74* S ïm c o n i s I ü n t o r ù
O R A T 1 0 I I I.
A r g um e n tum . •■■■;; *
Qa^"firii dmnacognitiohitgenera. Cognofcendmnqubd
t : i D(usfit\qüidautemfit,nonjcrutanduni.chriftianumçfe-
• dem&baptifmo abltii openen. Quisdicatur,&fit Chri-
ßianus:&quüdicaturquidem,necfit. Quienïninonfàcit
voluntatemChrifii, eumnonejfe Chriftianuni, Improbos
f Chriftianosperditis Iudais detemnsbabendos.,
D Euftl tognofeendi généra, feu modi quinque fuhr.
Primus, quodDeux nihil fit eötum 6mnium,qute-
cunquc^ut fub afpêdtum,aüt ferrnonem,autintelligéu
iJ^ i < S t u t t i ex fol o Patrcproccdere j fed ex Parirc
Vrergö Ghriftus Ioan.ij.iliis veirbis ? Cum veneritparacle-
tus,quemegomittamvobisd Patre,Spiritumveritatis, qui a Pa-
treprocedit’riohe xclufitiiiium, ho ceft, reipfum,itanec
an tiqüiScrip to te s , quihacloquendiformulä vtuntür
e^ciudurit nlium.yVicie Cardinalem Bellarminum lib.2!
de Chrifto,pr®rerfim;cap.27. Echuius annotatiqnisie-
dfcörem memoremefle oportet, cum ad brationeiti deci-
mam quintam,fihiilelq; locos de proceflione fahäi Spiritus
pergenerir»
v, Seite igiturfolum oportet,Deümefle: quid autem fit*
inueftigarfejnou modo temerarium j fed etiam Vehementer
ftulcum eft.Figulusenjm väiä e lutafingens, & eaex
eademiquaipfeconftatirubftantia (dejuto quippe&i-
pfe fidlus eftjnunquath vas, qjiod fuiS manibüs effprma-
uit, fe de ipfoartifice fuo alloqui audiuit. IaraTi figulus
t ia C fu B f lcm n tü i^ & u à a f iq u id c f t / q u o d v e là lp r Itan topcrediffcrta va fefiaih cmfubftantia fitnitiSeft,
• a iif iït ia tâ r , vel óraciónéexprimatiir, v el mente tan- quaptopepe Deus ab homme difcrepatï Si enniVlJeusm-
tamjn'odo tompséhÉndatar, ab <W
notvexmerit. TcrduSjquüdhæcomnia^nulliascotmn !cog!tancLir,qu[canqucilIiuse(rcnriamindagarc5autani'
indi£us;bopicatè fuaè nibilb>proCrèauei4t, v t ipfius glo- m0 P?rclPe«e debderat » is muras qüam cefta rationis èlt
ria.potiusfeuerentarjinipfoduefubfifterent. < ^ ^ . | t « rn cePf c (^ c a im t a f i t ,M e n u 6 v e a < ^ i î s ^ p . l
q u o d eW b o n u s f iç , ornnsquodbonura &honeftuin quem nemo hominuroviditra«
'e f t^ d v c ï i t , Sc omncpiprauitatem,viriofîtatémqueo- j v ,derepoteft,& credendum m Patrem,& Filium, & Spi-
m m Q u in tu i I quödinipfó omnisadminiftratio, & f r,t“ m !an# u™ ? vnam naturam> & tres proprietäres by-
:-ïitavirmds composâtdiuinafoeliciter Suffirai b o f f in -H S S P S® M U k H M É ü ü . S«od
non alicer,nifi illius v ià t pôteftàtc admuame , quæ feu- i Vci'bum D eu& nlius ,-m patrç geuicus& -fubfîfténs, ab
ruibocidbruWpnteHcétumqucfugiènssCompledituc'ó- reodem 90u ieparatus,condufu5fufcricvU5ra.Mariæ;anmn’ia',
5i priecellit omnibus^nullique nifi caftiflimefe in-
riodänri opitulatur. ; 1
■ ; 1 Eft porrö diuinit'äs, quäntumhumana lingua ehun-
tiäri , quantumque metaphora qüadam ab euentia &
natura diidaihdicari poteft, vna eftentia, &rnaturafu-
pereffendalis & rupernaturaliSitrcsauCem hypoftafesjfi-
uefub fiftenti£e,alia, atque alia,atqüealia,vniusvnitatis,
& rutfurn tripärtito difcnmincdiuifasvnitatis-,& diföti-
minum vnitorum: vtipradiüinitasnonfitvnum,neque
tria,icd & vnum,& tria in eodem: yt neque vnüm per v-
nionem cönfundatur J neque tria per diftin<ftionem fe-
parentuc. Deitasnamquecümfitfiipereftcntiälis,etiam
Sc fpla eft immutabUis &inuariabilis 5 eftque tan quam
mens1 , rationem & rpiritum habens, dicirürque pa-
terfilij pater (quteft'quafiratiö) & produ&orrpiritüsi
repartum&poftpärtum Virginis;fa;dtürqüe'fittaro,hül
mana natura perfeöiè in feipforufcepta,manferitq5 Deus
im m u tab ilisv& n a tu s fit ex e ah om o , vnusinduabus
naturisperfedlis, a&jniscitraconfufionemp’ermixtis,ac
fine diuifione vnitis. Itémquod (pontèi aciibens tQr-
mentapaflus, fpönteab homicidisinterfedtus, ipontè
fepultus , Deitate eitis nequaquam per mortem necäb
anima,nccdcórporefiioquödfiirceperat,feiünfta; Deinde
& tertia die rediüiuus ab inferis extitir, &poftdies
quadragenos vr homo in ccelum affumptus , i n chrono
diuinitatisfiu£ecumcarneruäconfidet,laudibufquecum
patre fu o , & fandto Spiritu ab vniUerfiji cceleftium ordi-
nibus celebratur. £tha:cfadta efie credendumjV^Spiri-
tuiandto, quo Adamusprotoplaftus prxuaricator exu-
tusac nudatus fuerat, rurfusper Chriftum IUUUI pmvi ^uui>u u u u u » u u i » uivuuwui ipuuuj) 'S - sy r-Ti-^.y. p ' r i ' ipr(um•, q1uiini
quemadmodum item genitor ratioiiis. Et cùm pâter ! eun<-er^ cre er^nt),nduerentur,& participes fadti Spiri-1
Deus nominatur, fimül cum filio , acSpirituintdligi-j 5US
tur. Quando autem filius nominatur D e u s , intelligi- hmhanctiperndem,tum diaboium ac dæmonasiriàrpe*
tur filium efleDei.QuandodemumSpiritusiànétusap- ^ b n e s deDellarepoflent. Abfque Spiritu fandocnim
pellatürDeus, intelligitureum ex pâtre procedentem, ” e c Pe^ at,s^ caF® » nccpoteftatem-dæinonùrn aduer-1
eiiamfilij ipirituméfti , Vnione & diferetione inexplicabili.
■ . oporretinTrinitate-conrabftantialivquam&credimqs,
prout Domin us nofter Iefus Chriftus imperauit,cum A-l
A n n o t â t . Poftol‘s i,taf ra repic,
rev xlys. Pàulà poft.âw À' eos tn tontine Patris,&Tilÿ.&Spiritusfan£li,dotenteseosferua-
’fo.iToçnÆctytofiùs,vcHTafùf&x’iiû i r u j ^ o ç % Z 'teo)nnia,(]U£Cutique})iandauivobis. Q u ‘æfi(cruemus, no-
yivvitvHsi itpàçxo*. Quibus verbis videripofletfauere Si- ftram erga ilium charitatem demonftramus, &-quiinea
meonerroriGracprum , deproceffione iàndU Spijitus : maneamus,digni habemurificutfcriptumeft, SÏmandata
exfolopatre. Sednoh efteur quis Simeonem hue tra- \meaferuaueritù,manebitûindilettionemea : ficut&egopatris
hat j Gumenim yixerit ôc floruerit Tub Imperatoribus J meiprMeptaferuaui,&nianeo inemdilectionc. SinÔfi feruc-
Iconomachis Leon eIiàuro , St Conftaptino Coprony-
mo,vt fuo lpço ofténfum ; non eft quod quis exiftimet,
cum cius opinionis fuifte,Cuius hodicfuntGræci cum
ça ppft multum; demum an nosfiibPhocio, P^tEiai'cha
müs, ilium non amaie conuincimurv j^iewijwwoiidi/^ir
tne,iàquitDômmüSijfermonesmeos'nonferuat. Etiterum,
Qjg habet mandata mea,& feruat eaàüeeft qui diligit me.Qua-
propter quiin Chriftum c r ed it , nön habet alibd prius,
Çônftantinopolitano na ta, Sc peEtinaeirer^defenditoe-^_p_u__o_C f iJd__ç_m__r i.u, .a...m. S o nf t-eÆh 1d at ac pro b e t, nifî quikf fiungic,quæ
pcà fit. Içcit quidem olim T heodoretuslç,; cùm adhuc à;
file prohibuit,&facit quae iuflrt.
Neftoriams'partibus ftarèt, huius erroris iemina iùre|ur|
tatione Atiat hematirmorum S .Cyrillicap.c) .apertè fe r^
bcns,albloPatreSpiritum fanftumeflctActàmenièpuh
tusiàcÜithiç errorjdbnec fub Michaele Imperàtore C b - ,
ftantînopôlitano,&NicolaoL Pontifice Romano,Pho^-
tiùs äontra Romanam Ecclefiam braçhiatehdere infti-
tuiI , quiincencasteras la b è sqU ib u s Græciam infédt,-
vçlp^tius.perdiâitVhatfÇetiamdeSprritulanbtoexfôlb.
ParreOrientali Ecclèfîæ aftricùir, incredibili tot anima
rum ftrage. -NecdicitSimeonnofterauthfc | autalib 1
Praiclarum eft in Chriftum credere: fed necefte eft etiam
Chrifto credere.
Chriftum credendo nihil proficit. Credere quidemin
Chriftum debemus, y tin D eum , confubftantialem Deo
fit pacri,hominem natum propter nos,vt di<ftUm cft.Cre-
•dere autemilli etiam in omnibus qua: locutu'seft,nempe
in bonis ac prsmijs q u s p o l l i c i t n s Sc in fupplicijs qu®
comminatus eft. Etenim martyresj qui in eum'eredide-
runt,cum ctedidiilent d icen ti^vQuitnenegauerit,negaboil'
lumviciJSim & quiperfeuerauerit vfque in finem,hic faliutserit,!
ideo
m o .
ideoâSnîoEtcm.vPquccruciamentafuftirmcrahe. Alio-
„ui ïedo,quNiEâmproîeciffëDt, Cinliise.fid cmn o n
habuiffent’ Et om n isqui «Am fan® monia m t a «gerant
fuam.ob diuina ilia pröfnißa, p«llicrtationcfqae,&
minas ac terrotes ita fanólè iuftcqt vixemnt. Qm autem
in Chriftum credit , feque etiam illi crçdcre prohtetur,
neaue tarnen ab impröbis fabtis d éclinâ t, neque ad vir-
cütem incUmbit,infideliseft,Chriftum n egat, perpuua-
ricationem legis Deum inhonorans, vt apud Apoftolum legi-
mus. Q u od fiaffirmét,credere fe quidem Chrifto,quan-
doquidem & in ipfum credat,in virtu tibus autem elabo-
--- hoceft, mandataeiusobferUare, præinfirmitacc
nônpoifte,mentitur: omnia nämque Apoftolisd
Chrifto
re , mandata eiusobferUare,præinfc
nönboire,namque Deo præccpca,nobis fimilircr præcepta fun t, caque dum
inhac vita comnioramur,feruare quidem poffumusi fed
quia charitatein Chriftum imbecilles fiimus, nolumus.
Qùorïum .enim alioqui verbailla Apoftoli de Chrifto
pertinebant, QmfaäuseHnobisfapientia uDeo,&iußitia,&
fanttificatio, & redemptio ? Ghriflus enim Dei virtus,&Deifd-
pie«ri.Patetigitur,eum huic non communicaife. Virtus
enim Chrifti duplex eft credentibus : quando,& ipfe,licet
fecundum hypoftafin vnus, tarnen duplex eft. Et vc
fubftantia noftmm fimiiis, Sc gencre noftcrftater, cor*
dibüs noftris priuseiufeemodi ftatum largitur, qualem
habeatoporte t, quiproprièhomoe(b Secumquippé
communionem habentem,pcenitentiaconttitum6chu-
miUatum,fobrium,compun<3:um fa cit, v t cum talem ef-
fccerit, fupplicantem nondefpiciar : : fieut Sc Prophçtà
ait, Corcontritum &humiliatumDeus non dejpicies: Q u ic -
nim in corde contrito Sc humiliato non p e t i t , dcipi*
citur. . . .
VbideindeChriftianustalem feprsebuent, tu n ç o -
ranti,petcntique Chriftus etiam virtutes donat; quippe
vtiam m item¶tum doceri viasDomini(foli namq-,
miteseasdocentur) redditeumcaftum, temperantem,
iuftum,fottemin tentationibus, rerum diuinarum peri-
tumamifericordem, alienaincommoda fentientem,hu-
manum, bonumGhriftianum, Chriftiinfigniaportantem,
acfidelem.Creditur enim illi gratiafanbtiflimi Spiritus
eius,per qu am ,& in quaiftà acqUifiuit ( d fo lo enim
Deo virtuteshomnibus fuppeditantur) fitque fimiiis pa-
tri fuo cceleftijficut Sc diuinus Apoftolus Ioannes T h e o -
lögUs inquit : Filioli,nondum appariât quid emnus. Scimus er
tit in,quod cum apparuerit ,finiiles\di primus , id e f t , Chrifto
D e o , filio Dei.Regnumcoelorum liquidem tales admit-
t it , q u ifilijDeifimilitudinem gérant ; quamquidem
confummataDeimandatorumobieruatio conciliar, Sc
ea ip fa ex charitate erga C hriftum proficifcitur. Qui dili-
git me, ait Dominus, mandatameaferuabit. Et qui ièruat
mandata Chrifti,eiusfimilitudincmadipifcitur. Forma-
tur enim in eo Chriftus, iùxta illud A p olloli : filioli,quos
iterumparturio,donecformeturChrißus ih vobis. Nilienimin
Chriftiano qilolibet Chriftus formatus inuenietur , re-
gnum ccelorum einon patebir.
Itaque nemo Chriftianus (émet decipià t, putaris (è
partem habere cum Chrifto,dum non obtempérât Ghri-
fto. JSon enim omriis qui dicitmibi Domine Domine, intrabitin
regnumcoelotum-.fed quifacitvöluntatempatris mei,qut in ccelis1
ett. Et rurfum, Egodefeendide coelo,non vtfaciam voluntatem
meam,fédeiusquimifitnte,patris. A tq u ip a tr is& filij voluntas
eademeft.^-Siergo D ominusipfe hæcloq uitu r , quo
padbo in Chriftianis numerabitur, qui fuam voluntatem
facit, & Chrifti quafi limis oculis alpicit ? A u t qua tandem
fpe Chriftum cfle Dominum confitctur?Qujs,quæ-
fo.cui lèruic,eum fatetur elTe Dominum fu um, Sc eidem
nonobedit’ ? Dasmones Chrifto non ob (èquuntur,ni-
hilominUseumconfitencur,&noruntDeum elfe : aiunc
enim, nouinius tequifis fanttus D«.$ed quoniam defecerut,
iamque nccvolunc,necpofrun t, hunc Dominum fuum
appeilare, etiam eius voluntari obtemperare nequeunt.
Solus igicur ille cenfendus eft Chriftianus, qui Chriftum
fimul Dominum fuùm conficetur,fimul eidèm oblecùn-
dat. Q u i enim habet, & confitetur Chriftum Dominum
fuum , virtutecognominaripnis a Chrifti nominccon-
finnatur,vtfe adarbitrium eius voluntatemqiie accommodet.
Sinonconfirmarur, cum eum o re tenus C h r iftum
confiteri, corde autem longe ab co diftaré certum
eft. Fieri fiquidemnon po te ft, v t quimedullitus C hriftum
Dominum fimrn confitetur, non etiam eius vôlun-
tati parère queat. Magnitudini .enim fidei alacritatisad
exequendam Dei voluntatem incrementum refpondec.
Ergo qui mandata con ficit, (ècundùm proportioncm o-
bedientiaîfuæ, modumacmenfuramndei fuæ demoti-
ftrac.Ecohtrario,qui mandata ncgligit,pro porrione cef-
lâtiônis omiffionifve , quantoperein ndeclaudicct, o-
ftendit, Sc proincrediilitatisfuaemodo gratiae detrimen-
tum accipit. Nam vt fine Chrifto Chrifti voluntatem facias,
haud eft polfibile,id quod ipfemet teftarur, quia,in-
quit^fine me nihilpoteftisfacere. Iam qui Chrifti voluntatem
non racit,abfque Chrifto e f t , nec ex eo quod Chriftum
confitetiir, vllam vtiiitarem capiet. Etenim Chriftum
confiteri,& Chrifto obedire, quanquamduo videntur,
tàm enn ond u ojfed vnumqu id d am fu n t: necenimv -
i. numfine altero conftat : tametfi ignorantes quidam ali-
! terfentiant. Audi Apoftolum,Fides fini oper.ibusmortuaeïl
j tnfemetipfa. E tDominam, Qiùd me vocatis Domine Domine,
I & non facit is qiudico ? Amen Amen dico vobis, omnis quifacit
peccatum,non eftferuus Chrifti,fedpeccatt. Seruus autem pec-
I c a r iin d om oD e i& patris rhanere non poteft in aster-
! numrfed filius, Sc quem filius à leruitute pcccati libera -
! uerit.Atqui domus D e i Sc pacris,regnum eft eius. Si quis
; ergo Chriftianus appcllacus dicit,confiteo.r Chriftum,&
; inipfumcrcdo , & in h a c fo la confeffione Chriftianif-
! mumfuutn conftituit,feque hac via regnum Chrifti afle-
ciuurumarbitratur,feipmmfeducit. Q uonam enim modo
Chriftianus e r it , qu iinfingulo s dies , v elpo tiu s in
j fingulashorasChri$uip.operibus n e g a t , quem Deum
| efleyerbisconfitetur? En Apoftolum d icentem, Deùm
j confiteAtur fe noffe, fastis autem negant.abominati, inçredibiles,
j &adomiie opusbonum reprobi. Nam qui iuftà Chrifti con-
' teriinic,isneexiftimet, fenon etiam h o c ipfo, Chriftum
negare. Qupcies enim mandata Chrifti v io lâ t , tories
eundemnegat:vtèdiuerfo,quilegibuseius o b ed it , fin-
gulis abtiqnibus obedientiæ illius Chriftum confitetur.
Quja.vt fadtis neganc,qui verbis rantùm credunc ; fic o-
pcnbusfidem fuamceftantur, qui verbis earn confiten-
tilr,quoniam timeftc Deum,quem confitentur.
Timereaucera D eum,aliua nihil e ft, quarn nihil fm-
probi facinoris commitcere, cum nemo vider. Multi
quippe propter timouem hominum, propter piidorem,
propter gratiam à flagitio tempérant ; quod proinde eft,
aefiperpetrarent. Quemadmodum ex altera parte , qui
his caulils commori, laudabilequippiampræftant, eo-
dem loco funt, quo qui non præftant, propterea quod
quicunque in retfte fadtis hominum fauorem plaufum-
que aucupatur,auc ex alio quodarn affedtu ea fufcipit,rc-
probuseftapudDeum.Verùmii^omni opere,verbo, co-
gitationeis hnis propofitus e(Te d ebet,vt Deo placeas, il-
lumque hono res, conuenicnter fententiæ,Apoftolicæ^
Siuecomeditisfiue bibitisfiuealiudcquidfacitis,omnia adgloriam
Dri/tfritt.Quod fi verbum hoc verum ac certum eft, ficut,
eft (régis enim Sc iudicis, Sc D omini Iefu omriipocentis
eft)nempe, Nifiabundauerit iufikia vefira plufquam Scriba~
rum & Pharifieorum, non intrabit is in regnum calorum, quid
fupraScribas&Pharifieospræmijreportabunc, quiiniu-
ftitiaabundauerint ? Sien imilli , cùm èlfent extra'gta-
riam,iufticiaerant præditi,& qui Chriftum,hoc eft,
Deum induerunc,potiiis iniuftitia cuinular
t ifa c r in t , n umq uia regno ccelo-
rum velue exularum mit-
canrur, djgniftimi
nonerunt?
Jacob. 2.
Luca 6
loan.%.
m