11 ' I " ■' I NïvCl.t lhrfiur.Orlh. I j 'b. / / / .
H tó lib T .d™ Im ü a r t^ * tu f . » incr«Iibile> gaùdeo. n isi fi procréât! dtfpicerçtiiiSpmiwtem & v t6 r» |je |;
I QuÄnniVi fupriiqoim ciedi pojUnc, ■-i-Jmi. ilwli.» p n n v eins m ram lt r«i<viiim cußuiiam habcret ; -ii lull,,.
ie^npranacurampiTecpnhteris. Q ^ p ro p te r ho:ctibi d i- ; cos qui vok-mesfauimn liste Inhiccemir, miilaviolcn-
['umitaHseinscerEiffimnBilbaigamtatarojqubdgujsdt.j tia.in libertatem WSaicarer f Sc i|»p:otcnsactliac pcrfi-
fillô ptiéd«HtBE,nun [cqnnntur'omnins ordnvnimara- ciendom v f e & :&colr«*mo1*rriàret.
I ratem-Eteniifi li eaqu*SeChriftomeroörfepracïirafunr,
Eidei de-
finitio.
Carats
omis cfi
voluptate
finis cum
dolore:
rcgçnera-
tionis ör-
tus cum
delôre,
finis cum
j Volupca*-.
te. '1
'i Bonitatc,
I fäpi'e.ntiSl
I & iaftiralem.
Eterwiti fi ca qu* RMR
natüraiferrninis omttia contihere n t u r , * b *illt us eilet di-
Uiniras? Cavri verö tnttlcorum,qivibT.i's hdem non habes,
rationaturam fuperet, haecipfe ceftimonio funt, illum
qüempriedicamus Darin etiara eile, Hörhinesenimgencraritür
cxpareritumconiundione,& poft morteipfam
«oftamönntur. Quae li de iplo diccretuur, Oeutn eile nö
poflesexiftimare,quemeandemquamnos, haberenarir*-
teeco n d i t ione m in cell ige r es. Accum illum qttidem natu
eile audis, Fed nafcendi ratio ne dömuneln naturse nöftra:
ötdinem fuperaffejeundemq; mortuum qiudem/ed coij
ruptiönem nön ätcigilfe: confeqttens foret,vt fralccrutrü
tibi credendum norvelTet,hioroinera potiüs eum eile non
trredereS) vnu ex ijs qui in naturaconfpienintur, & quem
non elfe homftiem ctetfites, eum necelfariö Deum elfe
ätbitrareris.Quj enim tüm örtüm efle memoria*tfadidir,
idem ex Vitgine natöm teftatus eft. Quamobrern li fcri-
ptoris verba te additcunt, vttiatum credas, cadetn fcri-
ptotis verba tibi illum ita natu m cfle pcrfuadeant'. Qui
enim ortum ipfius enarrautt,tdem eumexVitgineadiun-
xiEeXtitifle. Et qui de motte mencionemfecic^ refurre-
dHönemetiath poftinortem eft atteftalus. Quod fi ex ijs
q u i audis, & mortiium & genitum eitle concedis, ex eil-
dem dabis omnihö,& ortum& roorreeius a corruptione
procul abfuifle. Qu® li naturam fuperartt, tf intra natura
non continetur,qui proprer harcn^ura fnperior fuifle de-
monftratur.
* Maximi, dediuina mcarnamne, ex interpretatmeora-
tionis, Dereäaconfeßtone. [incarmmonis mjßeria
nulliusfacundia exprimpoffuntfedfeU
ßdetreduntur.]
C A N T X X X I.
Cquis tantum exeeilitdicendi façultatefvt aüdeat,
‘EJL<aacut poiGc ex|plicate , quomodo comprehends fit
Deus ?
i Quomodo caro fine femine generals lit î
5 ; QwtaôdofinecorrUpiiohcmuiierispartusextiréritî
a Quomodovirgonullo intercedente homine mater
eualent ?
5 Quomodo mater, partu virginitatem non foluente,
yirgo permanlferitî
6 Et ( vt extremo loco quod prtmum eft dicam;) quo-
modo Deus fa€kus fit homo ï
■fl E tf quod maius mÿfterium continet) qüoïnodo per
eflèntiamFetundû perfonaro in came exiftens, pet eflen-
tiam fecundutn petfonam totustemper in Patre fuetit r
8 Quomodo & torus fitnatüra Deus, & totus natura
itafadtusfit ho mo,vr nec diuinam,nechumanam abiice-
tef, led ambasiine coftfufione cotiiunââs confetuaret}
i H ic fidesfola comprehendit, eùm eorumquæ men-
tem & cogitationem fitperant demonftratio fit, arque ct-
iam,t(ogniuo& Fcientia, quæ nullis verbis demonftrari
pofiib
i ; Eiufdem » Adàittus à diuino mandàlorecedens in
caufa fuit, vc hominis principium fit cuta voluptate, finis
cum dolore.bîaracum voluptate gignitur, cumdoiore
moritur. C hriftusautetti fa àüs obedtcnsaliüm ex Spiri-
tu oltum hominibuslargituseft, citiuS initium à doloiC
quidémexcolendæ virtütis, & laboribus nafcitur, finis
verb voluptatem Sc quietem conlequitur. Qiiamobtem
& iplêçùmvd ict hproofieri, quamuislemtné nolucrit
generati^mortemitamenperferre vôlüit, non vtvolu-
ptatis^quæ nullafueràt, efiel poena, fid vt nos damnaros
ablblueret, Sc morte fiia mortem nortram intcrimeret> &
con ciliare t nobis immorlalitatem.
$fm Eiafdem,Æquom fuit, vt Deus, qui natura & bonus,
$fi*pien$, Sc iuftus, & potens eft, nequevti bonus homi-
4 Dei Verbumcarne (efncl geneiatum Spititu volenti
bus. 1c mp c r ge n ;• r a t ii r. M tn'es vimtresquc qualicotpus
eiusconftituunt, fermoncs in Spiritn habiti animam,
mentem verbTheôlogiça cóntemplatioV; v:
'■fit EiulderiT,Qui-fine peccatp fatfttis eft homo, ôthnino,
fine mut,ttioneiiidiuinirateiri , hominem diuirium pfi_
ciet, eumqne pél fi tantum Cxtbller, quantùm per illu m
fefc lnnfmilit-. In Icciilis enimfutui'is’, v ta it A j'o'ftolns',
patefient excellentes diultiæ bo «> i t a t i j c rgairos' lie i.
6 C^icrnàdmodum in lana.candida, fi côlote pui j)ura
imbuauVr, non duô fiinr^ fed vnûs color : lie in men ré'hu-
mana àD co aflitmpta, dinihaiijue reddtta, non duo fiitu
principes Deus & mens, fed vous qui mentem diuiéam
reddidic'Deus.
* IoannitDamafteni.
C A P V T X X X II.
A Ngelus Domini milïùsad Sàndlam Virginem, qua1
/ a genus ex Daurdiça tribu duccbat, ,( confiait enim
Domifium èx Iuda ortum traxiflè , qua ex tribu nullus
anirnum ad (acetdotium appulic. - Ji
* vt Beatus Apoftolusait , de quo
pofteà dicemus apertius J fiç Euangelizans dixit, I
gratta plena, Dominus ticuni. Quæ cùm cuibata eflèt hoc
firmone, (bbiecit Angelus. Ne timeas MarUlinuentßi enim
grattant opud Dominum. & paries Tiltum, & vocabu nomen
etùslefum. Ipfe enim feruabit populumfuum a peccatù cor ton.
vndeIelus Seruatorern fîgnificat. Quæ cùm hælitans te
Ipondiflèt. Quomodofiettjlud, quiavirum non cognofco ?wVdic-
'ai Angdüs,SpirttusSanätufuperUenietinte, & virtus ahißi-
mïobumbrabittibi. ideotfe quod nafeetur Sanftum, votabitur Ft
lius Dei. Ilia verb, Ef«, inquit, ancilla Domini fiat mibifuun-
duinverbumtuum.
Iraque.vbiptimutn fan<$a cohfinfit virgp, Spiritus
Sa ntftusin earn de feen dir, prb ut Do mi nus per Ängeli un
dixerat,vteampurgaretivimqucdiuinitatis,&generario-
nis Verbicapacemfuggrretet. Tunequeper fi lubfilïens
àltiïfimi Dcijàpienrià & vixrus, nimirum Del Filins Patri
cönlubftantiahs,haud leciisatcjirediuinutn Femen,eam
obumbrauit, fibique ipfiexcafii?eIus & puriffitnis F^n
gümibus carnem anima rationîs & »ïntelfiélns participe
an i m a ram co m pegi t, noftræ m aille pri mit iaslnéc id e x a mine,
fid diiij'npartificio,;per Spiticuiwlànbtum. neç fi-
gu^pàùlatim accelfionibas'efF6rmata',rcdvnqeodcrnq;
im bui e nt o p e rfebta, i p fum Dei Verbum ca rnis hypoftalmj
affumpfiti Iraque cùm primùm caro fuit, Deiquoq; fcn-
bi çàro' fuir. Si cùm primiini ani^nata caro, raripnifq; &
intelleÂusparticepsfiiitjDei quoqueyerbi.an>tnataca-|
ro, rationisque&intellebIiis_patticepsfiiit.Q>iocircai:ó|
hominem DeihCatum,lèd Verbum incarnatirin dfiiinus.
Nàm cùm perfcf&ijs natura Deuse«lèt, idem homo quo-
quepeifecâus naturafabtns ell. neque naturam nSur&m,|
nequepérphântafîam feu fininlaponem. d i(ponen>, fed
Carnem ammaractonis & intellcâusparticipcanimacain]
ex feh#a virgine airujneus, quæque in ipfo cfièntiam jia-
betet, hyppfU ti cècqniû n 6lus eft. nulla confu lio ne, t»nl-
la m utatibne, nulla diuiubnefaâia, diuiniratis lux natura
ih garnis elfentfenj mfiitmê m utara^n equc çpnnà, çar-
nis Fu*êflènt|aûi fiijediuuiitatis n a tiam cpmierlä, ncqi
vna'eadcmquc natuia, cbinpofita ex dmin.aTua natura, Sc
huipana, quainaifuinplèrat. I
Eiufdem, De modo mutuaproprietattau
ranbuttom.
C A P V T , X X X I I I ,
\ / Oces hxé Diuinitas & humanités eflcnèiath fiue na- V tuiam fignificant. life veib, Dèus& homo, modo
efllntiarri indicant, vt cifin didimus;Deuscfientia ëfti
E
fiai», ^
POttfl.ij
S
 f i J
pato
^oii.r I
Vb'iftijj
I l l f l l
SU("Ro. i
S I
i uo™ i
Jodi®
iuin..,,...
ücoj[.;
turtipl
ccpsBf
ü
P/i.'i-.i A
p i
' H \
De Verbi Diuini Incarnat tone.
qineconipiehendi non poteft. item, Deus eft vnus.modô j
ie lP llld e c l.u a t, de quibus ira dicitur, vt fpecies de fuis |
Jndiuiduis. vtin eo lcripttuæ loco, Proptèreavnxitte Deus,
fréta tuusrecce enim hic Pattern & Filiiim lignificaUit. Et
cùui legis in alio locb. Hdmo quidam erat in regione Aufitide.
Inbus^uvfolus iudiçatur.Q^bniâ igitur in Domino noftro
Iefu Çhrifto duas jiaturas agnofiimus, Sc vuam tancùm
pe ifô a a m, qu æc x vtraq; cou liât n.tciua; prpinde cunvna-
tui'as'contempiamur, diuinitatem-dC humanitatem dici-
mus. quando autem ex natura côftantem pèrfonam ,di ex
veraq} naturaconftareconfideretur,eam cum Chriltum,
tum Déum & lipininemfimul, tum Deum incarnatü vo-
camus. finexvna, tum Deumduntaxac, &F:lium Dei,
turn hominem folum appellamùs. Etaliquandoquidem
ex lublimiôribus ranpnibus, aliquando autem ex humi-
liqribus côfideratur. Vous enim eft, liuéhoc fiiie illo rao-
doexiftat. Iaru. cum diiiiaitatcm dicimus, earn humani-
! B i tatispropriecaribusnondcnominamus. Neque enim di-
|tur.iru cimus,diuinitatem p ari,autereatamelle.Necrurfamde
Itfti j carne, authumanitate diuinitatis piopiietates enuntia-
pprie- mus> Quandoqnidçm neccarntm nec humanitatem in-
creatàappcllamus. Atpeclbnæ,fiueexvna, fiue ex vtraq-,
parte oorniriernus, vtriufq-, naturæproprietäres attribui-
nvùs. Etenim Chriftus, quemadmodüvtrunqjeft,ficetiäI
dicitur, cum Deus & homo,tum creatus & increatus,tum
pari H non pati,Quinetiâm cùm ex vna tantùm parte,vel 1
Deus anr Films Dei nominatur,coniun6tçfibi naturæ içu
carnis lulcipicpropriecates. Itcmq; Deus palfus,&Domi-
iiusgloriæ affixus emei, rion quatenus Deus, fed quate-
nus nomo dicitur: velhomojaur Filius homipis vocatur,
eflèntiædiuinæproprietates&dignitatesadmittitjVoca-
turq. puerulus ajite fibula, Sc homo Une principio: non
quatenus eftpuèrulus,aut homo : fed quatenus Deus exiftens
ante lëcùlain nouilfimis natus eft fcculis. Atque hçc
quidém eft ratio mucùæalternæqj attiibutionis vtriufq;
natuiçquæfuas vrraq; proprietäres alterl vtcillim prçbet.
pi-ppcereàqubd vnam dc eandempeclonamconftituunt,
lëquemutuo cbmprehendunt. Ex quo fit, vtde Chrifto
poifimusdicere,Hic Deus no lier,in terra vifus eft, Sc cum
homiuibus verfatus. item, Hic homo nec cceatus-eft, nec
patitur, dec vllo termino circunfiribitur.
E'mfdem,Totamdiuinam naturam invnafuarumperfonarumtol
ti human* natura coniunäam eßs,non autemparcemparti.
[qua quidem oratio mcejfana eü et tarn aduerfus
illos, quiinfanfta & eiufdem ejfentia
Trintiate tres ajferunt ej[eftngu-
lares ejfentias.j
C A P V T XXX IV»
a Vas commune & vniuerfum, ac veluti totu quiddäl
conftituunt, ca de fubiedtis fibi parcibus dicumur.
Itaq; cum eflentiaeommune & vniuerfum quiddam fit,
actotiusrationémpbtineat, perfona autem pars jfpars,
inquara, non qubd natura: partem habear, parcem non
habcar,.fed numero pars, vt indiutduunijnumero enim,]
non natura dilferunc perfona:) elfentia dicitur de perfona.
Quoniam in’ vnaquaque eiufdem Ipeciei perionarum
eft eflentia perfedla.
Quamobrern perfona:elfentia non differunt inter f i,
jed accidentibus.-Accidencia voco charaderas ac notas il
lasproprias, quaiperfonam, nö autem eflentia delignant.
Sicenim perlonam definiunc, vc fit elfentia cum accidéti-
busconiunda. Quire perfona habet id, q u o d clt com-
fnmpropria nota cöpulatiim. Eflentia vero nö per
ieïubliftic,fedinpeilbuis conlideratur. Icaque cum vna
patitur perfonaruiq-, ornnis elfentia, per quä eft perfona ,
in vnafuarum perfonarum dicitur palfa. Nec tarnen fe-
qiuttuneceflaribi vtomnes eiufdc fpecieiperfona*fimul
cu m ala q u a palfaeftrip& quoqjpalla dicancur. Sic ergo
f f ? I I ; c o t a m diuinicatis naturam -in fingulis peru>-
nis uiseflepetfedam, cocamin pacre, totam in filio, to*
v *n &utQuocirca bcperfedusDeus eft Pater,
« pertedus Deus eft Filius,& perfedus Deus eft Spiritus
, ■ ■ 1 h etfiin humanitace afltnnpra ah yno fe n d a
sfleutia
Hpctfo«.
I dicitur
| d
Trinicatis Deo Verb© to cam & p:i feda diu.initaris naturam.,
in vna fuarum perfooarum.toti humana natura, no
autem partera pamititlle coniundlam dicimus. Nani vt
Beatusinqnic Apoftojus, in ipfonihabitatomnupUrtitudo di-
uihiiatistorporaluer, id eft, i n tame eius. E r Pau 1 i drfei pu 1 us i n
rebus ditiinis'cxplicandis excellef?tilfimus Dionyiius, Se
cotam.inquit.in vna (uarum perfonaru comunicauir.Nec
tamen cogemur dicere omnes,feu tres, landadiuinitatis
perfonas ornnib. humamtatis perfomsficunduperfonas
efle i oiundas. N ulla .n. alia,nifi approbationis & voluntatis
ratione Parer & Spiritus S andiis alfumpta a Deo
Verbohumanicati communicarunt. Totam vprbidiuini-
tatiseflentiam toti humana natura coiundam aflerimus.
Quianihiieorum, q u a natura noftra Deus Verbum in-
fiaiir, cum initio nos procrearet, dimific, fid omnia fu-
fiepit,nempecorpus, ^nimam, mente rationeq; jiradi-
tam, SCeoriini proprietaces ( animal enini quod harum
aliqua parte caret, n o n e fth o in q fT o tum e n im to tu s a f-
fu.mpfic,& totus tori coniunduseft,vt tori falutem largi-
retur.Quod enim nonefletaflumprum, forerincurabile.
Coniundtum igirureftcatni Verbum Dei , 8c D^us per
mentem inter Dei puritatem, & carnis crallitudine inter-
cedentem.Namanim?quide carnisq; princeps eft mens,
vtpoce puriflima ipfius animapars.Deusaure jpfius men^
tis,qua cuinceditpraftantiori,prineipatuoftendicfuum.
Sic aucem cum pr^ftantiori coniungitui,atq; illi obfiqui-
tur.vffaciat quacunq; voluntas diuinapraferibit. Mens
eftdiuinitatis libi perperfonam efiiunda locus, cjuem’ad-
rnodum & caro,non autefimul inhabirat,vt opinion is cr-
rore decipiuntnr harerici,qui,QuOmddo, inquiut,quod
vuum can turn modium capit, duos modios cohcinebit ?
Errant imperiti, quia ratione coiporea dijudicant ea.qua
a materia funt remotilfima.Quomodo enim Chriftus di-
ceturperfedus Deus,& perfedushomo,& eiul'dem cum
Patre & nobifeum eflentia, fi partem diuina nacura cum
parte natura humana in feiplocoiungac? Porrbdicimus
naturam noftram a morcuis furrexifle, Sc in cmlumafien-
difle; Sc fidifle ad dexteram Patris, non quod omnes omnium
hominumpeiionafurrexennr, & ad dexteram Patriscofiderint^
edqubdomnisnaturanoftiah^cinCluifti
perfona fit confecuta. Nor,in quit B. Apoftolus, confur-
gere&confidere fecit in Chrifto. Praterea dicimus cofubdlo-
nem hanc ex commumbus eflenrijs confedam. Nam
omnis eflencia, vt commune atq; vniuerfum quiddam,
omnes libi fubiedas perlonas complcditur. Neciieet naturam
fiue eflentiam vilam fingularem, priuatamq; re-
perire. Sic enim eflet neccliariuni, perlonas ipfas elfen-
tia&ciufdcm efle Ocdiuerla,&: landam Triniracem eiufdem
efle, diuerlaq;eflentia^ quamun^pertinec ad diuinitatem.
Eadem igiuirnaturainlingulisperlbnis cofide-
racur. Et quando dicimus, Verbi naturam carnem afliim-
piille, diuinitate, ex bearorum Achanafij Cyrillique l'en-
centia.caini efie coniunda aftiimamus.Quamobrem no*
poilimus dicerc, - Verbi naturain efle palirm, neq; enim
diuinitas in jplb paifeeft. Dicentesautc naturam humana
m faille: palfain in Chiifto? non omnes hoininum perfonas
lignilicamus, fid in natiira humana Chriftym efle
paflum conficemur.Quare cum Verbi naturam dicimus,
ipfum Verbum indicamus. Verbum autem Sc eflentia
communitatem obtinet, Sc perfonaproprietatem.
Eiufdem. Q De vna Dei Verbi (ompofita perfona. Cap. 7 if]
C A P V T X X X V .
EVndem igiruretiam poll humana carnem aflumptam
vnura filium Dei & Filin m ho minis.ynu mChiiftuni, -
vnum Doininum, vnigcnit'um Fiiium.fic Verbum Dei-Ie-
fiun Dominum no ft mm connremur. Duos ipfius orrus
veneraruc-s, vnum quide ex Patre ante lecula, omnicaufe
Sc ratione turn temporis cum natuiafuperiorem : alteru
autem in nouiflimis temporibuspropter nos, & ex nobis,
&; fupia nos: propter nos quia propter^felutenoftram.*ex
n obis, quia ex muliere natus eft homo legitimo partus
tempore : fnpranos, ^quiafine femine exSpiricu fendo,
& fe n d aV u g in e , fupra pariendi legem. Nec Deunt
Colof. i.
\Diohyf.
Pater &
iSpiritus
quatenus
înearnà-
cioni Verbi
cômu- j
□icariatr
F
Incarna-
Chrifti
fcopus'.
îîocPhi-
loponus
dicebac !
vt Scuta-
rioccs lric
adnorat.
Rcfnrn
dio.
Colof. 3.
Atbanafitts.
Cjriü'ui.
H
Humana
naturam
in Chrfto
quomodo
imcllig..
verbum. 1
Ortus
Chrifti
duplex.
Chriftuf
natus pro"
pternos, l
cx nobis,' j
& fupra1
Tolitm