri fuo contuierat, in quantum fas eft,
ôf Ecclefiaftica cehfurà exigit,ex'çommürticaüi. <^üpd
Petrus idem npmigndtat.' V a le te , ô^quod fecundum
Deum dc eiusprömótiönéfacëre pöteftisih'öc'facite.
E P I . S T . ; H g
RainaldoAndegauorumEpifeopo,. dominofuo&prócordiali
aniuo,Goffridus vindocinenfis mondftérijhumï-
' lKferUu6jfalutem,& ïn adüerr
• Jifate cönftari-
. . ■ ; tiam. .
Ç I (cripturx iâctæ finnitercredimus, fcimus'Veraciter
/Epifeopum non elfe,qui timer exilium,dol'örem, v'el
E P m T . I V .
Rainaldo magno &gloriofó Epifcopo, Goffridus Vindofi-
: ' • nenfes monafterij [eruus,puradile-
■ ’ ' ftionisafietiuni. 1
.'.y.'VW-'U-.-J\ï- HVidam fefuus-Ecclefiæhoftræ, quem ptópter facri-
légiümquodfecètat>d feruitio hoftro diu remoue-
ramus , qu:$ftiónem quandam fi niftra admiratione di-
gtiifllmam hob is proppliiitV ppftqüàm d vobis ' reccffi-
mus,Dedüpbusv irisloqueb atur,quorumvnus'mona -
chus jalter Epifcopus dicebatur.Épil’cópus ad locum mb-
nachi vëniehS,;cüm ipfohoipitàri vpl ùrt, : quein mpna-
chüs cuih gaudiö & honore füfcepit : hec füa tantum,,
vèmm etiam fei'pfum inj'E'pilèopi leruitium tbta dile-
dtipne exhibuit. Mphaehushpifcqpum ib i diutius raateponit.
Noliteigiturm defenhoneTamftae Ecclefiæ dé-1 dènti mónachusvnumdefamufisftflsaflbci'auit,qui fibi,
fice.rë : no.litecon liiij s e or u m, qurcarnâliterviuëre vo-|.quamdiuvöluit,ftröientis expleuit officium. EpftCöpüs
iunt,aurëm coMisinclinare: imijted viàiuftitiæ pedëm ! cumfamülo'.löcutus > cce^itab jpfo iniibcentis nofpitis
reti'aheie,neinçidatisinSatanæmufdpulam,inquaçapiâtur
aniina vèftra, vbipereat ,• & fine fihë , qupd De us ■
, abnuat, torqueatur. Propterea verendum vdbis'é ft, ne
de incepta iuftitia in confpeëtu honuhum vilefcatis 4
quod vtiq^ite fiec,fidëfeceritis. Defe6tione veftra Eccle-
fia D e i, quæ cafta & libéra vobis eommifla dinofcitUr,^
merecrixeiftcietor Sc ancilla. Si.atitem conftanter egeri- I
quetis v e ihis^cceflb ribu s , & g lo r ia& pax vobis erity&
Ecclcfiaî^^tr^dilë^ipnicommiflæ eaftitas moltiplica^f
bitur & libertas. Si quis verq amore pecuniar, füæ vel cu-
iu flibetreioccà iionéj'vobislüggeritvtdeficiatisydicite
. fû)K Stquu ^tl>ommiyiungaturmihi : Si quia efuriehtes dc |
fiticntespeeuniamvminimpiuftifuntapudDeum,fedqui
diliguntiuftitiam&odiohabeht in iqu ita tem ,iftifa tia-
buntur.EgoTum ille,cettiffime Credatis,qui anxietates 6c
tribulàtiones veftras m eas racio affecftqcbmpaifionis :8c
aduerfaHjsEcclefiæDeivobifctim'reliftereqpt'o, etiamfi
neceflefueritYfqueadeftufionemfanguinis.
E P I S T . m .
Rainaldo excellentifiimo Epiftopo, Goffridus Vindocinenfis \
■ mùnafierqîiumitkferuusifalutem cum pura
, dileüfonii'Àfidfri.
Vlr vitaç.véne/abilîs Arehidiaconus veftër Hubertus,
qiii vos mulcu m d ilig it, nec ine. multuin i v t arbi-
trof jodit, de vçltro ftohpre, Sc noftra vtilitate follicitus,
cum audit quæ nos d'mutua caritate debeant fepàrare,:
ftatimaut per fe,àut per niincios mos otnnem culpam in
animam ineanvtransfundit, acleo.me increpans, quod
veiberavè r b or unifu or Urn vix fuftinere valep patienter,1
N.puilfime autem diebus iftis ira gladio o ris iu i vifeera
meapenetrâuit,qu>6dineis--nihilp;enefaniEatisreliquit.
vel d quo de veltris,
meinCpncihoinonquidemmaniteftè,fed'nrapfcondi-
to, coptrapacem Pc-iaiucem'veitram fuiflë locutum. Si
vos.dicitis, verhayeftrarefellece non audeo , quiaEpi-
fcopus eftis. A lte r veto quicumque foper hoc .iefe.ce-
ritâifcrtorem,veniar palaiU, Sc fuæ fàlfi taris me inueiiiet
veridicum corrcétorem.- Contra magnitudinem ve-
ftram,fieucdixt,proferre quiequam nec.p,oflu.imnèc de-
beo.' Sed vnuimtamen firmicer cenèo y ,qupd
bus crimirtpfum habetur , amicum cauian nnmeriro :
ilium prætertnn, quieos qui fè diligunt Coierenouit
ë^icftdeajmuiisiuisquicquain
, . fùggerére latenter*., •
J ■ . î' V alëte. -
vitamhonapprobando'*iprout.dighumfüera«ïièdr-repfbi-
bando'inquirëier'&qUibusppeeratv erbisA’aVcaittate
plenura^conabaturineruft'are.Qujbusauditis.,refpondi-
mus hoc effe n o uum ftëletis gen us, & in n oûi ’ifcelecisfa-
éto.maionim neccffeevac v ci conliiio.Vndevqsprecipuè
intëirogaré-yolumus,&quid (uper ho cientiat véftram'a-
gnitüdoiaudiredefidët'amoSi’Noftræautenipaittitadvi-
décur,quodhon erat pmninoEpiicopus ; qui tantæ pra-
uitàtis {eélabaturppus.Neecircaproxiraumfediligenter
hàbebat,poft cuius ci b os ram nequi ter eru&abat.
E P I S T . V .
Kainaldoègregio Andegauorum Epifeopo, Goffridus Vindocinenfis'
monafterq qudlifcumquefefuus: humilitaiem,patiehtïamy
. acbenignitatem dïHgere^&ea quafiint;
bû contraria odio ha- < /:
' bere. v- . ‘
\ A A giftraicripturarum aüékoritate didiçimus, Præ-
1 V 1 fui in Chri’fto cariilimè., nullüm Chüiftiànum dc-
bere, mult.aniinùs'xgiturDomini làcerdotem , > maluïn
p rom àlo red d ercj vel qualibetoJecafioneproprias iniu-
rias yindicare. Gùm itâqueredtlere malutn pro nfa lo, Sc
fuam vindicareiniuriaui îitpeHculofumhnaïum pro bo-^
no redderci vel dilige n t i(è p roxi mofi né Gaiffâih i urias 1 r-
rogare,miniinè dubitarur- damnôfum. Hacc, idcirçoà,vir
v,enerabilis,propoiuifnLV,vt ii in alteïqh'brum/Vel^uod
eftgEauius,iri,vtroqiie peécauimus , peccatum rion eru-
b e icam use orr igere, qu o d vtiiiterviraredébuimus. Diui-
nagratiàmagis?quamnoftrismeriris, Déi Ec0efiæpræ^
lati tu m us. Q n o d fl in tanta p>fiti digni tare aiteralterUm
odio habensdëlinquimus jnonfoluninoftraslainpadès
n on iliuminamus,verumenamaliprum'aïdentës flftifti'ç
operationis exempio extinguimus.- Cumquè trabem
portamùsin oculp noftro,feftucam confi derare riorrpof-
iiimus in alieno.Si quando bona quæ nôuimus, ho minibus
loquimüry non fequuntur verbà, quæ ;audiunt,fed
folaquiConfpiçiuntexemplaprauiEatisimicauriir.Pro—
nio.r eft enim adimitacioné m alihumana fragilftas : quæ -
fi noftrismoribüs,quqdabiit,deftruitur,eius (ànguisno-
bis dDqminorcquiretUr.Quapropternoa odibiliremo-
bisagcndum'eftjdileétiilimeiquos ma^isprpdeire quam
præelFe dec et, & de reddendaracione animariina noftræ
iidëi cbmmiflarumplutimùm^fféfollieitds.Etquoniam.
fanAitatisnomen&prdinemacc^pimuSjCScosilluhïi-
narè.noiieosqui vident,excæcare debcinus,dum nosiu-
uica^n,quodcrflninali.çCr pÉOcare eft, oflip & lingqægla-
dio pipiequimaryprq luee cenebras mundo reliiiquëtes, ■_
pbpolü,qui'perïérumm,vtaixiinus,pronuseftad''peec^->
rü,eum pericuLo’auimarû noftràtum adipÇGeandum am-
'piiusincicainuS.Cqrtènimin|mis;domiha'grai£i?exacerr
bamuspèccacis.quâpopulùsfaci'ac mfluhmis. Nam p a ie -
tâcadiftantia eft inter p^cç^tû pfiftd'uîs,&' pepsatü popàli,