si© W m
\ à p
JlSor. 9.
,l'q ï t i^ î
pcifmatC:
lîé.iùcon
ficieiuto
J Çhrlfti •
; èoiporc,
nihil a«-
böhoÄa
|^îs»nihil
. à mâlô' '
-ininus .
fiât,
; Notà. I
I. lean. 5
- % É
JJpoczl. 7
* Sermo-
me.' ■
jP C ''
0
;^ô^erë?
bltur. ;
Lib,z.c:6.
çnioHSàicramcnta
fpirïtum acceperunc. $imiliter & in noîi a gratta, cùm fo- I.L Jot« n.r.irar\Xlîrivrm’ierrwniaII Iebat tantum dari perimpofirjonem jiian1u1 Ss."v ttaatrnncenn ûaHd"
go dïumamgradàm fuis imputer mentis v e lo^ c ijiicum
inicgisla'corei jn. Apo^oioruto principe’,Öpus âd ehm
proutviikdiftribnendatn/neiitriim ho ru maïlùropfèrit
I C , A P V T
tiflam : Ex Catholica'EccIefia funt.bmnia Sacramenta
;poriun,ica,q.uæfichab^
lur &d£bànrÙréfiârh prfu fqu a mi n d cexi retis.-ne ç ta men
,ïdeo%önhabëÊis,quiïnonefti.sibi vndedabatjs:frèrnad
n i k ^ ! h t o r e \m  4 D r o i u m Tp \iîc !p e » ficu th ab e tis
I ■ . a r j ^ -----u--------- apprqbantur | nobis | jie forte eùm^eftram prauitatëm
CQïri|ère vôlÙiftu4 illis myfterijsquæ^in Vbfkàprffiitate
iniuriäro. Item
Auguftinus in libro de bàptifmo; QuiTcipfçs st focietate
J ES
M i
^Ot, jj
ï'E.ccli.
v . l ï î k
a Via igfturadftrudumeft a j offitialiuni mérita
pciltni gratiam non a te in e r e . vldearntis etiam de
- Chrifttcorpore & taaguin<r-cc\ïificien^o : quamiiis vbi
con(tac de minori, fatis eciam de niaiori vide^tur*0acra-
.méntó. Corpus enim C h d fti& fan g u is non foliim par
baptiiraoeft, fsd&ffindamentunïeius3c cdm^etio : a-
-deo vt îl'cut’EuaW latere'i£<k (|ormifenrisJ fie & TEcçl'efia
ptodudaceed««cde latere GHnfti in moite qiyiefcentis :
quia ficutillainâe gencrac^fie,»ftj^»d^8^'Ce ^ ^ ^ ntf e
ntirificèiua profluxerunt Sacramenta, aqua in |pganerâ-
tionem, fanguisin redemptionerfi. VndeIoap.in^EpiftJ
fiiaair • llkejîqiüvenit pèr aqultm & (higiùncmleftis çhrijhs,
nonfoltwitn a q u^ ^ in aqua^':Janguïne. Et bene iepcrijr:|
qura nthiî *îu*!?Pn
abluir, féd&redimit, fed & q u ia red im it, ideo âbluic;
! Vnde in Âpbçaïypfï. Hifuut qu: veninmêxmagnà ïribuU-
... UueruntftoUs■ ƒ«<«, (^ dcalbaucruni cas mfanguïmagnl
Neigituremm de hoc maiori Sacramento aliqu'idlibi
.vfurper mihiftrorhm,arroganua:qui(^iànftiinde4entianti|
à c t è n d a n> us.?A it Au gU ftjnu £ * 1 i b rode c ô f pote Do roi iif: j
IdbtficathoIi^^EçcIefiarn in
giiinis D o ni ini, n i ff i ï à b ono m agis,,,nihil à nialominusl
Lpeïècïtur^accfidöte i quia npn in mpritô çonfiîçrantis,
f a verb oefîic icu^creator i Si pc in yirtuiè Spiritus^ian-
lljftikSiynim'i^metitoSacerdotiSjTieqHaquajîtad Çhriftü
pertijnéret. N unc autem fic.ut iple eftqni baprizat: itaipfei
i qui- pet %ir|tum 'ïàh«aù>^ liaôc cïeafiïram fuâtn éffîcit
carnèm & trânsfù nditdnrangùinem.Cred endü eft enim
quôd m verbis Chrifti Sacramenta conficiantur. Cuins
enim ^oteçrià çrgantu tptius,' eius y ti que verb o ad rae-
I liusrecreaqrur. Cùin ergo AuguftinU^eaqùæprius ercata
fu nt,dicâtitdrùm inSacramentocreari ^E;hqpnonfines |
I posent ^cere,:côftateteq^ e flefa âo tes corporis .Chtilîi,
[ & ica quafi creatorês elle creacons (ui, quôd eft impofli-1
bilç^Ait eniifi
vifibilcffièrcatùràs in fùbft anti^ iqçqtp ô.ris^fa ngu i ms fui
•varbo fuo fecrerapoieilatccôniiettk. Icem B.Ambrofius.
Vbiacccfienc coniecrano de pane fie corpus Chrifti.
[Ponlccgatio igiEunquib us verbis e ft, ,&T cuius fermoui-^
ba®-? t)om ÿii ïefo: Ergô rermo/CHnftiWt^onfieic
corpns.4 cen^Auguftihusin:hotoili)S.Ante'verba qüanidodfFemupanis
dicitur : vbi ygtba Çhtifti dèprornpta
fffnt^qqn i^m^janiSi fed-cqipiis Gbrifti appellatùr. •§i’4r-
g é i rtbîribiii'sSaÈèidos Corpus fnUrnve^boconficit/quoT I
modp fit-Veî iiv%eib0,^'elin ine ritó ali cuius viiltjilis Sà-
cerd|tis ?-ëùm ve'Volnihiiad V-ifibilenr attinear.Sacerdo-
teiïij qnomodoidà bono melius,à maîopeius conficia-
mr Sacerdotejd qüo^nliàttmus f Q u pd ita ût ; iam non
fecundum diuerfa ni erica j diuerfa Çhrifti coipora yfed
femp^vnüsGbtiftuseft,quiqujb^cumqueroihiftrisra-
Icrificamibus,fijlusekpro npbis óftebei^^ öblatüs^Vfa- l
de Auggfliniisip.lï%:o |Lp TrinitaceVQu'd tam grâce of-
ferri ^fixfcipi pdîlèb, quàni daro facrificij üoftri, eprptis
efïeâ:uniSacerdotishoftri i^v tiïemynü^ipfe veriïfque
mediatQ^vniis eïîèt qüipfFete^ar j & qupd | offerêDat^,
Item id^m'âdParmeniabum^<d^ciM4^quit.?v;itï)t>^
'tume itc c ra tiop pn iin ö -g ten im in iqü êp ff^
ruprarerponruiiiefti qui^pon eftiniqiins Chriftqs, qui
feq^fu m pró..^ p is 'd b rqik>& n iji coelo m edi | to w l
qdqfiia'cnEçelefijimgubernante,bonis niali ndobetunc^
q a iv c l ignorantlir, vel própa^g ^ôléranturi " ^
G -À P 'V T , C l&
Q 'E d ópgönunr, quiaexteâ Èct^çfiàm fîbn eft locus fa-.
^c^tdiorùhîfèparantls, châritate:vi'ôlat-à:, vnitàtisyintü-
lurb rnni^ùîit j’L-fl' -HihUfEtciU^ eéraîQ^tS^ ià- vriitate
accëpêrUnt, in omnibusdèparati funtï & id e o qtiem fi-
bifpcià‘nc fi aâ'Eccrë'fiam redieriti débet omii|a -quæ noh
?acc1épit,âetipëre; Si ver dnonnu lia ead émfa ci u n c : non fe
in eistaparaucrunt, & exëa parte Ecclefiæ connedluntur.
In SaCramcnci bahdticace, qua contra nos non funri pro
nobis funtinfchifiiiatis vülnerej quoedm Chrifto non
ccd ti|ün t,fed rp a rg un t.C ûm ig^ catholicaEcaefia
fiiuiâmniàSabramehtaDoi^nicajmilloçx'CepcQ,etiam
apud-hiereticds qui ëtiam ex eâ parte Ecclcfiæ cohedtun-
tur,quih eà rirè celebrant 1 q u i sd u b it e rSa cm m e o ciiinfa -
Prificij diüini v^euh^uenat, intra Ëcélèliam èfïè, cùn? fit
deEcclêfia ?Sedcarnen fciendurnéfbi q ù’i à eu mapu de o s
'êtiarti rabrificiiim Glirifti fib de Ecçiefia quàntuffi ad p i
yerifatem, lotus; tamèn ipfius n’oft èfthis qùifüht éxtfa
hEccfenann, quahtum adésdrum vril'itàcem : quia cùmélw
bominis apuq^o$»o» imematvbi (âptitfmm rf c/i^ci,nejipfe
Ghritliis, bec Spiritus; fah£kusapudeos eft pèïgraciam, I
mui tafnemaptid onines cti,ôc nùfquam deeft per màielta-
tis ruæpraacnriani. : ■“ vr
. 'ë A P .V T ,, ;x. '
SËàitêrufn opponunt,quiaSacerdptiùm non fublftit
'apudeosiEcqùid poteltper ebsconfeerari,qui nëqiiç
QuôdÉ I
protnerico, neqùe pto ofHcio aiiquidagunc î^^tenfirp,
ait Ambroliùsihlibro de myfterijs initiândis; GnniCbii--
pturâtefterûrVqûodadHierbbaàlpreëèsignisdêfeendic I
de coeIo,&rùrfüsprécante Elià ignis> ni i ftiis;c'ft3q n i 1 acn lî
ciüm confirmpfîb: non mérita pcifonaLtim confideres,
[fed ofHciàSacer’docurn^ApudhÆretibosàiuemnccmen-
ta funt,nec officia. Ait àucem B; Aug-uftiniis i n libro quæ-
ftionum vet eriste ftamènt i :Pe‘r qu q d ^ | |n d itbrSpi rifum I
•^nâutr» gratiarum', non perfbnam fèqùi digûi aüt indi-
gnijfëd ordine-m tra dicion is; v t qu a m Uis aliquisbbniine-
rrti fit, non tamen poffit berfedibere nifî firent ordi'natus,
vt officiu'm flririiflerij exhibeat. Cum i^itur bon mérita
fTht coi^fiderànda, fedfàlt6m officia, quia neitiâ^bteft
ben edi cerèirj nord ipat'u s fie, vt
beat': quomodo behedicere .poffiunthætëticî,Vbiihon
fubfifiit ifiiniftenj officium, quôd fècedendb ab Ecjcléfial
inoculis Doininiamlfç'runr ?Sëd,èç|)ntraait Auguuiûiisl
in Genefî ad literam ; Ecfialiqtia culpa quîs ab officio>re-
moueatur :Saérame ntôÉ)ominbrehierimpbfi|qnbTTèa-1
rebk,qüamuisadiudiciunlperrnàriente.rcetbadPariné-l
nianum : Quodqüidâm dicnnt baptimrrrns c^aem acce^
picrion'amitrirqùirecedicab Écclefia,rediustaftign.dan-
diqubd accepit âmittic :'ffimcisJpodis apparetfiufica &
inâniterdicii Prim b ,qujannila oflgridicgi-canfà cu|i|lel
quiipffimbaptifiuaamifrére#ofi poreft, iusdind*p&\ic
amittere.Vtrumque enimSacràmentum eft,- & quadani
confecrâtione vttumqüe hefinini dàtur .;' illud etim b iq
ptizaturylftudcumordinarur.-ideononlicetdcafhokeo
vtru nl^ue iterariiNa in fiq ua n do ex ipfà parté venie^lesj
etlarn p ripbfiti pïob ôpôpacis corfebtoilehi fgvatjyi erro -
re firrçepti finit : & fi;yifdmeft t>pus elle vc eadem qfhcia
gerèièn t q.tiæ ge re b a n t, n o n func rurfiisoidibaci.
■ t ’Sed ûcürbaptifrnüsii4crÿ,iyà'<àr^inatJQnranfijEitsfe^4 :
qu ia i n præ ci fi Orrë fü eraf v itiu m , q u o d v nka t e pà a sîpor-
rc^tjim eftj non in SacramentiSi, qu?e. vbicurtrq} fiint^ ittfai
funr. Iteinidctn ad Donanftas;,5 icut vrgeri videor, çiien
ibthi dicitur, e rg è^ re ticu s di.mitfit peccataj turn iuXta
te baptizar, fie & e g o vigeo curndico, ergo aùarüs .reli-
d'h*
iriancat] |
omnino I
ntegrH. I
CTJ-.Ji
•tiX
J ) ' neé^pifltut^aniSufs àpir^' g rq^ ^ i||i^ a^ p |c çâ ta -?d*.miwir. Sîipcrvim'S^cramcnti;
liæçeticos.. E c o ntra Au^uftinns ad Vincentinm Dona- 1 Oc-ijficut & illéica&r.il'le : | per men turn fil um,,, nécil
Chrifti effe cognoicitur: in corpore aiuem vmca: colum-
b * mcormpn&&na (,pudi«,nbn babcjmsmaculam ant
rueam,nccilk ncc illcinuenitur. Item id em : Cum tantu
valet bap tifmu s per hominemconterapubiiem,quantum
PCI Apoltolum datus.itaneeilbus necillms,ledChnlhe(
Fecognofcicur. Sed quia ius dandibaptifinum t^m t la-
xum eft Sacramentum, vt etiam laicisfi necefleeft concc-
datur: videamus fi-ordinatio h*reticorum integrant di-
aum e ft) in d andob aptifino, fit etiam Integra in Ghnlti
corpore confecrando. Ait Hieronymus ad Luaterunum:
Sicut hiceftquibaptizat Chriftus, ica hic eft qui Jandlh-;
cat. Etpaulo poft: O ro tc,inquic, v t autfacnhcandi ei H-
centiamtribuas, cuius baptifmumprobas: autreprobes .
eius baptifma, quem non putas efle
enim fieri poteft, v tqu i in baptifmare fanaus eft, fit ad al- ,
tarepeccator. Q u ia igitur qui hsrefivelfchilmareab t c -
clefiatecedit, facrorum ordinumSacramenra no amimt,
q u x vbicunque funt ipfa funt, q u x ipfequidelicutertauv
EcclefiafticuSpcccator non permeritumruum.cumneu- |
tcrincorpore vnicaScolumbxinueniatur, fed per vimipv ;
| forum Sacramentomm, ficut die & dleadmxniftrat: Sa- j
cerdotium omnino integrum apudh?reticos,quamnisäd .
iudidummaneti cum.vt ait Hieronymus, sequefireiscö- 1
cedendalicentialacrificandi ficut Sc baptizandi. Itemcu
Aueuftinus aftruat recedentem ab Ecclefia, ficut bapti-
, fmum,ficnecordinedandi baptilmi pofle amitcere, quia
vtrumque Sacramentum quadam confecrationehonijni
! datum, non eft a catholico iterandüm: q u o d& y fu com -
i prql?ans ecelefiaftieo.,dicit quod ex ipfa parte venientes»
^ nö funt rurfus ordinan, vt eadem officia^crerent q u * ge-
rebant, fed ficut baptifmus ita ordipatio, eis manfitinte-
• gra: quis dubitet hsreticis integram factificij cfle admini-
j ftrationem, cum 8c fi amrffa creditur iteranda fit, quod eft
nofarium: &ipfumSacerdotiuro non alio m odo fit inte-% j
Igrum, nifi tarn in baptizando quam in factificando non
imminutum : Vnde Leo ad Mautos Epifcopos : Maximü
i quoque exlaico hcetreprehcnfibditer ordinatum,tamen
fi Donatifta iam noneft.ab Epifcopali,quam quoquomodoadeptuseft.
Quod et-
(am fala-1
refitfa-
Enficium
læretico-'
jimfimu'
Vunice- 1
lui à ca- j
tholicis. '
nohrepellimusdignitate. Itemadeofde:
Donatum autem Seiacenfem ex Nouatianovtcömperi-
mus cum fua plebe conuerfuro,ica Dominicogregi völu- ,
mus pr*fidere,vt Nouatidogmatisdamneterrorem. Ec- !
ce his hxreticis Leone annuente, ordinatio r,edeuntibus
noneflicerata, fed man fit Integra: quxcumEpifcopalis .
fuerit,quis earn negetintegram in facrificando cum inte-
graconcefta fit etiam in Sacerdotes confecrando 2
C A P V T X I .
QV o d ipfe Auguftinus manifefte approbans,apu dh^-
reticos teftatur facrificium non folum verum efle &
fan6lum,fed8c falutare: itam d ialogofuo feribensa«fPe-
tilianum: Petilianus dixit: Si quifquam carmina Sacerdo- [
tismemotiterteneat: nunquidindeSacerdoseftquodo-
refacrilegocarmenpublicatSacerdotis? Auguftinus: Ita
iftud dicis quafiquxramus quis lie verus Sacerdos, & non
quid fit verum baptifma. V t enim quis fit verus Sacerdos,
i oportet vt non folo Sacramento, fed iuftitia quoque in-
duatur, ficut feripeum eft: Sacerdotestut induarttur iuftitia-1.
Q u i autem folo Sacramento Sacerdos eft: quamuisipfe |
non fit verax, quod dat tarnen verum e ft, fi non det fuum
fed Dei. Si Apoftolus nefcio cuius alienigenxteftimdnlo,
quia verum comperit, etiam ipfe at teftatus eft: cumos a-
pud quemlibet inüenerimus quod Chriftie ft, & Verum
eft, etiam fiapud queminueniturpcruerfus&fallaxeft,
non difeernimus vitium quod homo h abet&veritatem
quam non fuam,fedDei habet,& dicimus,Sacramentum
hoc verumeft, ficut ille a it, teftimonium hoc verum eft ?
Item: Vosautem necefleeft vt'femper erretis, quamdiu
propter hominum vitia Dei Sacramenta violatis: aut nos
propter Dei Sacramenta, quxinvobiisviphire qolumus,
etiam veftri fchifmatis facriiegium afliftnerc putatis. Item
Saul non habebat innocentiam,& tarnen habebat fandti-
tatem: nony i tx (ux,fedSacramenti D e i, quod & in ma-
Bibliotb. Veter. Patr. Tom. ix.
lishominibüsfandtumeft. Item: No s dicimus talé Cuiq; _
fieri facrificium, qualisaccedit v t offerat, Scqualisacce-
dit vt fumât: & eo s de facrificijs talium mândücarë, qui
ad ilia taies accedunt,quales & illi fttnt. Itaque fiofferat
Deo maluSj&accipiatinde bonus : talc cuique eft,qiialis
quifqpe eft,quia Sc illudfcriptütï): Omniâ munda mun- 3
dis. Per hane feqtentiam yeridicam & catholicam, ct-
iamvosOptatifaerifîcidnoneftisjjbllutii fifa<ftaeiusdi-
iplicebant vobis. Nam vtique pçinis illiiis, panis luctus e-
rar,fub cuius iniquitatibus Africa toca lugebat: fed paiiem
ludtus omnibus vobis communem,omnium veftrum m alum
fchifmatis facit. Item adParmenianum : in omnibus i
quæftionibus in telligendum admonemus.quia fcilicet o-
mnia Saçramenta cumobfint indigpètraiftantibusi f>ro-
funt tamen per eosdignèfiimentibusjficut & verbumDei.
Vndedidtum eft: Quadicuntfacite,quaautemfaciunt,facere i
nolite. Cum ergo fan&i omnia Sacramenta quia Chrifti
fu n t , tanvapud hxreticosquàm carholicosaftruant vera
efle & fan«fta,& cadem etiam mundèvtentibusfàlutaria,
quiaomnia munda mundis teftentur,etiam nihilominus
eadem polluta,quiatraâ:atafulitabiilo qui pollutuseftin
anima : folicitè attendendum eft.qua difcretione fint ftcà-
tholicis fumenda, ne hxrefls nefariam authoritatc in Êc-
c!efiaobtineat,fl in Sacramentisfuis hxreticos, & câtiioli-
•cos.nullaeligendivelfpernenclifâtiddifcertiat. AitApo-
ftolus : Hareticum hominem poft primant & fecundam correftio-
ntm dmtanciens quodhUiufmodidetinquài ,proprtô iud'tçto conde-
mnatus. Q u o d cum de omni hxretico fempèr fpiritùali-
ter, aliquando etiam corporaliter fit obfeiuàhdû| in prx-
latis tamen, & eis qui pacem E ccleflx perturbare pofliinr,
diferetius eft agendum. Cùm en i m can oti i cè',fia ru tu m fi r,
vtfip aftor à fideexorbitauerit, fitpriusàfubditis lecrètè
corrigendus: quod fi încorrigibilis (quod abfit)apparue-
rir,eritaccufandus:quomodo interim i fubditis fuis eft vi-
tandus.quamuisApoftolusCumhuinfmddirieccïbumfu-
mere iubeat, cùm ordo canonicus ne accufàtiis pfohibea-
tur d co munione, nifi ad iudicium venire diftulerit inter-
dicat? Vnde fciendiimeftquiafxndncorporâliter/altèm i
fpiritualiter n e e iconfêntiant,d eben tvitare ,ficu t& Àu -i
guftinuspaulo fuperiusait: Opt^ti facrificio vos poliurii
non eftis,fi faélaëius difplicebant vobis. Ecceiftifciebant |
Optatumeflèfchifmaticum : fed * quia nô confêntiebant,
eius communi impolluti étant, De quo etiam,quia pacem
Ecclefix perturbare poterat,ait Auguftinus ad Èmeritum:
N o n reprehendimus, fi eo tempore ne multos fecum ex*
communicatustraheret,& communionemveftram fchifmatis
furore prxcideret, Optacum cxcommûnicareno-
luiftis. _
C u r ergo Auguftinus ô p ta ti communionem adtem-
pus roleratam non repfehendit: nifi quiapeius fcandalû,
quodillfeinferretEcclefix,vitarivtiliusduxitî Vrideitem
Auguftinus : Quibus mali placent ir^vnitateipfi communicant
malis: quibus autemdifplicént, &eosémendaré
non poffunt, ne fimul cum zizani/s eradicent & triticum,
non fafUseorum, fed altâri communicant :yira vt non fo-
lum ab eis non maculentur,fed diuinis verbislaùdari me-
reantur , quia probono vnitatis tolerant, quod pro bono
vnitatis oderunt. Q u od cautiffirae obferuandum eft,nia-
ximè in hxreticorum & fchifmaticorum Sacramentis.
Quamuisenim perfedorum ,fitfinemaculainconuerfafione
tolerare malos : difficile tamen eft exemplo illorum,
fi in circumfpedum fîtnoncorrumpicxteros. Eleazarus
enim in fuillai carne comédenda fimulationera etiam o c-
cidendus refpuit, quia etfi nô fibi peceato, alijs tàmen fu-
fpicionis exemplô noceretimuit. VndeAmbrofiusfalu-
briter confulensait: Si qua eft Ecclefia, qu x Apoftolic*
veritatis fundamenta non poflîdeat : ne quam tibi labeur
poffitingerere, deferendaeft., In caueoda itaque prauo-
rum malitia, füx frarernxque falutis artendenda eft ne-
ceffitas: vt &prauos tolèrent b o n i, neEëclefixdiffipent
vnitatem, & pranos etiam corporalirer fugianc, ne
vel confenfu.vel opinione.fuam yel frater-
nam negliganefalutem.
* a l qüi.
Eleazjtrüi i
2. Mach. û. :
jimUrof.
p p