
I 24$ Go ffridi^ibbatisVmdoànenJis, Hk H H
anteçeflorum fùorum pcr trigintaann6s & eo amplius
'pacificè & apoftoUca auâonta te fibiÉrrnatàm nolcitur
poflëdiflë, terris fuis quiavicinaeft, fibi latiS immodera-
t è nithurcppulare. Hiticoccafione accepta omniama-
chinànienta, ^juibus poteft noçeré, in nié exercer :cu ifi ,
nonpr,ofraternimte , raltC(m pro yeftra paternitatepar- _
ceredebuiflet. V c lu r alter S au l, me quâfi D àuid fiigi- '
etitem peiTequiturYnulla'erga me fraternitatis coitipai- ;
fibrièmouetur. Egoeirèfîftetenecpciiïum, tnecdebeb;
quonfammknfuecudinemveftram offenders nietuo. Et
quiamëerigercvcofitrà eum nullaterius prælùiTrb ; Veftrà
piafeueritas,humiliterquîefp,lécontraëumerigat,'&fir
pi mandaredignetur, -ne meyeftroambrepotius,qpàm
molefuæmagnitudinis prëmàt. Si auteindeme tqueii’^
tmrj qûerimoniæ lute priefentiavefira iudexexi ftar. Vos
feè^appellaurv&:adhùcapptllo:Sapienti£eveftiæiudïcium
fubire dëfîdéro. - Xmbo fiiij veftri iumus : ille
quidem prisprofelTibne ;'fed ègo,Deusfcitqiii qprdano-
ùifîcordisdeôotiôneiNondebemusigiturinuicemdif-
fentire ;Ted Konprem & vtilitatem^Cluniacenfis mona-
1 fterij quærere conCorditer r vobis mulriplicàre àmieds,
j inimicpsmitigare ïfineceflltas exigit , eis pariter obuia-
re. Magnre diferetionis Pater, ke aliter agat, compefcite
domriumillum Àbbatem,quem dicunt hóffiincs eklón-
go temporefuifl£difcordiæamatôfcm,feminatoremiur-
; gi6rum,pàcispertùrbàtorem. N o n auferat fiatribus nb-
ftris vefiram’câritktem :iioneos fine vtilitàteprqùoéetad
iram : non tribùàt efs coktra locum Glünikeènfem,quem
iècùndumParadilùinyocare audeo , proclamandi occa-
fionem. Et, quæ ôlim àmputàta funt veftræ dilebtionis
: dulcédine ; pulfùlare nofi faciàrfu^ àmaritùdine.Non fe-
i pafetaCluniacojbeâtitüdiriisÿidelicetlôco , nipnafte- :
, fîum npftrùm : non inter vbs & fratrës kpftros fufeitet
fi:andalum.De me,quia fiandalizàri debeam,minime lo -
quoi'Cnafti'& fi èmnesTcandalizàri fu ë rint, egonun-
qüam feandalizabor. Vàleâtdulciffimùs dominus meus
& pater meus.
E l f S T . I I .
' DileftiftmopatridomnoTontio, honorabilis viuAbbati,fiater
Goffridns Vindocinenfis monajlertj humiUsferuus,fanfta
Romanafedis dlodiarius,param diUftiotiern
,& pur a dileclionis
feruitutem.
/^ V Vendam m onachumnoftrum, Petrum Golcelini
nomine,ad vos venifie àvidiuimuS : , fedquainten-
tione veneritjignoramus.'Qupd fi vos^vel locum vpftr um
: vifi tandi gratia fecit,licet cum lictentia noftrafieri debuif-
.let,pro feuerentiaveftra, vituperare non aiidemus. Sed
■ fi eaintentione kbbum efi^y t locum,in quo fecundæ rege-
nerationishabimm fufccpit,relinquar,laudare nó pollu-
: mus:cum hoc S.Bèhë.4i£fci régula omnino cóntradicat,
ScfandtofumRomanbrum Poncifi'cùmauâroritas , qua
patrimonium B.Petri, mp.nàfteriùm Videlicet npftrum,
munitur,fub anathernatcinterdicatV Vndeficutcarifli^
mum dominurn & patremhumiliter vosrogamus, qua-
% tenós ad nps fècundiim humilem petitionem noftram
Frater ille nofterremittatur : neiprimàm iu i mokachatus
, fidem irntamTecme yidéatur : & vinculum caritatis,
1 qûôvèftërabiliSprædeceiror-vëfter , Vir^piic recordatio*
: nis -, 'dqir^iiis''rIug0^Ebi 'Sc Clühiacënfi nos
: diligentër alligauit,fiibbacocGafione , quodabfit,rum-*
. ‘ patur, Illud ypbis veracirer dicimus^ycfiquidprædibtùs
: frat'etbontranöSëgit^fi(t?irrienad nos yënerit, pro amo-
rë ye ftrö ,& p ró animagloriofi viri domni Hugorns , qui
• ; n o s , cum nee fëruieias fieri dignifuifleïnus > fqps cari-
1 tàte filipsfeëit , illi tottim & .toto corde dimittimus.
1 Si Verb ad nos minime veniëns ' obedirë comempiè-
rit,: & primaprbfeÛionë,;quam apud n o s fe c i t ,y io la -
; ta , aiio in loeb profitëripræfumpfcfitj nec primaëius
: profëffip-Deo ,grara erit , nec lecün<ia r quia nee prima
1 prômîfi’ællabiiitads expeâauit fru6fcüm»& lëcunda,quæ
primamiui mpnachacus obl&iônem Ecclefiænoftræablulitjhabebitiâcrilegium.
Qupd lialicuius priuilegij aüà
5toriwte monachum de no to®ularimon afterio fine
icentixfui ^jbbatis vobisfëtinefe cpnceditiir, huius au-
£toritaspriuilegij contra iànbti Benëdibti regulam nitk
ur; Sc aliud quampnuilegium, quod ChnftusDoininus
l.Pctrodonauit;contiriere Vider ur.Hocenim|>nuilegiû
'uit aD eoP e trocollätuffl ^ Vt quæ erant foluenda fqlue-
ret,&qüarligandaligaret:nonvthominibusfidëmmen'
tiéndi,;vellëperiürandi occafionem prdberçt. Etquo-
niam qiiem S.Bencdibïüs damnation^s vinculis alligati'
necB.'Petrasfoluit,no3,folüerenondebernus;licetmùl-
tum inüiti;&-coa^ti faciâmus,invirtUte fanétæ regulæ,&
aubtoricate Fanâ:orumCanOnum,illumita jdonec refipif-
çat,Vxconununicamus,'vt heëcommdhibnèmiàctam vi-
uuspercipiàt,necmortuusfëpulturam. Vnumpræterea
vöbismändamüs,qubdfimplicitatemveftramignorare
non'crédimüs ; quiavnumquemque paftbrem decçt oues
proprias conferuare;non râperéalienâs. Q jib d fi aliénas
rapueric,lupi con 1 ue tudinem habet,no n paltoris. Si quis
icerüm a u tom a te priuilegij fe talia pdflbconfitetur; ea*
dem aùbtpricâtcquodnbn lëminauit célligere , aliorum
viHâSj'caftéUa'j&ciuitates obtinere ; patribus.fùiS fiibtra-
heië filios,fu^s hominibùs vxdresauféiTe,qüid plura? o-
mnënialienam fùbftaiitiam luanvfacerelepoire cófitea-
tur.PriuilegiumVtiqneprauitàcisp’lurimumhabetj&fniÿ
hil penitus diuiheelegis ; cuius aubfcoritas fuos in primis
obleruatores re.os Facic, Sc prbximösöpprimit inripeën-
ces. Ec qüicunqüe priuilegio, contra priuilcgiumquod
Chriftus,contulirPetro,faeercconatur;quali propheta
‘dpeensmendacium comprpbatur. ~ Cui^§ Vocemfallam
beatitüdinem, & veräm miferiam pröteftant«n, diim a*
nimaFequunturGhiifl:ianæ,pericritantur.
E P I S T . II I .
iiileclißmodomino fuoÉainriço vita Venerabilis virpy Gojjridaäs.
, Vindocinertjis mónaflerij qüalifcunqùeferiius,eandem ■ É ,
quamftbiuptatfalütem
V s mutiiae caritatis affeétu jiùp ëf à nbbis fiint eon-
V ^ f t i t u t à , mùlris modispöftëa impedire volu it mimicus.
A b i.pFoquippe,vtælîimo, fr acribus noftrisfiig-
geftum efi, v t cPntra éâ rëcaicitrajre debererit : neçpa-
cis i, dilebtionifque ànobis-conftitutd vinculop^teren-
turadftringi.Atb enignusDeus,quimalign umetiamin
fiipferioribus Ægyptiligatum tenet * ira loris fiiæ potén-
tiae ilium cqliigaùit^vtqùidquiddiFcordiæ, aç diflè'hfio-
nisfiratribus prius Fuggefierat , habere vires npnpotuit.
Vnde ;præfentibus litreris dileëlionem veftram admo-
neb , v t vfqüe adprôximam feftiüitatem B.Mariæ qua-
cumque die voluçritis in Gapituluiri noftrùm veniâtis,
de confirmatione pacis & coacordia?^ fieut à nobis & à
vobis confiât,eireftatutum,nihilpeaitüshæficanrësiNô •
enim tales Fumü?,qüialiud promp turn in lingua , & aliud
clauFum in pebtorehab camus.
1 É P I S T . : l v ^ t .
Domno Hainrico venerabïli ÂngeriacinfiAbbati-, domine
^ & amico,fràtér Goffridits à Deôpuraveritatiseffe-
£lum,&afeveradïle£tionis
ajfettum.
T Öcutionem, quam d etaula D e i habuimùsâd inui-
JLicem labialem ex vëftra parte faiiTe arb itro r , non
praecordialem. Vndë vos minus vigilah ti verbo vfiim dp*
le o , & gladiatorium Fpiritum habete inteUigp". Ego tamen,
Deô vqlente,quod dixi.incipiam, & quod ih-«
ceptum fuerit,ipFölargienteperficiam.Vale- É
te; & fi quafünrin vobis Ca th olic s
piecatis vifcera,mihi & in
v veritàtereücri-
bite.
E P I -
Epißolarum L ib e r l V<
, É P I S T . V.
Dilettißtmopatri & domino Hainrico bonoraVUis'vtta Ab -
7 batifiaterGoffridiucUmdïièftiö-
; -, ' .aï m . ffe'alutem.
■Ereduorum menfium iâmpræ tcdjt(p atium 'je xq üo
VQb^S’vfqufe PitStaüi'nliiöftiu m tr anfinifi figillum, fick-
q.uia pUipIa nós'vrget :;ikm Sol o'ecidit î neceflïtas
admonetlioïpitari :pancin 5c vinuni, pifcem & cafeum
nobifcum portamus r'emémus ïibeuter cjetfera quæ non
h^bemus.Slç tandem coepit atrocitateipv-ulciis phülgtim
deponere : aliquantulum leuare fnpcrcilia : & que* prius
^quaß claufos tenueratpculos , mon ftrare. dei^de. nöbis
dignatus'eft iqqui ; nobifcum etiam, led mulrijm toga--
tusyoluiciefici.Panem&vinumjquçnoshaberelciebatj
& quae Vpngius ferreequosgrauabat, nobis obrulirtfce
num& annon am, qui bus abundabat, & nos prorfus i n i
Higebamus:, penitus denegauit. ;Vakte f & difcipuluml
Satanæ,quicaritareconditumordinem fua amaricudinël
irikpiduitfrédditjiie ampliùs noceatj loris monaftieæ féte.'
utlocutus fuëram vöbircam/ Ec quiaibi inueniri niini-i'
mèpotùiftissquodttinchbenterfeciflèrnjv/quèVdQua-
dragefimamfiacerenonpoflurn. Facultas'^ti^deiâci'en-,
nonimmutata -voluntas. Pecüniaeteriim mih'i ri&n'fbp- ' ueritatis alligate. 1
petit; guerræimmineat.v&arpëntasteiTipod'Iintcidièit.
V a le re : & 'q i io d h a t ie s noflnqucruntur,q-.iócl apud Ab - , 'E P I S T . V ’I I L
batiamveftrauiminùsregülarisliumahi'tâsëisiiTipenai-
tur3iagnöfcite ; & quôd'alitC|/a^'u^i pktet,cóiTigivides
EJe fufceptioneîvofpitum Vobisfcripfifi^
Minéruam noui fupërfluum. .
E P I S T . V I .
loanni vita venerabilis'Abbati, Goffridits Abbatum
, omnium7ninhnns,i>i omnibus nufer i-
• / ■ - I cordtteragere. ~
HViçftatrijquinééèiïitatefîmula cvoliinta tead vos,
fient adrlpMtual e m pattern {uum^reuertitur, ne-
celle [el v t ma^ia mifer-icoi-diafiifFragbtur. Mu.ltum qui-
dem pecc^üix',. quöd ciùadingiia fiitis Conuenienter lo quitur;
Vnde fi vePcræpietatiplacet,magisdignus venia,
quam cura eo & ipfi poftularati's| ëflëvidetur. Valeatigi-
turapudbonitatcmveftrarahuiuspoenitcntïs humilisëe
vera, vt ered irmis,'cônfeffio, Valeat etiam noftca pro eo :
deuota&fcaritaauaTupplicatio.Supenomniaautem hæc; \
conliderccurà' vobis pij- patris reuertentis fiiij pia füfce-
ptip.quiin Iqngmquaregiqnepartem fubftanriæ ,q u am
accepcratjdi ilipauit luxuriosè/viuendp.
I P I S T . V I I .
Dilécto in p f l Abbati,Goffé- \
■ ^pcrqtiam}}u:lt;pluduc>wit,>!!<lLitc-
-j, ■ -- ■ \ nas obliutfct.
Byôniaravtilitatiprbxiraitâhquamnoftræprouidè-|
xë; ipia Euangclica piæceptibue ïnônemur, quod I
h q poriScbpnçopiniômmonafiérijnoftricontrariumefi-]
fè cognofcimuf^vyobis celate ncc pplfumus, née debe- j
raus., C um nuper-iSantönicura iremus, fient priùs vo?
bis nösillucituTÖs dixeramus', metuenda répentè toni-
trui&.^^^aii^.jiî^empeftas exbriftir : qua vehe'men-
tcrterijtî, & rciieiberarionibus grandinis, (Sepkraiæin-
iindationibusnon mediperiterfatigati ; adObedientiam
yeltram de Pi n u , quamobuiam habuimus;,' bôfpitandi
gtafr^adiuertere diguura duximus. V b i valde inaigtium
obedientia reperimusmonachum Gàrinüm cellàrariumJ
dora us I inhumauum videlicet ho raib eu ï& auaritiæTer-
uuTOi C ^qpand pprimùmprimam do rau spo rtamin-'
trauimusjgrunnire coep it,& n os toruo v ü ltü , & obliquo-
oeuloiunvluraine inlpicere : .poftëa verb.indikiplina-
k^^^.prQferreriondiftulitjDeumnonmetueriSy'nuli
lam ndbis j'fnullam ordini teuerentiâm exhibens^voci-
D-Us, i^quasin eo deformisfocmabattenàcitas y .ndsfnb-,
faqn^iydp.dominosyoëans'demohiacus' îbonacliusille
claipabat : Q ijpintra tis. fcPrior ab;e ft?: nibi ldavieraü%^vo-’
bis : non fiab^iïius etiam {’pariilm; in quo duodeciïn eqùit
ye%iva leantcolloGa ii,:;^ locus ftabuloruhi fuffiçiengj
tercaperepoterat, &>adhucpotefi: equos.ÿiginti;y Q u i
.çunyhæc&^aiiam^lta expulfotiayeiibajabeo^diuifiïnil^,
tudinetantùmpatîennæ fiippoitafîeinuS:dicet in corde
noljLoa|judycVlaretut,iïppatienciaevta^b'eb nâmraîprrra^'
»q.neiupprinientes;dixifeusÉbi;>Fratacitolrçpntriftari:
Venerabilibïu'domihis &fratribus GuiÛelffto S.Florentij Abbati,
&^ernardoAbbat\‘Siièrg^iGo^idwVindocinenjismonafterÿ
feruorum (erumAi)cunL&^uaT)eifunt^rßcio cor^ß^, I
' dïlifcerçil&qmcdXfràffltiïn'Jiûntin mundo
SI veræ c^ritatis vinculpiu i nu^cemalligatifiimilsj è fi
fe'tupre Spirit^-fixnc^i..acctnïfi contratqrtuofiim &
fubdpluraillum, quei-qnôftis, "ne anliiipæ'na^æp.um p,o-
pulo De^p'ei'e^nt »pbgnkre decreuimus", eiü’fdém SpTri-
t'usïanfti igné tmgis ac mâgisigniricle die iridiem tlebe-
mus,« Sciniusquideqa, c[u'q'niam non dmiiitius benç in-
choantibus æterna- bcâatudims di‘ièmium repromitri-
tur; fed ili'is folummQdKqui‘perfèûërauermt,habere co-
cèditur. Pàrumenim v,el hibil penîms efie mônftratut,
beriealiquid iiïclipafie, q u o d imp er fe étunïd (mi t c i tuïi;j
Hoc etiam apud ficculaues magna irriüone diguum vide-1
curicùmaliquispomm quicqfiainihcepit,qupdad fineib I
minime pèi^ucid 'Siïçaêft rimbîoqfiiaitaë'ftiiincgpciô :
fixeuli, liqùec^rofëâo-qualesefle debeamusînnegOtio
Dei.Nain.fiilli^uimdndum&eaq’uæmundifiiht.dili-
'gunt.de opéré fiio; fi im perfedtum rêllnquatur, | ficeru-
befeunt : quanto màgjs nos; qui Deum , & q u iè b e ifiin t,
an te pmnia & fiiper o mnia.diiigere dèl^emus|^enibefâïré
po du usîfieius èpùs^cfuoB meepimu s, un^etfedUmTe>'
negligenteVexifiim^&quafifubrpeCiefimpliçitatisadn
o b is e ft, ne i n die magn’i&fôrmidandi;yalde iudicij;il-
rumcontràrium fentiamus,& illodncrepante cognofca-
muSnos ftulta fîm plrci t^ie.^i^^âepép^qs. T u n cf | rf i- ,
tan in contumeliam noftiam, quod ab lii , vulnerpm luo-
rufti decëpti,
hæcprb>vobisipfe pertu U,: & qiiamviebm mihi ce-
pé n diftis', quilèmper hô mi ne$J a uaare a c ye n erario ccul-
tàrid'o veritatenipriéfiiïnpfi'fiis iMæepmhia^ ne, contra
nos iniucljcio fuo Dominus proférât ^ non mediocriter
annüntiata eilecogubïu m i^stExteftimdnia^àumcriptu^
rædipinædidieimùEquôdupübptciperfonambominr^
g am u s .Q ^ d ëtiàm p ræm m ia îîm p lic ita tequ idam d
:innaiimerêntur,inPiopHcyaapertèmonftratuiv;vbifie-
mtidfiesin infernb pofiti mernbrantur. 'Oues ih i , non
^proptêçÿ vetaifi-inripc^icïam • j vfëd^propter inhppe-:
ftam fimpliéitatéiii!,^^?qua'malïs' refiftere 'n àlun t>, vel
'nefeitnt ; Homines appellat :qu o s finc finepérituros e ij
pie denuntiàt. E f ideo reîeâ o fimplicicatis' velai^ne, pa-
làm ldqdàmùr veritarenr, ;cum Pdopheta diçéntes-: Quit
copfurgetnobù adüerÇusmaïignanttiiaiit quüfiabitnôkifcum ad-
;'uerfus opérantesmqüiratmi Illùd'Àpoffioli fiibiungenteSj
Si Deùspri> nbbts,quù contra ms ? taleslumus, inimo ta-
leséfle d'ebemusj qui laudesbbminumhon äffeäemus.
nequeeorum'vituperationes'expauelcamus j quonrair
quibuitifiiiodifuntviùxta Ap’bftôlum, ièrui-Chrifii efil
nô pofiiint.Vnde & propheta:Om bowimbtts plue eut,coup,
funt. Siforce quæri nius i^m a p ^ D d p agére, vdl pro èiu
nomme pan de b earn us : qui a îp lecgcti t,^iid vc.pion obi >