iohan. J,
■ Matth.
ï B
Augufiin.
Matth, ié.
- g C
Yngil.in
Bucol.
m
Albin.
D
Augufiin.
"Penne meditatqrcm vxifcda-rc parer credëntibus.vi-
I vçramqiie. Q u i cnim,;v j4et'& cved'itiojft^-qjiîl-^^fc
; yità.ficucScpater:iay-i h ab c tin v en te v itam ,& in corpq-
. le reflifoitâbirnr. Hinc au : QMvidetfihuingr credttin eum.
Siraii!?? ; |?§
vitam oeternam, qwia^cjjtvi ere^ji cv.ediçijp pat! ÇR?»
& cçan ueilüj j/i.y hÆ-t vitainvtfeipfo , fi\.& films in
.feipji.
A. £,M.,4T R. :#■ L- -13' '
, ‘■ d&iç^lo défend/. Et daubant : N orme lofcpb, tutus
nowouînftkpatrenr & tiiatrem i Q#ornoào trgo itcithtcquia de
;coelpdefcindïlj:1 "
Iftfa^âne <1 e caïlo,longe crant;auribus apcps.Curdic-.
rant: vidcbahrl Sc cæci ftaban,r;,''Pauis qnlppe ifté', i}ue-
• libris hoînirtiseiûricm'cjiiæiit.' Vnclc alibi : Iiwfiqtfi *ƒ« ;
nunt&Jitiuntwftjttam. Dacurus'eigo do mi nus. fpiriiium
randlut\i,<di^it ï f paneiwqdMc cxîtrBefccndif, hortans
i ivrcredam usin eum.\G;redèrç eoi mmvëu rn, h oc eft man-,
ducare'panem vùuum îï^inuifibilitei (âgln^rur, qut-in-
" lyhbiliter renaFtàtur, iucus noueilaçur, & incus fariatut.
A. *
:Eéêondk-er^J^m''&^)âhkf.,fil9lùe murmurareinuteem.
:Nemo pgtéùmmttlme^nijipmrfium^t. me, traxenteum. Et
tgo refi/fiitabo eum ni nMifiimodt ^
Qucrn c,iâhaf pafer, qi|em non: qûâré ilium trahar,
qoare-il'lUBî'-iit^^^lf^eneiadmrciBno-vis.-crrafc'.'N'e.i;^
i ftatràéli o habex, v i oierrria m Vi'èd v‘6lllinî a^s exe rcitariô- jj
ii:eni.I(itEareialiquis''eceleiîam‘p6teftnolens,accipeVe fà-
'cràmentùm poteftvnoleïis :ïed crcqere nonpotefthifivo-
lens. Tra&useftPecriisd pâtre tamen petfilium ^ncarna-
^^cüm xityT u esChriftu sfihu séfei viui. A ^ d im ten hm E ea -
ttis eïSimonbanom, quia caro fyfangUis non rcuelmt tibï, ftd
pater meus'qatxjt çcells eft. Iftareuelaxio | ipfà, eft àttradtib.
Ramum vnidem oftenâis o j î i , &ualïisiHamv Nüeés
mofiftranrur puècd, SctralricurY Vnifedicitur :
Tfiahttfuaqmnqutvolûptas.
N o n ergo- ' yjŸied eofdis.vinpulioi' Deo k’trahimuri
Refüfiitaboeiimfvi videafqùod Ci edir, manduèçt quod e-
lu rit, habeat qiroddtfiderat, duin trahirur.
Ejlfcriptum inprophetis : Et eruntoniv.es douilles Dei. Otnnis
qui aiidintr a pans & didiat, venitadme.
IiïpcophèEis,id eft^rààlibuo prophetariimivel pliirali-
fer inprôphetis^quïa Ioél poiîic verbai.ït alijeum co:fea* |
zçriti&m.OiiinesboMties vil lus regnr, i^ èft, Chciftianàe fidei^
..erufitdoUbiWldci, xjni^&; fî bqmibes fbtïs loxjuantur, ta-
^ineli fblûjDeâs intiis fenfutn apeïit, inrus inftruiî-veiica-
risagiuwpne & am.ore. Etitâ quicunqàe âudjc ôc diicità
ïpàtrevvënit àd^me'-Sédne sîeexcufériicY hunquam
vidi pa aem, quomodo dilco «b eo ? fubdit :
A. M. ‘“/XNon
quiapatrem vidït quïfqium,nijîis quiefia Deo, hic vidit •
patrem.' vy
Egb vidipatrem, non Vos; & tanren =non veniecis .âd
me, nHî tràéh dpatre, T rahià pâtre,eltdifcere â^n?ç..<dif-
ceçêapatre, eft aüdire à pâtre, audite d pâtre, eft aùdire
verbuift pàtriSjideft, me*
A .“4;
. Amen amen duovobitfiqûï crédit in mefirabetvitam £ternam.
Hoc,èft, habetmè quiTumvitaxterna- R euelafe iè v o - ,
credere inDeum,
( per fi de m Sc diledionem couniri ,üli detendere in ipfum
imitandoéiim.'
" A .‘" M .<4- R.,6t' L .“5 •
Egoffimpanifnu. , .
Baicituc vere,donecpaftositRigat vira.
Tatresvefinmuniucauerunt indeßyto manna,&mortuifiint.
Hkefipanss dt icclo defiendmsr vtjiqüüexipfp manducauerit,noh
. moriatur., ■
Vndcruperbitis.rAnqftia,|^rc^mand9cduerütmän-
na? C^areniqitui funt? Q jiia quod;vi<^J)^ut,crcdebant';
quod non videbant, yonrncciligebaiitI ßeneergödicun-
'tjtirpati'eVweftrijquiä.fiipiles ilTonj.rn;eftisx, D e Uror.cc anK
mxloquitur.nam,eo^poraliccrOran.csmortui fun t,$tiu fti,
&iniuiti. Itdliauteni non apimä mortui fufit, ‘
quiaVjfibiiemcibunvfpii|tna!.iceMbtsllexei untj-vt-Moy^ ’
(esßd Aaron. Noseii.im liodie vilibilc cibum^accipimus-,
(ed at[udeft faciamemü,al}ivd eft viuu.s-ra.craincnci: quod
multfde accipiunc,^i«qriuucur. Ynde Apoftolus:
[udiciuwfibt manducat&bibit. Nonbuccelladonnnic.a ve-
nenum fuitludx, cufiTiUeum m'imicns intrauic, led bonü
male malnssacc^pic. Ei’gop&nem^cxleftem tpiutuaiirer^.
nlariduc^re.liu iigyifife.ayj r mana, kuncpanem
(igni|q.ar-alrare Del,Saeraiubnca-idfignis djucrla lunc :iü
\,requx(lguifi:cattir}paiia^\jnc. Audi Apofto’^nqr; fa tm
noflnoMn.cs fiib iiubefitcrant, cronsnes per nurt tranfwuht?•&
ojiintßinMeyfibapn^attfimin nv.k&ui man, & omnes.eande
'.efcat^flmtuakmmandqcauerUnt.^pki^^^^^^j^ßd^j:,
^nain cprpo^alem^lseritmjred^^ttw we/?/'^boU patrejs'Uio-
~r u m.. Et adija ugit-: Et omnfs-emdwpömn.fl.kitUMe fiMerutit. .
Xliudil]i, aliud q\>s:. £e<i Ipe-Cie v i ^ i b - i o d tatnrc?i tio.C,
idemfigmfieaiet vnrutc fpiiicuali^' Quqmqdo'-eundein
pbtum-?
tru iUitan erat C'onjhis. Imie p.mis, inde pocus. Petra Chri-
(ly.sinligno, ve^us C lird ^ s in yetbo Sc ut cärnc; Er.qyo-
modq biberüc?.Paeuiraeftpeciadeyiigabis,qu,odligui'
ficatdyo ligoacrucis. HieefLcsgo pams de codo defeendens, vt
figuis exeowtiulucayfrfitfnovMJrfatttr in atemum* tect quod
pertinetadvirtutel^eramerib,rvonadvifibilelactar»^ir-
tum,qui manducac in eordc, ivon qui premic dente.; Hie,
id eit, in hocloco eft pahis., & conlequencer determmat
quis panis.
A > : M.2!+ R.'f L. 2<6-
Egoflt mpa nii viutis^qu i de
ex hoepane, viuetin&termm.
.Talem (eexhibuitpanis Viuus,id_eft,viuificaris & ?ter-
nusdefeendendo in cenarn, vc p.mmi angclorum mdnäuca-
r^.fcg«»e.Ipfa;eimiK^etitas^fapiealda^irtüs Dei, cibus eft
an.gelorü & hominum. Q ^i ergonde &dile£tjqne mah-
dücauerit ex hoc pane c.xlefti, & eile cdunic rir, inxtexivu
»viuecperiuftitiam 6c verirarem & (apienrianr.
. - Eipanii quem egdddbo^caronieacfl protndndi Vita. ^
^>-4Hoqqadra&ao^pe|efxardvquod dixir panecarnem’
■ Vocacür caro,quod non capic caro. & ideö magis noii ca-
pirearo.quia vocaturcaro. laxta.qupd-Äugiiftinus &Ä1-
binus exponunt>6c pan.em & carriemluäm %'ocäc h ic d o -.
minus fideliu (bjciet^te iii corpore fu ö , qiiqq;:eftecciefia..
■ P anp m, qu ia eccle fi aq u qt ldrer e 6 c i t qiip&rea pifcX&-in ea
bo & exempIo paicit. Vnde dominus ad Pecru : Eafcemes,
meas. C ardaqte^lu'ifti^ecclefiadi^t'urjquiäineai'nat^
nivetjbi'fide & facramentis^um, viuit d^fpiritii Ghrifti,.
Sicutenjm corpusVnuilcuiuiq;.bbiriinis v iu ird e ipiritu
luo,id eft, de aniinarua,.ir«-i fideles animae viuut/de.{pjci'tu^
faiuSto.V nde Paulus:^!»?habetJpiritu Chriftifittc-noeftetus,
■ A - l i i ßtigabantergo lqdMadimicem,dicmtet:QMtfiodppofefl hic
camemfuam npb'k dare admanduca ndu inj..
' Ideo.utigabant, quoniapanem concordixnonintelli-
' gebant;0Vhq§'pams,vnumcocpiis,”fiti'e vnacaro'Ghrifti,'
m ui ti fit m u& V is icire quqqi odo, cum'C h rt’ftdvn u m co r-
puseffi,ciamuf’?Si credis qiiombdqApoftoli ccediderunc,
vnu cum eis corpilS Cliiwlefficeris. I» feör (Yt ait.Ioarineä).
intelligimusquod in eojnanemus & ipfe yinobis, quoniam de fln-
ritufuo dediuiobisi Qmilitci quoqi p an is v n us. e ffi eia in ui-;
Äiigaftiinis,-do'ccr in iermpne dedacramenxis hdeiiumY
ferialeciittda pafcb^Cpn^pbrtki, inquirieftis laboribus
~ • 'v'1??’-' S'Aj®4 ! ... v f'*'" • 'tb . o('u . -n•>•i ; 11
Stgufi.
fc/tö
ugnßin.
iD J ‘gußin.
Köüm,ide’ft, annunciantium euangelium, triturati eftis, tit vitamin vobit. hoc eft, nifi reficiamini in fide mtarnauo-
quando catechumeni faSti fuiftis. in horreoferuati eftis, nis,ad vitani xrernamnon peruenieds. Per fanguinem,
quando nominavèftradediftis, molicoepiftisieiunijs & inte)ligeanimam,cum fanguis fedcs animxfir. Qmman-
exorcifmis. ad aqua veniftis, quando. con (per fi in baptif- ducat meant car pern, dr bibit ni eum fanguinem, habet vitamater-
mo,vnum fadi eftis. accedence fetuore fpirituflamfti co- nam. Ac fi dicar:Qüi menrem fuam lxtificat & pafcit.quia
eftis,& itafabW dominicus panis. Q upmodo ergo vnu carnem&animarnfumpfivt^ïtum hominem faluum fa-
faifti eftis, fic vnum e fto te , vnamfidem tenendo, vnam i ceré, in vialalutiseft. Caro meavtreefl cibus, & fanguis mew
fpem,indiuiduamcharitatem. Quodaurem ad inuicem i V^r/Z^afw.Ideft,percarnemmcam & fanguinem dabo
litigantes quxrunt,quomodopofficdominus carnem fua ( veram fadetatem, fufficientem videlicetatquesternam.
dare ad manducandum,norrftadm au d iunt: fed adhuc
eis dicitur, vnde magis tboueantur. Dixit ergo eis Iefus:
Amen amen dico vóbit, nifi tnanducaueritit car nemfilij hominis
& biberitisem fanguinem, non habebitis vitam in vobit.
Q u om od od etu r& quis nam modus fic manducalndi
iftumpanem, ignoratis : veruntamen nifi manducaueritis:
non habebitis,vitaminvobis. Et ne iftam yitam intelligerenc,
adiunxit:
Oui manducat meant carnem, & bibit mtutr. fanguinem,habet
vitam ater nam.
Q u i non manducat carnem dominance bibit eius fanguinem,
non habet vitam in fe : & qui manducat & bibit,
habetvitam. No n eftita in temporaliefca:nam qui earn
non fiimic,non viuer. nee camen qui earn rumic,viuet.Ci-
bu in& po tum ,qu id a t vitamxternam,vult intclligi Do-
minus focietatem corporis & mertibroru fuorum, quod
eft ecclefia in prxdeftinatis, vocaris, iultificacis, glonfica-
tis..Quorum primum iam facÜü eft, id eft, prxdeftinatio
fecundum &c terdum fadtum eft & fic & fiet,id eft, voca-
do&iuftificario.quarturn veronuncin fpe eft,jnre aute
futuru, id eftj^Iorificadb. Huius rei facramentu .i. vnirati.'
corporis&Tanguinis Chrifti alicubi quotidie.alicubi cer-
dsinteruallisdieruin dominica menfaprarparatur, & de
menfa domini fumitur qujbufdam ad vitam, quibufi
dam ad exitium. Res vero cuius facramentum eft, omni
hornini ad vitam» nulli autem ad exitium.
Etegorefufcitabo euminnouifiimo die.
Hoc fubiecit, necogitarenpnon moricorporaliter.
A.t\ MA8+- R. >6<- LA6
Caroenim meavereeficibus,&fanguismettsvereeftpotus.
Cum cibo & p o tu id appetant homines, v tnoefiidant
neq-, fitiant: hq.c veraciter non prxftat nifi ifte cibue &
potus,quieosaquibus fumitur,immorrales & incorru
ptibilesfacir, id eft,focietas ipfa fandtorum,vbi pax erit Sc
vnitasperfedta.Propterea quippe,ficutetiam ante nos in-
tellexerunt homines Dei, Chriftus corpus & fanguinem
fuum in eis rebus commendauit,qu§ ad vnum aliquid re-
diguntur ex multis, Aliud nanq; in vnum ex muleis granis
conficitur, aliud in vnum ex mulds acinis conflui t.
A. ï
Qui manducat meant carnem, & bibit mtum fanguinem, in
memanet& ego in eo.
Iam expomc quid fit manducare carnem eius,& bibere
fanguinem eius, hoc eft, manducare illam efcam & illuqr
bibere potum: in Chrifto manere, & ilium manenceni in
fe habete. Ac per hoc qui non manetin C hr jfto, & in quo
nó manet Chtiftus, proculdubio nec manducat eius carnem,
nec bibit eius fanguine,etiam fi canrx rei facramentum
ad iudiciu fibi manducet & bibat. Manducare & bi-
bere, plena refeddo nöbiff eft. & p e r carné Chrifti, ecclefia
intelligimus: vt fupradi&um e ft : per fanguinem quoque
Chrifti, ecclefiam intelligimus : quia fanguis fedes ani-
m * eft, & ecclefia quod am m odo fed es fpiritusfandH, qui
eft quafianima omnium animarum fidelium. Manduca-
musergo carnem Chrifti & fanguinemeius bibirous, fi
maxime & fingularicergaudemus de participatione ec-
Ambrofi
Caro enim faluatoris, pro falute noftri corporis oblata,
fanguis vero pro anima noftra efFiifus eft ; vt nos in anima
Sc corpore fàluos Faceret,ficut prçfigurarum Fuit à Moyfe.
Caro, inquit, pro corpore veflro offeretur,fanguis vero pro anima :
ideoquenon manducanaum fanguinem. Indcigiturnobis
cibus &potusfpiricualis,indc vox iubilationis & fo-
nusepulaotis : quia fine intermiffione quadam, mentis
niafticationem ruminamus carnem Chrifti & fanguinem
preciumeflènoftixredemptionis, & viam v itx imin^r-
taiis, in qua nec firis nec efuries erit. Animal aurern
quod non ruminât, immiïndumeft. Auguftinuslibrp tet-
rio de d o â tin a Chriftiana : In locutionib'us figuratis fer-
uabifur hxc régula,v t tândiu verfetur diligèn ti cönfidera-
tione quod legirur,donee ad' legnum chäntatisinterpre-
ratio perducatiir. Niflmanducaueritü, inquir, carnemfiltjhominis
fanguinem biberitis, non habebitis vitamin vobis^Jïaci-
nus Sç flagiiium videtnr iubere. figura eft, prxeipiens paf-
iionidominicxefle co’mmunicandum, & fuauiteratque |
vtilicerrecondèndum in memoria, quod pro nobis catp
eiuscrucifixa.& vulncrarafit. Qui manducat meant carnem
&bibitnteum fanguinem, inmetnanet perconformarionera
vitx, &ego:nHlo^per inhabitanccmgiatiam.profeâo tides
in corde tuo, eft Chriftus in,coi de tuo.
Sicut mifit me viuenspater, & ego viuo propter pattern. Et qui
manducat me, & ipfe vtuet propter me.
Pater mexqualemfibi mifit, id eft.hominem fecit. V t 'Augufiin.
ergo ad ijlum tanquam maiorem referain vitam meam, I G
exinanitio mea fecit,in qua me m ifit.Mandu camus eum, f^lip.T..
•i.accipimusipfum vitâxternam. Veivilmfilms proprer j
patrem, quia ipfè eft ex patre. S.cur enim pater non eft in-1
digens vita, fic filius non indiget alterius v itx. Vtrique
enim funt vnavita, quia vnus Deus.
Hiceft panis quide coelo défendit. Nonficut manducauerunt
patres veftri manna, & mortui funt. Qui manducat hunc pattern
viuet in aternum.
Hic, id eft,in hoc loco, vel hic, feilidet filius hominis,de
quo Capra,eftpanis de coelo.Non fiemorienturin anima,qui I
me cxleftem panem manducanr,ficut patres veftri man-
^Jucaüerunt manna, Sc morrui funt.
Hoc dixit in fjnagoga, focensin Caphamaum. Multi ergo au *
dtentes exdifctpulis eius, dtxerunt: Dunu eft hic fermo. Quitpoteft !
eum audite}
Ideft,eiobedire? Mouenmrdifdpnli: quid ergo ini- '
mici ? Ecce veniilatur criticü.fed fêcretü Dei intentos de- uiufiin.
bet Facere,non auerfos. Verba quide Dominiitafunr pro-j ^
funda, vtomnesperuerfosperturbent,omnes redtos au-
ditofes exerceant. Sicapudfedifcipulidixerüt de duricia
fermonisDomini,vt ab eonöauduentur.VndefeqUirur:|
SCtensautem Iefus apudfmetipfum,quiamurmurarentde hoc \
difcipult eius, dixit eisj Hoc vosfiandalizuttî V
Hoc,videlicer,quia dixi,carnem meam do vobis man- ! j iUgufiin.
ducare Sc fanguinem meum bibere*
A. M; 5,0 R. m' L. H
Siergovideritisftlium hominis afctndentemvbteratprm.
Hincfoluir,quodillos mouerar.Hincaperir,vrtdefite- Augufiin.
rant fcandàlizati. Hinc plana, fi intclligèrér: llli enim pu- j
tabànceum erogaturü corpus fiium. Ille autem dixit fe a f
d efixjin qua- Chriftus tanquam Caput, & fpiritus fândfus J cenfurum in cxïum,vdq; integrurh.Cmà videritisfilium Ito-
quafianima,in qua fàcramentorum communio Sc pecca- minisafeendentem vbttratprius, certe vel tunc videbms:quia I
torum remiflio. Poffuntquqq; ad petfbnam Chrifti fin- non co m odo quo puratis, erogat corpus fuum. C erte vel
gulariterhxcitarefèrri: Eanit quern ego dabo, caro meaeftpro tunc intelligetis, quia gratia eius nô confumitur moré-
mundivita. T ale eft quoddicit : R e fed io quam propono, bus. N u lla quxftio hiceiFet,fiiia dixifTct ; Sivideritisfilm
vt ad latietatem fei licet diuinç concemplationjs pcrducac Dei afeendentem vbi erat prius. Nunc autem dixit filium I
eft mcarnatio mea,fadla,vt nmndus viuar. Nifimanducaue- j hominis. Nüquid filius hc^ninis qui in terra elle coepic,vc (
ritu carnemfilij hominis, & biberitts eius fanguinem, non habebk1 i\\ad,Veritas de tetra orta eft,.&iuftitia decoelo prpfltexitjn cçlo
Biblioth.VeLPatr.Tom.iz: ~ ' h ' 2 9 ~ t JP/al 84.