Honorij x^ùgùflodunenfis Presbyteria
Quatuor pedes funt quatuor in telled u s, videlicet hiftq-
ria,çùm res fi eut gefta eft nari^itur. A llcgoriavcu de C hri-
fto 8c Ecclefia res expbnitur. Tropologia adanimam 8ç
fpiritumrefertut. An agoge, cum d e fupernav ita intelli-
gftur. ... ... , v >'V; •' / ' P
Ezechiè’l in v îfion éD e i, qua rniuerfum Ecclefià ftatü
futurum prçuidit,inter cetera rotarri in medio rOtçvidir,
q quatriof facieshabüit, & (pirittis v it* eratin rotis.HxC
rota eft fcriptüra lacra. Ro càinro tàe ft nôualbxin veteri
latens. Quatuor facies funt quatuor in te lled u s , fcil.Hi-
ftoricus,aïlegoricus, tropologiçus, anagogicus. Spiritus
v it* eft in rôtis,quia d odrina v it* xternç latetin fcriptu-
ris. In hiftoriarcs prout eft gefta hotatur.In allegoria vero
ityterpretatio hominum confideratur. ïn tropologia
quod inoriginali & aduali peccato fuerit >, quod in tre-
mendo ijidicio De i eric , quod in vanifatibus fxculi fit,
quod injxternabeatitudine non l i t , ger^ens & tremens
d ic i t : Ofculeturmeofculo orisfui. Ac fidicar. Illcqu i in
meä came in dextera patris fedet, rneus aduocatus, iuftus
iudex me de peccatjs dojentem i de iudicio fuo trbmen-
tem , vifitando o fcule tu r, & pace figno amiciti*quam
proprio ore pöenirenrious promili t,me ofculetur.
Anagogiceverö fic. Ecclefia hie peregrinans & a d il-
lam patriam fufpirans d ic it : Ofculetur me oftulo oris fui-.
Quafi d ic a t : Ille qui mihi cotidie in faiptu risloquitu r
& g au d ia * tern a rep romittit, ipfealiquandoprincipali-
tfcr in iiidieiq apparcat,& pactsgaudiaproprio ore tribuat
d i ce n d o : Vepite benediäipatris meipercipite regnum quod vobis
rerum geftarum inueftigatur. In anagoge ve-j paratumefidboriginqtnundi.
rofimilirudorerum penfatur. Verbigratia. Hiftoriaeftj AdÀb.fentem loquitur v tmajbraffedus exprimatur.
quod Salomô dicitur p a c ifia is ,& eft Chriftus,fecit tem- Scriptura huius libri dicitur drama , quod eft. amatoria
plumin Icrufalem feptem annis.Allegoria eft quod Salo- ! cantilena,qu'ç ab amantibus canitur abfqueperfbnis,vn-
mon dicitur pacificus & eft Chriftus. Ierufaleirfvifiopa- 1 de & illu d canticum dicitur dramàticum,vbi .diuerlçperd
s & eft ccclefia, quam Chriftus fefcitfibi tern pi urn ex fe- fonxjintroducuntiir , n e c tarnennommantur. Sicutin
ptem donis Spiritus S, Tropologia autem eft quod ficut j hpc libro à diuerfis perfonis abfq*, nomihe laudes canun-
Sa lom o n e x lign is& lapidibusVmpluhicon ftrux it, ita- tur.Cantüsfponfæprxceflit.'
quifq; fidelis in anima iua templurh Deo ex bonis bperi-
bu s& exemplisfandorum facit. Anagoge veroeftqubd
fia it Salomon cx preciofis lapidibus templum inlerufa-
Sequitur càntusjponft.
lèm fecit,ita Ghrlftus in ccelefti Ierufalcm ex viuis lapidibus,
QV'ta meliora funt vbera tu a vinofragantia vnguentis opti-
m is.Hoc hiftoricedrc intelligitunSalo.mon filiaPhacomparatio
id eft,ex,oronibus e ledis templum inftituiri Eft ergo
hiftoriahæc; FiliaPharaonisSalomonicbniuugendare- _ . .. . . ..
fponditihternütijsêiûs amöre deuida: N o lo per vos nü-j raonisadleyenientem ofculo fufcipiens.dixit : Tudefi:
cibs vlterius falutari, ipfe Salomon ofculetur me ofculo ! deraftimeum bfculum , & e g o ofculor te , fruens vl?e-
oris fui. A llego ria vero eft,Salomô eft Chriftus,filiaPha-j ribus tuis : quia meliora funt vbera tuavino , frdgranÿavn-
raonisecclefia,qUçinternuncijs,id eft, Prophetisrefpon- guentis optitnis .Quod e ftdicere, magis volo vbetibus:tuis
dit dicen$; Q u i iarti dudum per veftrum os méofculatus pe r frù i,- quam vino inebriarij vel bptimis vngentis dçh-
eft cbnfblando 8c pacem promittendo,ipfe tandem ofeu- dart.
letur me ofc;Ulo oris lui,id.eft, totiens promiflus per pro- Allegoriceautem fie exponitur,C hris tv s incarne
iphetas,tandem aliquando incarnetur & prçfentia fuame adueniens,dicit fp on l* ,T u petiuifti à me ofculari, & ego
lofculetur, & proprio ore pacem olim ami flam mihi red- prælentiameaofculorte , hoc eft , dulcedinemeatan-
Iditanrloquatur.Olculum dicitur quafi'orispoculum.Per gam t e , & pacem ami flam reddam tibi,fide&: d ileétione
lolculum quippe pax,per os verbumpatris,iaeft,.filius in- iungar t ib i , & paries m ihifilios regni patris coh*rèdes,
Itelligitur. Deus quafi alieno dre ofculatus eft fponfam, qu o s vberibus tuis laétabis. Quia meltora funj vbera tua
quando olim multifàrie multif^modis locutus eft patri-! vino,fragrantix vnguentisoptimis. Hie liber fpiritalis eft , 8c
bus in prophetis.Quafi proprio ore ofculatus eft eâ, qua- fpidtalirer fpiritibusin corpore pofitis per fimilitudines
donouiflime d iebusiftislocutus e fteiinfiliodicens. Pax corporeasloquitur.Totaecclefiaeftquafi vnuin corpus,
Q u od eft dicere.Pacem Scgratiam quamin Paradrfo cuius caput eft Chriftus,caputautem ChriftiDeus.-mem-
per diabolum amififtis.per filium meum vobisiam reddi- bra autem huius corporis funtdiUet fi in ecclcfia ordipes,
ramnoueritis; Primus etiam hömo proptbrinöbedientiä vrputà: oculi fu n tD od o re sv t A p o f to li, auresobedien-
de paradilo expulfusperdidit pacem & gratia De i huma- te sv tm o n a ch i, nares difereti vt magiftri ,o s 'b b n a lo -
no generi; Primitiuaigitur ecclefia, leih Abel & a lij iufti quentes vt presbyteri, manus aliosdefendentes^yt mili-
vfque ad Abraham, deinde Patriarch* vfque ad Mo.yfen, tes , pedesalios pàfçcnd_o portantes y tru ftic i, diçente
ab hoc Prophet* vlque ad Iohannem Baptiftam , pr*ui- Apoftolo.I^/e dedtt quofdam Apofcolos, quofdamprophetas;alios
dentes in fpiricu hanc pacem per Ghriftum red d i, optant pafiores,aliosdoäoresinadtficatioijemcorporis Cbrifli, id eft Ec-
eum ciciusinCarnari. Siquidefomox eonato angelinun- clefi*. Huius vbera funtduo teftamenta , dequibusru-
ciauerunt pacem redditam dicen tes.Paxbomimbus bona vo- des animæ lac doiftrinæ fum u n t, ficut paruuli lac de ybe-
luntatis. Dicit ergo fponla : Ofculetur me ofculo orù fui. Ac ribus matrum fugunt.
fi aperte dicat. Sponfus meus qui me de Paradifo propter 'Vinum autem quod inflatbibentes & inebriat., eft fe-
amiflum ornatum oflenfus e xpu lit,& gratiam fiuam mihi cularis làpientia, qùç fe fum êtes demétat 8c inflat yt Dia-
in terd ixit, ipfe mihi n une peraflumptam carnem iunga- le x ic a . Seien tia quippe fccularis inflat, carita&yercrxdi-
tu r ,& p e r ipfum mihi ornatus , & ofculum pacisredda ficat,idcft,(piritiialis feientia. Dicit ergo: Meliorafunt v-
tur. In ofculo ecenim carocarniiungitur,& fpirirus fpin- beta tua vino, id eflfi .doôfcrinade duobus teftamentis tuis
tuifoeiatur : ita Chriftus per carnem eft ecclefixconiun- v id elic e top cn bu sp io la ta ,qu a filio s tu o s in fid ep a iu u -
â u s ,& ecclefia eiusdiuinitati perfpintumfociata.Perta- losiadtas& nutrismelioreft. Hoc eft. Magis mihi placet
â um quoquc carnis amor pro ximi, per ta âum autem quamdoflrinaPhariftcorum, quamuis vnumDcumdo-
(piritus di lectio Dei exprimitur, per qu * Chriftus eccle- ccn tiu m.Quod dicit meliora probat etiam ilia efle bona,
f i* coniungitur. Aliterxhumana natura Iponfa defigna- . quia vtilia. Liberales quippe artes fun tv tiles, quia funt
t a , pro angelica natura defiderans deificari dicit : Ofcu- ®inftrumenta fa ci* fcviptbr*,vt mallei fa b ro ,& arma con-
letur me ofculo oris fui. Quafi dicat, Dei films fponfus mihi tra hxreticos. Sed tarnen meliora funt facr* feriptur*
pEomiflusrveniatj, & me humanam naturam ofculando teftimonia,perautoritatem prolatafragrantiavnguentis
îibiconiungat,&viam falutisproprio ore doceat.Pr* ni- optimis, id eft, redolentia Spiritusfandli donis. Bonum
miodefiderio ad abfentem loquitur , quern prælèntem vnguëtum adliteram eft, quod deagreftibusherbisCon-
8c fe ofcula.ntem alloquiqat diccns : Meliora funt vbera fed um exteriorayulneralanat,melius vnguentumquod
tua vino-. Hoc eft documenta tua q u * funt vt la c , nutri- ! dc melioribus fpcciebus confedum intcrcutaneummor-
mentapuerorum,fuàuiora funt all js.dodrinis , q u * non bum curat, optimum ynguen rum quoddepreciouslpe-
fouent fed occ.id un't fimplices,enccapt puer os. ; % ciebus vtdejnardo comp^fitum internos doloics fugar,
Tropologia autem h * c eft.Pidelis anima fponfa Chri- vel corpus à putredine fe rua t, vt illud Ma rixin Euange-
fti cogitans vbifuerit, vbi erit, vbi fit,vbi non fit : fcijicer lio , quod fuper caput Chrifti fudit.
i S S S I ’ " aT
ln Cantica Canticorum,Cap. I. I I 2 I
A d Ipiritalemautem fenfumbonum vnguentum eft o - ; : ~ f '-v' - 1 3 ------ -
leum ihfirmorum,qüo infirmi in ecclefia vnguntur i me- Leum effufum pome» tuum, idee adoleCctntuU ditextruni
lms vnguenturrtoteum fanólum, quo reges &■ jaeerdotes U ^ S p o h & i p a t t e m i i n . i ad f o o n S n i t v S
vnguntur,optimum vnguentum chrifma,qbo Chnftian i Vt&lboniamvngua t. ^ vcnitvnctus,
in regnum&lacerdotiumChfiftiyngunturi j y . . ■ ■ » ,
Üropoiogicev ero bonuttivnguétume f t lê x hatüraiis, *1 uxtahiftoriàmin‘telIigitùr, quodfiliaPhâraôhisSa^
Quodtibinonvisfierialterinefeceris. PerquatnnlacuitAbel, 0ÎV9ne^ 0 ; u ..h^>%î (5r ito ^oremP lc ie x vn d io n e fe -
». _i:: __ ____ __ £ali,&aixcnt:0/f«»2e/En och& a lij. Melius vnguentum lex lcripta,vt j Nonoc-T ultltn nnmtn ttuint U
firf«,&c.Optimufti vnguentum fub gratia,Vt: ifo/o mortem
peccatorisfced vtconuertatur &viuat.
Allegorice autem bonum vngüentüm eftremiflio pec-
catorum in baptififtate pér Spiritumfandumj melius vnguentum
bonavitapoft baptifmum per gratiam Spiritus
iandijVt fobrie piè & iuftè v iuamus; optimum vnguen-
tufn ftp tem dona5piritusfondi,fcilicet t Spiritus fapien-
tix& inte lled üS jCon fikj& fortitu dinis , (piritus feientix
& pibtatiS & timoris Domini. L a d e talis d o d r in x flagrant
vbera matris ecclefi*.
g a li,& dixerit: Oleum effufum nomen f««»/.Hoc eft:Sicut cu
put tuum ‘ex o leo vndibnis effufo redplefc,itàfama rega^-
Ijsftomibis rui yelpacis vbique rëfulge t.,jd eb iuuehculç
diliguntte.^Qiipd fi in re ita non fuit, quod tarnen ita elft
pbtuit, Vtiquein lignification»fiait.
luitasUcgoriamVerö.feoftqüamfponfuspirofcuinm
juum Vbera fponfeadalehdosfilios vnguehtb repleuit!
jhoceft, pojlqiiam Chriftus per incarhationem (amtdo-
na Spintusfan a i ad docendbs filiös éffudit. lila fexultini
d iïlt: Olitim effufum nomen iiulm. Olêttm dum ili vafe later
hon redolét,effufum vbró redolétrGcCHriftüs duin in fi.
Anagogice fic de ahima accipit’irr/ Animre indicium ( “ P ^ n s la tu ir , qiiafi-nullum d ed itodb rem. dumvero
timeriti,&pactmdiudicepctenti, d icitiponfiis , q u i& ^“ nins m carneapparnit.nbmen cius.id eft, cognitio to-
iudex, quiaprEnitendoorculumpacisimepofcis. Ego tlIn^lndQ innotuit. Nomen eius eft Chriftus , qiiod feft
ofciilaborte peccata reinittendo , &■ pacem beacarvit® vn ‘^u5=cIui°noI imin fyndgogalatiiit, vb iro lir e g e s& fa -
tribiiend6:quia meliora funt vbera tua vino,fragrantiavngue- |f®r“ ot^ ° l eo vng ebantur,& tantum in iu d x ah o tiis e fa t
tis optitnis. Duo homines legiifttur, exterior 8c interior. -Hoc nuneinfecclefia feft effufiim fiiper omne geEt
x_c_er_id_r_ c_o_n^f t:_at_i_n_ t.r iab- us,• fcil.in corpore, vita, 8c in fenlu inUS hominum . dll! nlpn Fs rhrifmof»m sr.fL
excenori. Interiorquoqucfimilirerconftarintribtfs,videlicet,
in ftnfii-interiori,inranone j & in t e lled u . C o r pus
conftat ex quatuor d em en tis, id e ft , ex terra,aqua,
aere, & igne. & hoc habemus commune cum lapidibus.
Vita eft vis animat q u x viuificat corpus,& hanc habemus
comtnunem cum herbis & arboribus. Senfus eft vis atti-
m * q u * corpus fenfificat , 8c hoc habemus commune
cum beftijs & om nibus animantibus.Qui fen fus eft quin-
quepartitus fcil.vifus?huditus,odoratus,guftus & cadus.
Vifu quippe colofes,auditu fonos, odoraru odores , gu-
ftu,lapores j tad u dura&molliadifternimus. Senfusin-
tfctioreft visanimx,quoprxterita,prxftntia,futuraima-
ginamur. Ratio eft Vis an im*, qua imaginiim genera 8c
fpecies difcernimus.inteMedus eft vis an im*,quo incor-
pbreaj Vte ftd iled io 8t iapienriaintelligimus. In his tri-
bus confiftit interior homo,in quo nihil commune cum
beftijs habemus. In hoc imago De i exprimitur -t 8c huic
Spiritusiandusin fcripcurisloquitur. Ho c autem differt1
inter imaginem & fimilitudinem j quod imago eft in ef-
ftntianatur^fitnilitlidovero in imitatione boni Vel mali:
imagined Dei ttaturaliter habemus, fimilitudinem pec-
candOperdidimus. Sicute'rgo exterior homo habetfua
membra fibi congrUaj ita interior homo habetfuamem-
brafibiconuenientia. Hitts itaqUeVerbafilnelapicntia8c
feientia,quibuif fic in do do s laciat j Vt mater Vberibus filios
lad a t. Vinum autem quodmentemfiibuerciteftcua
ra e x te r io t, qUafratribiisminiftrare & ecclefiasD eiho -
norare&exornarefolIicitafir. Sed meliora funt vbera e^
ius v in o , quia magis placet Deo dod rina qiia in do do s
ad virtiites informat, quam cllra qua ecclefias cafuras ex-
Orrtat.H^c vbera optimis Vnguentis flagrant,quia ftpien-
tia 8 c fe ien tia q u x in d o d o s lad an t, donis Spirituslandi
exuberant* -
Anagogice auteni he exponicur.Ecclefi* ad fupetnam
patriam fufpiranti dicit Chriftus pater futurifieculi.Quia
vultu pfrxentix m e * tantopereaefideras,&ofculum ve-
rq pacis a me in tantuih poftulas;Cgo te ofeulab or id eft
ternam pacem tibi ciim angelis dabo, 8C meipfum tibi Ve-
ram pacem manifeftabo $ quid nieliora funt vbera tua Vjtfd.
Duo ecclefia vbera funt dilo cariracis prxeepta , quibus
filios fiios in adiUa vita & conremplatiuainformat, ne
ltialum p romaloalicui,fed boniim reddanr. Vinumah-
tem eltlegalis aufteritas,qu*pi*cipicocUlumprooculo,
Scdentempro dente reddi, & qui occideritoccidi. SedV-
bera ecclefia meliora funt vino ) quia dementia ciritatis
magis Deo p la c e t, quant feueritis Iegalis. H * c vbera
funt fragran tia vnguentis Optimis, quia prxeepta
caritatiS redolent plena feh-
dilpiiitUS donis. -
' •' m (V ) 1 ■ :
Biblioth.Vet-Pat.Tom.il.
nus hominum, qui oleo 8c chrifmâtein regnum & facer-
dotium Chrifti vnguntur. Vhde & dCh riftöChriftiän i
dicuntur, 8c höcnómen nunc a fblis ortii vfqüé ad Occa-
lum eftlâûdabilé.
Nomen qüoqueëius eft Iefiis,quod eftfaiuatór. Hoô
nomen in Iofèph , qui fàluatqr mühdi d id u s eft ^ latuit,
qui Ægypcum à fame faluauit. Ho c in Iefii Nahe duce po-
puli D e ila tu it, qui populum rcdêmplum in terramrè-
promiflionis introduxic. hOcêtiahi ih Iefii facerdotela-
tu it, qui populum à captiuitatein îërüfalèm reduxir, fed
h o c nomen effufum eft j 'dumömhibuSgentibuspatüitj
quod ipfe Verüs faluator fuit -, qüi munduni à përicülo fà*
misverbi Dei faluauir. Et qüi redemptüm populum in
terram répromiffiohis,id eft,in pàradifüm introdutèt, &
vérus rex & fàcerdos poptilum à captiüicàcë D iaböli ad
coeleftem Ierùfalem reducch
Nomen I é s vinvniuèrfatèrràpraÉJicatür j quia per
hoc omnis oleo baptifinatis fignatur j & nomen Mo yfi
olim célébré vix nunc ab aliquo auditur , quialex occi-
dens iam aboletur. Dicit ergo: Oleum effufum nomen tuum.
Qüafi dicat:Sicücoleum effufiim beneredolee j fiefama
nominis Chrifti incarnaci vbique rèfulgèt*
Item Oleum habet fèx infignia. Oleum enim dicitur
mifericordiaè,& oleümeftfignümp ad s» & o le um fouet
infirmes J &fanatvulnera -, 8c lumen lücetnis miniftrac,
8c omnibusliquoribusfuperéminet. Hóe Ghriftüm de-»
fignat,qüieftnoftramifcricordia, &pa3tnôftrà j quinoS
infirmosprædicandofouir, vulnerapeccatorumpérfua
Vulnera cürauic,fignis 8c miraculis lumen p rçbuit,omnibus
k h d is fupéremineti
Dura fponfa fponfi ófculisfruicür, adolefcentularum
énorus ingredirur -, à quibus hymnus canitur,quiadum
écclefia Chriftum fufcepic* turbafideliütó ybique àccur-
rit, q u * ku d ès fufceptöri fiio cànit. Vh^e fubditur i Ideó
idolefcentula dilexeruntte. ld eft,anim* fidelium fidé ÔC d k
led io n e obfeqüüntur tibi.
Iuxta tropologiam autem fidelis anirUanóritenfuuttt
v t oleum ëffundic, dumfamam b o h * adionis quafi bo*
ttüm odotem próxiniis pérèxcmplum diffundit. H o e o-
lèüm in vafè la te t, dum nullu m bon um opus coram pro-
ximis 1 licet.
Hispræcipitur. Luceat luxveftra Coram hominibut, vtvi-
deant opera veftra bona & glorifient patrem veftrum quiincalis
efl. Hancanimamadolefcentul* diligunt,quia fidelçsa-1
nirnxinbonoeamimitantur. , ^
iüx ta Anagogen Verö ècclefi* ad Ctèleftia ambülan-
tis nomen v t oleum effuhditur i quando pro odore & lu ce
bonorum operum in coelum ficut Chriftus recipitur, j
8t earn fàndi 8c angèli diligun t , quia in xternum cum ea i
de oleo exultationis, id e ft, C h n fto& S p ir itu fan d o cx -
ultabünt. Hoe nomen nuncquafi in vafè v t oleum latet,
B b b b b