Eéfttf.j.
P K
■ jf3 t , I...- _ _ - - . _ _ . ____ . , ,
quanta diftantiafuitinte* peccatum A n g e li,& peccatum Abbatis effet officium exacerbare Principèm ^ «e præ-
protoplafti.Vndc v eraciterd iâum çft,qu od maiori reà-.j fumptuofum nonvideretur pontificemedocere. Exaccr-
tu ab eo delinquitifelqui potiori hpnoteperfruitur : 6c [ batio tarnen culpabilis nonprobatu r, 6c eft venialis ilia
grauiora facit v itia peccatorüm ;lublimitas dignitatunr.
-Non ergo nos pigeat alterum alteri humiliari, quia £cri-
ptum elfe: Quanto magnitses,humilia te iti omnibus. Et quife:
ampli.us humiliauerit , ilh jinD e u s p r am if i tq u in em i -
n e m d eeipit,ampl ibs exaltar i. Sial te rd é a l ter o y i ctoriam
habere defiderat * illam qurèfecundum Deumsnön quaé
fccuridum diabolum effe d in o fd tu r , vidóriarij; qüaerat.
HumiKtateipatientia, benignitace vincere, vi&oria D ei
eft. fuperbia, impatientia j ac maligni tate fupetaue, v i-
adoriadiaboli.Exhis duobus timeamus quad damnat: 6c
quodco röna t totis yifeeribus ample dramur J&'adca iita -
tem quas operitmultitudin^mpeceatorum, quid quid ab
'illa feparat contemnentes, reuettamür : ‘£ ne qua catejas
W t a t e s habere damnabile eft , &>cum qua non habcrè
alias, veniale.
E P I S f . V I .
'Kaimldo honor M is nu.Epifcopo, Gojfridus,Vindocinenjis mo-
' najlerij mimftftindignm,quodamdnti patri deuotus
jHius,&bono domino f delis
feruus. ■
KÖUerit bonitasveftra, Pater óptiinefferuum feruo-
rüm veftforum Andegauirrifuper equam veniffe.
pradumptio, qua: de odio iniquitatis 6c aequitatis amore
genératur. V alete.
■ tieededignatus eft Andëgauim venire fuper eqüam, qui
nöuit Saluatoremfüum,&omriiam, Hierufalem veniffe
fuper afiham. Sibi qtiidem nonipagnafacultas veniendi
irierafjVel voluntas : f e d tra x itillum Epiftola: veftrae?
formofitas,quemaiperitas temporis tetinéfe non potuit,
v el q u ï l f e e f fua neceffitas. Vehitfeaque,&multum fati-
gatusyenit. Q ip d mirum? q a i ihdclinentes pluuiarum
inundationes, i c paludum repéreuffiones tëepius vfque
adöGalosipfösTaftinait. Valete: & tantus labor,quem,
vr aeftimo, veftruinfadtiscompaffionis a f fed u , quanta
EtreqüiedigniiSjConftderate.
. , ' V E P r s t . h j 0 è $
■Ra'mldo vit£ laudabilis Epifcopo, domino caripmo &coriiati
arnico, Gojfridus Vindocinenfis monafterij bumilfs feruus,
ex aduerfodïHgenterafcendere,&pro domo
lfrMfidelïtermurumopfo- -
PA tç r dife&iffime , fami v< tiferante finiftra audiui-
m u s , Cornicem veftrum landam Ecclcfiam preeiofo
D e i& Domimnöferilefu Ghrilti laagüine à diaboli fer-
uitute redemptam ,iugo lèruitutidteium veile fubijccres
&.horïorabilium prindpitf n venëratione, q u am & in v.e-
teri^Afin noua lege d rca Domini tefnplum o lim habere
ftuduetuntjcontempta, rnatrij quae fpiritualirer eumge-
nuit j nóuis'& execrandis coniuecudinibus ehartam liT
b er ta t i s, proprij s man i b ü s S alu a coris fcri p t am pariter 6c
I figillatam conacurauierre. Vnde fi itaeft,immo quia ira
eflè,ingemifdmus,oportet vos Chriftianæ legis audrori-
tate mohirum lim ui 6c munitum, eius teraerarios cona=-
E P I S T . V I I I .
Dïïeftifiimo domino & arnico,domno Bdinaldo venerabili An-
degauorimfyifcopOiGojfoidMVindocinenfismona-
Jterij''feruus, veraciter &Junpliciter
in omnibus agere.
BAlumniam,quam Abbas B. Nico ïa i in monachum
(uümablèntcm quidem, fe d q u em ip fe abfc n tau«?-
rar,proctderic,audiuim.us,&:quiacrimendaerilegij,redu-
6tionis,&: monafterij fuidiffipationem in eura intende-
rït,qüoniam praerenreseramus, ignoiare non poffumus.
Ad d iiusobië&a monachus, quialaicus eft, non Latina,
q u am non didfdtjlingu a, {edmaternai'eiTpondeti&di-
cir jin hoctancummödo, fe ëffe eulpabile'm, quód A-bbari^
vrfe'abièncaret3pra:dpientiobediuit.De-cÉreróavué,
ficucinhoefolum ib faceCureffeculpabilemjitafèiiicpl-
pabilem non refugit in curia veftra oftendere , 6c fëdu-
dnmpotius,quam fèdjadoremfuifte.Qupdftverum eft,
immo quia verum efte iam ex parte cognöu imu s, Abbas
con tra rtos nceindignari Eationabili ter j ne eiuftè He nobis
conqueri potuit, ffvëritatis cauiam füftinemus.-6um
enim Chriftus fit veriras, fi in Chriftomanere volumus:
neceffe e ft,v tiiï vedtatC!maneamuSj& prqVeritateétiam
vfqüe ad iivbrtem,ft opus ffierit,deeertei^&Q,uod prae-
d id u s Abbas iam d id un i mohachum ad itio rK ^ y t ad ft
reuertatur, & eum, quem ïinecaufapublieècriminatüs
eft.fub poteftate fuaeftè.conatur,:hoe canonicaratiopro-
hibet,honpr3ecipit^neeiïft)nafticareligiocogit. Ab litC '
nim v r religio mqhaftica canonicx veritati inueniatur
contraria.In deCretis&ndiffimiFëlicis Papie priqrislegi-
tur,qüod tarnen inNicjenaSy nodo longè ante eonftitu-
tum fuifle reperirurjquodifquiftibetimpetiturcrirninc,
nulla detentionis euftodia tèneatur, - fed liceat é i in omnibus
liberam haberd p óteftatem,ad repellenda Videli-
cetimperitorummaehinamenta,&:pr3éparandas fuasre-
fponliones,atqueamicorum qüerendaiuuamina,dónec,
aut cpnuincaturreusiautlibetetur innoxius. Q u o d lia li -
ter d quoquapratfumptumFuerit ,-fecundüm landorum
inftituta C anonum nihil érit,&v iribus omnino carebic.
E P 1 S T , IX . '
DomnoRainaldolaudabilisviuEpifcopojarifitmoMomino & |
pr&cordiali amko y GoffriAus Vtndocinenfis monn-
ftertj humilisferuus,falutemiCum.purx '
dilettiohis ajfettu.
\ T Andaftis, d iled ifli me domirie, per ftatrem nor
xVJL ftrum Robertum,v t doranus Sauaricus ad A^>ba-
temÉambertumreuertatur. Q g p d lic e t a vobis boha in-
tentione dicatur, lalua tarnen veftriE paternitatisreuére-
tia.hocdidmus inirfttatüm:&in totoeorporeGanonum
•non inuenitur,vt quilibet füb illius manere debeat potetu
s , quibus membra Ghriftipetfequiciir, adnullare: & I fta tejaquode crimine aeculatur. N o n yos,cariffime Pa-
vniii^riali<^iri'icfi:4pl«,,rn riimin ter, docerepKefumimus/ a quo melius döeeri & poffu-
raüSj&optamus. Et quOniarh cognouimus vobis place-
re,vtprxdiétus#ater faciat.quöd mandaftis, iplè veftrae
vqluntatinön refügit obedire. Hoeautem,qUoclfacis iu-
ftiim & canp'nicumpócd'ft videri, nee iibi vllaroanonica
rationedebetnegari,adulcedineveftr5pietatisdepofcit,
denos cilröillo depöfcimus, quatenüs audoritatis véftr?
prx céptójfteinmönafteriofuomaneatiriequolibctge-1
nére «tamnationis vel détentiohis opprimarur,. dónec
prèêfentemhabeat aceufetorem5, lo ’cumqué defendendi
accipiat conuenientem, quo blafphemia rcpellëre valeat
criminofam. C^jjpd ffiam d id u s Abbas fe exfpoliatü di-
cit, vtique non mënritur; & vtinam'exfpóliatöremfuum
quantograuiuspoflet,iinpugnarët,pertequecetur,m,odis
pmnibus
quodin eo adiniuriam vniuerialis matris fidelium nimiu
creuit , lima canonic^ diferetionis amputare. Si vero,
quod abftt,lponfamDomini liberam, quam i'pfe veftrse
fidei.tanquam matremfuamB.Ioanni cuftqdiendam co-
mifit.aneilfemfierivideritis, & tacueritis^ quanrdebuife
fetis mortuam fufeitare, diu in s le gis& ia ftic i* hirafcpe^
liens,iilam penitus extinxiftis. Nlillum vtiqueGhriftia-
num gregein'^multo minusigiturgregis paftoremydecee
Ghriltilegem 6c iuftitiafri, qusmortuqsviuifieanr, tan-
.quam mortuunilepelireifed huncfpeeialiter oporrec, v t
iu ftitis veritatem przdicans, D e i legem non bleat : 6c
quidquid iandae Ecclefeae libertatem linpugnare con-r
fpexerit viudicio 6c yeritate S an d i feiritys ftudeat expu-
gnare.Plurima vobis Icriplifffmus de praeienti materia,ft,
omnibus infemaret : quiahcinfoueam,quam paramc
proximo,primusinci'derét.ipleenim le cxipohauit.Nam
vbi apud fùblimiorèm perfonam accufauit fubiedum,
quodfuumerat,alteriuspoteftatisfear. Si iterum ab eo,'
ad quem mgulan'dumde vagina mortalis infamiæ eduxit
eladiura,obedientiam exigit,defipitdomntis Abbasille,
autinfanit, &apoftatas Angeli peruerlitatenititUr , qui
hominibus fuggerit,vt libi obèdiant, qüos ad mortem il-
le perfequitur. Pater optime,non efttutum male aftuto
paftori obedire, qui iam de executione iniundæ difer-.
pulo obeditionisargumentum affumplit contradifcipu-
S lum criminofte accufacioilis. Præcepit enim paftor ille
i.crudeliter aftutus oui fimplici, vt fe quafi inter fruteta
j abfeonderet, quacenus nulló réclamante eani lupina
j confuetudinecriminandö deuoraret. Paftor ille bonus
Euângelicus laffam ouem vexiffe legitur, non abieciffe :
6c quamdamnatam inuenit, liberauit, non liberam con-
den>nauic. Valcte,&valeat nobis apud vos, magnæ difcretionispater,
æquitatis cenfura, deceptimonachi in-
nocentia,quav o sdiligimus,cordisnoftrifinceritas, & ft
vnquam bene aliquid de vobis promeruit, noftra hu-
militas.
E P I S T .. X.
jRainaldo Andcgauenfi Epifcopo,quern in Deum diligit,pater
Gojfriduspurum eiufdem dilectionis
affeclum.
Riorinoftro & domno Hamelinodixiftis, quod ad-
_ uerlatius^iuerfariorum noftrorum Romain iuiftis.
PræteretciHbebacis difpolltüm , quod centum libratas
Ecclefix noftrs daretis,quia bene vobis feruieram : fed
poftea b o n s intentionis animum commutaftis, quia,
contra yos^tnuhmn peccaueram. Seruitium quidem
fcio : peccatum nelcio. Nee mirum : quoniam huiul-
modipeccaçum in charta diaboli non inuenitur , Deus
illud nonod it, neepro eo damnaturanima, tiec poeni-
tentiam agit. Hoc fo rfitan, quod benè & læpè leruiui,
peccatunvmihiadfcribitur: 6c lie malum pro b o n o , 6c
ddium pro diledcione mea retribuitur. Hanc vcique
retributionem Deus non^docer , ledprohibet, 6c qui ll-
lam led a tu r , diabplum in malieja luperare conacur. Iu-
ftiùs enim iudicarediabolus videtur, quàm ille, cùm diabolus
lie agatquôdtantummodô mala pro malis, ille ve-
xà malapro bonis rétribuât. Ego liquidem pro leruitijs
mfcis nullum aliud præmium, nil! diledionem veftram
quæliuijVelqUoero'quam quidam indignp citô inueniüt,
6c quidam lacis quidem digne earn prometenturffed aut
nunquàm con(equuntur,autlubiEÖ perdunt.Hoc autem
dico, Deus Icit, noivamaro animo. 6c ii vobis nöndilpli-
cec,quod miqimè dilplicere debet,detur mihi audientia :
6c quod dictum eft vera propöfitione probabo.
E P I S T . X I .
veftram fuille dicitis eledionem, & reprPbauerunr. Ndc
immerito. namillis inuitis 6c non petentibus, arreptus
fuiftisd vulgo: & quod ib ifad um eft, hoc prrdfumptubla
6c pernicio:iafedtfeditio.Nos autem q u * v idimus&au-
diuimus,necpoffumus,n.ccdebemusnonioqui. In illa
liquidem adione,immo vulgiconfpiratione, quam pro
eledionereputatis'.lexvelu^nterarmafiluit: vo x diui-
na locum non habuir. Totum ibi leuicas vindicauit 6c
vanitas : vbi mimaquxdam &mulierpublica,quae vos
garruliteracclamabat, ampliusporuic, quam plebis ma-
turitas;velcleflcalishoneftaspotuerit. Hinc Ildebertus
vir religiofus, qui poll Metropolitanum in prouincia
primus erat Epilcopus, non tacuit : quid veftraconfe-
•crarione,licet d fuo M etropolitano vocatus, leipfum ab-
fentauiCjSc execrationem effe potius, quam conlecratio-
nem, Apoftolica & Euangeiicaveritate prjedicauic. Bonus
Mauritius,quem velcrum pitedecefloremfuiffe glo-
riamini, beato qligente Martino , &prslignanteSpintu
lan d o eledu s eft 6c conlccratus., Vos auiem vulgo fu-
rente»&lpretacanonicaeledione eftis creatus. Fruftra
Vtique de bono pra:deceffore gloriatur, qui fortem ele-
d ionis & h o n ita tis , quam illc lortituseft, non fortitur.
Nam & alteri us bonitas ei, qui in crunine manet, nulla-
tenus luftragarur :>& Epilcopus line canonica eledjofle ,
eft quafi arbor line radice. Arboraucem quae radicem no
habetjetiam li folia habeat.frudum ferre nullatenuSvalet.
Ad huiufmodiaiborem Chriftus quidem acceffir,&
cum ibr frudum non inueniflet,eam maledixit. T ota vti^
Pque ordinatio Epifeopi in lola e ledion e eonliftir,8c con- Hamelinodixiltis,lecracione,li taiiien illam e led io r ed a praecefferit. Ha:c
uerlariys j^luerfariorum Romam autem priusper fetnctiplum fecit Chriftus : deinde ver6
vicarij eius. Erin Apollolis quidem a Chrifto fa d a funt,
qu oniamab iplb eled i&conlecratifu erunt: inalijs ve-
ro omnibus,a nullis alijs fieri licet,nili d vicarijs Ghrifti.
funt autem vicarij Chrifti cferici in e led io n e , Epifcopi
m confecratione. Caeteri omnes petere quidem Epi-
fcopum p o llu n t : eligere verb vel conlecrare non pof-
fuuc. Quicumque igicuralio inodo, quafi fub nomine
Pontificis, Ecclefiam vel poreftatem Eccleiiafticam li bi
vindicarepraeliimit,hiciamnonperoftiumintrat,fed a-
liunde alccndit: v t meritb non inter Epifcopos compu-
tetur,fed inter fures&latrones cortnumererur. Inuefti-
turam,quam de man u la id aceepiftis per paftoralem vir-
gam.lilcre non debeomecloquiline dolore.quod ad ma-
lorem iniuriam fandte Eccjeliae in occulco fadum non
fuit,fedpublicc. Q u i autem cognofcere voluerit,quid
Catbolica 6c Apoftolica Ecclefiadeinueftitura fenferie,
quid docuerit,quidiudicaueric 6c conftituerir ,le ga fin
primo capituloillius'Cc^cilij, quod teporeGregorij le-
ptimi Pap^ fadurn eft. Et ibi omnes clericos,qui de manu
laici inueltnui'alufcipiuac,h^ieticosvocacos,&ideoda-
mnatosellc &excommunicatosinueniet.Licet enim alia,
hterefisde inueftituradicacuirlkiliaSimoniaqarifta tamen
qu^de inueftitura dicicur.con cralandamEcclelia fortius
laculatur. Ibi enim an primis, omnis Ecclefiafticus ordo
confundicur,quando hocquodvnicuiq; afuoconlecra-
JUinaldoprudenti&multiplicigenerepecuniarum fublimi, jra- to re in Ecclelia cum oraciodihus, quae ibi conueuiunt,
ter Gojfridus Vitidocinenjis monajierij bumilis feruus,
Cbrijl'unam legem diligenter obferuare,&ue-
minemproajjertioneveritatis
odio habere.
DOmno H.fratri noftro dixiftis, me vobis in eled
ione veftrafuille infeftum. Sic magnitudini ve-
ftrae loqui placuit, meae tamen paruitati lacis difplicuic,
quod C anonumregulis, «Scfandorum confticuaonibus
patrum ibi noui elle oontrarium. Nam vbi vidi vnicüm
fingularefandæ Eccleliæ-oftium claudi , 6c aliud a-
liundc, per quod qui in trant, fures lunc 6c iajirones, o-
ftiutn aperiri, Apoftolicam vioiàri d odrinam, iàndum
Euangelipm penicus concemni,li mihi placuilicc,,Ghrifti
feruus non ell'em, led diaboli. A tm ih i fo li , heut armier
or, pro crimine non debet adferibi, quod Stephano
Decano vcftra»&perlbnis,quæaftueiunc,.poceft potiùs
imputati. Omnes vcique concradixerunt illam , quam
j dari d eb et, à/æculari poteftate prius accipitur. Q upd
fandiÂpoftolinonfolùmincerdixerunt : veiùin eciam
omnes ilios, qui per læcuhurem poteftacem Eccleliam ob-
tinent, à C htifto libi tradica poteftate damnauerunt. Et
rnerieb Apoftoli iudicio Spiritus lan d i hanc hærelîm in
iplb Eçclefiæ principio damnaie deereuerunt, qua lo'ngo
poft teporeexpatre diabolo nafcicurameffe præuiderür.
Cùmigiturraico & inueftitUra,&omnis etiam difponé-
darum Eccleliaftiçarum rerum facultasàSpiritu lan d o ,
qui in Apoftplis loquebatur, negara iitpenitus &>mcer-
d id a , qui inuefticuram à laico lufcepit, non iam contra
Apoftoios cancu, immo contra domlnum Apoftolorum,
quodfandum eft canibus expohit? Inuefticura enim,de
qua loquimut vlàeramentum e f t , id eft,fucrum iignum, ■
quo prmceps Eceiefia:, Epilcopus (ciiicec,à ca: cens iiomi-
nibus lccerni.tur pariter arque dinalcitur: 6c quo fupra
Chriftianum gregem cura paftoralis ei rribuicur.
Hanc inuefticuram ab ilip felp tulcipere debet, à quo &